جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معروف در لغت: از ماده عرف به معنی شناخته شده و نیک و در اصطلاح: نام هرکاری است که حسن آن توسط عقل یا شرع شناخته شود. منکر در لغت: از ماده انکار و ناشناخته ، زشت و پلید است و در اصطلاح نام کاری است که شرع و عقل آن را ناپسند بشمارند. امر به معروف و نهی از منکر از اهمیت زیادی برخوردار است تا آنجا که اما علی ( ع) می فرمایند:«تمام کارهای نیک و حتی جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر همچون آب دهان در برابر دریای پهناور است.» امر به معروف و نهی از منکر از عالی ترین فرایض و واجبات اسلامی است. در دین مبین اسلام نیز عامل کنترل و نظارت عمومی، امر به معروف و نهی از منکر است و به عموم افراد جامعه تکلیف می کند که نسبت به اجتماع مسئول باشند چنانکه پیامبر اکرم ( ص) فرمودند: « کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته» همه شما سرپرست و نگهدارنده یکدیگر و مسئول اداره کردن آنچه در اختیار خود دارید می باشید. امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه همگانی است و بر مسلمین واجب است. با ظلم و ستم و فساد و استکبار، به هر طریق ممکن مبارزه کنند و همچنین واجب است برای گسترش توحید و خداپرستی و دعوت مردم به خیر و صلاح کوشش و جهاد نمایند. پیامبر اکرم ( ص) در تعبیری زیبا جامعه را به کشتی و افراد را به مسافران آن تشبیه نموده است و می فرماید: « اگر در میان مسافران کسی به ادعای آن که به اندازه خودش در کشتی سهم دارد کشتی را سوراخ کند سرانجام کشتی و مسافران آن غرق خواهند شد ولی اگر دیگران با او برخورد کنند و از این عمل ناپسند او جلوگیری کنند خود و او را از هلاکت رهایی بخشیده اند. هرکاری که خداوند متعال بر انسانها واجب می کند دارای فلسفه ای است و فلسفه امر به معروف و نهی از منکر را امام علی ( ع) این طور بیان می کنند: «فرض الله الامر بالمعروف مصلحه للعوام و النهی عن المنکر ردعاً لسفهاء. خداوند امر به معروف را برای اصلاح عامه مردم و نهی از منکر را برای جلوگیری از سفیهان و نادانان واجب فرمود». امر به معروف از فضیلت زیادی برخوردار است. از جمله این که پیامبر اکرم ( ص) فرمودند: «کسی که امر به معروف و نهی از منکر کند خلیفه خدا در زمین و جانشین رسول خداست.» امر به معروف و نهی از منکر دارای شرایطی است که عبارتند از: 1) شناخت معروف و منکر 2) احتمال تأثیر 3) بداند که فرد گناهکار برای ادامه گناه خود مصر باشد. 4) امر به معروف و نهی از منکر مفسده بزرگتری به دنبال نداشته باشد. همچنین دارای مراحل و مراتبی است از جمله 1) انکار قلبی 2) انکار زبانی 3) اقدام عملی امر به معروف و نهی از منکر آثار مطلوبی را به دنبال دارد که عبارتند از 1) حفظ اسلام و احکام آن 2) تقویت مؤمنین 3) عزت 4) برقراری امنیت و آبادی زمین 5) رستگاری 6) نجات از بلاها 7) تضعیف کفار همینطور اگر امر به معروف و نهی از منکر ترک شود آثاری نامطلوب به دنبال دارد که عبارتند از : 1) سلب برکات الهی 2) تسلط بدان 3) عذاب و هلاکت 4) لعنت 5) واژگونی قلب 6) عقوبت. با همه اهمیت و اولویتی که اسلام برای امر به معروف و نهی از منکر قائل شده است بیشتر از هر واجب دیگری ترک می شود و ترک امر و نهی دینی عللی دارد. 1) ضعف ایمان 2) ضعف نفس 3) ترسهای بی مورد 4) موقعیت گنهکار 5) القائات شیطانی 6) مخالفت حکوتها 7) مخالفت دشمنان اسلام 8) وابستگی به گنهکاران. امر به معروف و نهی از منکر در روزگار ما کمرنگ شده است و در جایگاه خودش قرار نگرفته است علل مهجوریت امر و نهی دینی می تواند موارد زیر باشد. 1) آزمندی 2) ترس 3) سوء استفاده ها 4) برداشت نادرست از برخی آیات 5) برداشت نادرست از مفهوم تقیه 6) فهم نادرست شرایط امر به معروف و نهی