جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اصل نبوت از جمله مهم ترين رويکردهاي مشترک در متون مقدس مي باشد که اين امر در قرآن کريم و اناجيل اربعه مورد تاکيد قرار گرفته است. در اين ميان مباني نبوت و منشور تعاليم و دعوت حضرت عيسي (ع) به عنوان يکي از پيامبران اولواالعزم به تفصيل مورد اهتمام آيات قرآن کريم و اناجيل چهارگانه قرار گرفته که به سهم خود مي تواند گامي اساسي در مساله تقريب و تقويت آموزه هاي مشترک دين اسلام و مسيحيت تلقي شود. در اين مقاله سعي شده تا از يکسو مباني نبوت عيسي مسيح (ع) در آموزهاي اناجيل اربعه و آيات قرآن کريم مورد بررسي، تحليل و مقارنه قرار گيرد و از سوي ديگر اصول مشترک حاکم بر منشور دعوت و تعاليم اين پيامبر بزرگ الهي نظير: ايمان به خدا، بشارت ملکوت، تکميل و تصديق تورات و تعليم و تبيين کتاب آسماني و رفع اختلاف در برخي از دستورات شريعت تبيين گردد و در پايان دو اصل مهم «نجات بخشي» و «فدا شدن» عيسي مسيح (ع) که در آموزه هاي صريح اناجيل چهارگانه بدانها پرداخته شده با آيات قرآن کريم مقارنه و مورد ارزيابي قرار گيرد.

ازجمله مسائل مورد مناقشه درباره فضیلت، ارتباط فضایل با یکدیگر است که اولین بار سقراط و افلاطون به آن پرداختند و نظریه یگانگی فضیلت را مطرح کردند. ارسطو این نظریه را نپذیرفت و فضیلت را به دو قسم عقلانی و اخلاقی تقسیم نمود. او بیشتر به بحث درباره فضیلت اخلاقی پرداخت و به این پرسش که چه رابطه ای میان فضیلت عقلانی و اخلاقی وجود دارد، پاسخ شفافی نداد. فارابی و زاگزبسکی، نظریه یگانگی فضیلت را نمی پذیرند و معتقدند فضایل عقلانی، غیر از فضایل اخلاقی هستند؛ فارابی در پاسخ به ارتباط بین فضایل، نظریه تقدم و تأخر و زاگزبسکی نیز نظریه زیرمجموعه را مطرح کرده اند. تحلیلی که فارابی و زاگزبسکی از ارتباط بین فضایل مطرح می کنند، درنهایت تقریر دیگری از یگانگی فضیلت ها است.

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت های این دو رویکرد عبارتند از: ۱. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. ۲. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می شود. ۳. در رویکرد اول اخلاقیات صفاتی تلقی می شود که در تصحیح روابط اجتماعی اثر مثبت دارد، اما در رویکرد دوم اهمیت اخلاق به خاطر تأثیر آن در رسیدن به معرفت الهی است. ۴. اخلاق حسنه از دید اخلاق روایی کرامت های نفسانی هستند. اما از دید اهل عرفان، اخلاق حسنه اخلاق الهی و ظهور صفات خداوند در فرد می باشند. ۵. در رویکرد اول خودبینی مطلقا نفی نمی شود ولی در عرفان عملی افنای نفس مطرح می گردد. ۶. در اخلاق حدیثی همیشه با عقل سر و کار هست ولی در عرفان عملی عشق الهی و جذبه کارگشا محسوب می شود. ۷. اعتدال مورد نظر در عرفان عملی به خلاف علم اخلاق اعتدال قوا نیست بلکه اعتدال در ظهور صفات الهی است. در برخی موارد نیز اعتدال تعریف نمی شود.

پژوهش حاضر مطالعه ای تطبیقی و مقایسه ای است در باره مفهوم و جایگاه رابطه انسان و خدا از دیدگاه ریچارد رول (قرن چهاردهم میلادی) از سنت دینی مسیحیت و احمد غزالی(قرن پنجم هجری قمری) از سنت دینی اسلام.روش تحقیق مبتنی بر روش تاریخی، توصیفی و تطبیقی و مقایسه ای و با استفاده از ابزار فیش و منابع کتابخانه ای و هدف آن افزایش آگاهی از عارفان مسیحی و گسترش مطالعات مقایسه ای است.این تحقیق نشان داد که رابطه انسان و خدا از دغدغه های مهم این دو عارف بوده و آنان راهها و عوامل مختلفی برای تحقق آن از قبیل راه معرفت، مشاهده، توحید، تامل، مراقبه، تزکیه نفس و عزلت نشینی را ارائه کرده اند. ضمن اینکه رابطه عاشقانه عالیترین نوع رابطه بوده و آثاری از جمله آرامش و تزکیه روح، پالایش ذهن، آگاهی از اسرار حق را برای سالک و عارف ببار می آورد و البته ممکن است در سیر و سلوک برای دستیابی به رابطه با خدا موانعی در پیش باشد که دو عارف یاد شده به مواردی از قبیل شیطان، عشق به دنیا، نفاق، ریا و غفلت از یاد خدا اشاره کرده اند.کلید واژه: ریچارد رول، احمد غزالی، انسان، خدا، رابطه، عشق.

