جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عفو خصیصه ای است که جز در دلهای پاک یافت نمی شود و از ملکات فاضله ای است که فقط پاکان به آن آراسته هستند. گذشت از صفات و لوازم انسانیت است، هرچه انسانیت کامل شود گذشت بیشتر می شود. در اسلام عفو و گذشت یکی از اصول اساسی در برخورد با لغزش افراد با ایمان است و یکی از ثمرات شرح صدر است که درجذب نیروها موثر است. این خوی پسندیده پرتوی از صورت واقعی و موجی از احساسات انسان دوستانه را در دلها ایجاد می کند و کینه ها را می زداید و موجب می شود خصم از خصومت دست برداشته طرح دوستی و محبت بریزد. در قرآن و روایات هم ازعفو و گذشت بسیار یاد شده و مردم را به آن دعوت می کند.عفو یک روش تربیتی است و در صورتی که به موقع انجام گیرد دو اثر مهم دارد: یکی اینکه در قلب او اثر می گذارد و نسبت به اغماض کننده علاقه پیدا می کند و دیگر اینکه فطرت اخلاقی خطا کار را بیدار می سازد و از کرده خود پشیمان می کند. تغافل و خود را به فراموشی زدن هم مرحله ای بالاتر از عفو و گذشت در خانواده است که باعث مصونیت بیشتر خانواده می گردد. عفو در جایی بهتر است که موجب گستاخی فرد نشود، اینکه انسان حقی داشته باشد تا ازآن چشم پوشی کند، از روی عجز و ناتوانی نباشد، بلکه از موضع قدرت باشد، در مسائل شخصی باشد نه در مسائل عمومی و حقوق الهی، زمانی مصداق پیدا می کند که انسان قدرت انتقام داشته باشد در غیر این صورت سکوت انسان از مصادیق کظم غیظ خواهد بود. فلسفه عفو هم این است که انسان خاطی متنبه شده و خود را اصلاح نماید و دشمنی او به دوستی تبدیل گردد. از شرایط عفو هم می توان به نکاتی اشاره کرد، اینکه از جمله مواردی باشد که با جامعه ارتباط دارد احتیاج کسانی که از آنها بدی صادر شده به یاری کسانی که این بدی در حق آنها انجام گرفته است. برمبانی استوار ساختن پایه های اساسی جامعه و جدیت درعدم گسیختگی بنیادهای آن باشد، عدم تفریط حق در مسائل جامعه و امت . در سیره معصومین هم از پیامبر خاتم گرفته تا حضرت علی علیه السلام و امام حسین و امام حسن ( علیهما السلام) و بقیه خاندان اهل بیت که همه درمسائل زندگی خود عفو و گذشت را رعایت می کردند. ضد عفو هم انتقام است و آن این است که بدی کسی را با بدی جواب دادن و مثلاً فحش را با فحش و غیبت را با غیبت و بهتان را با بهتان پاسخ دادن. عوامل پیدایش عفو : بلند نظری و کمال روحی، عاطفه و نوع دوستی، ایمان به پاداش های الهی و توجه به آثار عفو می تواند باشد. عفو از همه اشخاص نیکوست ولی از رهبران و مبلغان نیکوتر است و خداوند در قرآن خطاب به پیامبر می فرمایند: عفو جمیل داشته باش یعنی عفوی که خالی از مواخذه و سرزنش باشد و عفوی سازنده است که قدرت بر انتقام داشته باشد که هم برای مظلوم که به اوصفای دل می بخشد و هم برای ظالم که او را وادار به اصلاح خویش می کند سودمند است. و اینکه بخشش فقط مربوط به گناه و لغزش نیست بلکه بخشش مال را هم شامل می شود و ازجمله آیین بخشش اینکه بدون منت و اسراف باشد. در مورد ارزش اخلاقی عفو هم در روایات و قرآن به آن توجه شده است اینکه عفو از صفات پروردگار و از صفات پرهیزکاران است. اجر عفو کننده برخداست و اینکه عفو کننده محبوب خداست. و از آثار مثبت دنیوی و اخروی عفو و بخشش مشمول عفو الهی و آمرزش گناه، از بین رفتن کینه ها، دوام حکومت و طول عمر، بدون حساب وارد بهشت می شود و عزت دنیا و آخرت را برای فرد به ارمغان می آورد. آثار منفی عدم گذشت هم این است که بدترین و خبیث ترین مردم است و نشانه بیماری و عیب باطن است.