دینی 7) عزلت و ... امام حسین ( ع) برای احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد و هدف از قیام خود را این طور بیان فرمود: «انی لم اخرج اشدا و لا بطرا و لا ظالما، و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدّی. خرجت لامر بالمعروف و النهی عن المنکر» تمام انبیاء و امامان ( ع) وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را به نحو احسن انجام داده اند. سؤالاتی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر مطرح شده است، که آیا عقلی است یا شرعی؟ کافی است بگوییم عقلی است. آیا عینی است یا کفایی؟ در پاسخ به این سوال کافی است بگوییم کفایی است. دیگر اینکه توصلی است یا تعبّدی؟ در پاسخ به این سؤال هم همین قدر که بگوییم توصلی است کفایت می کند. همچنین به نمونه های موفق در زمینه امر به معروف و نهی از منکر اشاره شده است که از آن جمله امام حسین ( ع) می باشد که در زیارتنامه ایشان می خوانیم « و اشهد انک قد اقمت الصلواه و آتیت الزکاه و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر» شهادت می دهم که تو ( ای حسین بن علی(ع) نماز را اقامه کردی و زکات را ادا نمودی و دستور به خوبی ها دادی و از بدی ها بازداشتی. دیگر نمونه موفق حضرت علی ( ع) می باشند. بعنوان مثال: حضرت علی ( ع) در یک شب مشغول حسابرسی بیت المال بودند که طلحه و زبیر بر حضرت وارد شدند، امیرالمؤمنین ( ع) چراغی را که در مقابلش بود خاموش کرد و چراغ دیگری را روشن نمود. آن دو در نهایت شگفتی و تعجب پرسیدند: چرا چنین کردی؟ فرمود: برای آنکه روغن آن از بیت المال بوده و سزاوار ندیدم که در مصاحبت خصوصی با شما از آن استفاده کنم. و نمونه های موفق زیادی است که ما به همین 2 مورد اندک بسنده می کنیم.

موضوع تحقیق حاضر با عنوان علم و علم آموزی از دیدگاه قرآن و سنت، پژوهشی است، پیرامون جایگاه و فضیلت علم و علم آموزی که با استمداد از متون دینی اسلامی صورت گرفته است. محقق، در این رساله بر آن است تا با رویکردی متفاوت و با هدف ایجاد انگیزه، تقویت روحیه ی صبر، تلاش و پشتکار در بین طلاب به تبیین همه جانبه ی جایگاه علم و آثار و آفات آن بپردازد. تحقیق حاضر در چهار فصل به بررسی موضوعات ذیل پرداخته است: در فصل اول ابتدا مفهوم علم، تبیین و پس از آن انواع علوم سودمند در سه محور آیه ی محکمه، فرضیه ی عادله و سنت قائمه بررسی شده است. در فصل دوم، با استناد به آیات و روایات، علم از بهترین کمالات و بزرگترین فضیلت ها بر شمرده شده است. برتری عالم بر عابد و علم بر ثروت، در روایات بیانگر جایگاه ارزشمند علم در اندیشه ی اسلامی است. در فصل سوم به اثراتی که علوم الهی و مورد رضایت پروردگار، می تواند داشته باشد اشاره شده است که در این فصل هم از بعضی آیات و روایات بهره گرفته شده است، که می توان به بعضی آثار علم و علم آموزی همچون: دسترسی به حکم و حکمت، رسیدن به خشیت، انجام صله ی رحم، صحه گذاشتن عقل بر علم و دانش، حق دستور، شغل انبیاء، پاداش فراوان معلم، والاترین کرامت الهی نسبت به بشر اشاره کرد. در فصل چهارم به آفات علم و علم آموزی اشاره شده است مانند توکل نکردن بر خدا، ریا و سمعه، مجادله، عجب، پیروی از شیطان، عدم اخلاص در نیت، حسد، تکبر، دنیاگرایی. روش تحقیق بنیادی و توصیفی است و جمع آری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. نتایج تحقیق: علم و علم آموزی، عمل به علم، از دیدگاه قرآن و سنت دارای فضیلت زیادی است. همچنین علوم سودمند، از نظر روایات شامل آیه ی محکمه، فرضیه عادله و سنت قائمه می باشد. شخصیت دهی به انسان، رسیدن به خلوص نیت، ایمان به خدا و ارتقاء درجه از جمله آثار علم و علم آموزی می باشد. ریا، سمعه، تکبر، حسد و مجادله نیز از آفات علم و علم آموزی می باشد.

