جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله غایتمندی یا هدفداری آفرینش، یکی از مسائل بنیادی در زندگی بشر است؛ در این زمینه دوسوال اساسی مطرح است: یکی اینکه آیا آفریننده و فاعل این جهان، از (در) کار خود هدفی داشته است؟ دیگری اینکه آیا این جهان به عنوان آفریده و فعل خداوند، هدف و مقصدی دارد؟ سوال اول، بیانگر غایت فاعلی و سوال دوم، بیانگر غایت فعلی است. مکاتب مختلف کلامی و فلسفی، پاسخهای مختلف و متعددی به این دو سوال داده اند؛ به طور کلی سه موضع در پاسخ به دو سوال فوق اتخاذ شده است؛ عده ای به کلی منکر غرض و غایت در افعال الهی شده اند. عده ای قائل به وجود غرض و غایت در همه افعال شده اند. عده ای دیگر وجود غرض و غایت در برخی افعال را پذیرفته اند اما منکر عموم و لزوم آن شده اند. در این نوشتار، معانی لغوی و اصطلاحی غایت را مورد بررسی قرار داده و بیان داشته ایم که بهترین معنای لغوی رای « غایت » همان واژه « هدف » است و بهترین تعریف اصطلاحی برای « غایت » ، تعریفی است که هم شامل غایت فاعلی باشد و هم شامل غایت فعلی؛ یعنی آنچه حرکت فعل و فاعل به سوی آن است و فعل به آن منتهی می شود و فاعل هم به خاطر آن کار انجام می دهد. سپس به بیان غایت بالذات آفرینش از دیدگاه قرآن و حکمت متعالیه پرداخته ایم؛ غایت بالذات آفرینش از دیدگاه قرآن و حکمت متعالیه پرداخته ایم؛ غایت بالذات آفرینش از دیدگاه قرآن را حقیقت عبادت و غایت بالذات آفرینش از دیدگاه حکمت متعالیه را ذات خداوند معرفی کرده ایم.

در این تحقیق مدیریت زمان در پنج فصل با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است. در فصل اول، کلیات بحث آمده و در فصل دوم، با عنوان شناخت زمان و اهمیت آن، مدیریت، ویژگی های مدیریت، زمان و مدیریت زمان تعریف شده اند. در فصل سوم با عنوان اهمیت زمان از دیدگاه قرآن و حدیث از آرای حکما درباره حقیقت زمان، اهمیت زمان در زندگی بشر، ماه و خورشید به عنوان تقویم طبیعی، زمان بندی در تدبیر الهی و زمان بندی در تکالیف الهی سخن رفته است. در فصل چهارم اصول مدیریت زمان نظیر هدف گذاری، تعیین اولویت، رعایت اولویت و برنامه ریزی بررسی شده است. در فصل پنجم با عنوان نظارت از راه های اعمال نظارت، محاسبه عمل و الگوهایی برای تنظیم زمان بحث شده است.

رسیدن به این مهم که آیا قوانین آئین دادرسی مدنی دارای ریشه فقهی هستند؟ روش نمونه گیری ، بررسی کتابهای علمای بزرگ شیعه و همچنین مختصر شرحی درباره قوانین آئین دادرسی مدنی مورد بحث روش پژوهش : کتابخانه ای و با بهره گیری از نظرات مجتهدان عالی قدر شیعه در بررسی مبانی فقهی قوانین آئین دادرسی مدنی بوده است ابزار اندازه گیری : اگر بخواهیم ابزاری را در اینجا ذکر نمائیم ، بیان نظرات و فتاوای فقهای بزرگ و مطالبی دیگر که مرتبط با موضوع تحقیق می باشد طرح پژوهش : این پایان نامه دارای چهار فصل می باشد که فصل اول تعریف مفاهیم ، فصل دوم کلیات ، فصل سوم صلاحیت ذاتی و نسبی دادگاه ها و فصل پایانی نتیجه گیری است که بطور کلی این تحقیق شامل آرای فقها در بررسی مبانی فقهی قوانین و مطالبی دیگر است نتیجه کلی : در بررسی قوانین آئین دادرسی مدنی مورد بحث دو دسته قوانین وجود دارد اول : قوانینی که بطور خاص و مستقیم ریشه در فقه داشت یعنی به نوعی در فقه مطرح شده است دوم : قوانینی که بطور مستقیم در فقه بیان نشده است ؛ بلکه از اختیار حاکم اسلامی که دارای صلاحیت های لازم علمی و عملی است ، برای وضع آنها استفاده شده است

