جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برای فهم رابطه اخلاق و حقوق باید مفهوم آنها را بشناسیم. حقوق مجموعه قواعد الزام آور کلی است که به منظور ایجاد نظم و عدالت بر یک جامعه حکومت می کند و از طرف دولت تضمین شده است. بنابراین قواعد حقوق الزام آور است. حقوق مجموعه ای از باید و نباید؛ است. قاعده ای رفتاری و کلی است. بنابراین تصمیماتی که مجالس مقننه در مورد خاص می گیرند حقوق نیست زیرا حقوق باید کلی باشد، تمام کسانی که مصداق آن هستند باید تابع آن باشند. حقوق دو هدف دارد که گاه با هم متعارض هستند: 1- ایجاد نظم 2- استقرار عدالت. این دو بدون دیگری فایده مطلوب را ندارند. اساس عدالت باید بر زمینه نظم باشد. اما موضوع اصلی مورد بحث اخلاق است:قواعد اخلاقی تکیه بر وجدان شخص دارد، یعنی اعتبار این قواعد از درون تضمین می شوند نه از برون در حالی که قواعد حقوق از طرف دولت تضمین می شود.در ادامه این مقاله به تفاوت های معرفت شناسنامه اخلاق و حقوق و همچنین به پاره ای از موارد و مصادیق اخلاق اجتماعی در حمل اشاره گردیده است.

هدف اصلی این نوشتار این است که مبانی فلسفه اخلاق دیویی بررسی منتقدانه شود. دیویی پژوهش اخلاقی را بخشی از پژوهش تجربی می داند. رویکرد او در اخلاق ابزارانگاری است. احکام ارزشی ابزاری است برای این که در شرایطی که عادات، برای هدایت رفتار کفایت نمی کند، رفتار را به نحو رضایت بخشی جهت دهی کند. در این دیدگاه احکام ارزشی به نحو ابزاری ارزیابی می شوند، یعنی از این جهت که تا چه حد می توانند در راهنمایی رفتار موفق باشند. ما با این وسیله این احکام را آزمون می کنیم که ببینیم آیا نتایج رضایت بخشی به همراه دارند یانه و آیا مسایلی را که برای حل آن طراحی شده اند را حل می کنند یا نه. در این رویکرد پراگماتیستی شرایط تضمین احکام ارزشی در رفتار خود بشر قرار دارد و نه در یک مرجع پیشین مثل فرمان الهی یا صور افلاطونی یا عقل محض. مشکل اصلی فلسفه اخلاق دیویی نسبی گرایی است.

امروزه، وخامت بحران های زیست محیطی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. به همین دلیل، مبانی نظری تعیین کننده تعامل انسان با طبیعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محیط زیست می باشد و تبیین نظریه اخلاق زیست محیطی مناسب، از ضروریات حفاظت و بهره برداری از محیط زیست محسوب می گردد. اخلاق زیست محیطی رایج، بر طیفی از مبانی ارزش ذاتی قرار دارند که انسان محوری و زیست بوم محوری، دوسر آن را تشکیل می دهند اما، در سال های اخیر تعامل مناسب انسان با محیط زیست طبیعی و راه حل بحران های زیست محیطی در بازگشت به مبانی دینی و معنوی جستجو می شود. در مقاله حاضر سعی شده است تا دیدگاه های اخلاق زیست محیطی با توجه به دو پرسش اساسی اخلاق درباره «کانون ارزش ذاتی» و «معیار عمل اخلاقی» تشریح شوند و نشان داده شود که چرا تبیین اخلاق زیست محیطی مبتنی بر دیدگاه خدا محوری، دیدگاهی جامع تر برای حفاظت از محیط زیست می باشد. در ادامه نیز، با ارایه رهیافت خود بوم شناسی، تلاش شده است تا رهیافتی در اخلاق زیست محیطی بر مبنای خدا محوری ارایه گردد که با الهام از انسان شناسی اسلام و با تاکید بر بعد روحانی نفس انسان، تعامل مناسب انسان و محیط زیست را بر مبنای خودشناسی و صیانت نفس بنا می نهد.

