جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درباره حملات مسلمانان به ایران نظر رایج این است که ایرانیان به سبب نظام استبدادی و بی عدالتی حاکم بر جامعه ساسانی از مسلمانان استقبال کردند. بنا به اعتقاد برخی از پژوهش گران معاصر اگر اسلام وارد ایران نمی شد مسیحیت ایران را فتح می کرد. اما بررسی تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی نشان می دهد که ایرانیان تا قرن پنجم هجری به آیین زردشت وفادار بودند.

اسلام در روزگار و در سرزمینی ظهور کرد که زن به لحاظ حقوقی و اجتماعی در موقعیتی فروتر از مردان قرار داشت. پیامبر اکرم (ص) کوشید تا تحولی بنیادین در فرهنگ جامعه جاهلی آن روز ایجاد کند. از سویی زمینه رشد و تعالی همه جانبه زنان را فراهم سازد و از سوی دیگر دیدگاه جامعه را نسبت به ایشان متحول نماید. این امر در عصر آن حضرت به نحوی چشمگیر محقق گردید اما از آن جا که پس از وی تداوم این حرکت فرهنگی با موانعی جدی مواجه شد، لذا تعالیم اسلام درباره منزلت انسانی زنان کم رنگ و دیدگاه جامعه نسبت به ایشان دگرگون گردید. پژوهش حاضر بررسی نقش بازگشت سنن جاهلی در تحول منزلت زنان در دوران پس از پیامبر (ص) می باشد.

شرح بیتی از مثنوی معنوی که در آن به وحدت قوا یا یکسانی ادراکات نفسانی اشاره شد موضوع این پژوهش است که ضمن بحث مفصلی در باب اینکه چگونه و در چه مرحله ای از معرفت این ادراکات - شنیدن، گفتن و دیدن - یکی می شوند و اینکه ماهیت روح چیست و چگونه و در چه مرحله ای از تجرد همه اندام های آدمی یکسان عمل می کنند، بیت مورد نظر را از سه دیدگاه ادبی، فلسفی و عرفانی مورد بررسی قرار می‌دهد. از میان این سه دیدگاه، دیدگاه عرفانی بیش تر مطمح نظر است. نیز برای تفسیر و تبیین هر چه بیشتر این موضوع شواهدی از تجارب مربوط به وحدت قوا از ابن فارض مصری، میرداماد، فلوطین و نیز شواهدی از آربری ذکر شده و در پایان این جستار ادبیاتی از مثنوی و دیوان شمس تبریزی که در آنها به تلویح یا به تصریح به این موضوع اشاره شده، برای تأکید بیشتر یادآوری شده است.

یکی از مباحث اساسی حکومت فاطمیان مصر موضوع رهبری مذهبی آنان و مبانی مشروعیت خلافت ایشان است و این که امام فاطمی چگونه توانست مردم را در جنبش کاریزمایی اسماعیلیه بسیج نماید و در تقابل قدرت با عباسیان بغداد و امویان اندلس پیروز گردد. مناسب ترین رهیافت ملاک بررسی در این تحقیق، رهبری کاریزمایی ماکس وبر است. مطابق با این رهیافت قدرت امام فاطمی ناشی از وجاهت کاریزمایی، نفوذ در قلب ها و تسلط بر اذهان عمومی مردم بوده است. ادعای ائمه فاطمی مبنی بر انتصاب به پیامبر (ص)، موضوع امامت و ولایت به همراه شعارهای کاریزمایی آنان و تجسم عینی افعال اهل بیت در اعمال ائمه فاطمی و آموزه های شیعی آنان توانست مردم را به عرصه ای عاطفی سوق دهد. در این میان امام - خلیفه فاطمی با گرفتن نام امیرالمؤمنین و امام المسلمین توانست توفیق انگیزش عاطفی عامه را به دست آورد. در این تلاش بی شائبه بزرگ مردان علم و اندیشه و متفکران طراز اول فاطمی در دامن زدن به باورهای کاریزمایی نوکیشان اسماعیلی، بسیج عمومی مردم و تقویت بنیادهای فکری مصریان نقش مهمی داشتند. طرح ادعاهای کاریزمایی امامان، فاطمی در خلال پیام ها، خطبه ها، عملکرد ایشان، به همراه انتقال صفات خارق العاده از سوی پیروان به ایشان به تسریع روند جانشین سازی کاریزمایی و مشروعیت آنان انجامید. بسیاری از مستجیبان ضمن ایمان به ادعاهای امامان اطاعت از آنان را برخود فرض دانسته، درصدد غلو درجات امامان فاطمی بر آمدند و فرقه ها و نحله های غالی را به وجود آوردند.

مقاله حاضر که بر اساس روش کتابخانه ای تدوین شده، بر آن است تا با بررسی نقش اقتصادی مدجنان در اسپانیای سده های میانه، بخشی از سهم آنان را به عنوان حاملان میراث اسلامی در توسعه و پیشرفت این کشور روشن سازد. این پژوهش پس از توضیح در مورد مُدَجّنان، جایگاه آنان را در جامعه مسیحی اسپانیا بیان کرده است. آن گاه توانایی های این جمعیت در بخش های کشاورزی و صنعتی بررسی شده و نشان داده که مسیحیان حاکم، به رغم مخالفت با هویت دینی اقلیت های مسلمان، هیچ گاه از مهارت های آنان در زمینه اقتصادی غافل نبوده و به بهره برداری از توانایی های این اقلیت ها می پرداخته اند.

تمدن مایا یکی از بزرگ ترین تمدن های آمریکایِ لاتین بوده که 150 سال پیش کشف شده است. این قوم به زبان مایا سخن می گفتند و برای نوشت از نوعی خط هیروگلیف استفاده می کردند که هنوز تمام آن خوانده و کشف رمز نشده است. هیروگلیف های این قوم معمولا به صورت قطعات چهارگوش است گاهی با افزودن پسوند و پیشوند و میانوند آن را تغییر داده اند. یکی از امریکاشناسان تاکنون 492 نشانه اصلی و 370 پیشوند و پسوند را بر شمرده است، اما سه تصویر نگاشت باقیمانده از این قوم حاوی 10000 گلیف است. در مجموع، آنها نگاره هایی چند شکلی، اعضای انسان، چهره انسان و خدایان با ویژگی های حیوانی، سر حیوانات و پیکرهای اسطوره ای هستند. این هیروگلیف ها خط هجایی محض نیستند، بلکه ضمن آن که اندیشه نگارانه اند، گاهی آوایی هم هستند. بنا به دلایلی چند می توان گفت که این خط منحصرا در خدمت اشراف و روحانیون بوده است