انسان به عنوان یکی از بهترین مخلوقات خداوند دارای اسرار فراوانی است که هدف خداوند از خلقت او دلایل مختلفی بیان گردیده است از جمله در قرآن به مواردی چون عبادت که همان بندگی خداوند است ، رحمت ، آ زمایش و در نهایت رسیدن به قرب الهی اشاره گردیده است . انسان علاوه بر این که امتیازات مهمی چون داشتن عقل ، اراده و اختیار بر سایر مخلوقات برتری دارد ، از خلقت و آفرینش متفاوتی نیز برخوردار است . خلقت اولین انسان که حضرت آدم ( علیه السلام) می باشد براساس آیات ، متفاوت ازسایرانسانها بیان گردیده است.به طورکلی برهفت مرحله می توان تقسیم نمود.1- خاک 2- گل 3- گل سرشته شده 4- گل خشک شده 5- دمیده شدن روح 6- تعلیم اسماء 7- سجده برآدم . تولد حضرت عیسی ( علیه السلام ) تقریباً همانند حضرت آدم ( علیه السلام) متفاوت از سایر انسانهای و به صورت عجیب و معجزه آسا بوده است . اما خلقت سایر انسانها بر اساس آیات الهی در یازده مرحله صورت گرفته است که عبارت است : آب – منی – نطفه – علقه – مضغه – تصویر – استخوان – گوشت – تعیین جنس – روح و تولد . از نظر علمی مقصود از آب این است که مقدار زیادی آب در بدن انسان است و منی به مایعی که از مردان در هنگام انزال خارج می شود گفته می شود که به آن اسپرم گفته می شود و محل خروج آن از میان پشت و دو استخوان پا است . نطفه چیزی است که از مردان و زنان برای تشکل جنین خارج می شود ، به نطفه ی زن تخمک و به نطفه ی مرد اسپرم می گویند . نطفه ی مخلوط نیز ترکیب از تخمک و اسپرم است . بعد از پیوستن تخمک و اسپرم یک توده ی سلولی به نام مورولا تشکیل می شود که در روزهای 24-7 مانند زالو به بدن میزبان می چسبد و از آن خون می مکد . در این هنگام سه پرده به نام آمینون ، کوریون و زرده او را احاطه می کند . سپس جنین به شکل گوشت جویده شده در می آید . و در پایان هفته ی چهارم نامتمایز بوده و در ابتدای هفته ی پنجم متمایز می گردد . آن گاه هر یک از اعضا د رجای مناسب خود قرار گرفته و همه سلول استخوانی شده و گوشت روی آن را می پوشاند . بعد از ماه سوم به دلیل عصب دار شدن اندام ها ، جنین حرکت می کند و کوتاهترین مدت برای ماندن جنین در رحم شش ماه است که قرآن این مطلب را مدتها قبل از دسترسی علم بشر به آن ، بیان کرده است . بعد از اتمام خلقت انسان خداوند به خود آفرین می گوید زیرا در بین تمام موجودات کرده ی زمین ، انسان تنها موجودی است که دارای قدرت تعقل و اراده بوده و اشرف مخلوقات محسوب می شود .

نوشته ای را که پیش رو دارید، حاصل تلاش و کوششی است که بعد از مطالعات فراوان تهیه شده است و در موضوع اهمیت توکل به خدا در قرآن و سنت و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی به بحث و بررسی می پردازد در این اثر ابتدا به تعریف توکل پرداخته ام که توکل یعنی اعتماد داشتن است و توکل بر خدا یعنی اعتماد و تکیه کردن بر خدا و توکل یک مفهوم اخلاقی، تربیت اسلامی است. یعنی اسلام می خواهد مردم مسلمان، متوکل بر خدا باشند و این مجموعه به چهار بخش تقسیم شده که هر بخش از فصل هایی تشکیل شده است که به شرح ذیل می باشد: بخش اول: معنای توکل و تقابل آن با صفات دیگر: که توکل با هیچ یک از صفات حسنه و سیئه تقابل و تضادی ندارد. که این بخش شامل: فصل اول: معنای لغوی توکل که توکل از ماده وکالت در منطق قرآن به معنای اعتماد و تکیه کردن بر خداست و او را ولی و وکیل خود قرار دادن و بر اثر آن از حجم مشکلات و انبوه موانع نهراسیدن است. و هم چنین توکل و وکالت آن است که بر شخص دیگری اعتماد کنی و آن شخص را نائب خویش قرار دهی. یعنی اینکه به جای خویش نماینده و عاملی قرار دهد. فصل دوم: معنای توکل در مجمع البحرین: و الاصل فی التوکل اظهار عجز: و اصل در توکل اظهار ناتوانی است. و التوکیل هو ان تعتمد علی الرجل و تجعلنا نائباً عنک: توکیل یعنی: اینکه اعتماد کنی بر کسی و او را نائب قرار دهی از خود. فصل سوم: معنای توکل از نظر قاموس قرآن: توکل قبول وکالت، اعتماد. و راغب در این مورد می گوید: توکل دو جور است:" توکلت لفلام" یعنی قبول وکالت از او کردم. و " توکلت علیه" یعنی به او اعتماد کردم و امیدوار شدم و نیز طبرسی فرموده: وکیل در صفات خدا به معنی متولی به تدبیر خلق است مثلا: و قالوا حسبنا الله و نعم الوکیل. فصل چهارم: حقیقت توکل و فلسفه آن: توکل در اصل از ماده وکالت به معنی انتخاب وکیل است و این را هم می دانیم که وکیل کسی است که حداقل دارای چهار صفت باشد: آگاهی کافی، امانت، قدرت، دلسوزی. و فلسفه توکل بر خدا: اولا توکل بر آن منبع فناناپذیر، قدرت و توانایی: که باعث می شود انسان مقاومت کند در برابر حوادث سخت و ناگوار زندگی. ثانیا: توکل بر خدا، آدمی را از وابستگی ها نجات می دهد. فصل پنجم: معنای توکل از دیدگاه امام خمینی ( ره): التوکل طرح البدن فی العبودیه و تعلق القلب بالربوبیه. توکل صرف کردن بدن است در عبودیت خدا و پیوند نمودن قلب است به مقام ربوبیت حق. همچین بعضی از اهل معرفت می گویند: التوکل کلت الامر الی مالکه و التعویل علی وکاله توکل واگذار نمودن جمیع امور است به مالک آن و اعتماد نمودن به وکالت او است. فصل ششم: معنای تفویض و تفاوت آن با توکل: تفویض و توکل با یکدیگر تفاوتی ندارند و در یک معنا به کار رفته اند هرچند که تفویض اشاره ای لطیف تر و دقیق تر است نسبت به توکل و از نظر معنی دارای وسعت بیشتری است. فصل هفتم: ارتباط توکل با صفات دیگر: باید گفت که توکل بعد از ایمان شاید بزرگترین اصل اخلاقی در انسان باشد. بدین معنا