جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی فقهی مسئله کنترل جمعیت و تنظیم خانواده پرداخته و ضمن تفکیک مفاهیم کنترل موالید، پیشگیری و تنظیم خانواده از یکدیگر، نظریه های جمعیت شناختی و دیدگاه ادیان مختلف و اسلام را با ذکر ادلّه آنها مورد مقایسه قرار داده است. همچنین احکام اوّلیه و ثانویه موضوع، بررسی و اختیارات حکومت اسلامی و ولی فقیه تبیین گردیده است. در فصل پایانی به طور اختصار به احکام پیشگیری از بارداری پرداخته شده است. از نتایج حاصل از این تحقیق آن است که مسئله تنظیم خانواده و مهار موالید به دلیل اختلاف در عوامل فعال، اهداف و سیاست های هر یک متفاوت اند. والدین عامل فعال در تنظیم خانواده هستند، که آگاهانه قدم بر میدارند. درحالیکه عامل فعال در کنترل موالید، دولت است و آگاهی و عدم آگاهی خانواده ها در این زمینه اهمیّتی ندارد به هر روی آنچه در تنظیم خانواده مطلوب بهشمار میرود سلامت مادر است که باید با رعایت فواصل بین بارداری مورد دقت و رعایت قرار گیرد. ولی در کنترل موالید، سلامت اقتصادی جامعه مورد نظر است و سیاستمداران از هر راه ممکن مانند استفاده از داروها و ابزارهای پیشگیری و یا تأخیر در ازدواج سعی در اجرای آن دارند. اهم سرفصل های این پژوهش عبارتاند از کلیات؛ تعریف واژه ها شامل الف: تنظیم خانواده؛ ب: کنترل موالید؛ ج: پیشگیری موالید؛د: مقایسه بین مفاهیم؛ نظریات جمعیت شناسی شامل الف: طرفداران افزایش جمعیت؛ ب: مخالفان افزایش جمعیت؛ ج: جمعیت ثابت؛د: جمعیت متناسب؛ حکم ثانوی در مسئله.

امروزه، مساله کاهش جمعیت، یکی از مسائل مستحدثه و موضوع بحث و مناقشه در محافل علمی و اجتماعی است؛ به ویژه پس از آنکه سرشماری جمعیت کشور در سال 1385 روند کاهش رشد جمعیت را با وضوحی بیش از گذشته نشان داد. از این رو سعی شد در این مقاله، با رویکردی درون دینی و برون دینی به این مساله پرداخته شود. هدف این مقاله آن است که با تبیین قواعد ناظر بر تکثیر نسل، در راستای سیاست تکثیر جمعیت در عصر حاضر گامی- هر چند کوچک – جهت اشاعه ی ارزش های دینی و بومی و ارتقای علمی جامعه فقاهتی برداشته باشد. تتبع و گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر اسنادی و به روش تحلیل محتواست. علی رغم دلالت برخی از نصوص بر تکثیر نسل، می توان به اقتضای درک قطعی عقل، مطلوبیت تکثیر نفوس را دریافت. از مجموع قواعد عقلی، اصولی و فقهی ناظر بر تکثیر موالید چنین مستفاد می گردد که تحدید نسل مومنین زمانی که سبب تضعیف اسلام گردد و امنیت ملی را به خطر اندازد، جایز نیست، بلکه تکثیر موالید ضرورت می یابد.