جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله با این پیش فرض که علامه در تفسیر المیزان از روایات معصومین(ع) تأثیر پذیرفته، به انجام رسیده و شامل دو فصل با این مباحث است. در فصل اول با عنوان فطرت خداشناسی از معنای فطرت، فرق فطرت و خلق، فطرت هدایت گر انسان به سوی سعادت، رابطه دین و فطرت بشر، فطری بودن دین، اعتراف نوع بشر به ربوبیت خدا در عالم ذر، نحوه اخذ میثاق، امکان شناخت نفس و برتری معرفت و سیر انفسی بر معرفت و سیر آفاقی سخن رفته است. در فصل دوم با عنوان اثبات توحید به بررسی وحدت، براهین توحید و توحید ربوبی پرداخته شده است. وی در هر مبحث پس از نقل نظر صاحب المیزان تأثیر نقل و اثر را بر آن نشان داده است

موضوع پایان نامه حاضر دیدگاه قرآن و معصومین(ع) درباره زیبایی و هنر است و مباحث آن عبارتند از:جمال الهی، جلوه جمال در هستی و طبیعت، جمال انسانی، جلوه های جمال در بهشت، جمال معنوی بهشت، تزین و تجمل، اشاره کوتاهی به هنر.

سیمای ترسیم شده از زن در نهج البلاغة - که تا حدّ زیادی تابع دیدگاه گردآورنده این کتاب است - یک بُعدی و ناقص است و تنها بخشی از چهره کامل زن در قرآن را به نمایش می گذارد. زنان در نهج البلاغة با عباراتی که حاکی از ناقص بودن آنان است، وصف شده اند و متأسفانه، اکثر شارحان نهج البلاغة نیز بدون توجّه به مجموعه احادیث معصومان علیهم السلام، در جهت اثبات این مطلب برآمده اند که زنان در اکثر ابعاد از مردان ناقص ترند. لذا این پایان نامه، در صدد جمع میان آیات قرآن و سخنان امام علی علیه السلام در نهج البلاغة برآمده است. اصولاً قرآن مجید، شئون زن را مافوق تصوّر، بالا برده و در این مورد به بیانِ تنها اکتفا نکرده و از هر بُعد برای زن، الگوها و مصادیقی را یادآور شده و مانند یک وکیل مدافع، از شخصیت زن دفاع می نماید و قبل از آن که از عاطفی و احساسی بودن زن سخن به میان آورد، از اندیشمندی و واقع بینی یک زن (بلقیس) سخن گفته است صلاح اندیشی و نفوذ کلام او را می ستاید و علی رغم نظر کسانی که زن را انسان ضعیف پنداشته اند و حرّیت عقیده او را نفی نموده اند، از آسیه زن فرعون تمجید کرده است. نیز در برابر آنهایی که در مورد بی خِردی جماعت نسوان ادّعاها کرده اند، از ساره، زن حضرت ابراهیم علیه السلام و اوصاف برجسته او سخن گفته است که شایستگی هم صحبتی با فرشتگان مقرّب خدا را داشت. و بسیارند زنان برگزیده دیگری که چه بسا از افراد ذکور در ارزش و اعتبار با خاک راه آنها هم برابری نمی کنند. این چنین است که زنان مسلمان ما به دنبال تصویری شایسته از مقام انسانی زن در نهج البلاغة می گردند؛ امّا مع الأسف، تشتّت و تناقض گویی موجود در آرای