که اگر توکل در انسان نباشد حتی اگر دارای اخلاق و صفات حسنه هم باشیم، باز هم قطعا آن صفات در ما بصورت ناقص وجود دارد. و البته شائبه توکل با صفات حسنه دیگر از آن جا ناشی می گردد که عده ای توکل را اشتباه فهمیده اند و به افراط کشیده شده است. بدین معنا که انسان به طوری در تمام امور تکیه بر قدرت پروردگار نماید که حتی دست از اسباب و وسائل هم بردارد. فصل هشتم: حرص صفت مقابل توکل: همه اسباب و عواملی که در عالم وجود دارند همه وسیله اند در رسیدن به خدا و توکل بر خدا، اما حرص رهزن این وصال است و مانع از رسیدن به توکل و شناخت خداست. چون شخص حریص همواره گرفتار هفت آفت است: 1-در فکر جمع دنیا و تحصیل دنیا 2- هم و غم برای دنیا و تحصیل دنیاست 3- رنج و زحمت برای دنیا کشیدن که هیچ وقت هم پایان نمی پذیرد مگر وقت مرگ 4- ترس از دست دادن اموال است 5- شخص حریص همیشه ناراحت و غمگین است 6- آنکه هرگز از محاسبه اموال و املاک خلاصی ندارد 7- آفت حرص عذاب الهی است. بخش دوم: توکل از دیدگاه آیات و روایات: که در بعضی آیات قرآن و احادیث نبوی نیز اشاره و دلالت مستقیم به این بحث شده است که شامل: فصل اول: توکل از دیدگاه آیات: از جمله در آیه ای از قرآن به این صورت بیان شده، " و علی الله فلیتوکل المؤمنین" افراد با ایمان، باید تنها بر خدا توکل نمایند. از نظر قرآن: کسی که بر خدا توکل کرده باشد حتی بیان و رفتارش هم الهی می شود و از عظمت و جلال و جبروت خدایی بهره مند خواهد شد. فصل دوم: توکل از دیدگاه روایات: که از نظر ائمه اطهار سلام الله علیها کسی که با خدای یگ نه طرح دوستی و توکل ریخت هیچ دشمنی نخواهد داشت، گرچه همه عالم دشمن او شوند. زیرا قادر خواهد بود در برابر اراده الهی شخص به متوکل آسیبی برسانند. و سپس بخش سوم: راههای حصول، ارکان و درجات توکل: که شامل: فصل اول: مقدمه توکل: که در این مورد باید گفت که شناخت خداوند باری تعالی مقدمه توکل است. چون هر کس که خدا را شناخت سزاوار است که تنها بر او توکل کند. فصل دوم: راه حصول توکل: برای حصول توکل تنها چیزی که لازم اعتماد بر خداوند است یعنی: اولا آنقدر خدا بشناسد امورات خویش را به او بسپارد. ثانیا: در قدرت لایزال و بلامنازع خداوند فکر کند که همه موجودات قوی تر است. فصل سوم: حصول توکل از دیدگاه اما خمینی ( ره) که فرمایند: حصول توکل و رضا و سایر مقامات به تدریج حاصل می شود که ممکن است اول در پاره ای امور و اسباب غائبه خفیه توکل کند و پس از آن کم کم به مقام مطلق برسد. فصل چهارم: علامت حصول توکل: یعنی اگر این تفکر را کسی داشته باشد که هر چه دارم از خداست و اگر خدا چیزی را از او بگیرد ناراحت نمی شود و می گوید: چیزی را از دست نداده ام بلکه خدا داده بود و امانت خویش را از من گرفت. فصل پنجم: ارکان توکل از دیدگاه امام خمینی ( ره) به اینکه توکل حاصل نمی شود مگر پس از ایمان به چهار چیز که اینها به منزله ارکان توکل هستند: اول: ایمان به اینکه وکیل عام است به آنچه که موکل به آن محتاج است. دوم: ایمان به آنکه او قادر است به رفع احتیاج موکل. سوم: آنکه بخل ندارد. چهارم: آنکه محبت و رحمت به موکل دارد. فصل ششم: درجات مردم در معرفت به ربوبیت حق و اقسام توکل. مردم در درجات توکل مختلفند. درجه اول: ایمان به توکل است. درجه دوم آرامش و اطمینان است یعنی ایمان به حد طمأنینه برسد. و اضطراب به کلی ساقط شود و دل به سکونت حق و تصرف حق پیدا کند. درجه سوم: توکل محض است به نور معرفت جلوه ای از جلوات توجید فعلی را دریابد و تصرف دیگر موجودات را ساقط کند، و چشم دلش از دیگر موجودات به کلی کدر شود و به وکالت حق روشن گردد. درجه چهارم: فنای توکل است که آخرین مرحله توکل است. متوکل حتی از خود توکل نیز صف نظر می کند و خدا او را وکیل خود قرار می دهد تا سعادت خودش را تضمین کند. فصل هفتم: توکل در عرفان و توکل علما: که توکل نزد عرفا و علمای اخلاق از جمله مقاماتی است تا اینکه به مقصودشان برسند – که در این مورد استاد شهید مطهری: توکل را بدین صورت معرفی می کنند که توکل یعنی انسان همیشه به آنچه مقتضی حق است عمل کند و در این راه به خدا اعتماد کند که خداوند حامی و پشتیبان کسانی است که حامی و پشتیبان حق می باشند. بخش چهارم: اهمیت و آثار توکل است که فصل اول: مقام توکل: توکل از عالیترین درجات مقربین است و کسی که به این مقام برسد تمام امورش از سوی خدای یکتا کفایت می کند چونکه شخص دوست خدا بوده و چون کسی که دوست و محبوب خدا باشد به آتش غضب او گرفتار نمی شود و از قرب او دور نمی گردد و حائلی میان او و خدا وجود نخواهد داشت. فصل دوم: کمال توکل، که توأم با قوه قلب و یقین است زیرا بر اثر این دو عامل است که آرامش قلب ایجاد می شود یعنی انسان جز خدا از هیچ کسی نترسد. و فقط از خدا بترسد و این ترس هم ترسی است از روی دوستی. فصل سوم: آثار فردی توکل: که آثار توکل به حدی عظیم است که تا انسان در این وادی گام ننهد نمی تواند به حقیقت دست یابد. از جمله آثار آن موفقیت در زندگی – استقامت و صبر در زندگی – عزت – شهامت و شجاعت است. فصل چهارم: آثار اجتماعی توکل، که اگر افراد جامعه صفت توکل را داشته باشند بسیاری از مشکلات و معضلات اجتماعی بوسیله توکل ریشه کن می شود. فصل پنجم: نتیجه توکل به خدا. بنابر فرموده امام صادق علیه السلام چند اثر در نتیجه بی اعتمادی به خداوند نقل شده است: 1- ذلت دنیوی 2- بی آبرویی در نزد مردم 3- دوری از فضل و رحمت خدا. و همچنین ناامیدی و شکست در زندگی از اثرات بی اعتمادی به خداست.

