جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
درسگفتار شناخت نفس
مدرس:
عبدالله جوادی آملی
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
بناء الذات الثوریة
نویسنده:
علی شریعتی؛ ترجمه ابراهیم دسوقی شتا؛ مراجعه حسین علی شعیب
نوع منبع :
کتاب , سخنرانی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: دارالامیر,
کشف الغطاء عن وجوه مراسم الاهتداء
نویسنده:
محمد حسن بن معصوم قزوینی؛ محقق: محسن أحمدي
نوع منبع :
کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : کنگره بزرگداشت محققان ملا مهدی و ملا احمد نراقی,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
كشف الغطاء عن وجوه مراسم الاهتداء (في علم الأخلاق) كه نام ديگر آن «الغرة الغراء» است، تأليف محمدحسن قزوينى، متوفاى 1240ق، به زبان عربى و در موضوع اخلاق مى‌باشد. تأليف كتاب، در روز دوشنبه 12 شوال سال 1210ق، پايان يافته است. علامه تهرانى، درباره اين كتاب گفته است: «اين كتاب، ارمغانى است كه مانند آن تصنيف نشده است... مولى حسينقلى همدانى، آن را بسيار ثنا مى‌گفت و شاگردان خويش را به مطالعه آن امر مى‌فرمود...». مرحوم نراقى، صاحب «جامع السعادات» از مؤلف، مى‌خواهد كه وى كتاب مزبور را مطالعه نموده و آن را نقد و بررسى و منقح نمايد. مؤلف، آن را مطالعه مى‌كند و از جهاتى نيكو و جامع مى‌يابد، ولى به دليل وجود اشكلاتى، همچون حشو و اطناب و تطويل در آن، خود به تأليفى مستقل كه به عقيده وى، خلاصه‌اى است نافع به حال خردمندان (كه از ميان كلمات بزرگان حكمت و ائمه اطهار گزيده شده و به‌صورت موجز و روشن با اسلوبى نيكو تنظيم گرديده)، همت مى‌نهد. ساختار متن كتاب، مشتمل بر ده باب و يك خاتمه است. ابواب يادشده، مجموعا، در 128 فصل، و 10 مقام بيان شده‌اند. برخى از اين فصول، مفصل و داراى مطالب و مباحث فراوان و برخى، بسيار مختصر و كوتاه و در عين حال، داراى مطالب دقيق و عميق است. گزارش محتوا كتاب، از جمله كتب اخلاقى است كه مطالب و مباحث اخلاقى ر ا به‌صورت بسيار دقيق و منظم بيان نموده است. براى آشنايى با مطالب و مباحث كتاب، مختصرى از ابواب و فصول آن، مورد بررسى قرار مى‌گيرد: باب اول، در رابطه با مقدمات است و در آن، ضمن نه فصل، مباحثى همچون تقسيم حكمت به علم و عمل و بررسى هركدام، آشنايى اجمالى با نفس و قواى آن، نفوس نباتى و حيوانى و انسانى و قواى هركدام، مراتب گوناگون اجسام طبيعى از جهت قابليت پذيرش صور شريفه و تأثر از مبادى عاليه، تخلى از رذائل اخلاق و... مطرح شده است. باب دوم، پيرامون فضايل اخلاقى است. حكمت، شجاعت، عفت و عدالت از جمله مواردى است كه توضيح داده شده است. مؤلف، بيان مى‌كند كه هركدام از اين فضائل، داراى انواعى است. براى حكمت، هفت نوع، براى شجاعت، يازده نوع و براى عفت و