امروز بحث از دین و جایگاه آن در زندگی بشر و حدود و میزان دخالت آن در امور مختلف جامعه انسانی، معرکه آراء است . در این میان بحث از خدا، تصویر وشناختی که بشر از خدا دارد، اساسی ترین رکن در بررسی وشناخت دین بوده و رسالت سنگین متدین برای معرفی صحیح خداوند بر همگان آشکارر و واضح است. بدیهی است که برای انجام دادن صحیح این امر نباید از روشها و تلاشهای متفکران و اندیشمندان در حوزه ها و نحله های مختلف ومتمایز فکری غافل بود و قطعاً مطالعه و بررسی تفکرات و ثمره تلاش های آنان می تواند راه گشای متفکران امروز باشد. ما در این رساله به بحث پیرامون مرز و قلمرو تفکر و سخن درباره خداوند از دیدگاه عقل و مکاتب عقلی اعم از کلامی، فلسفی وعرفانی پرداخته و سپس دیدگاه آیات و روایات را در این خصوص (هرچند بصورت مختصر) مورد بحث وبررسی قرار داده ایم تا درخلال این مباحث به تبیین مرزهای تفکر وتکلم درباره خداوند ور وشن کردن منطقه های برون مرزی و درون مرزی آن از دیدگاه عقل و نقل دست یابیم.

رساله متشکل از هشت فصل ، دو فهرست و یک پیشگفتار می باشد و در 179 صفحه تهیه و جمع آوری شده و برای تکمیل آن ، از منابع دست اول تحقیقی موجود در کتابخانه های اصفهان و سایر نرم افزارهای تخصصی مربوطه که مورد تأیید آموزش عالی نیز می باشد ، استفاده شده است.مهمترین منابعی که در نگارش رساله مورد استفاده قرار گرفته در درجه اول کتب نوشته شده بوسیله این دو بزرگوار در زمینه تفسیر ، فلسفه و .... می باشد و در درجه دم کتب معتبری است که به شرح آراء این دو پرداخته اند. در فصل اول زندگی و شخصیت صدرالمتألهین و علامه طباطبائی مطرح شده است و مهمترین ویژگی های فلسفی و تفسیری این دو بزرگوار بیان شده است و در فصل دوم مختصری از تاریخچه فضاء و قدر در اسلام و نحوه شکل گیری تفکرات مختلف کلامی در جهان اسلام پیرامون موضوع مورد مطالعه بیان شده است. فصل سوم به معانی لغوی و اصطلاحی فضاء و قدر و تقسیمات آن اختصاص دارد و تفاوت دیدگاه صدرالمتألهین و علامه طباطبائی در مورد قضاء ذاتی و فعلی بیان شده است . در فصل چهارم که به نام قضاء و قدر علمی است ، ابتدا از طریق سه مقدمه مراتب علم حق تعالی اثبات می شود و سپس مرتبه قضاء ، لوح و قلم و عرش و کرسی تبیین وتشریح می شود. فصل پنجم به تشریح و تبیین قضا و قدر عینی اختصاص دارد . در فصل ششم مسئله بداء از خطوط برجسته کلام شیعه است مطرح شده و دلایل منکرین این عقیده مورد نقد و بررسی قرار گرفته است . مسئله وقوع شر در قضاء الهی نیز بعد از اثبات عنایت حق تعالی نسبت به نظام هستی و اثبات احسن بودن نظام هستی در فصل هفتم تبیین شده است. در آخرین فصل رساله نیز مبحث جبر و اختیار مطرح شده است که در دو بخش عدم منافات قضاء و و قدر عملی و عینی با اختیار انسان این بحث تشریح شده است و بعد از بیان نظر متکلمان نظریه ویژه علامه طباطبائی و صدرالمتألهین که تحت عنوان نظریه توحیدی است بیان شده است.

