جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله به آرای پیتر برگر، یکی از برجسته‌ترین جامعه‌شناسان دین در عصر حاضر، در زمینه رابطه الهیات و جامعه‌شناسی و الزامات جامعه‌شناسی برای الهیات پرداخته می‌شود. وی بر اساس نگاه برساخت‌گرایانهای اجتماعی، دین را نوعی فراافکندن معانی ذهنی بشری به جهان خارج برای ایجاد جهانی مقدس و معنادار می‌داند. این فرا افکنی ریشه در زیرساخت‌های ویژه‌ای از تاریخ بشری دارد. بنابراین، برگر چالش جامعه‌شناسی برای الهیات را این می‌داند که این رشته - در ادامه رشته تاریخ و روان‌شناسی - دین را به گرداب تمام‌ عیار نسبی‌ شدن فرو برده است و آن را به جهانی در میان جهان‌های بسیار تبدیل کرده‌است؛ به‌ویژه جامعه‌شناسی دینامیک اجتماعیِ ساخته‌شدن سنت‌های دینی را نشان داده، از این طریق ماهیت تاریخی و ساختگی آن‌ها را آشکار کرده است.

در دو دهه اخیر، پس از پایان جنگ سرد و ظهور رسانه های نوین، ساختار رسانه ای در اکثر کشورهای جهان تغییرات چشمگیری را، که پیش تر در حوزه مطبوعات تحقق یافته بود، از سر گذراند. در قرن 21، این وضعیت به صورتی فراگیر به حوزه رسانه های دیداری و شنیداری نیز تعمیم یافت و نگاه نوینی به کارکرد و فرایند اثرگذاری رسانه ها پدید آمد. این مقاله، پس از بررسی نظریات گوناگون درباره نظام رسانه ای، با تمرکز بر رادیو تلویزیون، به مثابه اثرگذارترین رسانه، به بررسی تغییرات ساختار مالکیت رسانه ای در جهان پرداخته است.از این رو با اشاره به دو الگوی رایج، «رادیو- تلویزیون خدمت عمومی» و «رادیو- تلویزیون خصوصی»، به بیان مزایای افزون تر نظام خصوصی، که در اکثر کشورهای جهان جایگزین نظام انحصاری رادیو- تلویزیون دولتی گردیده است، نسبت به مدل انحصاری پرداخته ایم. در ادامه، با بیان دیدگاه های نهادهای بین المللی، تجربه حدود 20 کشورجهان در گذار از نظام انحصاری رسانه ای به نظام متکثر بررسی و، با تمرکز بر کشورهایی که از نظر فرهنگی، سیاسی، و موقعیت جغرافیایی مشابهت هایی قابل توجه با ایران دارند، به صورتی گذرا چگونگی مواجهه این کشورها با چالش ها و ابهامات تغییر ساختار مطالعه شده است. در نهایت، گذار از هزینه های نظام انحصاری به فرصت های نظام متکثر در قالب مدل بیان شده و نظام متکثر رسانه ای به مثابه کارامد ترین ساختار رسانه ای از نظر تحقق اهداف، از جمله جلب رضایت مخاطب و توجیه پذیری اقتصادی و تامین منافع ملی و مصالح اجتماعی، معرفی شده است.