این رساله کنکاشی تطبیقی پیرامون نفس و مسائل آن از منظر ابن‌سینا در کتاب شفاء و ملاصدرا در کتاب اسفار است. در ابتدا نظرات ابن‌سینا در شفاء بیان شده، سپس مهم‌ترین نظریه‌های ملاصدرا در اسفار پیرامون نفس بیان می‌گردد و در بخش پایانی رساله ضمن معرفی اجمالی نظرات هر دو فیلسوف، نقاط قوت و ضعف نظریه‌های آنها مورد بحث، مقایسه و تحلیل قرار گرفته است.مسائلی چون تجرّد نفس، رابطه نفس با بدن، حدوث نفس، معاد نفس و کیفیّت بدن اخروی از چالش برانگیزترین مباحثی است که محل تضارب آرای این دو فیلسوف واقع شده است. ابن‌سینا در بحث تجرّد نفس، فقط نفس ناطقه را مجرّد می‌داند و بر بقاء آن دلیل اقامه کرده است؛ او حدوث نفس را روحانی ‌دانسته و رابطه نفس با بدن را فقط اشتغالی می‌داند. معاد روحانی را با براهین عقلی قابل اثبات می‌داند، اما از اثبات معاد جسمانی اظهار عجز نموده و در نتیجه آن را تنها از طریق دلایل نقلی قابل پذیرش می‌داند.در مقابل، ملاصدرا در بحث تجرّد نفس علاوه بر نفس ناطقه انسانی، نفس حیوانی نیز مجرّد می‌داند؛ او برخلاف ابن‌سینا قائل به حدوث جسمانی نفس است؛ رابطه نفس با بدن را فطری و طبیعی می‌داند. معاد را روحانی و جسمانی ‌دانسته و برخلاف ابن‌سینا معتقد است که می‌توان معاد جسمانی را با دلایل عقلی ثابت نمود.

چکیده ندارد.

چکیده: ملک‌الشعرای بهار و شیخ ناصیف یازجی از شاعران معاصر ادبیات ایران و عرب بوده، که از دو زبان و فرهنگ متفاوت برخاسته، و از مضامین اخلاقی و حکمی در دیوانشان، به وفور استفاده کرده‌اند، تا آنجا که ناصیف یازجی به عنوان شاعر حکمت شناخته شده است. و در این فن پیرو متنبی شاعر بزرگ و سرشناس عصر عباسی است. و بیشتر اشعار حکمی خویش را در ضمن مراثی و مدائح بزرگان با هدف تنبیه و آگاه نمودن اطرافیان ذکر نموده است. ملک‌الشعرای بهار هم در جای جای دیوان خود مضامین حکمی فراوانی را، به ویژه در ضمن و پایان داستان‌ها به عنوان نتیجه‌گیری بکار برده است. بین این دو شاعر بزرگ زبان و ادبیات فارسی و عربی قرابت و مشابهت‌های فکری، روحی، فلسفی و... وجود دارد. هر دو شاعر وابسته به مکتب کلاسیک و سنت‌گرا بودند. و خصوصیت بارز اسلوب ناصیف یازجی در بازگشتی است که آگاهانه به سبک شاعران قرون وسطی، به خصوص عصر عباسی دارد. در دیوان بهار آهنگ کلام قدما طنین وانعکاس بارزی دارد. در شیوه‌ی شعر قدیم، باید اورا احیا کننده‌ی سنت‌های بزرگ کهن در روزگار ما شمرد. هر دو حافظ قرآن و دست پرورده‌ی مکتب قرآن و نهج‌البلاغه بوده و از این آبشخور زلال بهره‌ها گرفته‌اند. هر دو از کودکی و نوجوانی شعر گفته‌اند. هر دو شاعر در دوره‌های سخت استعمار و فقر و فساد زندگی خود را آغاز کردند. در همان دوره‌ای که ما جنبش مشروطیت و آزادی‌خواهی داریم، اعراب نیز همین تلاش را به عنوان رهایی از قلمرو فرمانروایی عثمانی دارند. در مسائل علمی قدم‌های مثبی برداشته‌اند. هر دو شاعر در عصر خود از جایگاه اجتماعی و علمی ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند، بهار با لقب«ملک‌الشعراء» و ناصیف به عنوان «کاتب» اغناطیوس پنجم کشیش بزرگ کاتولیک، و «کاتب» امیر بشیر پادشاه لبنان مشهور گردیده‌اند. دیوان بهار و یازجی در بردارنده‌ی مسائل اخلاقی، موعظه، نصیحت، پند و اندرز است. در گنجینه‌های حکمت این دو حکیم، به موارد متعددی از جمله: قضا و قدر، صبر، قناعت، تواضع و فروتنی، سکوت، دانش و دانش اندوزی، مذمت حرص و آز، نکوهش دنیا، مذمت مال و ثروت، زیر بار منّت دیگران نرفتن، مرگ و نیستی، فقر و... بر می‌خوریم که در معنا و یا در لفظ به هم شباهت و احیاناً تفاوت‌هایی دارند. به همین دلیل تلاش ما در این رساله، مقایسه‌ی اشعار حکمی این‌دو قلّه‌ی بلند ادب فارسی و عربی با روی‌کرد مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی است. که به ذکر شواهد و بیان دیدگاه‌های دو شاعر در این زمینه پرداخته می‌شود.کلید واژه‌ها: ملک‌الشعرای بهار، شیخ ناصیف یازجی، شعر، ادبیات تطبیقی، ادبیات فارسی، ادبیات عربی