نوشته ای که در حال حاضر در پیش روی شماست، نتیجه ماهها، سعی و تلاش و کوشش ست که در موضوعی با عنوان مقام مادر از دیدگاه قرآن و روایات گردآوری شده است لذا واژه مادر بار معنایی ویژه ای دارد که خود نشان دهنده عظمت و بزرگی مقام مادر است و این ارزش و اهمیت جز با انس به قرآن و سنت زمانیکه آیات و روایات را ورق می زنیم به قرب و عظمت مادری پی می بریم، که یک مادر دوران بسیار حساسی را تحمل می کند، ابتدا دوران پر رنج و مشقتی که به قیمت جانش تمام می شود و اگر در این زمان، مادری از دنیا برود با شهدا محشور می شودو آن دورانی غیر از بارداری و زایمان نیست و بعد از آن دروان تربیت کودک است که باید خیلی ماهرانه عمل کند چون تربیت فرزند بستگی به تربیت یک مادر دارد، و با تربیت صحیح می تواند دنیا و آخرت خود و فرزند خویش را آباد کند. این مجموعه از چهار فصل تشکیل شده است که هر فصل مشتمل بر چندین زیرمجموعه است فصل اول آن مربوط به زن و ازدواج او در اسلام است که شامل زیرمجموعه هایی است1) در مورد مبدأ آفرینش زن است که آیا زن وجودی مستق دارد یا این که وجود او از وجود انسان دیگری نشأت گرفته است که برخی به زن جنبه چپی و طفیلی داده اند، و اسلام این نظریه را رد می کند. 2) ازدواج که امری است الهی و مقدس و اینکه ترک ازدواج در اسلام به صورت مذموم و ناپسند شناخته شده است و همچنین مقدمات فراهم کردن ازدواج برای جوانان است تا بتوانند به راحتی و از راه مشروع ازدواج کنند و از دو جنبه ساحت فرهنگی مانند تشویق به امر ازدواج و جنبه دیگر ساحت اقتصادی مثل تهیه جهیزیه و دادن وام های طویل المدت مبرا باشند 3) بنای خانواده باید بر اساس مهر و عطوفت و احساس پایه گذاری شود، چون اگر در خانواده ای مهر و محبت و انس و الفت نباشد، آن خانواده، خانواده ای سالم نخواهد بود، آن خانواده خیلی زود از هم گسسته می شود. فصل دوم در مورد مقام مادر است که از چندین زیرمجموعه تشکیل شده است. 1- واژه مادر است که این واژه از ( MAD) از زبان سانسکریت گرفته شده است. 2- در مورد مادر کیست و مادری جه نوع حالتی است و شرط مادر شدن چیست؟ او کسی است که با تمام وجود خودش را در راه اعتلای دین و اسلام قدم می گذارد، مشکلات را تحمل می کند، چه اشک ها که برای فرزند ناسپاس نمی ریزد تا بتواند او را درست کار و صالح تربیت کند و در زیر پرچم اسلام نوکری آقا امام زمان ( عج) را بکند، مادری حالتی است توأم با ریزه کاری ها، توأم با مهر و محبت و انس و الفت، توأم با جان فشانیو ایثارگری از خودگذشتگی و شرط مادر شدنش این است که بتواند خیلی چیزها را رعایت کند، بتواند یک زندگی را اداره کند، بتواند فرزندانی پاک تحویل جامعه دهد اگر تمام اینها بتواند به نحو احسن رعایت کند ارزش و مقامش چنان والا می شود که پیامبر اکرم ( ص) بهشت را در زیر قدم هایش قرار داده است یا به گفته حضرت فاطمه زهرا ( س) که می فرمایند: پای مادر را بگیر که بهشت به زیر پایش قرار دارد. قرآن و سنت هم به مقام والای مادر تأکید بسیاری داشته، طوری که در قرآن هم ردیف مقام پدر مقام مادر را بیان داشته و از دیدگاه روایات هم یک مادر ارزش بسیاری دارد و ائمه هدی ( ع) به آن اشاره فرموده اند و بعد از اینها دانشمندان و شخصیت های بزرگ اسلام به مقام اشاره فراوانی کرده اند. به گفته برخی از آنها در آسمان خدا قابل پرستش است و در زمین مادر، مادر تابلو آفریدگار است، اگر مادر نمی مرد هیچ کس بدبخت نمی شد. فصل سوم، نقش مادر در تربیت فرزند است که ابتدا از نقش او در دواران بارداری بحث شده ک در این دوران تغذیه جنین از غذای مادر است هر آنچه که مادر تغذیه می کند جنین هم از همین تغذیه می کند، پس باید حرام و حلال را بشناسد، در هر مجلسی قدم نگذارد، چون در روحیه جنین تأثیر بسزایی دارد. و دوم رضاع و شیرخوارگی است، اسلام برای شیر مادر اهمیت زیادی قائل است طوری که شیری هم ردیف شیر مادر یافت نمی شود، چون شیر مادر بهترین غذا برای کودک است و چیزی جایگزین شیر مادر نمی شود در این دوران باید مادر زمان شیردادن بچه را خیلی رعایت کند مثلا وضو گرفتن در این حالت خیلی مؤثر است، و نامگذاری کودک است که اسلام فرموده برای کودکت نام نیک انتخاب کن تا در قیامت مورد بازخواست خداوند قرار نگیری. فصل سوم دوران کودکی است، دورانی پر از هیجان و شور و شعف دراین دوران