شخصیت امام علی بن ابی طالب ( ع) از بسیاری جهان شگفت انگیز است، یکی از شگفتی های آن حضرت، به موجب آنجه در نهج البلاغه آمده، قضاوت هایی است که درباره ی زنان ایراد فرموده است، این قضاوت ها غالبا کوتاه و در مجموع، بدبینانه است و اگر به دلایلی نخواهیم ازاین واژه استفاده کنیم، حداقل باید بگوییم « بحت انگیز» است. بعضی ها بر اساس همین سخنان، تحلیل کرده اند که امام علی ( ع) با زنان دعوا داشت و به آن ها ستم کرد. متأسفانه گاهی وقت ها، ما نیز در تحلیل خود، هیمن سخنان را می گوییم. از این رو رفع این شبهات و تعارضات در این عصر، ضرورری به نظر می رسد. بنابراین در این طرح تلاش شده است تا به روشن سازی این شبهات بپردازیم. روش پژوهش ما در این مطالعه از نوع کتابخانه ای و تحلیلی و تطبیقی بود. گردآوری داده ها با استفاده از اینترنت و منابع کتابخانه ای بود. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که: از سخنان امیرالمؤمنین ( ع)، با توجه به مفاهیم خاص، الفاظی که به کار برده است، با توجه به شأن بیان سخنان، و به جغرافیای حرف، و شرایط تاریخی، بر می آید که امام زن را مورد ارزیابی انسانی قرار نمی دهد، بلکه از یک بی عدالتی سخن به میان می آورد که چون زن وظیفه طبیعی خود را انجام نداده و به کاری که در شأن او نیست، دست زده، و ناسازگار با طبیعت و سرشت خویش عمل کرده، بر خویش و اجتماعی ستم روا داشته است. تنها سخن خدا وحی است که در همه زمان ها و مکان ها بی انکه تحت تأثیر شرایط باشد، بیان می گردد، و سخن هر انسانی را باید در فضا و شرایط تاریخی و اجتماعی و فرهنگی خاص خودش، و در همان مقطع در نظر گرفت. کمبود ایمان و ارث و عقل در زن، یادگار به جا مانده از سده های گذشته نیست، بلکه واقعیتی است مربوط به همان روزگار که امام افراد را از آن آگاه می کند، و از زنان می خواهد که با درک این واقعیت ها به وظایف خود عمل کنند، و در این صورت است که می توانند به پرواپیشگی دست یابند، و معیاری ارزشی برای رسیدن به بالاترین جایگاه در اختیار داشته باشند. بنابراین، کمبودهای نامبرده، هشدارها و آگاهی هایی به زنان است، برای این که جایگاه خود را بشناسند، و از آن جایگاه منحرف نگردند.