چکیدهداستان رستم و سهراب اثر فردوسی، یکی از بهترین نمونه های داستان های حماسی غم انگیز است، که در ادبیات بیشتر ملت ها، داستان هایی شبیه به آن دیده می‌شود. یکی از آنها « نمایشنامه ی کوهولین» اثر ویلیام باتلرییتز است. مضمون این دو داستان در مورد دو پهلوان است که با دستان خود، ندانسته فرزندان خویش را می‌کشند.هدف ما در این رساله بررسی تطبیقیاین دو اثر است؛ لذا این رساله در شش فصل طبقه بندی شده است. در فصل اول آن تعاریف و کلیات تحقیق آمده که شامل: ادبیات تطبیقی و تاریخچه ی آن و حماسه، عناصر و ویژگی های آن است؛ همچنین اسطوره، تراژدی، نام پوشی، رجز خوانی، پورکشی و... در این فصل به تفصیل شرح و بیان شده است. در فصل دوم خلاصه‌ی حماسه‌ی «رستم و سهراب» و حماسه های شبیه به آن در ملتهای دیگر، به خصوص داستان کوهولین از افسانه های باستانی ایرلند، شاهنامه و اهمیت آن و مختصری در مورد ویلیام باتلرییتز نگاشته شده و در فصل سوم به تحلیل پاره ای از مباحث مربوط به حماسه شامل: عقده‌ی ادیپ، قضا و قدر، شخصیت پردازی و ... در دو داستان پرداخته شده است. فصل چهارم به بیان شباهت های دو اثر مورد بحث اختصاص داده شده و در فصل پنجم هم تفاوتهای این دو اثر ذکر شده است و در نهایت فصل ششم مربوط به نتیجه گیری است.پس از بررسی و تحلیل جزیی دو داستان این نتیجه به دست آمد که تفاوت های این دو اثر در مقایسه با اشتراکات آنها بسیار ناچیز است؛ یعنی بیشترین تشابه و کمترین تفاوت را در ساختار و مضمون دارند و همین امر گواه بر این است، که دو اثر از میراث مشترکی برخوردارند. اگر چه این فرضیه که ویلیام باتلرییتز صد در صد از فردوسی متأثر شده و هسته ی اصلی قصه ی خود را از او گرفته باشد، در مظان شک است، ولی تردیدی نیست که دو روایت هم مأخذ و دارای خاستگاهی مشترکند و این احتمال وجود داردکه ویلیام باتلرییتز با عنایت به تقدم زمانی فردوسی، مضمون داستان را از او اقتباس کرده و با ادغام آن با اساطیر قدیم ایرلند، این نمایشنامه را آفریده باشد. ولی به طور قطعی نمی توان گفت که او از فردوسی تأثیر پذیرفته است. واژه های کلیدی : ادبیات تطبیقی، ‌فردوسی، ‌ویلیام باتلر ییتز، حماسه، ‌اسطوره