باید کودک را تا هفت سالگی آزاد گذاشت، تا بتواند هر کمبودی که دارد جبران نماید، وقتی بزرگ شد دیگر این کمبودها قابل جبران نیستند. فصل آخر که مربوط به مادران نمونه است که ابتدا در مورد بی بی دو عالم فاطمه زهرا ( س) بحث شده که در تمام مراحل زندگی باید او را الگو و اسوه خو قرار دهیم. خانم فاطمه زهرا ( س) کسی بود که هم در دوران حیات پدر بزرگوارش و هم در دوران زندگی زناشویی با حضرت علی ( ع)، مادری می کردند طوری که به او لقب ام ابیها داده اند او کسی بود که واسطه نبوت و امامت شد، مادری که فرزندانی رزمنده، شجاع، با صلابت، روشنگر، تاریخ ساز تحویل جامعه داد که جامعه کنونی باید این عزیزان را الگوی خود قرار دهند و دوم مربوط به دوران پرهیاهوی زندگی حضرت مریم ( س) است، حضرت مریم کسی بود که مائده آسمانی برایش نازل می شد، و کسی بود که بدون واسطه همسر، فرزندی را به دنیا آورد که کور را بینا می کند و در گهواره زبان به سخن گشود، حضرت مریم ( س) همیشه با خداوند تکلم غیبی داشت و فرشتگان همیشه با او در ارتباط بودند. و آخرین بحث مربوط به یوکابد مادر حضرت موسی ( ع) است. یوکابد زنی است که خداوند نوری در دل او قرار داد تا زمانی که فرزند و جگرگوشه اش را از خود جدا می کنند بتواند صبور باشد و این نتیجه خدایی بودن و الهام غیبی داشتن است یوکابد کسی بود که به لقب تسلیم و مسلمات معروف است و کسی که ایمان کامل به خداوند والامرتبه داشته باشد خداوند هم در دل او نوری قرار می دهد تا بتوند فرزندش را به غاصبان و ستمکاران کاخ فرعون بسپارد.

معاد در دین اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است در میان مسائل عقیدتی بعد از توحید در میان آیات قرآنی بیشترین بحث را به خود اختصاص داده است حدود 1200 آیه که تقریبا یک سوم آیات قرآنی مربوط به معاد است با توجه به جایگاه و اهمیت معاد برای روشن شدن مسأله معاد در این نوشتار بحث های مختلفی ارائه شده است . ابتدا در مودرد معنای لغوی و اصطلاحی معاد توضیحاتی داده شده و تعابیر مختلف قرآن از رستاخیز که عمده ترین آنها هشت تعبیر حشر و نشر ، معاد، احیاء موتی – قیام الساعه و رجوع – بعثا لقاءالله ، همراه با آیات مربوطه ذکر شده است و برخی از اوصاف و اسامی قیامت نیز در قرآن نیز که لااقل هفت نام می باشد که هر یک از این نام ها بیانگر ابعاد مهم معاد می باشد نیز آورده شده است . موضوع دیگری که به آن پرداخته شده در ارتباط با اعتقاد به معاد در میان اقوام و ادیان می باشد با بررسی اعتقادات اقوام و ادیان این مطلب روشن می شود که اعتقاد به معاد حتی قبل از تاریخ نیز در میان اقوام و فرهنگ ها وجود داشته و به گواهی قرآن نیز از زمان آفرینش آدم وجود داشته و این اعتقاد عمومی بیانگر فطری بودن مسئله معاد می باشد . دلائل اثبات امکان و ضرورت معاد از طریق آیات قرآنی نیز مورد بررسی قرار گرفته دلائل امکان معاد از طریق قدرت مطلقه الهی ، آفرینش نخستین ، رستاخیز زمین های مرده و تطورات جنین و رستاخیز انرژی ها و نمونه های عینی وتاریخ معاد همراه با ذکر نمونه های آن ، به اثبات رسیده و ضرورت معاد نیز شامل برهان عدالت و برهان حکمت و برهان فطرت و برهان تکامل و بقای روح با آیات مربوطه به آن توضیح داده شده است . از آنجا که مسأله معاد در احادیث و روایات پیامبر و ائمه از جایگاه خاصی برخوردار می باشد برخی از احادیث مربوط به معاد ذکر شده است تا اهمیت این بحث بهتر روشن گردد. در ارتباط با کیفیت و چگونگی معاد نیز نظرات با ذکر طرفداران آنها ذکر شده و دیدگاه قرآن نیز مورد بررسی قرار گرفته که در آیات صریحا اشاره به معاد جسمانی و روحانی دارد ، کیفیت معاد در احادیث و نظر ملاصدرا و دیدگاه شیمیست ها نیز در مورد چگونگی معاد بیان شده است . آثار اعتقاد به معاد بر طبق آیات که شامل ایمان به معاد عامل استقامت و انگیزه اعمال صالح و پشتوانه تمام کمالات و آرامش جان مورد بحث قرار گرفته و آیات مربوطه نیز ذکر شده است . آخرین بحثی که به آن پرداخته شده است منازل معاد می باشد که شامل احتضار ، جهان برزخ که خود دارای منازل ، قبر ، بازرسان قبر و فشار قبر و نفخ صور می باشد که بر طبق آیات قرآنی دو نفخ صور وجود دارد نفخ صوری که تمام زندگان آسمان و زمین بواسطه آن می میرند و دوم نفخی که تمام مردگان آسمان و زمین بواسطه آن زنده می شوند .

