جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

متکلم. از معتزله بصره و او را از طبقه شاگردان عمرو بن عبید می دانند.

فقیه و متکلم. کلام را از ابو علی خلّاد و و ابو هاشم جبّائی فرا گرفت. ابو عبدالله بصری یکی از اساتید شیخ مفید و قاضی عبدالجبار بوده است. ابن ندیم او را در زمه فقهاء المتکلمین اورده است. خداوند را کائن ثبت می دانست و او را از جنس مرئیات نمی دانست. معتقد بود که نظر همراه با اعتقاد مدلول و ظن به آن تصحیح می شود. بعضی از رجالیون متاخر شیعه او را شیعه دانسته اند. کتب الایمان ، نقض کلام الراوندی و جواز الصلاة بالفارسیة از جمله آثار اوست.

محدث و متکلم امامی. کتب "الاحتجاج فی الامامة"، "الکافی فی فساد الاختیار" و "النقض علی سعید بن هارون الخارجی" از اوست.

ادیب شاعر متفقه موسیقی دان و متکلم

محدث و متکلم . او را به غلو متهم کرده اند. کتاب التوحید ، الامامه و کتاب الایمان از اوست.

محدث، فقیه و متکلم . ابتدا از اصحاب رأی بود و سپس به فقه شافعی گروید و از مشاهیرشاگردان او شد. احمد حنبل که از دشمنان او بود وی را جهمی خوانده استو ابن ندیم کتاب الامامه را به او نسبت می دهد که در آن از علی (ع) بد گویی می کند و همچنین کتابی دارد که در معرفت خوارج به آن اعتماد می کنند. به نظر می رسد که مذهبی در کلام داشته است که داوود اصفهانی و ابن کلّاب از آن تبعیت می کرده اند. قائل به وجوب نظر بوده است و همچنین منکر عصمت امام . شیخ مفید نیز در مساله امامت ردی بر او نوشته است و همچنین به بدعت و کفر نیز متهم شده است.

محدث و متکلم از اصحاب امام حسن عسکری (ع). کتابی در رد غالیه و ابی الخطاب و اصحاب او دارد با عنوان: "الرد علی الغالیة و أبي الخطاب و أصحابه" .

محدث، فقیه و متکلم از اصحاب خاص امام کاظم (ع) و امام رضا(ع). صاحب مناظراتی و محاوراتی کلامی است که اخبار آنها به ما نرسیده است.

متکلم معتزلی و شیخ معتزله بغدادی.او اعتزال را از ابو الهذیل علاف و عیسی المردار و ظاهرا از بشر بن معتمر نیز دریافت کرد. کتب جعفر بن حرب نزد متکلمین معروف بود. کتابی در تکفیر نظام معتزلی و توبیخی نسبت به ابوهذیل علاف نیز به او نسبت داده اند. ابو محمد نوبختی کتابی در رد رای ابن حرب در باب امامت دارد. محمد بن عیسی برغوث معتزلی نیز کتاب در رد ابن حرب دارد. از آراء کلامی اوست : 1 – قول به جواز در محل نبودن اراده الهی و قاضی عبدالجبار او را اولین کسی می داند که قائل به این مساله شده است. 2- حکم به کفر مثبت رویت 3 – قول به اینکه ایمان مخلوق است 4 – بر آنکس که خداوند او را عاقل آفریده است واجب است که بداند که برای او و عالم صانعی است. 5- خداوند اراده کرده است که کفر مخالف ایمان باشد و قبیح غیر از حسن باشد بدین معنی که او حکم کرده است که این، آن باشد. 6- قول به عدم جواز تعبد به واسطه قیاس 7 – قول به اینکه علی(ع) فاضل ترین مردم بعد از رسول خدا بود.