جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زن و مرد در اصل انسانیت با هم برابرند که انسانیت حقیقی جامع و مشترک میان مرد و زن است و ذکورت و انوثت امری عارضی است بنابراین هر کمالی که ممکن است مردان بدان برسند زنان هم می توانند بدان نایل آیند و زنان از هیچ کمالی و مرتبه ای محجور نیستند حتی مرتبه والای ولایت و قطبیت پیامبر (ص) به کمال برخی از زنان همچون مریم دختر عمران وک آسیه زن فرعون شهادت داد بالاخره در شرافت و کمال زن همیمن بس که خداوند آنها را محجوب پیامبرش گردانید مهر زنی (دختر حضرت شعیب) را ده سال مزدوری پیامبر بزرگی همچون حضرت موسی و نیز عمل زنی (هاجر) را اصلی در تشریع یعنی سعی میان مروه و صفا قرار داد. و اما از نظر گا ه ابن عربی زن را بر مرد برتری و کمال است زیرا در حالیکه مرد فقط مظهر فاعلیت حق تعالی است زن هم مظهر فاعلیت اوست و هم مظهر قابلیت او و گذشته از این بوی امومت و مادری که الذ روایج و خوشترین بویهاست از زنان استشمام می شود نتیجه اینکه باید بانوان را دوست داشت و احترام گذاشت که حب آنها میراث نبوی و حب الهی است.

نظام حدود سی سال پیش از کندی که نخستین فیلسوف مسلمان نام گرفته زندگی کرده و به تفکرات فلسفی پرداخته است. بنابراین باید او را نخستین فیلسوف مسلمان نامید، نظام از طرق مختلف به ویژه از ترجمه های عربی فلسفه یونان، فلسفه اموخت و بیشتر به آرای فیلسوفان طبیعی گرایش یافت و فلسفه خود را بر مبنای فلسفه طبیعی بنیان نهاد. از اینجاست که نویسندگان مسلمان تاریخ کلام و فلسفه او را به حق در شمار فیلسوفان طبیعی و نه مابعدالطبیعی قرار داده اند. نظام تنها در مسائل فلسفی صاحب نظر نبوده بلکه از زبان و ادبیات تازی و همچنین کلام و کتب آسمانی ادیان و مذاهب دیگر نیز علم و اطلاع کامل داشته است او مانند سایر معتزله پذیرفته بود که تنها عقل معیار واقعی حقیقت است و وحی فقط مؤید احکام عقل است. این مقاله مخصوص آرای فلسفی اوست. نظام در اغلب مسائل فلسفی متداول جامعه و عصر خود، از جمله: شک و یقین، جسم و روح، جوهر و عرض، حرکت و سکون، علت و معلول، کون و بروز، متناهی و نامتناهی، تداخل، طفره بقا و فنای اجسام و خلق مستمر، . . اندیشیده و آرای مخصوصی اظهار داشته که در این مقاله مورد بحث و گفت و گو واقع شده است.

نهج البلاغه که در بر دارنده کلمات گهربار امیر المؤمنین علی است، از زمان نگارش آن توسط سید رضی  در نیمه دوم قرن چهارم مورد توجه بسیار زیاد دانشمندان و عالمان حوزه های مختلف علوم اسلامی قرار گرفت . از این دریای معارف اهل بیت  شاید بیشترین بهره را ادیبان و متکلمان برده، و از سویی دیگر فقیهان و مخصوصا پیشینیان از آن ها کمتر به این کتاب ارزشمند در اثبات مطالب فقهی و از جمله فقه مدنی استناد کرده اند. ما در این پژوهش بر آنیم که از نهج البلاغه به عنوان یک منبع فقهی دفاع کرده وبا بررسی بعضی از مسائل فقهی با تکیه بر نهج البلاغه نشان دهیم که فقیهان و پژوهشگران در استنباط های فقهی خود و مخصوصا در بحث های مربوط به فقه مدنی ناگزیر به مراجعه به این کتاب ارزشمند می باشند. و از آنجا که مباحث فقه مدنی در نهج البلاغه به صورت گسترده مطرح شده، در این تحقیق به ذکر نمونه هایی از آن اکتفا شده است که در هر موردی ضمن بررسی اقوال فقیهان چگونگی استدلال به نهج البلاغه برای اثبات گزاره مورد بحث بیان می شود.