پیش­فرض­های فلسفی و دیدگاه­های هر فیلسوف مبانی نظریه­های علمی اوست. نظریات مطرح در حیطه تعلیم و تربیت نیز از این امر مستثنی نیست. اگرچه ممکن است نظرات تربیتی یک فیلسوف به طور واضح در مباحث او مطرح نگردد، اما اساس آن را شکل می­دهد. از جمله نظام­های فلسفی که ­می­توان با بررسی و جستجو در آن به شناخت نظرات تربیتی پرداخت نظام فلسفی صدرالمتالهین است. انسان موضوع اصلی دانش تعلیم و تربیت است. چراکه او قابلیت رشد علمی و تکامل رفتاری را دارد. در مبانی تعلیم و تربیت در نظام صدرایی به انسان با رویکرد وجودی نگاه شده و از آن تعبیر به حکمت شده است. حکمت در نگاه ملاصدرا یک نظام تعلیم و تربیتی برای انسان است که هم شامل آموزش و هم شامل پرورش می­شود. نظام تعلیم و تربیت در نگرش صدرایی باید نظام جامعی باشد به گونه­ای که حس، خیال، عقل و قلب انسان را در برگرفته و تمام جنبه­های وجود انسان را متحول و دگرگون کند. از آنجا که صدرا ارتباط بین جسم و روح را یک ارتباط ذاتی می­داند و هر دو را دو مرتبه از یک حقیقت می­داند، در نتیجه در نظر او نظام تعلیم و تربیت باید هم به پرورش بعد روحانی و هم به پرورش بعد جسمانی بپردازد و هم زندگی اخروی و فرامادی و هم زندگی مادی و دنیوی را فرا گیرد. در نظام تعلیم و تربیت ملاصدرا تحول و دگرگونی انسان بر اساس حرکت جوهری نفس تحول گوهری و جوهری است که در این تحول و دگرگونی انسان هیچ حدیقفی ندارد. ملاصدرا در حیطة تعلیم و تربیت یک نظام و الگوی کاملی را ارائه می­دهد که هم شامل مبانی هم شامل آموزه­ها و اصول هم شامل نهادها و هم شامل اهداف و روشهاست. عقلانیت، علم و دانش، انگیزه، عادت، عشق، هنر و زیبایی­شناسی در عشق عفیف و هنر، فرهنگ و تحولات فرهنگی ابعاد مختلف نظام تربیتی صدرا را شکل می­دهند. این ابعاد با هم و در کنار هم باید در یک نظام تربیتی وجود داشته باشد تا یک نظام بتواند باعث رشد و ترقی همه جانبة افراد گردد. از دید صدرا تنها عقل و علم ودانشی که با نور بصیرت­زای الهی تأیید و یاری شده امکان تربیت و سعادت انسان را فرا هم می­سازد. او معتقد است آنچه باعث می­شود انسان کاری را انجام دهد و به سوی جهت خاصی برود انگیزه آن عمل می­با شد. او در این زمینه انگیزه را به انگیزه بیرونی و درونی تقسیم می­کند. همچنین به تأثیر عادت در تربیت شخص توجه داشته و از آن به ملکه تعبیرکرده است. وی معتقد است انسان تنها از طریق از بین بردن عادات ناپسند که از کودکی به آن عادت کرده است و کسب عادات پسندیده می­تواند به سعادت و خوشبختی واقعی برسد. او معتقد است بین عشق عفیف و هنر با تعلیم و تربیت ارتباط وثیقی وجود دارد. به­گونه­ای که غایت عشق را چیزی جز تعلیم و تربیت نوجوانان و جوانان و گسترش علم وادب و فرهنگ و هنر نمی­بیند. هم چنین او هنر سالم را از هنر مبتذل جدا می­کند. او معتقد است تنها هنر قدسی زمینة تعلیم و تربیت و گسترش عشق عفیف را فراهم می­کند. او در کنار این ابعاد به نهادهای خانواده، مراکز آموزشی، جامعه و فرهنگ جامعه توجه زیادی دارد.