موضوع این پایان نامه آثار گناه در سرنوشت ملت ها در قرآن و روایات می باشد. آشنا شدن با گناه و آثار شومی که از خود به جای می گذارد و شناختن راه های بازدارنده ی گناه از جمله اهدافی است که این تحقیق دنبال می کند که در نتیجه ی علم به آن ها از پیامدهای گناه جلوگیری شود. تا از این رهگذر ثابت کنیم که دین اسلام کامل ترین دین و بهترین راهنما و دارای جامع ترین برنامه ها برای یک زندگی است. این موضوع از دامنه ی نسبتاً وسیعی برخوردار است، در این تحقیق با توجه به فرصت و نیز توانمندی خود سعی شده است به صورت مختصر و مفید مطالب بیان شود و هر کجا که نیاز به توضیح بیشتری داشت، کمی شرح داده ایم. مجموعه ی حاضر دارای دو بخش است: بخش اول به زمینه ها و آثار گناه می پردازد که دارای دو فصل است. در فصل اول به گناه در لغت و اصطلاح و زمینه های پیدایش گناه که عبارتند از: فرهنگی- تربیتی، خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، روانی و سیاسی است، می پردازد. در فصل دوم به آثار گناه که عبارتند از: کفر، کوتاهی عمر، عدم نزول باران، تسلط ستمگران، حبس دعا، ناامیدی و عدم توفیق توبه، قساوت قلب و تاریکی دل است، می پردازد بخش دوم عاقبت گناهکاران و راه های کنترل گناه می باشد و شامل دو فصل می باشد. فصل اول عاقبت گناهکاران که عبارتند از: فرعون، قارون، اصحاب سبت، قوم عاد، ثمود، سبا، قوم نوح ( ع)، قوم لوط ( ع)، قوم شعیت ( ع)، اصحاب رس و مسلمانان اسپانیا را بیان می کند. فصل دوم راه های کنترل گناه می باشدکه عبارتند از: تفکر، یاد خدا، توجه به حضور خدا، خودشناسی، ایمان به معاد، توبه، شکر، حیا، وجدان اخلاقی، امر به معروف و نهی از منکر، حکومت و دولت. نتیجه اینکه با آشنا شدن به آثار گناه و عواقبت سوء آن، از انجام آن ها جلوگیری می شود و انسان ها از یک زندگی سعادتمند بر طبق برنامه های انسان ساز دینی بهره مند شوند.

به منظور ارتقای معنوی و شکوفایی اعمال فریضه ی عظیم حج، شناخت و معرفت اسرار و رموز این مناسک ضروری می نماید. در این مجموعه با سیری در آفاق نورانی قرآن و احادیث و سخن بزرگان به پیشینه،جایگاه، فلسفه و ابعاد حج پرداختیم. این مطالب در سه بخش، که هر یک دارای فصل های متعدد هستند، جمع آوری شده است. در ابتدا به بررسی چگونگی پیدایش کعبه، ویژگی های آن و این که چطور و چگونه مطاف قرار گرفت و نحوه ی شکل گیری و جایگاه و قلمرو وجوب و انواع حج، حج پیامبران و ائمه و نیز سرّ مقبولیت حج پرداخته شده است. در پایان بخش اول آثار شناخت اسرار بیان شده و در بخش بعدی اسرار و رموز اعمال این فریضه مهم،همچون:فلسفه ی احرام، تلبیه،طواف، سعی،وقوف،رمی،قربانی، حلق و تقصیر، تبیین شده است. در انتهای اثر، حج از بعد فردی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مد نظر قرار گرفته است. حج که تنها یکبار در زمان و مکانی شریف بر مستطیع واجب می شود،تنها عبادتی است که جامع چندین عبادت است و پیشینه ای به قدمت تاریخ دارد.این عبادت پر رمز و راز اگر مقبول خدای متعال قرار گیرد،علاوه بر اینکه درآخرت پاداشی جز بهشت ندارد،تأثیرات بسیار زیادی ازجمله:تطهیر روح،تربیت نفس و افزایش اعتماد به نفس، امیدواری بیشتر ،تندرستی،افزایش نشاط، کاهش تکبرو افزایش صبر،دوستی با انسان های بزرگوار،آشنایی با مشکلات جهان اسلام،انتشار اسلام و تشیع،افشاء نقشه های استکبار،اتحاد و انسجام اسلامی،اقتدار و بی نیازی مسلمین،تزکیه مال،افزایش رزق و روزی، ایجاد فرصت های شغلی، ریشه کن شدن فقر در جوامع مسلمان و...خواهد گذاشت. مسلماً ازعلل وجوب حج، دستیابی به ثمرات متعدد آن است. بدیهی است آگاهی داشتن از اسرار و فلسفه حج در مراحل متعدد و گوناگونِ این فریضه ی عظیم الهی، به تأثیرگذاری هر چه بیشتر آن کمک خواهد کرد.