طی سال های اخیر، صنعت زیست فنآوری از سوی کارشناسان اخلاق مورد حمله قرار گرفته است، که بیش ترین دلیل آن اعطای حقوق مالکیت فکری به نتایج و فرآورده های این صنعت و عدم دسترسی کشورهای در حال توسعه به این محصولات می باشد. اگر چه این صنایع تلاش کرده اند تا با استدلال های اقتصادی و قانونی، خود را توجیه نمایند، اما نتیجه آن ایجاد یک شکاف ارتباطی بین صنایع مذکور و کشورهای کم درآمد شده است. این مقاله سعی می کند که استدلال هایی را در جنبه های مختلف ارایه و ارزیابی نموده و راه حل های ممکن برای شرایط موجود را پیشنهاد دهد. هم چنین تلاش می شود که مسوولیت اخلاقی صنایع زیست فنآوری را در تولید محصولات و فراهم کردن امکان دسترسی به آنها را تعیین نماید، در حالی که مسوولیت افراد، دولت ها و شرکت های خصوصی را نیز یادآور می شود. در آخر نتیجه گیری می شود که با تدوین های کدهای بین المللی، می توان در راه خود تنظیمی این صنایع گام مثبتی برداشت.

در این مقاله با بیان ضرورت و اهمیت تحقیق و پژوهش بر اساس ساختمان آناتومی و فیزیولوژی بدن انسان به مراحل اوصاف روانی انسان پرداخته شده است و شرایط و ویژگی های اخلاق روانی یک محقق و پژوهشگر ایده آل ترسیم و تشریح شده است.

مهم ترین عامل توسعه هر جامعه، افراد آن جامعه می باشند چرا که انسان هم هدف و هم ابزار توسعه است. این اهمیت وافر موجب شده تا کشورهای جهان و سازمان های بین المللی توجه خاصی به امر توسعه انسانی داشته باشند و عوامل تاثیرگذار بر آن را شناسایی کنند. این تحقیق نیز با تاکید بر اهمیت توسعه انسانی برای رشد جوامع، در جستجوی شناخت تاثیر یکی از معضلات بغرنج جوامع بشری - فساد اداری، بر شاخص های توسعه انسانی می باشد. تحلیل اطلاعات 86 کشور که از طریق نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شده اند بیانگر تاثیر معنی دار فساد بر کاهش توسعه انسانی و ارتباط منفی با اجزا آن، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. در ادامه مقاله، منشور اخلاقیات سازمانی به عنوان یکی از راهکارهای عمده برای کاهش فساد اداری، به ویژه در جوامعی که دارای نظام های ارزشی و اعتقادی فراگیر می باشند، مورد بحث قرار می گیرد.

امروزه بسیاری از اطلاعات پزشکی افراد جنبه پیشگویانه دارد که در صدر این بخش از اطلاعات باید به یافته های ژنتیک افراد اشاره کرد. بحث در اطلاق و تقیید رازداری پزشکی لازم آمده و به نظر نگارندگان باید برای این منظور تمهیدات قانونی و ضمانت اجراهای لازم اندیشیده شود تا دستیابی به اطلاعات ژنتیک، افراد را به شهروندان درجه دوم و سوم مبدل نسازد و به تحدید تمام یا قسمتی از حقوق انسانی، قانونی و عرفی آنان منجر نگردد.نویسندگان این مقاله سعی دارند با احصای موارد لزوم افشاسازی اسرار پزشکی و ژنتیک افراد از اطلاق محرمانه بودن بر کلیه اطلاعات مذکور دفاع نموده و امکان تحدید این رازداری به وسیله قانون یا عرف را جز در موارد رضایت منجز فرد مربوطه و لزوم حفظ جان انسان رد نمایند.

با گذر از تاریخچه کوتاهی از مصر، هند و ایران باستان و پرداختن به فلسفه اخلاق بر پایه پند و اندرز، به پیگیری مطالب با اشاره ای به نگرش کانت به خردورزی و اخلاق انجام شده است.پس از اشاره به قانون پرسیوال در لندن، همچنین نهضت اخلاقی آدلر در امریکا، نهضت فرهنگی - اخلاقی کویت در لندن، انتشار دو جلد کتاب از وستر مارک، به گردآوری مجموعه ای از زمینه های گوناگون اخلاق در فلسفه، علوم اجتماعی، علوم پزشکی و زیستی، علوم فنی و مهندسی، علوم زیست محیطی و بوم شناختی و بالاخره علوم اقتصادی، جمعا هشتاد زمینه، پرداخته شده است.

