جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

درسگفتار برزخ و معاد (همراه با پاسخ به پرسش های اعتقادی)

مدرس:

علی افضلی

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت فهرست موضوعات درسگفتار برزخ و معاد

مشخصات اثر

عنوان :

ماهیت انسان برزخی از دیدگاه مکتب حکمت متعالیه؛ بر اساس دیدگاه علامه حسن زاده آملی

نویسنده:

محبوبه گلستانی فر ، ابراهیم علی پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

مراجع نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

علم نفس , احوال عالم برزخ , عالم برزخ , حکمت متعالیه , برزخ انسانی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

حسن حسن زاده آملی

چکیده :

برزخ و تحولات نفسانی انسان در آن، یکی از بحث‌برانگیزترین مسائل فلسفی-کلامی است و شناخت ماهیت انسان در برزخ، تأثیر بسزایی در گستردگی و حل مباحث مرتبط با سعادت و شقاوت و استکمال انسان خواهد داشت. برزخ به لحاظ رتبۀ وجودی فراتر از ماده و فروتر از عقل و به لحاظ ویژگی‌ها و پیامدها، از هر دو طرف بهره‏مند است. از نگاه علامه حسن‌زاده آملی، روح انسان پس از مفارقت از بدن مادی، در قالب حیات آخرتی متناسب با ملکات نفس حضور می‌یابد و علم و عمل مهم‌ترین نقش را در اشتداد وجودی انسان دارد. این مقاله با روش تحلیلی و با بررسی عالم مثال و تکیه بر نگاه علامه حسن‌زادۀ آملی، می‌کوشد تصویر روشنی از ارتباط میان ماهیت انسان و فرجام‌شناسی او در عالم برزخ با علم و عمل او در دنیا ارائه دهد. بررسی و تحلیل این موضوع در اندیشۀ ایشان، این دستاورد را به همراه داشت که بدن مثالی همواره همراه انسان بوده و شکل و صورت و مقدارِ مجرّد از ماده و لوازم آن دارد. نیز نفس با رسیدن به حدی از تکامل می‌تواند بدن طبیعی را رها کرده، با بدن مثالی که انفکاک‌ناپذیر از نفس است، در برزخ نیز تکامل و ماهیتی متأثر از علم و عمل داشته باشد.

صفحات :

از صفحه 128 تا 153

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی کیفیت تکامل در برزخ از دیدگاه عقل و نقل

نویسنده:

الهام حیدرزاده,محمدرضا گرجی

نوع منبع :

مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

آیات برزخ , احوال عالم برزخ , برزخ انسانی , احوال معاد

چکیده :

تکامل برزخی نفس از امور مسلمی است که در آیات، روایات، عرفان و فلسفه به آن اشاره شده است و در مورد اصلوقوع آن، توافق نظر وجود دارد. به طوری که براساس مبانی هیچ فلسفه ای نمی توان ادعا کرد که تکامل برزخی امکانوقوع ندارد. لازم به ذکر است که تکامل عملی به این معنا که انسان در عالم برزخ با انجام واجبات و ترک محرمات بهتکاملی بالاتر دست یابد امکان ندارد زیرا عالم برزخ عالم تکلیف نبوده و شرایط آن با دنیا متفاوت است. بنابراین، زمانی کهاز تکامل برزخی بحث می شود منظور تکامل علمی است که در برخی روایات هم به آن تصریح شده است. در موردکیفیت تکامل برزخی که آیا می تواند از نوع حرکت با تعریف فلسفی آن باشد، یا نحوه دیگری از تکامل و ترقی است،اشکالاتی وجود داردکه باید از دیدگاه عقل و نقل به آنها پرداخته شود.