موضوع این تحقیق، « روش های مقابله با تنش های روانی از دیدگاه قرآن و سنت» می باشد. از آن جایی که در مشاوره های روانی، بیشتر مردم به سوی روان شناسان شرق و غرب کشانده شده اند و سرچشمه ی اصلی آرامش را که همان دین متصل به منبع وحی است، به دست فراموشی سپرده اند، لذا جهت تبیین مفهوم و شناخت جایگاه والای آموزه های آرامش بخش اسلام و ارائه ی روش های مقابله با تنش های روانی در مکتب وحی، این موضوع انتخاب شده است. در این تحقیق برای رسیدن به اهداف مورد نظر، از منابع تفسیری و روایی و روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده گردید. پژوهش حاضر در جهت اثبات این مطلب است که پرداختن به باورهای دینی و ارائه راهبردهای اسلامی بیشترین تأثیر را در مقابله انسان با تنش های روانی دارد. در تعالیم حیات بخش اسلام، آرامش جسمی و روحی انسان از جایگاه والایی برخوردار است. ولی بعضی از عوامل تنش زا این آرامش را کم یا از بین می برد. در همین راستا، تعالیم جان بخش اسلام، آموزه هایی را ارائه کرده است که اثرات مخرب عوامل تنش زا را از بین برده و آرامش حقیقی را به آدمیان هدیه می کند. عوامل روحی مؤثر در وجود انسان به دو دسته ی عوامل تنش زا و آرامش زا قابل تقسیم هستند. عواملی مثل: ترس، طلاق، سوگ و ... نمونه هایی از عوامل تنش زا می باشد. و عوامل آرامش زا به چهار دسته ی اعتقادی، اخلاقی و رفتاری، اجتماعی و جسمانی قابل تقسیم هستند. عوامل اعتقادی همچون ایمان، دعا، توکل،ذکر و اعتقاد به قضا و قدر الهی. عوامل اخلاقی و رفتاری مثل: توبه، صبر، نماز، تقوا، روزه، قرآن و فطرت سالم. عوامل اجتماعی مانند: ازدواج و حمایت اجتماعی. و در نهایت عوامل جسمانی از جمله: خواب و شب و ورزش . نکته قابل ذکر این که عوامل مذکور « در کنار هم» و « به شرط رعایت اصل اعتدال در هر مورد» آدمی را به آرامش حقیقی می رساند. نهادهای تأثیرگذار اجتماعی و فرهنگی باید با برنامه ریزی دقیق و زیرنظر کارشناسان دینی، سطح فرهنگ دینی مردم را بالا برده و در قالب آثار و تولیدات خود اهداف متعالی را که در پسِ عوامل و اتفاقات جهان است، عرضه کنند.