پیش از پیدایش دانش جدید تحت نام اخلاق زیستی، علم اخلاق به مدت بیش از دو هزار سال از زمان بقراط حکیم محور طبابت بوده است. در جهان پیچیده امروز، آموزش اخلاق زیستی در رشته پزشکی امری الزامی می باشد، زیرا: خطی مشی های پزشکی و قانون گذاری جهت حفظ حقوق بیماران همواره در حال تغییر است، عملکرد سیستم های مراقبت بهداشتی با گذشته فرق کرده است و امروزه، طب بالینی تصمیم سازی درباره هر موضوع جدید را حایز اهمیت می شمارد. به منظور انجام مراقبت های پزشکی به شیوه اخلاقی و انسانی، لازم است پزشکان جنبه های خاص اخلاق پزشکی را بهتر بیاموزند و یاد بگیرند که قاطعانه درباره پیچیدگی های فزاینده جهان پزشکی تفکر کنند. برنامه های آکادمیک آموزشی برای دانشجویان، دستیاران و آموزشهای مداوم برای پزشکان، بهترین روش نیل به این هدف می باشد. امروزه، اخلاق زیستی در بسیاری از دانشکده های پزشکی جهان تدریس می شود و این ضرورت وجود دارد که گروهی از مدرسین ورزیده به امر آموزش اخلاق زیستی به پزشکان مبادرت نماید. باید مدرسان را تشویق نمود تا به این مسوولیت مهم اهتمام ورزند و در این زمینه توصیه های کاربردی به پزشکان ارایه کنند تا موجب ارتقا دانش پزشکی در بالین گردند. آموزش اخلاق زیستی به پزشکان با به کارگیری یک رویکرد بالینی تسهیل می شود. آموزش این دانش باید در تمام مراحل آموزش پزشکی شامل کارآموزی، کارورزی، دستیاری و آموزش مداوم قرار داده شود. ضروری است فرهنگی در برنامه های آکادمیک و واحدهای آموزش بالینی شکل بگیرد که به نکات مورد توجه اخلاقی بیمار و خانواده اش حساس باشد. مدرسان بالینی باید به شخصیت سازی دانشجویان توجه داشته باشند، زیرا شخصیت برای زندگی اخلاقی موضوعی محوری است.

برخلاف آموزه های اخلاقی رایج در مصر و بابل، اخلاقیات هندی از همان ابتدا جنبه فلسفی داشت. در نوشته های هندی و داها - اخلاقیات بخش جدایی ناپذیر تفکر فلسفی و مذهبی را درباره سرشت و خصلت واقعیات تشکیل می دهد. این نوشته ها، ریشه در 1500 سال قبل از میلاد دارد و به عنوان کهن ترین نوشته های فلسفی شناخته شده اند و آنچه که درباره نحوه زندگی بیان می کنند می تواند نخستین اخلاقیات فلسفی به شمار آید و داها، از جهاتی به عنوان ادعیه به شمار می روند اما خدایانی که در آنها اشاره شده اشخاص نیستند بلکه جلوه های حقیقت نهایی هستند. در فلسفه ودایی، اصل اساسی جهان و کائنات یا آن واقعیت نمایی که جهان بر اساس آن بنا شده اصل ریتام (ritam) است که نظریه حق در غرب از آن گرفته شده است. آنها به وجود یک اخلاق در دو جنبه درست و حقیقی قایل بودند که در خود کائنات نهفته است. حقیقت و راستی با یکدیگر پیوند یافته اند تا بتوان پرده های توهم را کنار زد و حقیقت وجود انسان را درک نمود. در این جا، انسان روشن اندیش کسی است که بداند حقیقت چیست و بر اساس حق و راستی زندگی کند، زیرا حقیقت و راستی از یکدیگر جدا نیستند و مفهوم مشترکی را تشکیل می دهند.