جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تعتز إیران منذ القدیم بأبطالها الذین قد بذلوا نفسهم و نفیسهم من أجل تقدم الوطن و عمرانه. و فی هذا الأثناء یحظی الشعراء الملتزمون، الذین بذلوا قصاری جهدهم فی الدفاع عن وطنهم، بأهمیة کبیرة. یعتبر الشاعر المعاصر فرخی یزدی (1267-1318 ش) واحدا من هؤلاء الذین عشقوا الوطن وعکفوا علی الدفاع عنه فی جمیع أشعارهم. فقد وقف فرخی یزدی ضد العدو الأجنبی و تطرق إلی هذه المسألة فی ضمن أشعاره. کان فرخی یعیش فی عصر تسوده التدخلات الأجنبیة، والاضطرابات، والفوضی، والظلم وکبت الحریات، فتربی فی هذه الأجواء حیث لم یدخر جهدا من أجل الدفاع عن الوطن، و قطع ید الأجانب و عملائهم حتی لم یبخل فی بذل مهجته دون استقلال البلد وسیادته فطبع بدمه طبعة الصداقة والصحة علی هدفه المنشود وسعیه المجهود. فمن منطلق ذلک یتعرض هذا المقال لدراسة کلمتی المزارع والعامل فی دیوان فرخی یزدی کی یبین اهتمام هذا الشاعر، والتزامه بالوطن أکثر من ذی قبل.

عارف قزوینی و فرخی یزدی دو تن از چهره های شعری دوره مشروطه اند که زندگی شان با حوادث و رخدادهای عصر خویش پیوند خورده است. آن ها با سلاح شعرشان علیه بیدادگری ها و ظلم و ستم های روزگار به مبارزه برمی خیزند. از همان آغاز، طرف داری و حمایت خود را از نهضت مشروطه اعلام و در سروده هایشان منعکس می کنند. بعد از استقرار مشروطیت نیز، به مبارزه خود با عوامل استبداد داخلی و استعمار خارجی ادامه می دهند و در این راه سختی ها و رنج های فراوانی متحمل می شوند، ولی دست از مبارزه برنمی دارند. سرانجام نیز یکی به دست دژخیمان در زندان کشته می شود و دیگری در تبعید و تنهایی و انزوا جان می سپارد.وظیفه خطیر اشعار فرخی و عارف بیداری توده مردم است. جهان بینی آن ها بر اساس حوادث و مقتضیات زمان شکل می گیرد. مضمون اغلب اشعارشان بر محور آزادی، وطن، دفاع از طبقه رنجبر، مبارزه با جهل و خرافات، و انتقادهای اجتماعی می چرخد. مقایسه اندیشه های سیاسی اجتماعی آن ها نشان می دهد، که با وجود اختلافات بسیار، نقاط اشتراکشان نیز کم نیست. در این مقاله تلاش می شود نقاط اختلاف و اشتراک اندیشه های این دو شاعر برجسته عصر مشروطه در موضوعاتی چون آزادی، وطن، انتقاد از عملکرد دستگاه های دولتی، عشق، و اسطوره با شواهد شعری آن ها نشان داده شود.