عدالت هركدام، دوازه نوع وجود دارد. باب سوم و چهارم، از مختصرترين ابواب كتاب است كه مطالب آن دو، مجموعا در پنج فصل بيان گرديده است، به شرح زير: تهذيب اخلاق، اشرف جواهر است؛ لزوم حفظ اخلاق معتدل؛ لزوم تفحص از عيوب نفس؛ امراض نفسانى، انحراف از اخلاق معتدل است و راه‌هاى معالجه امراض نفسانى. باب پنجم، پيرامون معالجات مختصه به رذايل قوه عاقله و ذكر فضايلى كه مقابل اين رذايل است، مى‌باشد. اين باب، در دو مقام ذكر شده است. مقام اول، پيرامون رذايل اخلاقى و شيوه معالجه آنها؛ رذايلى مانند جربزه، جهل، وسواس، مكر و حيله. مقام دوم، در مورد فضايل اخلاقى است. اين مقام در سه فصل و چهار مقصد بيان شده است. يكى از فصول مهم اين باب، پيرامون تفكر است كه مؤلف اين گونه بيان مى‌كند: «از جمله فضايل قوه عاقله، تفكر است. تفكر عبارت است از سير باطنى از مبادى؛ يعنى آيات آفاق و انفس، به غايات؛ يعنى معرفت حكمت و قدرت و عظمت مبدع آنها» باب ششم، در مورد معالجه رذائل غضبيه و ذكر فضايل مقابل آن است. اين باب نيز مانند باب قبل، در دو مقام ذكر شده است. مقام اول، ذكر رذايل و معالجه آنهاست. برخى از رذايل بيان‌شده، عبارت است از: عجله، انتقام، كبر و سوء خلق. مقام دوم، معظم فضايل غضبيه را نقل مى‌نمايد؛ فضايلى مانند رجاء، وقار، حلم، عفو و انصاف. هريك از اين رذايل و فضايل، در يك فصل ذكر شده و توضيح داده شده است. باب هفتم، پيرامون علاج رذايل قوه شهويه و ذكر فضايل مقابل آن است. دو مقام اين باب عبارت است از: 1. ذكر رذائل قوه شهويه و معالجه آنها؛ 2. معظم فضائل قوه شهويه. باب هشتم، درباره رذائل و فضائلى است كه مى‌تواند به هر سه قوه مذكور يا دوتا از آنها مربوط شود. برخى از صفاتى كه در اين باب ذكر مى‌شود، عبارت است از: حسد، سخن‌چينى؛ مسخره‌كردن؛ مزاح؛ دروغ؛ توريه؛ نفاق؛ صدق؛ صبر و حيا. باب نهم، درباره فضائل و رذائل عدالت است. اين باب، در دو مقام و هر مقام، مشتمل بر دو مقصد و هر مقصد، داراى چند فصل است. يكى از صفات رذيله اين باب، ايذاء مؤمن است كه مؤلف، آن را اين گونه آغاز مى‌كند: «ايذاء مؤمن، بلكه ايذاء مسلمان و اهانت به او، از محرمات است و موجب هلاكت و نابودى است. خداوند بلندمرتبه مى‌فرمايد: «و آنان كه مردان و زنان باايمان را به خاطر كارى كه انجام نداده‌اند، آزار مى‌دهند، بار بهتان و گناه آشكارى را به دوش كشيده‌اند» و در حديث نبوى است كه مى‌فرمايد: «كسى كه مؤمنى را اذيت كند، مرا اذيت كرده است و كسى كه مرا اذيت كند، خدا را اذيت كرده است» باب پايانى كتاب، پيرامون عبادات است. مؤلف، در اين باب، آيات و روايات فراوانى را ذكر نموده است. يكى از فصول مهم اين باب، اخلاص است خاتمه كتاب، پيرامون محبت خداوند است. مؤلف، ابعاد و زواياى مختلف محبت الهى را بيان مى‌نمايد و شرح و توضيح مى‌دهد.