این تحقیق با عنوان دعا و نیایش از دیدگاه قرآن و سنت به رشته تحریر در آمده است تا بتواند با نگاهی اجمالی و گذرا ، اما در عین حال جامع و متناسب با سطح فکری مخاطبین ، نگرشی صحیح از این مساله را به مخاطب عرضه کند ، دستیابی به تعریفی حقیقی از ماهیت نیایش ، تاکید بر توجه آیات و روایات بر مساله دعا و ضرورت آن ، ارائه نمونه های عینی و عملی از اولیاء و بزرگان الهی پیرامون مساله نیایش ، تمامی این عناصر را نویسنده با تمام تلاش و سعی خود ، در این نوشتار مورد توجه قرار داده است . نیایش به معنای طلب درخواست ، عبادت و پرستش می باشد. در واقع این مسئله یکی از مهم ترین نیازهای فردی و اجتماعی جامعه بشری را در خود پنهان دارد . انسان در راه رسیدن به خواسته های خود گاه از طریق زمینی و فردی اقدام به بر آورده نمودن حاجات خود می نماید و گاه که این امر مقدور نیست ، طلب و نیاز خود را به نیرویی ماوراء طبیعی و الهی می سپارد . این نزدیکی و توجه به قدرت های نامحسوس و غیر زمینی نشان دهنده وجود فطرت پاک و همگانی در نهاد و مقام انسان ها است . نیایش مسئله ای است که با فطرت و سرشت آدمی عجین شده و در این حالات است که انسان خود را در فضای اصلی و اولیه خود می یابد . این تأثیرات تنها منحصر در حیطه فردی و شخصی نمی شود بلکه با اندکی تأمل می توان دریافت که دعا چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی عملکرد و نتیجه خود را در بر دارد. در این تحقیق سعی شده است که با نگاهی کوتاه چشم اندازی بر مساله دعا و نیایش از دیدگاه قرآن و سنت داشته باشیم، در انجام هر کار و برای رسیدن به هر مقصودی باید سلسله مراتب و شرایط اولیة آن را مهیا نمود تا بتوان در محیطی صحیح و بدون از خطا و لغزش گام نهاد . در مسئله نیایش توجه به چند امر ، مهم و ضروری می باشد. ارائه تعریفی دقیق و شفاف از واژه نیایش و دستیابی به معنای واحدی که بتوان مسیری صحیح را به نمایش بگذارد اولین گام و مرحله در این مسیر مهم بود ، پس با توجه به دو منبع اصیل وناب اسلامی قرآن کریم و روایات اهل بیت ( علیهم السلام)بررسی و مطالعه ای صورت گرفت تا از این میان به جایگاه ، اهمیت و ضرورت مبحث دعا و نیایش در میان این دو منبع اطلاعاتی را بدست آوریم.نتیجه این کنکاش دستیابی به چند مطلب بود از جمله این که موضوع دعا و نیایش با رویکردی خاص و ویژه در این دو حیطه مورد توجه قرار گرفته است . هر چند گوناگونی معانی را در مورد این واژه می بینیم اما این نشانگر تغایر و تضاد میان این واژگان نیست بلکه تمامی آنها دارای یک بار معنایی خاص و واحدی هستند که در ژرفا و عمق خود ، عبادت ،پرستش و طلب نیاز از موجودی برتر را شامل می شود . با نگاهی کوتاه و گذرا در آیات الهی و روایات اهل بیت ( علیهم السلام ) می توان به فضایی کلی در این زمینه دست یافت . اصرار و تاکید اولیا و انبیا الهی بر مساله نیایش و انجام این عبادت و عمل ، جایگاه ویژه و توجه خاص آنها را به این امر متذکر می شود ، با گوناگونی ادعیه و مناجات های این اولیای خدا که با بار معنایی خاصی همراه است نشانگر گستردگی و عظمت این مساله می باشد . جالب توجه این است که هرکدام از این بزرگان الهی در ماورا ی خواهش ها و طلب نیازهای خود از ذات خداوند به گونه ای زیبا و با زبانی شیوا به نیایش و نجوا با خالق خود پرداخته و بزرگترین لحظات زندگی خویش را از این میان به دست آورده اند. محیط دعا ، مکان و زمان دعا ، فرد دعا کننده ، چرایی وچگونگی درخواست و.... از مطالب و شرایط مهم و اصلی موضوع دعا و نیایش است . برای دستیابی به شیوه صحیح و مناسب برای انجام این عبادت و نزدیکی به خداوند متعال شرایطی را در کتب مختلف از زبان اولیای الهی و پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) ذکر کرده اند . با اندکی توجه به این موارد می توان از موانع و مشکلاتی که سبب می شود استجابت دعا به تاخیر بیفتد یا این که هیچ گاه به درگاه الهی نزدیک نشود، جلوگیری کرد. همنشینی با انسان های فاسق ، غیبت کنندگان ، عدم پذیرش ولایت الهی و .... این ها انسان ها را از دایره بندگی و عبودیت خارج می سازد و او را به پرتگاه جهالت و غرور نزدیک می سازد ، لذا باید از این گونه عوامل و انحرافات دوری نمود و سعی کردکه با خضوع و خشوع ، خود را آماده نیایش و دعا نمود.