مشخصات اثر

عنوان :

تکامل نفس از نظر عقل و نقل

نویسنده:

مهدی زندیه

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

انسان شناسی Human nature , علم نفس , هویت شناسی انسان (مسائل جدید کلامی) , برزخ انسانی

چکیده :

به موجب برخی از آیات و روایات، نفوس در عالم برزخ و آخرت تغییرات و تحولاتی غیرارادی دارند. افزون بر این شماری از روایات از تحول ارادی و اختیاری گروهی از نفوس در آخرت حکایت دارند. بنابراین، به‌طور‌قطع می‌توان ادعا کرد که در منطق اسلام، پس از جدایی روح از بدن تکامل نفوس ادامه می‌یابد، بلکه می‌توان گفت که در دیگر شرایع آسمانی نیز این امر پذیرفته و محقق است، بدین قرینه که جناب ملاصدرا در اسفار اقوالی را که به تکامل برزخی نفوس ناظر است از سقراط و افلاطون نقل می‌کند و پیداست که این دو تن از سرچشمه معارف وحیانی سیراب می‌شده‌اند. البته این بحث از حیث عقلی قدری پیچیده و غامض می‌نماید، زیرا بر مبنای پذیرفته شدهحرکت بدون اعداد ماده ممکن نیست. از طرف دیگر نفس پس از جدایی از بدن، به عالمی عاری از ماده و طبیعت وارد می‌شود. بنابراین حرکت نفس پس از جدایی از بدن توجیه عقلی نخواهد داشت. بر این اساس، درباره حرکت و تکامل نفس می‌توان سه دیدگاه را در آثار فلسفی یافت: 1-دیدگاه ابن‌سینا و پیروان او: نفس از آغاز تا انجام هیچگونه تحول جوهری را برنمی‌تابد، زیرا حرکت منوط به استعداد شیء است و استعداد هم منوط به وجود ماده‌ایست که حامل آن باشد، پس نفس که موجودی مجرد از ماده است از استعداد و در نتیجه هر‌گونه تحول بی‌بهره است بنابراین هر گونه تغییر در نفس در اعراض آن است و نه در جوهر آن. 2-دیدگاه ملاصدرا و پیروان او: طبق این دیدگاه نفس تا وقتی که در این عالم است از حرکت جوهری بهره دارد، چرا جوهری ذاتاٌ ماده است، اما آنگاه که از این عالم یعنی عالم ماده و طبیعت مفارقت جوید، از حرکت باز می‌ایستد، زیرا از آن پس دیگر موجودی مجرد است. 3-دیدگاه علامه طباطبائی: نفس تا زمانی که در این عالم است، از حرکت جوهری بهره دارد و تکامل می‌پذیرد زیرا اگرچه جوهری ذاتاٌ مجرد است، در مقام فعل مادی است. بدین‌سان نفس تا زمانی که به بدن وابسته است از حرکت بهره دارد. اما پس از قطع علاقه از بدن از حرکت باز می‌ایستد. به اعتقاد نگارنده، نفس با اینکه جوهری مجرد است هم در این عالم تغییر و حرکت می‌پذیرد و هم حرکت و تکامل آن پس از جدایی از بدن ممکن است. بدیهی است پذیرش این دیدگاه مستلزم چشم‌پوشی از مبانی متعددی است که مورد پذیرش تمام حکیمان واقع شده است، از جمله: -وجود قوه و استعداد در هر شیء، منوط به وجود ماده در آن است.-حرکت نیازمند شیئی مشترک است که رابط وجودی میان شیء پیش از حرکت و پس از آن باشد. بدیهی است که این امر مشترک باید فاقد هر گونه فعلیتی باشد تا بتواند قابل فعلیت‌های گوناگون شود. با بطلان این مبانی که در این رساله به منصه تحقیق خواهد پیوست، راه برای پذیرش مسأله حرکت و تکامل نفس پس از جدایی از بدن باز خواهد شد.

مشخصات اثر

عنوان :

چرا خداوند جهان را آفرید و دوباره می خواهد از بین ببرد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : آفرينش جهان ماده مقدمه است براي آفرينش و آزمايش و به كمال رساندن انسان. وقتي هدف حاصل شد، يعني انسان خلق شد و به كمال رسيد( = قرب الهي) جهان ماده از بين مي رود، ولي انسان براي هميشه مي ماند، يعني پس از مرگ وارد عالم برزخ مي شود و پس از انقراض بیشتر ...