رسالة الخراسانیة في شرح من عرف نفسه فقد عرف ربه
نویسنده:
محمد آل أبی خمسین إحسائی؛ محقق: عبدالمنعم عبرات
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
آداب النفس المجلد 1
نویسنده:
محمد عيناثي؛ محقق: کاظم موسوی میاموی
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
المکتبة المرتضویة,
زواهر الجواهر في نوادر الزواجر
نویسنده:
محمد بن محمدباقر نائيني؛ حاشیه نویس: احمد روضاتی
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
طريق الى الله
نویسنده:
حسين بحراني؛ مقدمه نویس: مهدی سماوی
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
الطريق الى الله اثر شيخ حسين بحرانى (متوفى 1302ق)، در بيان عوامل مؤثر در سلوك الى الله و وصول به حقيقت مى‌باشد كه به زبان عربى نوشته شده است. انگيزه نويسنده از تأليف اين اثر، گردآورى پاره‌اى از نصايح و راهنمودهايى از اهل‌بيت(ع) بوده كه باعث زنده شدن دل‌ها و روشنايى عقل‌ها مى‌گردند؛ وى اين كار را به سفارش برخى از دوستان خويش انجام داده است. آيت‌الله بهجت وقتى اين كتاب را ديدند، آن را كتابى نيكو شمرده و خواندن آن را به دوستان توصيه كردند. علامه سيد حسن صدر درباره اين اثر گفته بود: «در زمينه مسائل اخلاقى، كلامى نيكوتر از كلام او (نويسنده) نيافتم، مگر گفته‌هاى سيد بن طاووس.» كتاب با دو مقدمه از شيخ مهدى سماوى و نويسنده در اشاره به خصائص دعوت به خدا و انگيزه تأليف، آغاز و مطالب در يازده باب، تنظيم شده است. نويسنده به منظور اشاره به روايات اهل‌بيت(ع) پيرامون تهذيب نفس و تذكر به آن‌ها، مضمون پاره‌اى از احاديث كه در كتب مختلف پراكنده بوده‌اند را بدون ذكر سند و با اكتفا به نقل عين الفاظ، گردآورى نموده؛ زيرا معتقد است محتواى آن‌ها را، خرد و انديشه سالم، پس از مواجه و دريافت، تصديق نموده و فطرت راستين بر درستى آن، گواهى مى‌دهد. وى در اين اثر از ذكر مطالب تكرارى اجتناب نموده، به بيان ناگفته‌ها پرداخته و امورى را تذكر داده كه با وجود اهميت آن‌ها در سازندگى انسان، در كتاب‌هاى اخلاقى كمتر به آن‌ها توجه شده است. ايشان با بيانى ساده و به دور از صناعت‌هاى لفظى و آرايه‌هاى كلامى، اما صميمى و دلنشين، گوهرهايى را كه در طول عمر شريفش از درياى بيكران معارف اهل‌بيت(ع) برگرفته است، در طبق اخلاص نهاده و در اختيار پيروان آن خاندان پاك قرار داده است. در اين رساله، راه‌هايى كه ائمه هدى(ع) براى جلب محبت و رضاى الهى بيان كرده‌اند، به خوبى استخراج و تبيين گرديده است. باب اول، در مورد نياز به تهذيب اخلاق و آثار و اهميت آن مى‌باشد. نويسنده معتقد است با دقت در طريقه اهل‌بيت(ع) و تتبع در آثارشان، در مى‌يابيم كه آن بزرگواران تنها با اخلاق كريمه خويش مردم را هدايت نموده و مجذوب دين ساخته‌اند و پيروان خود را نيز به همين امر دعوت كرده و فرمودند: «مردم را با غير زبان‌هاى خود بخوانيد»؛ يعنى با اخلاق خوب و رفتار نيكوى خود براى آنها الگو و نمونه باشيد. به باور وى، پس از اين‌كه با