موضوع این پژوهش ( ارزش ایثار در قرآن و سنت، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن) است. واژه ایثار به معنی برگزیدن، ترجیح دادن، مقدم کردن چیزی بر چیز دیگر است. ایثار به عنوان بالاترین احسان، انفاق و صدقه محسوب می شود و از آن در روایات با تعابیری مانند بهترین نیکی، خوی نیکان، برترین مراتب ایمان، نشان شیعه بودن و ... یاد شده است. گرایش به ایثار در افراد تحت تأثیر عواملی چون اعتقاد و ایمان به خدا، یاری دین الهی، محبت و ترس از خدا و برخورداری از صفاتی چون سخاوت، قناعت، توکل، ... قرار می گیرد. جلوه های ایثار شامل ایثار جان، مال، آبرو، آسایش، وقت و... می شود. تطهیر و تزکیه، آمرزش گناهان، تقرب الهی، خشنودی خدا، برکت در روزی، رفع گرفتاریهای دنیوی و اخروی، آرامش روانی، نیک نامی، رسیدن به پاداشهای الهی و رستگاری از پیامدهای فردی ایثار است همچنین فقر زدایی، حفظ و گسترش جامعه، مطیع شدن مردم، سرکوبی دشمنان، زمینه سازی تعجیل در ظهور حضرت مهدی ( علیه السلام)، احیای فریضه امر به معروف از جمله پیامدهای اجتماعی آن می باشد. آسیب هایی که برای ایثار متصور است ریا، کبر و غرور، عجب و خودپسندی، منّت و آزار رساندن، بی ثباتی و ندامت می باشد. بخل، حرص، ترس، راحت طلبی، علاقه به دنیا از عوامل باز دارنده فردی ایثار می باشند. هم چنین علاقه مندی به تجمل گرایی مسئولین حکومتی، فساد اخلاقی و رواج منکرات در جامعه از موانع باز دارنده اجتماعی آن می باشند. انتخاب چنین موضوعی به منظور احیاء و ترویج روحیه ایثارگری در جامعه می باشد. در این تحقیق تلاش کرده ایم مطالب فوق را در طی بخش هایی با عنوان: مفهوم ایثار و عوامل ایجاد آن، انواع ایثار، پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار، آسیب ها و عوامل باز دارنده فردی و اجتماعی آن مورد توصیف و تحلیل قرار داده ایم. و در پایان پیشنهادهایی را برای ترویج ایثار ارائه داده ایم. لذا با استفاده از روش های ( کتابخانه ای، کاربردی، تحلیل، توصیفی، بنیادی) مطالب سودمندی را که غالبا در کتاب های تفاسیر ( المیزان، نمونه و...) و مجامع روایی ( اصول کافی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار ( علیهم السلام) و ...) و لغت نامه ها و کتابهای اخلاقی و مقالاتی پیرامون این موضوع بود جمع آوری و تدوین نمودم.

