جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش سرفصل‌های استدلالی مربوط به‌حکم تکلیفی اذان و اقامه با رجوع به منابع اصلی روایی، فقهی، اصولی و رجالی مورد بررسی قرارگرفته و پس از ترکیب ادلّه و تحلیل دقیق آن‌ها، نظر مختار تبیین گردیده است. در برابر نظر مشهور که قائل به استحباب اذان و اقامه است، چهار نظر عمده وجود دارد. بر اساس ادلّه هفتگانه مشهور، اذان در کلیه نمازهای جماعت صبح و مغرب به‌صورت فرادی و اقامه در کلیه نمازها، مستحب اکید است. در پژوهش حاضر پس از بررسی اصل مشروعیت اذان و اقامه، ابتدا هشت دسته دلیل مخالفان نظر مشهور مطرح گردیده است. سپس تک‌تک ادلّه به تفکیک به بوته نقد گذاشته‌شده است. در نهایت نیز با ارائه هفت دلیل، نظر مشهور مورد پذیرش قرار گرفت. در مجموع بیست و یک روایت جهت اثبات یا رد مسئله ارائه گردیده است. محورهای مهم این پژوهش عبارت‌اند از: موضوع شناسی و شناخت تمامی شقوق مسئله؛ تعریف لغوی و اصطلاحی اذان و اقامه؛ تعریف حکم تکلیفی؛ بررسی شقوق مختلف مسئله؛ ادلّه مشروعیت اذان و اقامه؛ حکم تکلیفی اذان و اقامه؛ اقوال مختلف در مسئله شامل قول اوّل: وجوب اذان و اقامه فقط در نماز جماعت؛ قول دوم: وجوب اذان و اقامه در نماز صبح و مغرب حتی به‌صورت فرادی و در سایر نمازها تنها به جماعت؛ قول سوم: وجوب اقامه مطلقاً حتی برای زنان؛ قول چهارم: وجوب اقامه برای مردان؛ قول مشهور: استحباب اذان و اقامه؛ ادلّه استحباب اذان و اقامه؛ جمع‌بندی و نتیجه.

مقاله «اندیشه تفکیک یا روشی در فهم دین؟» به بررسی اندیشه مکتب تفکیک به مثابه یک روش در حوزه دین شناسی پرداخته است و ساختار و هویت مکتب تفکیک را با توجه به نسبتش با فلسفه و عرفان که مانند یک روش در دین فهمی مطرح است، تبیین میکند. و نهایتا نیز برخی از چالشهای پیش روی روش تفکیک را بیان می‌کند. مقاله مذکور مطابق تصریحات خود تفکیک اندیشان، این جریان را در تقابل با روش فلسفی و عرفانی معرفی نموده و برخی از مختصات این جریان ؛ مانند: بهره‌مندی از ظواهر آیات و روایات در توجیه معارف و طرد روش فلسفی در فهم حقایق و نیز بهره‌مندی از روش تذکر و تنبه در القاء معارف را طرح می‌کند. نویسنده دو روش تفکیکی در الغاء حجیت براهین نظری فلسفه و عرفان را تبیین نموده و در پایان مقاله، مکتب تفکیک را در مواجهه با دوازده چالش قرار می‌دهد...

این نوشتار، ادامه مقالات گذشته و تاملی بر چگونگی ارائه معارف مهدوی از سوی امام کاظم و امام رضا علیهما السلام است؛ بیاناتی که با توجه به اهداف کلی دعوت دینی، مخاطرات و نیازهای عصر ثبات و اقتدار عباسیان، نزدیک شدن عصر غیبت و ظهور گروه منحرف واقفیه شکل گرفته است.بررسی محورهای مورد تاکید در این بیانات و تامل در نسبت آن ها با اهداف کلی و نیازهای هر عصر می تواند از یک سو طرحی کلان نشان دهد که در این شکل از تعلیم و تربیت تعقیب شده است و از سوی دیگر، تاثیر تربیتی و اخلاقی هر یک از آموزه های مهدوی را نمایان تر کند.این پژوهش بر تحلیل محتوایی روایات صادره از امامان یادشده علیهما السلام تکیه دارد و تلاش می کند با توجه به شرایط عصر صدور، آثار آموزه های مهدوی بر شیعیان را معلوم کند؛ از این رو با تعیین محورهای مورد توجه در سخنان آن دو امام، همراه با ارائه نمونه ای از آن و تامل در نسبت این سخنان با شرایط مخاطبان به حکمت و جهت طرح هر یک از آموزه ها دست یابد.این نوشتار، روشن گر این سخن است که تعلیم آموزه های مهدوی در این برهه از تاریخ ائمه علیهم السلام افزون بر ارائه معارف مهدوی و آخرالزمانی، به نکاتی مهم در تربیت مخاطبان توجه دارد و نوعی زمینه سازی برای رهایی از آفات بحث مهدویت و مصون سازی از انحرافات در عصر امام کاظم و امام رضا علیهما السلام را دنبال می کند.

این پژوهش، در صدد بررسی و تحلیل راهکارهای موثر بر نهادینه سازی فرهنگ مهدویت در برنامه درسی دوره متوسطه است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه پژوهش، دبیران دوره متوسطه شهر اصفهان (4413 نفر) را در بر می گیرد که در سال 94-1393 مشغول به تدریس اند. به کمک فرمول کوکران، 165 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه برآورد و با روش تصادفی متناسب با حجم از بین نواحی شش گانه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسش نامه محقق ساخته روا و پایا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شده اند. عمده ترین نتایج پژوهش، بیان گر آن است که از نظر دبیران، در میان راهکارهای سه گانه موثر بر نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس، راهکارهای آموزشی با میانگین 4.21 بیشترین و راهکارهای پژوهشی با میانگین 3.62 کمترین تاثیر را بر نهادینه سازی فرهنگ مهدویت در برنامه درسی دوره متوسطه دارند. در بین راهکارهای آموزشی، «طرح مفاهیم، مصادیق، تصاویر و مولفه های مربوط به فرهنگ مهدویت در کتاب های درسی»، «نقش الگویی دبیران و کادر اجرایی مدرسه و تطابق گفتار و کردار آن ها با فرهنگ مهدویت» و «یاد کردن از افراد مشهور در حوزه مهدویت در حین تدریس متناسب با محتوای درسی کلاس»، بیشترین تاثیر را دارند.

اثر پرداختی، به رشتگی مهدویت پژوهی و آسیب های معطوف به آن نظر دارد. رشتگی مهدویت پژوهی به عنوان حوزه جدید علوم انسانی اسلامی، انتظام و انسجام را برای حوزه مطالعاتی مهدویت پژوهی به ارمغان می آورد. بی تردید همه حوزه های معرفتی، همواره دچار سوء برداشت ها و قرائت هایی ناهمگون و آسیب های مختلف قرار می گیرند که حوزه مهدویت پژوهی نیز از این قاعده و قانون، به دور نبوده و نیست.در این نوشتار، افزون بر شناخت روشمند حوزه مهدویت پژوهی با رویکرد رشتگی، درصدد ارائه ادله و براهین لازم برای توجیه حوزه رشتگی مهدویت پژوهی و شناسایی و پالایش چالش ها و نگرش های منفی معطوف به آن، برای تثبیت جایگاه حوزه مهدویت پژوهی خواهیم بود.