جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جان اسپنسر تریمینگهام (17 نوامبر 1904ـ 6 مارس 1987) پژوهشگر بزرگی است که نامش با مطالعات «اسلام در آفریقا» گره خورده است و در واقع برجسته ترین محقّق در این زمینه در قرن بیستم محسوب میشود. یکی از مهمترین آثار او کتاب مسیحیت در میان اعراب پیش از اسلام است که در آن به تاریخ اعراب شمالی در طول شش سد? نخست میلادی میپردازد، و نفوذ مسیحیت در میان اعراب و تأثیر اعراب بر این دین را از نظر فرهنگی و تاریخی رصد میکند. گستر? جغرافیایی که در این پژوهش در نظر گرفته شده، تمام مناطقی است که اعراب در قرنهای اول تا ششم میلادی در آن ساکن بودند. این کتاب شامل هشت فصل است و سه فصل نخست آن موضوع این رساله میباشد. فصل اول نمایی کلی از پیشینه تاریخی اعراب قبل از میلاد مسیح به دست میدهد. در فصل دوم از ارتباط میان عیسی و پولس رسول با اعراب، گسترش مسیحیت در سوریه و برداشت منطقه غربی سوریه از این دین سخن به میان آمده است. در فصل سوم به سیاستهای امپراتوری روم و پادشاهی ایران در قبال قبایل بدوی، جنبش رهبانیت، و قبایل مسیحی در قلمرو امپراتوری روم پرداخته میشود.

‫پژوهش حاضر، عهده دار بررسي آيات قرآن كريم به منظور به دست آوردن نكات الگوئي از نحوه ي مواجهه ي قرآن كريم نسبت به عملكرد يهوديان است، تا در خلال اين امر مخاطبين(مسلمانان)، بر اساس نكاتي كه از بطن آيات استخراج گرديده است، بنابر شرائط فردي و اجتماعي خويش و نوع عملكرد طرف مقابل(يهوديان و يا كساني كه پيرو عملكرد يهوديان هستند)؛ شيوه هاي رفتاري مناسب را اخذ نمايند. قوم يهود در قرآن كريم در دو برهه از زمان مطرح شده است: قضاياي قوم بني اسرائيل در زمان حضرت موسي7و زمان رسول خدا6، كه اين رساله صدر اسلام را مد نظر قرار داده است.قرآن كريم، يهوديان را درعمل به فرمان هاي الهي يكسان ندانسته و به دو دسته تقسيم نموده است: گروهي از آنان، به تمام آنچه خداوند يكتا مقرّر فرموده، ايمان داشته و پايبند بوده اند،و گروه ديگر تنها درظاهر به كتاب الهي اعتقاد داشتند ولي دراصل از آن رويگردان بوده اند. بر اساس اين پژوهش، قرآن كريم، روشهاي متعددي را نسبت به يهوديان، توصيه نموده و لازم الاجراء دانسته است به گونه اي كه از مطالعه ي جامع اين آيات، دست كم به دو نحوه الگوپردازي مي توان دست يافت: مواجهه ي قرآن كريم با يهود در زمان عدم جنگ، مواجهه ي قرآن كريم با يهود در زمان جنگ. مطابق برداشت نگارنده ي رساله، اين دو الگوي قرآني، نسبت مستقيم با عملكرد يهوديان داشته و بر طبق آن شكل مي گيرد و خداوند حكيم، روند مواجهه ي قرآن را در هر دو الگو براساس هدايت و ارشاد، تدبير نموده است. در اين رساله، ابتدا به توصيف مواجهه ي قرآن كريم با اخلاقيات و اعتقادات يهوديان و سپس به مواجهه ي قرآن با عملكرد يهوديان در زمان عدم جنگ و آنگاه جنگ پرداخته شده است كه در ضمن عنوان نمودن زيرمجموعه هاي شاخص هر يك از دو الگو، به تحليل رويه ي برخورد قرآن، روي آورده شده است؛ يعني چنانچه عملكرد يهوديان، در راستاي اهداف مسلمانان، خلل جدي به وجود نمي آورد، روش هاي محبت، مدارا، ناديده گرفتن خطاي يهوديان و يا اعلام صبر و صفح در قبال سركشي هاي آنان و ارشاد و هدايت ايشان به دين اسلام و يا انعقاد پيمان نامه و فرمان اكيد پيروي از آن عهود، به مسلمانان و يهوديان اعلام مي شده است و در صورتي كه عملكرد يهوديان، برخلاف معيارهاي اسلامي و مصالح مسلمانان بوده باشد و يهوديان به فعاليتهاي تخريبي بر عليه مسلمانان دست بزنند و مرتكب اعمال ناشايست شوند، فرمان دوري جستن از دوستي با ايشان و يا مقابله به مثل(مانند هجو نمودن در اشعار) و يا اقدام به سريه و يا جنگهائي پر دامنه، از جانب خداوند متعال به رسول گرامي اسلام6و مسلمانان صادر مي شده است تا چه بسا از اين طريق يهوديان هدايت يافته و دست از نادرستي ها بشويند. اهميّت پژوهش حاضر به جهت حساس بودن مسئله ي يهوديان در جهان امروز، به ويژه عملكرد آنان نسبت به مسلمانان جهان است كه اين امر از ديرباز مورد توجه قرآن كريم بوده است تا با يك برنامه ريزي مشخص بر اساس دستورات الهي، مسلمانان به روشهايي متناسب با عملكرد يهوديان دست يابند و اين مهم هدف اصلي نگارش اين رساله است. كليد واژه ها: قرآن، الگوسازي، يهود، مواجهه ي مناسب، مواجهه ي قرآن كريم با يهود در زمان عدم جنگ، مواجهه ي قرآن كريم با يهود در زمان جنگ ، هدنه (آتش بس).