مسئله ازدواج موقت ( متعه ) در عین مشروعیت دینی ، به عنوان یکی از موضوعات چالش برانگیز فقهی ، حقوقی و اجتماعی است که همواره مورد بحث و جدال صاحب نظران بوده است . به طوریکه هدف اصلی از تشریع ازدواج موقت آسیب ناپذیر ساختن زنان و مردانی است که همواره در طول زندگی با موانعی همچون نداشتن بلوغ فکری ، موقعیت اجتماعی و نیز امکانات اقتصادی رو به رو هستند که ازدواج دائم برای این دسته از افراد میسر نیست و چه بسا جوانانی که براثر مشکلات و محدودیتهای ناشی از ازدواج دائم ، از این ازدواج گریزان هستند و به آسانی به آن تن نمی دهند . و ازدواج موقت ( متعه ) طرح و راهکاری مفید برای پاسخگویی به بخشی از این نیازها می باشد لذاباید برای پاسخ به جواز ازدواج موقت که از جامعیت اسلام ناشی شده است در ابتدا به موضوع شناسی آن از طریق بررسی ازدواج موقت از دیدگاه اسلام بپردازیم به اینکه ازدواج موقت از دیدگاه اسلام ، مانند سایر ادیان و مسلک ها ، یک قرار داد و پیمان با شرایطی ویژه و بسیار پسندیده است که این موضوع آن چنان در میان مسلمانان ریشه دارد که بخشی از آیات قرآن و همچنین فقه شیعه و سنی به این موضوع اختصاص داده شده است . بنابراین در این تحقیق سعی شده ، تا آن را از ابعاد گوناگون مورد بررسی قرار بدهیم و اینکه تبدیل این ازدواج به یک راه حل واقعی ، نیازمند آگاهی فراگیری است تا در جامعه پذیرفته شود و جامعه آن را همانند ازدواج دائم بداند و اثبات و مستند سازی لازم را برای آن انجام بگیرد و در حالتهای فوق العاده ، حق زنان تامین شود ، و از قربانی شدن آنان در برابر سوء استفاده مردان در این زمینه ، جلوگیری به عمل آید . چه بسا بهتر باشد که این ازدواج را قانونی سازند و برای گروههایی که به سختی نیازمند آن هستند ، مانند بیوه ها یا طلاق گرفته ها ، آن را ثبت کنند . روش جمع آوری اطلاعات ، فیش برداری از کتب تفسیری و روایی و اجتماعی کتابخانه ها است که به توضیح و شرح مسئله پرداخته اند . کلید واژه ها این پژوهش عبارتند: از مُتعه ، مِتعه ، تمتع ، استمتاع ، ازدواج موقت .

این تحقیق در موضوع مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامی در چندین فصل نگارش یافته است از آنجا که بحث مهدویت یکی از مباحث اساسی و اصیل است از ابعاد مختلفی مورد بحث و بررسی می باشد و از گستردگی و عمق خاصی برخوردار می باشد. مهدویت سرچشمه هر خیر و جلوه گاه همه نیکی ها و زیبایی ها، چشم اندازی زیبا به جهان آینده و رمز پیروزی یک جامعه است اعتقاد به مهدویت امید را در دلها زنده می نماید و آن را از غلتیدن در فسادها و تباهی ها حفظ می نماید و به هر حال زنده ماندن و بالندگی و بقای اسلام و شیعه در گرو این حقیقت بزرگ است. اهمیت و جایگاه والای فرهنگ مهدویت در آینده تاریخ بشریت و اهمیت حکومت جهانی مهدی باعث شده است که چهره های استعمار و استکبار در صدد تخریب سازی فرهنگ مهدویت شوند و در محور اعتقادات اصیل اسلامی و کم رنگ کردن ارزش ها و باورها تلاش نمایند و با ارائه فیلم ها و نمایش نامه و فعالیتهای دیگر چهره ای بسیار خشن از آن حضرت ارائه دهند و در سطح وسیعی فعالیت های گسترده ای را انجام دهند زیرا آنها خوب واقفند آنچه که در حقیقت باعث عبور شیعه از پیچ و خم ها و مشکلات شده است اعتقاد به وجود امام زمان ( عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و مهدویت به عنوان مهم ترین عامل در تکوین تشیع می باشد و اعتقاد به ظهور منجی اسلامی نماد برجسته تشیع در اسلام به شمار می آید. در نوشتار حاضر در ارتباط با موضوع مهدویت در میان اقوام و ادیان مختلف مباحثی مطرح شده و اعتقادات این ادیان در ارتباط با وجود منجی و ظهور مصلح مورد بررسی قرار گرفته است و از آنجا که بحث مهدویت در آیات قرآن کریم از جایگاه خاصی برخوردار است و این موضوع ریشه قرآنی دارد و این حقیقت را در آیات الهی بیان فرموده به ذکر برخی از این آیات پرداخته شده است. مبحث دیگری که از آن سخن به میان آمده مهدویت در مذاهب اسلامی می باشد از آنجا که موضوع مهدویت یک بحث اسلامی است که تنها اختصاص به یک مذهب خاص ندارد و مذاهب و فرق مختلف آن را قبول دارند در روایات مربوط به مهدویت در مآخذ و طرق روایی اهل سنت به قدری چشمگیر است که هیچ یک از محقیقن از هر فرقه ای که باشند نمی توانند متواتر بودن آن را رد کنند هر چند که در جزئیات این امر فرق اختلاف دارند. بحث بعدی که با مهدویت ارتباط دارد موضوع غیبت امام زمان ( علیه السلام) می باشد که این موضوع را پیامبر و ائمه ( علیهم السلام) در ضمن احادیث و روایاتی به مردم گوشزد نموده اند وقوع آن را خبر داده اند و در ارتباط با آن مطالبی را بیان فرموده اند، بحث و بررسی در این موضوع از منظر روایات منقول از ائمه ( علیهم السلام) و پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) باعث روشن شدن موضوع غیبت و نهایتا بحث مهدویت می شود.