شارحان نهج البلاغة، مانع از درک صحیح سخنان امام علیه السلام است. نگارنده، نخست در مقدّمه، توضیحی درباره طرح یک بُعدی بودن زن در نهج البلاغة داده و با بررسی چهره واقعی زن از دیدگاه قرآن، به بررسی هویت واقعی او پرداخته و مقداری از تفاوت های میان مرد و زن را بازگو نموده و رمز این تفاوت ها را نیز شرح داده است. سپس به موقعیت اجتماعی زن و احکام مشترک بین مرد و زن اشاره کرده و احکام اختصاصی زن در شرع مقدّس را نام برده است. وی در پیش گفتاری که بعد از مقدّمه آورده، روش مطالعه در نهج البلاغة، پیوند تنگاتنگ نهج البلاغة با قرآن و قضایای نقل شده در زمینه مقام و شخصیت زن در نهج البلاغة را نقد و بررسی نموده و سپس، ارزش و اعتبار اسناد و مدارک نهج البلاغة را شرح داده و در ادامه، برداشت غلط از قضایای نقل شده نهج البلاغة درباره زن را نکوهش کرده است. امّا فصل اوّل این پایان نامه، مربوط به اسناد و مناسبت های تاریخی خطبه هشتادم نهج البلاغة است که ضمن بررسی میزان سندیت این خطبه بر اساس استدلال، لحن و مخاطبان این خطبه را معرّفی کرده و موردی بودن آن را ثابت می کند. در فصل دوم، درباره واقعیت و عدم واقعیت نقص ایمان زن و دیدگاه های شارحان نهج البلاغة در این زمینه و رسالت مادری زن، توضیحاتی آمده است. نگارنده در فصل سوم با بیان قسمت دوم خطبه درباره نقصان عقل زن، به بررسی معانی اصطلاحی و لغوی عقل و تعریف عقل از دیدگاه قرآن و احادیث پرداخته و نقصان عقل زن را در نظر بعضی از شارحان نهج البلاغة بررسی نموده است. در فصل چهارم که مربوط به قسمت سوم خطبه هشتادم نهج البلاغة در زمینه نقصان حظ و بهره زن است، این مطلب را از نظر تاریخچه فقهی آن بررسی نموده و نحوه و چگونگی پیدایش و تقسیم ارث در میان ملل مختلف را شرح داده. و روایاتی در زمینه علّت نقصان ارث زن نسبت به مرد را به عنوان استشهاد آورده است. در فصل پنجم، نتیجه گیری امام علی علیه السلام از مقدّمات مذکور در خطبه را با طرح مباحثی چون: آسیب پذیری زن در مسائل سیاسی، معنای ترس از زنان شرور و احتیاط از خوبانشان و مسائلی از این قبیل را بیان می کند. نگارنده در فصل ششم به بررسی تطبیقی خطبه هشتادم نهج البلاغة پرداخته و آن را به موردی خاص و شخص خاص نسبت می دهد. فصل هفتم، مربوط به سایر عناوینی است که برای زن در نهج البلاغة یاد شده است. نگارنده، این عناوین را در لابه لای حکمت ها، نامه ها و خطبه های نهج البلاغة جستجو نموده و شرح می دهد. در فصل هشتم به نمونه هایی از شخصیت های عالی انسانی در جامعه زنان در طول تاریخ اشاره شده و در فصل نهم - که آخرین فصل پایان نامه است - به بررسی صفات نیک زن در احادیث پرداخته شده است.