عنوان پژوهش حاضر خانواده های موفق در قرآن کریم می باشد. خانواده پایه و اساس جامعه است و داشتن جامعه صالح بدون اصلاح خانواده امکان پذیر نیست و برای رسیدن به این مهم بهترین وسیله، استفاده از کتاب خدا و سنت رسول اکرم(ص) و معصومین می باشد. بنابراین آشنایی با الگوهای موفق قرآنی برای بهتر شدن وضعیت خانواده ها و در حقیقت بهبود وضعیت جامعه امری سودمند محسوب شده که سعی پژوهشگر در این اثر بر همین بوده است. بدین منظور در این پایان نامه به معرفی چند خانواده موفق قرآنی و بیان رمز موفقیت آنان پرداخته ایم و از روشهای تحقیقی مسئله محور، توسعه ای، ترکیبی و سیستمی، تاریخی، توصیفی، علمی و تحلیلی و جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره برده ایم. این تحقیق در محدوده قرآن انجام شده و منابع مورد استفاده، عمدتاً تفاسیر قرآنی و جوامع روایی بوده است. اما در این میان از کتب تاریخی، تربیتی، اخلاقی و... نیز بهره برده ایم و پس از بیان کلیات، 4 بخش و 8 فصل در نظر گرفته ایم که در فصل اول مربوط به اهمیت خانواده و راههای سعادت آن است و بقیه به 6 خانواده های موفق قرآنی اختصاص داده شده است.

هدف گذاری برای انجام هر کاری ضروری است و به وسیله آن سود و زیان و ابتدا و انتهای کارها معلوم می گردد . خداوند پیامبران را فرستاد تا صحیح ترین راه زندگی را به انسان ها نشان دهند و قرآن را جهت هدایت آنها نازل فرمود . قرآن حق است و همه را به سمت کمال نهایی دعوت می کند ، پس شناختن محتوای ارزشمند و عمل به مفاهیم آن دو امر مهم است و بی مسئولیتی در مقابل این دو ، مهجور ساختن قرآن است . از نظر قرآن ایمان و توجه ، اصل ذاتی در انسان است و بی ایمانی و غفلت عارضه ای بیش نیست . تقوا نقش بسیار بزرگی در رسیدن به هدف دارد ؛ کسی که تقوا دارد ، خود را از گرفتار شدن در چنگال گناه رهایی می بخشد و راه سعادت را در پیش می گیرد . هدف خدا از آفرینش ، تکامل موجودات و بالاخص انسان است و او موجودات را به جهت رحمت خویش آفریده است . انسان با درک معانی حقیقی زندگی به مطلوب نهایی نائل می گردد . البته به شرط آنکه خود را انسان کاملی ساخته باشد و همه ی ارزش های انسانی را با هم رشد داده باشد . دنیا به تنهایی هیچ ارزشی ندارد و مقدمه ای بیش نیست و توجه همگان باید به عالمی دیگر به نام آخرت معطوف گردد . بنابراین کسی در زندگی هدف داشته باشد ، موقعیت خویش را در جهان هستی می شناسد و از چنگال هوی و هوس خود را رهانیده و چنگ بر ریسمان محکم الهی می اندازد . در این تحقیق به دنبال یافتن هدف زندگی در قرآن می باشیم تا جهت صحیح زندگی را بیابیم و در مسیر آن حرکت کنیم . اهداف مورد بررسی در این موضوع عبارتند از : شناسایی هدف زندگی در قرآن به جهت جلوگیری از گمراهی ، توجه بیشتر به کتاب آسمانی ، آگاهی بخشیدن به افراد مادی گرا و امید بخشیدن به افراد تنگدست و پیر و معنویت . در رساله ی مزبور مطالب از منابع دینی به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است . نتایجی که از این تحقیق به دست آمده به شرح ذیل است : هدف از زندگی در قرآن عبادت خدای تعالی به جهت هدایت بندگان و برخورداری از لطف و رحمت واسعه ی او به وسیله آزمایش های متعدد و شناخت بهترین انسان است ، تا هر چه بیشتر انسان ها خود را مورد شناسایی و ارزیابی قرار دهند و در مسیر صحیح گام بردارند .