موسیقی از لفظ موسیقیا از زبان یونانی گرفته شده است و در لغت به معنای صدای خوش با لحن دلنشین می باشد و نام مرغی است که آن را با ققنوس تطبیق زده اند و در واقع یکی از شاخه های علم ریاضی است که در آن از احوال نغمه ها از حیث تألیف و تفاخر و احوال زمان ها بحث می شود و در اصطلاح موسیقی همان غناست و فن ترکیب صداها به نحوی که به گوش خوشایند باشد و دارای اقسامی می باشد که عبارتند از : 1- محلی 2- ضربی 3- کلیسایی 4- مذهبی 5- دراماتیک 6- کلاسیک 7- سنتی 8- یکنواخت 9- معماری 10- نظامی 11- مجلسی 12- برنامه ای 13- تاریخی 14- تک صوتی 15- صوتی 16- چند صوتی 17- آوازی 18- نمایشی 19- الکترواکوستیک 20- الکترونیکی 21- تصادفی . و در یک نگاه دیگر به موسیقی هنری و طبیعی تقسیم می شود . موسیقی دارای تاریخچه مبهمی می باشد و بعضی آن را به زمان پیدایش انسان بر می گردانند و می گویند موسیقی جزء فطرت انسان ها می باشد و در تعریف غنا تعاریف مختلفی را بیان کرده اند که از آن جمله به این موارد می شود اشاره کرد : 1- ترجیع صوت 2- هر نوع آوازی که مناسب مجالس لهو و لعب است . 3- هر نوع آواز طرب انگیز 4- هر نوع صدای زیبا و نیکو 5- به معنای سرود و تصنیف و خوانندگی و ... . ادله های که برای تحریم غنا و موسیقی آورده شده دلایل قرآنی ، روایی ، عقل و اجماع می باشند . موسیقی سنتی که در واقع همان دستگاه های موسیقی است شامل 7 دستگاه می باشد که عبارتند از : 1- شور 2- نوا 3- همایون 4- سه گاه 5- چهارگاه 6- ماهور 7- راست پنجگاه و هر یک دارای نغمه ها و درآمدهای زیاد با ویژگی خاصی می باشند . آلات موسیقی و سازهای رایج موسیقی شامل شش دسته ی اصلی می باشد که عبارتنداز : 1- سازهای زهی 2- سازهای بادی چوبی 3- سازهای بادی برنجی 4- سازهای کوبه ای یا ضربی 5- سازهای شستی دار یا کلاویه ای 6- سازهای الکترونیکی . مهمترین سازهای معمول در ایران عبارتند از : کمانچه ، نی ، تار ، سه تار ، تمبک ، عود ، قانون هر یک دارای ویژگی خاص و برای منطقه ی خاصی می باشد . آثار و پیامدهای به طور کلی شامل موارد ذیل می باشد : 1- آثار موسیقی از منظر روانشناسی . 2- آثار موسیقی از منظر روانپزشکی . 3- آثار موسیقی از منظر فیزیولوژی 4- آثار دنیوی موسیقی از منظر احادیث و روایات 5- آثار اخروی موسیقی از منظر احادیث و روایات و دیگر آثار موسیقی . حال به صورت اشاره وار به زیر مجموعه هر یک از این آثار می پردازیم : از منظر روانشناسی شامل مواردی می باشد : 1- عامل سستی اراده 2- عامل رکود فکری 3- عامل افسردگی 4- عامل تضییع نیروی قضاوت 5- درهم شکننده ی عواطف 6- عامل سلب غیرت 7- اختلالات دماغی 8- عامل ضعف اعصاب . از منظر روانپزشکی شامل این موارد می باشد : 1- عامل مرض مانی 2- عامل مرض پارانویا 3- عامل جنون و دیوانگی 4- عامل مرض سیکلوتیمی . از منظر فیزیولوژی نیز شامل این موارد می باشد : 1- عامل کوتاهی عمر 2- اختلال در اعصاب سمپاتیک و پارا سمپاتیک 3- عامل خودکشی 4- عامل تضعیف حس شنوایی 5- تضییع حس باصره 6- ضربان و سکته قلبی 7- فشار خون . آثار دنیوی از منظر احادیث و روایات موارد زیادی می باشد . ما به چندین مورد اکتفا می کنیم که عبارتند از : 1- موسیقی علنی در آخر الزمان 2- بی تفاوت شدن به ناموس 3- فرمان خدا به پیامبر 4- مرگ ناگهانی 5- قبول نشدن دعا 6- سبب فقر و تهی دستی 7- عامل گمراهی 8- غنا و زنا 9- حکم شراب خواری و ... . آثار اخروی از منظر احادیث و روایات عبارتند از : 1- از آنچه شنیده شده پرسیده می شود 2- باروی سیاه محشور می شود 3- نظر رحمت به او نمی فرماید 4- در قیامت در گوش او سرب می ریزند 5- محروم از خوانندگان بهشتی 6- به صورت کر و کور و گنگ محشور می شود و ... .