یکی از پیامدهای اساسی، اصلی و غیر قابل انکار پدیده‌ی تروریسم، نقض حق حیات انسانهاست. تروریسم در خاورمیانه سابقه‌ای طولانی دارد به نحوی که تمام خلفای راشدین و امامان (ع) شیعه ترور شده‌اند. تعالیم قرآن کریم و سیره‌ی پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) هرگونه تجاوز به حقوق فردی و اجتماعی را حرام شمرده است و تمامی مبانی فکری و رفتار تروریسم در اسلام از گناهان کبیره محسوب شده است. واژه‌ی ترور در فرهنگ لغت به معنای ترس و وحشت است و مرتکب به این عمل را تروریست می‌نامند. خود این اقدام را عمل تروریستی و گرایش به آن را تروریسم گویند. این پدیده‌ی خطرناک از بدو تاریخ با بشریت همراه بوده و موضوعی سیال و سیار است که می‌تواند کل جامعه جهانی را تحت تاثیر فیزیکی و روانی قرار دهد. اما واژه‌ی تروریسم ریشه در فرهنگ غرب دارد و آنچه که ما در مبانی فقه و حقوق اسلامی به آن برخورد می‌کنیم مفهوم «ترور» را به شکل های مطرح امروزی در جامعه‌ی بین الملل نداریم اما مفاهیمی وجود دارند که به اقدامات تروریستی امروز نزدیک هستند. این مفاهیم که تبیین آنها در یک جمع بندی کمک به مفهوم شناسی تروریسم است عبارتند از: محاربه، اغتیال وبغی و... خودخواهی و خودپسندی از ریشه‌های اصلی اعمال تروریستی است چه بسا مشاهده شده که تروریست ها چه هولکاست هایی را در طول تاریخ اعمال کرده‌اند که منجر به قربانی شدن میلیون ها افراد بی‌گناه و مظلوم شده است .در صورتی که اهانت به انسان ها و خشونت علیه آن ها، گناه کبیره است و نابخشودنی.در نوشتار حاضر به بررسی فقهی وحقوقی تروریسم در ادیان الهی(اسلام-یهود-مسیح) پرداخته وایا اینکه تروریسم بعنوان یک جرم مستقل تلقی می شودویا باواژگانی چون محاربه ، بغی واغتیال و... انطباق داردیا نه.کلید واژه‌ها: ترویسم، محاربه، قربانی، اسلام، مسیح، یهود

غلوّ به معنای از حد گذرانیدن و مبالغه گویی از مهم‌ترین آفت‌های دینداری است، آفتی که همه‌ی ادیان ابراهیمی کم و بیش به آن مبتلا هستند، در یهودیت غلوّ درباره‌ی شخصیّت عزیر، در مسیحیت غلوّ درباره‌ی حضرت عیسی(ع)، در اهل سنت غلوّ درباره‌ی خلفا و صحابه و در تشیع غلوّ درباره‌ی اهل بیت(ع) همواره وجود داشته است در این پژوهش سعی بر این است که علل گسترش این غلوّ و مبالغه‌گویی‌ها را از دیدگاه متون دینی و برخی متفکران شیعی بررسی شود به همین منظور در ریشه‌یابی علل گسترش غلوّ در جامعه به دلایلی که در قرآن بیان شده است اشاره می‌شود از جمله تکبر و خودبینی(غلوّ شیطان)، قدرت حکومتی و ثروت فراوان(غلوّ فرعون)، معجزات فراوان و مملوس(غلوّ اهل کتاب درباره‌ی خود)، ناآگاهی از کمال مطلق (غلوّ درباره‌ی اشیاء و موجودات) و غلوّ درباره‌ی پیامبران و بزرگان دین به خاطر عدم معرفت به جایگاه این بندگان خدا و همچنین عدم تحلیل درست از معجزات و کرامات ایشان و نیز از دیدگاه کتب روایی دوست داشتن بیش از اندازه‌، نادانی، ارائه تصویر غلط از ائمّه(ع)، اباحی‌گری و همچنین جعل احادیث و تحریف روایات از علل گسترش غلوّ یاد شده است در این پژوهش همچنین به دیدگاه‌های سه تن از متفکران شیعه یعنی مدرّسی طباطبایی، مرتضی مطهری و صالحی نجف‌آبادی درباره‌ی علل گسترش غلوّ اشاره می‌شود.