استفاده از روايات، آشكار شد كه امر دنيا و آخرت تنها با اخلاق كريمانه سامان مى‌يابد و به كمال رساندن اين اخلاق، هدف بعثتى است كه هستى جز با آن صلاح نيابد، روشن مى‌شود كه تهذيب اخلاق، بر هر واجبى مقدم و از هر امر لازمى مهمتر مى‌باشد؛ با اين وجود، كليد هر خير، منبع هر نيكى، موجب جلب هر ثمر و مبدأ تمام اهداف، تهذيب اخلاق است. در باب دوم، اهميت فراگيرى علم اخلاق بيان شده است. در ابتداى اين باب، نويسنده شبهه زير را مطرح و به آن پاسخ داده است: «ملاحظه پندها و نصيحت‌ها و گفتگو، دقت و انديشيدن پيرامون آن‌ها، كارى است كه نه تنها هيچ رجحانى در آن نيست؛ بلكه چون ما برخلاف دانسته‌هاى خود عمل مى‌كنيم، بارى بر دوش و موجب افزونى حجت بر بنده خواهد بود. پس در چنين حالى سزاوارتر آن است كه خود را در غفلت و فراموشى باقى گذاريم، زيرا گناه عالِم بسان گناه عالَم است و هرچه آگاهى انسان از هشدارها و تهديدهاى گوناگون كمتر باشد، عذرش بيشتر خواهد بود، و آن‌كه نمى‌داند، هرگز مانند كسى‌كه مى‌داند نخواهد بود». نويسنده در پاسخ به اين شبهه، به روايتى از شيخ حر عاملى، در جواهر السنيه با اين مضمون استمداد جسته است كه: «نگوئيد: از آن بيم داريم كه فراگيريم و عمل نكنيم؛ بگوئيد: مى‌آموزيم و اميد داريم [به آموخته‌هاى خويش] عمل نمائيم. همانا من به شما [علم و دانش] عطا نكردم مگر براى آن‌كه شما را به واسطه آن مورد رحمت خويش قرار دهم». به اعتقاد نويسنده، اين خطاب الهى، بساط اين شبهه را برچيده است. در باب سوم، هدف از آفرينش، سعادت ابدى انسان دانسته شده است. نويسنده با اشاره به اين نكته كه آدمى براى حيات دائم و زندگانى جاودان آفريده شده و پایانى براى عمر آخرت نيست و خداوند دنيا را كشتزار آخرت قرار داده، معتقد است كه انسان، با آن‌چه در دنيا انجام مى‌دهد، زمينه برخوردارى از خوشبختى هميشگى را براى خود فراهم مى‌سازد. به باور وى، اين عمرهاى كوتاه و زمان اندك، ناچيزتر از آن است كه شايستگى مقابله و برابرى با سعادت ابدى را داشته باشد، حتى اگر تمام آن مصروف عبادت شود و لحظه‌اى از آن به گناه نگذرد و از اين‌رو خداوند به مقتضاى رأفت الهى و رحمت ربانى، درهايى از لطف و كرم خويش را به روى مردم گشوده تا آنان را بدين وسيله براى جزاى بى‌پایان و ابدى آماده سازد. وى نخستين تفضّل خداوند بر بندگانش را آن دانسته كه به لطف و كرمش، دايره اعمال را فراتر از عمر انسان‌ها قرار داده است؛ به گونه‌اى كه تمام عمر دنيا را فراگرفته و تا زمانى‌كه عمل و عمل‌كننده‌اى باقى است، استمرار مى‌يابد؛ به اين صورت كه مقرر فرموده است كه: «هركس سنت نيكويى را بنا نهد، از پاداش آن و پاداش تمام كسانى كه تا روز رستاخيز به آن عمل مى‌نمايند، بهره‌مند خواهد شد؛ همان‌گونه كه اگر كسى سنت ناروا و گمراه كننده‌اى را پايه‌گذارى كند، بار آن و بار تمام كسانى را كه تا روز قيامت از آن پيروى مى‌كنند، بر دوش خواهد كشيد.» نويسنده معتقد است كه راه‌هاى تقرب به خدا، به تعداد نفوس مردم بوده و از اين