هدف پژوهشگر : ارائه آراء فقهای اسلامی براساس مقتضیات زمان - تطبیق و مقارنه ی فقه مذاهب مختلف اسلامی در راستای ایجاد وحدت و تفاهم هرچه بیشتر پیروان مذاهب اسلامی - پاسخ گویی به شبهات و اشکالات وارده در مورد ناتوانی و عجز فقه اسلامی در حل مشکلات اجتماعی عصر کنونی. ضروت تحقیق : با توجه به بسط روز افزون ارتباطات در جهان کنونی و گسترش بیش از پیش روابط مسلمانان با بیگانگان و به تبع آن لزوم نیاز به پاسخگویی چگونگی این روابط به ویژه بعد از پیروزی انقلاب و افزایش شمار نو مسلمانان٬ لذا تبیین آراء و نظرات فقه اسلامی راجع به حریمهای روابط از ضروریات انکار ناپذیر است. روش پژوهش : در تحقیق حاضر از شیوه ی کتابخانه ای و فیش برداری و ایجاد رابطه ی منطقی بین مطالب استفاده شده است. نتیجه کلی : اسلام خواستار رابطه ی مسالمت آمیز و دوستانه ی پیروانش باهمه ی غیرمسلمانان است. اما در ایجاد و شدت و ضعف آن یا ترک رابطه حریمها و مرزهای مشخصی را نیز فرا روی مسیر مسلمانان قرار می دهد. اصولا اصل اولی بر ایجاد رابطه است نه ترک آن مگر در مواردی محدود که رابطه با اصول و ضوابط حاکم در تعارض باشد

چکیده (فارسی): معرفت گزاره ای یا تجربی و پسین است و یا غیر تجربی و پیشین. تجربه ارتباط علّی صاحب معرفت گزاره ای با مصادیق موضوعِ گزاره است به نحوی که خود واقعیتِ محکی گزاره ، علّت به وجود آمدن باور می گردد. معرفت پیشین آن معرفتی است که توجیهش بی نیاز از تجربه باشد. اگر قضیه ای به نحو پیشین معلوم باشد, امکان معرفت پسین به همان قضیه وجود ندارد و بالعکس معرفت پیشین به قضیه پسین ممکن نیست. از آنجا که واقعیات عینی همه جزئی و متشخص اند, معرفت به هیچ گزاره ای با سور کلّی از راه تجربه توجیه نمی شود و کلی بودن یک گزاره نشانة پیشین بودن حدّ اقل بخشی از توجیه آن است. می توان وجود باورهای پیشین را از دو را ه نشان داد: نخست آنکه تجربه هیچگاه نمی تواند قضایای با سور کلّی را توجیه کند. از اینرو معرفت به گزاره هایی از این دست بی نیاز از وجود توجیه پیشین نیست. دوم آنکه اصل امتناع جمع نقیضین, نمی تواند از راه تجربه توجیه شود. زیرا هر قضیه تجربی خود به این اصل نیازمند است. از اینرو یا باید این اصل را کنار گذاشت و یا توجیه پیشینِ آن را پذیرفت. تمایز پیشین، پسین با تمایز تحلیلی، ترکیبی و تمایز ضروری، ممکن همواره عجین بوده است. تلقی های مختلفی از تحلیلیّت وجود دارد ولی بنا به معنای برگزیده قضایای ترکیبی پیشین وجود دارند. مراد از ضرورت قضیه صدق آن در همه عوالم ممکن است و مستلزم یقینی بودن آن نیست. گزاره های پیشین همه ضروری اند و هر چند گزاره های ضروری تجربی وجود دارند, اما برای ضرورتشان نیازمند توجیه پیشین اند. مثالهای نقض کریپکی چیزی بر خلاف این نظر را نمی توانند افاده کنند. منبع پیشینِ توجیه همانا تأمّل بر صفات است. اصل امتناع جمع نقیضین اصلی بدیهی است و تنها با تأمل بر صفات وجود و عدم می توان درستی این اصل را فهمید. رمز بداهت این اصل در یافت بی واسطه و مستقیم هستی و طردِ آن نسبت به عدم است. قضایای حساب هم به دلیل ماهیت اعداد به بداهت بر ما معلومند. توجیه پیشین هر چند خطاناپذیری غیرنظام مند ندارد, امّا از خطای نظام مند مصون است. همچنین خودِ توجیه پیشین در معرض ردّ تجربی نیست, هر چند کذب گزاره های پیشین ممکن است با تجربه معلوم شود.

هدف پژوهشگر: آشنائی با بحث مجازات ، مفهوم خطا، دیه و احکام خاص آنها می باشد روش نمونه گیری : استفاده گسترده از کتابخانه ها، منابع و مواخذ موجود روش پژوهش : استفاده از کتب مرجع حقوقی ، استفاده از منابع فقهی و فقها طرح پژوهش : این پایان نامه دارای دو فصل که در فصل اول چهار بخش و در فصل دوم سه بخش می باشد و در پایان هم به منابع و مواخذ اشاره شده است نتیجه کلی : در این پایان نامه خطا، مجازات و دیه از دیدگاه مختلف فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است .

