جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درباره اين موضوع كه آيا اخلاق در مقام اجرا و عمل وابسته به دين است؟ و بـه عبـارت ديگـر، آيـا بـرای اخلاقی عمل كردن، غير از علم به اخلاق، دليل و انگيزه ديگری لازم است و آيـا آن انگيـزه، انگيـزه دينـی است يا بايد باشد و يا اينكه لزوماً نبايد انگيزه دينی باشد و انگيزه هـای ديگـر نيـز كـافی انـد؟ ديـدگاه هـای مختلفی مطرح شده است كه در مجموع می توان آنها را به دو ديـدگاه موافـق ومخـالف دسـته بنـدی كـرد. ديدگاه مخالف كه از آن كانت و پيروان اوست، معتقدند نه تنها دين نمی تواند هيچ كمكی به اخلاقی شدن اعمال بكند، بلكه دخالت دين به آن آسيب نيز می رساند از طرف ديگر، ديدگاه موافق مدعی است كه تنها دين می تواند اين خلأ موجود بين علم وعمل را پر كند. آنها معتقدند خداباوری علاوه بر اينكه التزام آدمـی به ارزش ها را تقويت كرده و گسترش می دهد، می تواند ارزش های نوی را نيز به وجود آورد. ايـن ديـدگاه را هم می توان در ميان فلاسفه اخلاق غربی پيدا كرد و هم درميان فلاسفه اخلاق اسلامی.

خدا و انسان دو مفهوم محوری در ادیان اسلام و مسیحیت و دو قطب اصلی در مفاهیم متون مقدس آن‌هاست. جهان‌بینی این متون، صحنه‌ای را ترسیم می‌کنند که در آن، دو قطب، همراه با مجموعه‌ای از ارتباطات به چشم می‌خورد. در یک سوی این دو قطب، خدایی است که همه پدیده‌های زمینی و آسمانی را آفریده تا مقدمه‌ای برای خلقت انسان باشد، و در سوی دیگر، انسان است که خود را مخلوقی می‌یابد که در میان همه مخلوقات دیگر مورد عنایت و اهتمام خاص خالق خویش است. مضامین متون مقدس اسلام و مسیحیت، شکل‌هایی از روابط را بین این دو قطب به تصویر کشیده‌اند که اشکال صانع و مصنوع، فرمانروا و لشکریان، مولی و عبد و پدر و فرزند از مهم‌‌ترین آن‌ها به شمار می‌‌آین

قرآن کریم مهم ترین منبع انسان شناسی است. انسان هنگامی که پا به حیات مادی می گذارد و در زمین مستقر می شود، مسافری است که به کاروان سرای دنیا وارد می گردد.او با فطرت خود توجه دارد که دست قدرت خدایی دانا و حکیم او را به این کره خاکی آورده است و همسایه دیگر آفریدگان خود قرار داده است. از این رو، از پرسش های اساسی ای که ذهن بشر را به خود جلب می کند، نحوه تعامل او با دیگر موجودات است.ریشه این روابط در فطرت انسان به ودیعت نهاده شده است. با وجود این برای شکوفایی و عملیاتی کردن آنها نیازمند هدایت و راهنمایی خالق متعال است. این مقاله پاسخ پرسشهای اساسی ذیل است: 1. رابطه ام با خدا چگونه باشد؟ 2. رابطه ام با خویشتن چگونه باشد؟ 3. رابطه ام با دیگر مخلوقات چگونه باید باشد؟ پژوهش جامع درباره این پرسشها از امکان این مقاله افزون است. از این رو به اختصار نکاتی در این باره اشاره می شود.