رو در باب چهارم، به برخى از راه‌هاى تقرب به خداوند اشاره كرده است. به نظر وى، از همه راه‌ها آسان‌تر و نتيجه‌بخش‌تر، حسن ظن به خداوند است؛ چرا كه رفتار خداوند با بندگانش، متناسب است با گمان‌هاى آنان نسبت به وى؛ اگر بنده حسن ظنّ به خداوند داشت، پاداش خير و نيك دريافت مى‌كند و اگر بدگمان بود، نتيجه شرّ و بدى نصيب‌اش خواهد شد. در باب پنجم، موقعيت انسان در نظام هستى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. به اعتقاد نويسنده، آدمى داراى دو وجهه است: اول: صرف‌نظر از ارتباطش با مبدأ اعلى؛ كه با توجه به اين وجه، موجودى است فانى، تباه، از بين رفتنى و بى‌مقدار. دوم: انسان از آن‌جهت كه متعلق قدرت الهى و مظهر عظمت ربّانى و آفريده اين آفريدگار عظيم الشأن است؛ از اين بُعد، آدمى با همه هستى ارتباط دارد. در باب ششم، راه آسان شدن سختى‌هايى كه در راه سلوك الى الله وجود دارد، بيان شده و از جمله مباحث مطرح شده در آن، عبارت است از: راه رهايى از عجب و غرور؛ اهميت اعمال مستحب؛ لزوم استفاده از رخصت‌هاى خداوند در جاى خود؛ سر تفاوت ظاهرى منش امامان(ع)؛ تأمل در نيت و تلاش در خالص كردن آن؛ اهميت تقويت بصريت و هوشمندى؛ ريشه جمود و خشك‌انديشى؛ تأثير فعاليت‌هاى اجتماعى در رشد بينش و انديشه؛ فوايد انديشه درباره دنيا و شئون آن. در باب هفتم، به اين سؤال پاسخ داده شده است كه چگونه رهرو راه خدا باشيم. نويسنده در اين زمينه، به برخى از امور، توصيه نموده است كه از جمله آن‌ها، عبارتند از: همواره به مردم بهره رسان اما به خير ايشان اميد مبند؛ بدى را با نيكى پاسخ ده كه به نيكى خواهى رسيد؛ همه وقت خويش را مصروف مردم مكن، زمانى را نيز براى خود بگذار؛ بر دوستان على(ع) آسان گير تا خداوند بر تو آسان گيرد. باب هشتم، به توضيح سه خصلتى كه كمال ايمان، منوط به آن‌ها مى‌باشد، اختصاص يافته است. اين سه خصلت، عبارتند از داشتن: 1- سنتى از خدا: رازدارى؛ 2- سنتى از پيامبر(ص): مدارا و سازگارى با مردم؛ 3- سنتى از امام(ع): شكيبايى در سختى‌ها. خشنودى از مقدرات خداوند، توكل، تفويض، تسليم و درجات اهل ايمان، عنوان فصول پایانى مى‌باشد. در اين رساله، نكات و ظرايفى بيان شده است كه در راه تقرب به خداى سبحان، رسيدن به كعبه مقصود و دستيابى به سعادت دو جهان، چون كليدهايى است كه به راحتى درهاى بسته را مى‌گشايد.
باب المفتوح إلی ما قيل في النّفس و الرّوح
نویسنده:
علی بن محمد بياضي نباطی؛ محقق: حمید عطائی نظری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
رابطه‏ ى عرفان و شناخت نفس چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
عرفان به دو شاخه نظری و عملی تقسیم می شود. مباحث هر دو شاخه با شناخت نفس ارتباط تنگاتنگ دارند. در عرفان نظری عارف به تفسیر هستی می پردازد ؛ درباره خدا و جهان و انسان بحث و تصور خود را از هریک از آن ها ارائه می دهد در واقع عرفان نظری پایه های علمی و ن بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 22