«مواقف قیامت» ، ایستگاهها و منازلی است که یا به نحو مکانی یا به نحو فعلی در قیامت واقع هستند و بندگان خدا در روز قیامت پس از نفخ دوم صور برای دستیابی به بهشت و جهنم، که مقصد نهایی آنها است ، آن مراحل را پشت سر می گذارند. به تصریح روایات اسلامی تعداد این مواقف پنجاه مورد است که در هیچ روایتی به طور مشخص به شمارش و تعیین آنها پرداخته نشده است اما بر اساس روایات مختلف که در ذیل عناوین متفاوت به موقف بودن برخی مواقف اشاره نموده اند و همچنین سخن علمای بزرگ در این باره ، میتوان مواقف قیامت را تحت عناوین زیر شمارش نمود : موقف «خروج از قبر» که اولین موقف قیامت و مبدأ آغاز حوادث قیامت است، موقف «حشر» که محل جمع شدن تمام خلایق است،موقف« حسابرسی» ، موقف «میزان» که در آن اعمال بندگان وزن می شود، موقف« سؤال» از اعمال، موقف «نامه عمل و شهادت شاهدان»ی همچون معصومین،ملائکه و زمین و زمان و...، موقف«صراط» که پلی است بر روی جهنم که خلایق با گذر از آن به بهشت می رسند و باریک یا عریض بودن آن با توجه به میزان ایمان و عمل افراد می باشد، موقف «شفاعت»که درآن گنه کاران به شفاعت شافعان مورد رحمت الهی قرار گرفته و نجات می یابند و موقف «بهشت و جهنم» که انتهای مواقف بوده و خلایق در آنها به پاداش الهی و یا غضب و خشم الهی می رسند. برخی از این مواقف، خود مواقف متعددی را شامل می شوند مانند موقف صراط که عقبه ها و منازل خاصی را در خود دارا است. با استفاده از برخی قرائن عقلی و نقلی ، ترتیب برخی مواقف مشخص است مانند «خروج از قبرها» و«بهشت و جهنم» اما درمورد برخی مواقف دیگر مانند« شفاعت»،«سوال» و«صراط»، می توان قائل به جاری بودن این مواقف در طول قیامت یا در طول بخشهایی از آن بود. نام های قیامت گاهی به نام حوادث آغازین قیامت نامگذاری می شوند مانند: یوم الزلزله (روز زلزله)،یوم الواقعه (روز واقعه بزرگ)،یوم القارعه ( روز کوبنده) و... گاهی هم به نام مواقفی که در قیامت واقع است مانند: یوم الخروج (روز خروج از قبرها)،یوم الحساب(روز حساب) و یوم الجمع(روز جمع شدن خلایق)و.... . بطور کلی با تأمل در آیات و روایاتی که در باره قیامت وارد شده نقش مهم و والای اهل بیت(ع)در آن صحنه عظیم و هولناک در دستگیری از شیعیان و محبان شان مشخص می گردد

این تحقیق با توجّه به تأثیر شگرف روش ها و شیوه های تبلیغاتی و فراخوانی در جهت دادن اندیشه ها، باورها، و... و با عنایت به این که قرآن، کتاب هدایت بشر، کامل ترین برنامه ها را برای دعوت به دین ارائه کرده است، به بررسی روش های عمومی دعوت و فراخوانی آن کتاب شریف پرداخته و در این زمینه، انذار را نخستین و مهم ترین شیوه برای آغاز دعوت و هشدار برشمرده و تبشیر را عامل حرکت و نیروی تقویت اراده معرّفی کرده است; سپس روش مدارا با مردم را مبدأ ایجاد تحوّل در دیگران، قلمداد، و شکیبایی را زیربنا و شالوده مدارا و نرمی تلقّی کرده است. پس از آن، جایگاه روش الگویی در فراخوانی را به بحث نشسته و گستره تأثیر آن را در مرحله پس از دعوت بسیار دانسته، و در این زمینه به بررسی الگوهای قرآنی اقدام، و تقسیم هایی را برای آن ارائه کرده است. در پایان، شیوه هایی را که در آیه «ادع الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتی هی احسن» مورد فرمان الهی قرار گرفته، بررسی کرده، و برای آن، شواهدی از قرآن و روایات آورده است.در طول پژوهش براین مطلب نیز تأکید شده که همه روش ها طبق ساختار وجودی انسان بوده، دارای پایگاه های انسانی هستند.

در این پایان نامه روش تفسیر قرآن از دیدگاه صوفیه و عرفا بررسی شده است. در ابتدا از مفهوم تصوف و پیدایش آن بحث شده و سپس شخصیتهای برجسته صوفی و صوفیگری بررسی شده است . آنگاه بحثی کلی درباره تفسیر صوفیه و آداب تصوف و آثارتفسیری آنها مطرح گردیده و بعد از اشاره به تفسیر ابن عربی، مآخذ و برداشتهای صوفیه در تفسیر مورد نقد وبررسی قرار گرفته است.