موضوع این پژوهش مفهوم اسراف و تبذیر در قرآن و سنت، عوامل ایجاد آن، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن است . واژه اسراف به معنای تجاوز از حد اعتدال در هر کار است و تعیین حد اعتدال توسط شرع و عرف صورت می گیرد، معیارهای عرف برای تشخیص حد وسط عبارتند از: تلف کردن و ضایع ساختن مال، مصرف بیش از اندازه نیاز، مصرف در خورشأن، مصرف بی هدف. واژه تبذیر به معنای پراکنده کردن و تضییع اموال است که خود نیز یک نوع تجاوز از حد میانه روی است و به این اعتبار می توان تبذیر را جزء اسراف به حساب آورد. حکم این عمل با توجه به قرآن و سنت حرمت یا کراهت است که به مصادیق و محدوده های شرعی و عرفی هریک بستگی دارد. از عوامل فردی ایجاد کننده اسراف می توان به جهل و ناآگاهی از زیانهای اسراف، عدم ایمان و بی بندو باری، فساد اخلاقی و پیروی از هواهای نفسانی، تجمل گرائی، تنبلی و سستی، وسواس و خودنمائی اشاره کرد. تربیت نادرست فرزندان و در اختیار گذاشتن ثروت فراوان بدون کنترل، تقلید و الگوپذیری غلط از مسرفین، استعمار و القاء اندیشه های اسراف گونه و... از جمله عوامل خانوادگی و اجتماعی ایجاد اسراف است. آثار و پیامدهایی که در اثر اسراف و تبذیر گریبانگیر فرد وجامعه می شود شامل محرومیت از حب و هدایت الهی، عامل بیماری، سبب کفر و بی ایمانی، عدم استجابت دعا، سلب نعمت و اختلاف شدید طبقاتی، سلطه بیگانگان، افزایش طلاق، گسترش فساد، نزول بلاهای دنیوی، خواری و رسوایی در قیامت و گرفتاری در عذاب جهنم و ... می شود. پیشگیری و درمان گناه اسراف با راهکارهای فردی و اجتماعی صورت می گیرد که عبارتند از: تقویت نیروی ایمان، عرض اعمال به پیامبر اکرم و ائمه معصومین، انتخاب اصلح، تربیت صحیح خانواده، معرفی الگوهای حسنه، نظارت و کنترل اجتماعی، از بین بردن عوامل مولد اسراف، اصلاح دولتمردان ، رعایت اصل اتقان، تنبیه و برخورد قاطعانه با اسراف کاران، ترویج و تقویت فرهنگ صرفه جویی و قناعت و زهد، روش یادآوری و تذکر و استمداد از عواطف از طریق مراکز تبلیغاتی...

مسئله دعا و آثار تربیتی آن یکی از سرمایه های بسیار ارزنده و از حقایق مسلم اسلام و قرآن می باشد که نقش بسیار مهمی را در زندگی ایفاء می کند. هدفی که از تدوین این موضوع می توان گرفت این است که بتوان از دعا بهترین بهره را جست و با توجه به آثار تربیتی که در بحث دعا نهفته شده ، در زندگی اجتماعی و فردی و در برخورد با مسائل مادی و معنوی موثر واقع گردد و اینکه گامی در جهت اعتماد به نفس ، خودباوری ، ایجاد نور امید و تقوی و در انتها رسیدن به سعادت و کمال نهایی که همان قرب الهی است برداشته باشیم . مطالب این تحقیق پیرامون بحث دعا ، حقیقت و مفهوم دعا ، جایگاه دعا در ادیان الهی و غیر الهی و آثار تربیتی دعا می باشد که این اثر از جایگاه ارزشمندی برخوردار است بطوریکه می توان به آثاری همچون شناخت خداوند و پیامبران ، شناخت خود ، تهذیب نفس ، سعه صدر ، نابود کننده شیطان و بازگشت به سوی خداوند به وسیله توبه و ... اشاره نمود . که از منابع تفسیری ، کتب لغوی ، اعتقادی ، و اخلاقی استفاده شده است . و از آنجا که در این تحقیق سعی شده است به درک حکمت و فلسفه دعا و کشف حقایق از آیات و روایات ائمه ( علیهم السلام ) پرداخته شده می توان گفت روش تحقیق بنیادی و توصیفی است . و اینکه به جایگاه دعا در ادیان الهی و غیر الهی پرداخته تحقیق تاریخی می باشد . وبا توجه به اینکه از کتابهای مختلف در این زمینه استفاده شده است می توان گفت روش جمع آوری مطالب روش کتابخانه ای است . ترویج و تبلیغ فرهنگ دینی ، به ویژه اسلام و تقویت پیوند انسان به وسیله داروهای معنوی و دینی به ویژه دعا و نیایش ، می تواند انسان ناآشنا را به خدا آشنا کند و آن را از تنهایی و مشکلات ناگوار اجتماعی و روانی نجات دهد و پایه های اعتقادی اهل دعا را نیز مستحکم کند . که در سایه دعا و نیایش ، استعدادهای روحی و نیروهای ملکوتی پرورش می یابد و با شناخت حقیقی ، تبدیل به یک موجود برتر ، و اینکه به مقام شامخ الهی که همان کمال واقعی است برسد . کلید واژه های این تحقیق پایانی عبارتند از : دعا ، داعی ، مدعو ، تربیت ، مضطر