معرفت دینی ، تحول و تکامل آن از مباحث مهم کلام جدید و دغدغه ی کثیری از متفکران و محققان این حوزه است که در قرن حاضر بسیار به آن توجه شده است. هدف این رساله ، تحلیل ، تبیین معرفت دینی و فرایند تحول آن از دیدگاه سه اندیشمند معاصر ، استاد شهید مرتضی مطهری (ره) ، دکتر عبدالکریم سروش و آیت الله عبدالله جوادی آملی است تا با کنکاش در آراء هر یک از ایشان در زمینه ی معرفت دینی و مسائل مربوط به آن و بررسی تطبیقی نظرات محققین مذکور بتوان به ملاک های صحیح تحول ، تکامل معرفت دینی و کیفیت وصول به حقیقت دین دست یافت. در این پژوهش سعی شده است که به اهداف تعیین شده ی زیر جامه ی عمل پوشانده شود: 1 . مقایسه ی تعریف و برداشت های سه محقق از معرفت دینی و این که چه کسانی می توانند به آن دست یابند. 2 . شناخت و تحلیل اندیشه ی متفکرین مذکور در مورد تأثیر معارف بشری بر معرفت دینی. 3 . آگاهی از آراء این سه اندیشمند در مورد مبانی ساختار تحول معرفت دینی. 4 . شناخت و مقایسه ی اندیشه ی سه محقق در مورد چگونگی جمع بین دین ثابت و نیازهای متغیر. پس از بررسی اهداف مذکور به شیوه ی توصیفی و اسنادی با تکیه بر تحلیل محتوا در آثار هر یک از این سه بزرگوار به نتایجی دست یافتیم که برخی از آن ها عبارتند از: الف) آن چه شهید مطهری (ره) در مورد دین و معرفت دینی بیان کرده اند ، مربوط به مقام تعریف می شود اما عبارات دکتر سروش در این زمینه مربوط به مقام تحقق است . البته آیت الله جوادی آملی ، چون در جایگاه منتقد به بررسی آراء دکتر سروش پرداخته اند، مسائل را در همین مقام مطرح کرده اند. ب) یکی از مسائل مهم که در بحث معرفت دینی ، مورد توجه کامل شهید (ره) بوده ، اعتقاد به وجود فطرت است که البته آقای جوادی آملی نیز در برخی موارد به آن اشاره کرده اند. ج) یکی از اهداف مهم این پژوهش به دست دادن معیار هریک از افراد مذکور در زمینه ی تحول معرفت دینی است . استاد مطهری (ره) تمام تغییرات و تحولات در زمینه ی معرفت دینی را تنها با استفاده از عقل آزاد از اغراض ورذایل اخلاقی ، در قلمرو اصول ثابت و فطری دین و متناسب با تحول تکاملی معارف بشری ، صحیح دانسته اند. دکتر سروش تمام مسائل مربوط به معرفت دینی از جمله تحول ، تکامل ، اجتهاد و ... را تنها مسبوق و مستند به معارف بشری بیرون دینی می دانند. آقای جوادی آملی با اعتقاد به تجرد علم ، معرفت دینی را از هرگونه تحول و تطوری بری دانسته و معتقدند آن چه تحول می یابد ، نفس عالم است که مجازاً به معرفت و از جمله معرفت دینی نسبت داده شده است . د) شهید مطهری (ره) برعقل به عنوان منبع و نیز ابزاری برای فهم دین بسیار تأکید کرده اند ، اما عقل در تئوری دکتر سروش همان اندازه نقش دارد که سایر صفات بشری چون حب و بغض و ... . و از نظر ایشان دخالت عقل در فهم دین ، کمکی است که تئوری های علمی ، فلسفی ، کلامی و عرفانی به فهم دین می کنند . ه) با دقت در مورد قبل ، یکی از بنیادی ترین نقاط اختلاف سه اندیشمند مذکور در بحث مطابقت معرفت دینی با دین شکل می گیرد به این معنا که براساس گفته های علامه مطهری (ره) و استاد جوادی آملی با استفاده از عقل می توان به فهمی از دین دست یافت که کاملاً بر آن منطبق باشد اما با استناد به گفته های دکتر سروش ، این امر امکان پذیر نیست . امید است که این پژوهش کمک مؤثری در زمینه ی تبیین مسائل معرفت دینی باشد.