از جمله مباحث کلامی‌ در میان مفسّران، تفسیر آیاتی از قرآن کریم است که موهم صفات انسان‌گونه برای خداوند متعال است. مجسّمه، اشاعره، معتزله و امامیّه در این باب اختلاف نظر دارند و هر یک با استفاده از رویکرد کلامی‌خود، این آیات را تفسیر نموده‌اند. این مقاله پس از مروری کوتاه بر دیدگاه‌های کلامی‌ مشهور، به تبیین نظر علاّمه طباطبائی، مفسّر بزرگ معاصر، امامیّه، در باب تنزیه خداوند از صفات انسان‌گونه می‌‌پرازد و آن را با دیدگاه فخر رازی، از مفسّران بزرگ اشاعره، مقایسه می‌‌نماید و نشان می‌‌دهد که چگونه هر یک دارا بودن صفات انسان‌گونه را منافی با تجرّد ذات خداوند متعال می‌‌دانند. با تبیین صفات خبری در آثار این دو مفسّر بزرگ، می‌‌توان به این نتیجه رسید که اعتقاد به تجسیم خداوند مورد پذیرش هیچ ‌یک از آنها نیست. علاّمه طباطبائی معتقد است با پیروی از اهل بیت(ع) و گرفتن اصل معنا، با حذف لوازم، باید معنای نهایی و جدّی کلام خداوند در آیات شاملِ صفات خبری را پس از در نظر گرفتن تمام قرائن، از جمله آیات تنزیه و مسائل عقلی، به ‌دست آورد، در صورتی که فخر رازی معتقد به تنزیه و تأویل است و در پاره‌ای موارد به تفویض گرایش پیدا کرده است.

این پایان نامه شامل دو بخش با این مباحث است: بخش اول، گناه چیست؟ واژه های مترادف گناه (اثم، جرم، ذنب)، تعریف اصطلاحی گناه، تعریف گناه از دید علم اخلاق، انواع گناه، انواع گناه در علم اخلاق، کفر یا فرجام گناهان گناه آفرین، شمار گناهان کبیره، گناهان جوارحی، چگونگی تبدیل گناه صغیره به گناه کبیره؛ بخش دوم، آثار سوء گناه، علل هلاکت اقوام و عذاب دنیوی، قوانین و سنت های الهی با توجه به آیات قرآن کریم (نابودی امم، قراردادن اجل برای امم، مهلت دادن به اقوام)، نمونه هایی از سنت های تاریخی قرآن، آثار وضعی گناه، پیامدهای دنیوی و معنوی گناه، راه های پیش گیری از گناه، توبه یا راه محو گناهان، توبه در قرآن کریم، نمونه هایی از توبه ی انبیای الهی

هدف پژوهش شناسایی قوم یهود در قرآن - کشف رابطه یهود در صدر اسلام و عصر حاضر٬ روش پژوهش با توجه به نوع کار که نوع تحقیق و پژوهش کتابخانه ای بوده است در ابتدا مطالب گردآوری شده و سپس مورد تحلیل قرار گرفته است. طرح پژوهش : موضوع پژوهش به شکل میان رشته ای در سه بخش قرآنی٬ تاریخی و سیاسی مورد بررسی قرار گرفته. در بخش قرآنی به تبیین چهره یهود در قرآن و در بحث تاریخی پیرامون ریشه های دشمنی یهود در صدر اسلام و در بخش سیاسی به ماهیت رژیم اسرائیل و شباهتهای رفتاری و فکری این رژیم با یهودیان گذشته پرداخته شد. معیار و ملاک اصلی کار در این پژوهش آیات قرآن کریم می باشد. نتیجه کلی بخشی از رفتارهای ناپسند یهودیان در طول تاریخ از زمان حضرت موسی ( ع ) و پیامبر اکرم ( ص ) و عصر جاری استمرار یافته و نهادینه شده است. تعداد بسیار کمی از افراد بنی اسرائیل و یهود از این خصلتها دوری کرده اند. بهترین شیوه مقابله با یهودیان مخالف اسلام و دولت اسرائیل شناخت کامل اصول قرآنی و پایبندی به این اصول است