جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله بر آن است تا یکی از مسائل مهم در حوزه دین پژوهی و فلسفه دین، یعنی مسأله شرّ را مورد بررسی قرار دهد. برخی از منتقدان، وجود شر در جهان را با خداباوری منافی میدانند. در مقابل متفکران و متکلمان دینی تلاش کرده‏اند برای این معضل، راه حل‏هایی بیابند. این مقاله می‏کوشد که مهم‏ترین این راه حل‏ها را به صورت مختصر مورد بررسی قرار دهد. ابتدا برای روشنی هرچه بیش‏تر به توصیف مفهومی و مصداقی شر اشاره شده و سپس برای حل مسأله شر، پنج راه حل مطرح گردیده است که عبارتند از: 1. شر، امر عدمی است 2. شر لازمه جهان مادی است 3. شر لازمه آزادی انسان است. 4. شر ناشی از جزئی نگری است 5. شر ناشی از جهل انسان است. به نظر می‏رسد که اگر انسان بخوبی به این راه حل‏ها توجه کند معضل شرور را دیگر منافی با خداباوری نخواهد داشت.

مرگ، پدیده‌ای است که همه‌ی انسان‌ها با آن مواجه هستند و یکی از دغدغه‌ها و پرسش‌های اصلی بشر بوده است. در عین‌ حال اندیشه‌های مرتبط با مرگ یا مرگ‌اندیشی در یک زمینه‌ی اجتماعی شکل می-گیرد؛ و سنت‌های دینی یکی از منابع اصلی برای پاسخ دادن به مسئله‌ی مرگ و غلبه بر تجربه‌های ناخوشایند مرتبط با آن بوده‌اند. در عین حال، با اشاعه‌ی نظام‌های معنابخش غیر‌دینی در جامعه‌ی جدید، این پرسش مطرح می‌شود که افراد در نظام‌های معنابخش غیر‌دینی چگونه با مسئله‌ی مرگ و دغدغه‌های مرتبط با آن مواجه می‌شوند. این پژوهش در پارادایم تفسیرگرایی و با استراتژی استفهامی و روش کیفی به بررسی وضعیت دین‌داری دانشجویان و نگرش آن‌ها نسبت به مرگ می‌پردازد. داده‌های پژوهش با نمونه‌گیری هدفمند و نظری و از طریق مصاحبه باز و عمیق با هفده دانشجو گردآوری شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعاتِ به دست آمده، از روش نظریه‌ی زمینه‌ای استفاده شده است. یافته‌های پژوهش در پانزده مقوله‌ی عمده و در ابعاد شرایطی (نوع دین‌داری، نگرش به هستیِ پس از مرگ، خانواده)، تعاملی (دین و علم، مراسم تدفین، منابع مرگ‌اندیشی، مرگ دیگران) و پیامدی (مرگ‌اندیشی، آمادگی برای مرگ، پذیرش مرگ، ترس از مرگ، اثر پس از مرگ، چگونه مردن، خودکشی و اتانازی، میل به زیستن) صورت‌ بندی شده‌اند. برآیند و نتایج تحقیق نشان‌دهنده محوری بودن نوع دین‌داری دانشجویان در نگرش آن‌ها نسبت به مرگ است. از این‌رو، مقوله‌ی کانونی، «نگرش دینی/عرفی نسبت به مرگ» است.