جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مقاله حاضر سعی دارد با مقایسه الگوی داستان گویی ادبی و نمایشی روضه المجاهدین (از واعظ هروی) و سریال مختارنامه (از میرباقری)، اقتباس مستند از اصل یک واقعه مذهبی در تاریخ اسلام و حدود پردازش زیباشناختی آن را برای رسانه های جمعی مورد سنجش قرار دهد. ادبیات عامیانه در زبان فارسی گاه به توصیف و تشریح روایت های تاریخ دین پرداخته است که همین موجب شده تا روایتی داستان پردازانه و خیال آمیز از رخدادها و شخصیت های تاریخی دین در میان عامه رواج پیدا کند. نکته مهم درباره این گونه ادبیات فارسی، درآمیختن روایت تاریخی با تخیل مولف برای رسیدن به تاثیری خاص بر مخاطب است. امروزه با ظهور تلویزیون، درام نویسان این شیوه را برای نمایشی کردن متون تاریخی دین اسلام به نحوی متفاوت به کار گرفته اند. سریال مختارنامه یکی از آخرین تلاش ها برای استفاده از تخیل در روایت متن تاریخی است. نمونه مشابه این تلاش در دوران صفویه و به دست واعظ هروی به خلق روضه المجاهدین منجر شد. مقایسه تطبیقی این دو اثر کارکردهای خیال آمیز بودن این دو و تفاوت در نحوه به کارگیری تخیل برای پرداخت روایت ادبی و نمایشی از متن تاریخی را روشن می کند. نمونه معاصر مختارنامه با به کارگیری تخیل قصد دارد به تحلیلی سیاسی - تاریخی برسد؛ در حالی که روایت واعظ هروی بیشتر به دنبال تجسمی از جهان آرمانی است که برخاسته از نگاهی متفاوت به هستی است.