جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
مبانی فلسفه و کلام
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 104
بررسی رهبری مدینه فاضله در اندیشه آگوستین قدیس و نقد آن بر اساس دیدگاه استاد مطهری
نویسنده:
علی سیدی عارف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
مدینه فاضله آرزویی دیرین است که در ذهن اندیشمندان هر عصری بوده و سودای تشکیل آن هر انسان فرهیخته ای را به تکاپو انداخته است. این مهم همیشه با مسأله ای همراه بوده است که در صورت وجود مدینه فاضله چه کسی توان و یارای هدایت سکان این کشتی سعادت را به سمت مقصد خواهد داشت. در این نوشتار سعی شده است تا با ارائه نظرات اندیشمندان برجسته پیرامون رهبری مدینه فاضله به بررسی و تطبیق این موضوع در آراء دو اندیشمند برجسته، حضرت استاد شهید مرتضی مطهری و کشیش مسیحی اورلیوس سنت آگوستین قدیس، پرداخته و پس از استخراج نقاط تشابه و اختلاف این نظرات با کسر نواقص آراء به یک نظریه مطلوب نائل شویم. نظریه ولایت فقیه به عنوان نظر مختار مورد تحلیل قرار گرفته و ارکان و ابعاد آن تشریح خواهد شد. در جهت رسیدن به این هدف در این پژوهش به ارائه مطالبی جهت شناخت مبانی و سیر تفکر این اندیشمندان پرداخته شده است. آشنایی با مبانی و مولفه های مدینه فاضله مانند عقل و عرف، قانون، به ویژه رهبری، نیز مورد نظر قرار گرفته است. شناخت نحوه حاکمیت حکومت های مطرح در طول تاریخ از لوازم قضاوت و داوری در چنین موضوعی است به همین جهت در بخشی از این پژوهش به انواع حکومت ها نیز پرداخته شده است. پس از بررسی و نقد آراء آگوستین بر مبنای دیدگاه های استاد مطهری، در یک بخش به نظریه ای با عنوان ولایت فقیه به عنوان مدعی رهبری در مدینه فاضله پرداخته و ابعاد و ارکان آن مورد بررسی قرار گرفته شده است.کلید واژه: رهبری- مدینه فاضله- ولایت فقیه- مطهری- آگوستین
مشخصات اثر
علم الهی از دیدگاه قاضی سعید قمی
نویسنده:
فریبا میر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسألۀ اسماء و صفات حق تعالی و کیفیت آن به ویژه علم الهی همواره مورد اختلاف بین متکلمان و حکماء بوده است. مهمترین و عمده ترین اقوال در این باب دو قول است: قول اول زیادت صفات بر ذات، و در قول دوم عینیت صفات با ذات حقمطرح است. قاضی سعید قمی که از شاگردان برجسته ملا رجب علی تبریزی و تحت تأثیر مواضع فکری فلسفی او بوده از جمله کسانی است که مخالف خود را با صدرالمتألّهین اعلام نموده است. وی در کتاب مهم خود، شرح توحید صدوق، قول عینیت صفات با ذات وقول به زیادت را مورد اشکال قرار دادهو قائلان آن را گمراه شمردهو معتقد است که علم الهی در حقیقت بهسلب نقیض و اثبات مثمرات یا اعطای علم الهی به مخلوق برمی گردد و اینگونه نیست که خداوند متّصف به اوصاف ایجابی گردد؛ وی ریشه سخنش رامستند به روایات و اخبار معصومین (علیهم السلام) می داند. و وجود و سایر صفات کمالی را میان واجب و ممکن مشترک لفظی می داند و در مورد صفات اضافی، اضافه را نیز انکار کرده است و حق تعالی را از اضافه به غیر منزّه و مبرّا می داند. مسألۀ مهم تر از آن، تبیین نحوۀ تعلق علم خداوند در دو برهۀ قبل از ایجاد و پس از ایجاد است. همچنین پرداختن به بحث علم بلا معلوم که در روایات معصومین علیهم السلام بدان اشاره رفته از مباحث مهم در آموزه های قاضی سعید قمی است او معتقد به علم الهی بدون اضافه است ودر این زمینه استدلالهایی آورده و روایات موید آن را نیز مطرح نموده که بخشی از تلاش نویسنده در این رساله معطوف به واکاوی آنهاست.کلمات کلیدی: علم؛ عینیت؛ تباین؛ معلوم؛ قاضی سعید.
مشخصات اثر
مواجهه فیض کاشانی با اندیشه‌های ابن عربی با تکیه بر فصوص‌الحکم
نویسنده:
زینب شعبانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
ابن عربی و فیض کاشانی آرای ارزشمندی در مسائل مربوط به خداشناسی و انسان-شناسی ارائه داده‌اند و پرسش اساسی این پژوهش، بررسی مواجهه فیض کاشانی با آرای ابن عربی در دو محور الهیاتی و انسان‌شناسی است. دستاوردهای این تحقیق به این قرار است: فیض کاشانی در موارد متعددی در باب توحید و وحدت وجود و هم‌چنین در باب خلافت و ولایت انسان کامل متأثر از اندیشه‌های عرفانی ابن عربی است. فیض با پذیرش تلقی ابن عربی از خدا، ذات الهی را غیب مطلق معرفی می‌کند که هیچ نام و نشانی در آن نمی‌گنجد و اعیان در آن ظهور و بروز ندارند. آن وجود ذاتی را منبع کمال و وجود می‌داند و شئونی که از تجلی اسماء و صفات او پدید آمده منبعث از همان وجود مطلق می‌داند. فیض در مسئله توحید و اقسام آن با ابن عربی اشتراک نظر دارد. آنچه آرای فیض را از نظرات ابن عربی متمایز می‌کند، توجه و اهتمام ویژه او به قرآن و حضور امام معصوم به‌عنوان مصداق انسان کامل است. امام معصوم در عرفان فیض کاشانی نقشی تعیین‌کننده دارد. وی سخنان امام معصوم را معیار پذیرش یا عدم پذیرش آرای عرفانی خویش قرار می‌دهد؛ بنابراین آن دسته از آرای ابن عربی که مطابقت با آیات قرآن و احادیث ائمه علیهم‌السلام داشته باشد موردقبول فیض است. وی همواره در کنار آرای عرفانی خویش از احادیث و روایات به‌عنوان مویداتی بر آن‌ها استفاده می‌کند. عرفان ابن عربی حول دو محور توحید و انسان کامل و مبتنی بر عقل، شهود و مشاهده است؛ روایات معصومین را نیز در کنار اقوال سایر اندیشمندان مطرح کرده است. وی نخستین معرف عرفان نظری به شکلی منسجم و مدون است. فیض کاشانی با تکیه‌بر آیات قرآن و احادیث معصومین علیهم‌السلام، معرف عرفان شیعی است. وی عرفان راستین را دارای سه مولفه عقلانیت، شریعت و امام معصوم می‌داند و تأکید او بر بهره‌گیری از اقوال معصومان (ع) از تفاوت‌های جدی فیض کاشانی با ابن عربی است.
مشخصات اثر
بازخوانی نظریه ابن سینا در پرتو عقل گرایی هستی شناختی
نویسنده:
محمد علی معمارزاده اصفهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این تحقیق نشان خواهم داد نظام فلسفی ابن سینا واجد لوازمی عقل گرایانه است. عقل‌گرایی هستی شناختی بیان گر ایده‌ای متافیزیکی است که بیان می‌دارد واقعیت و ساحات آن برآمده از اندیشه و فعالیت هویتی مطلق و مجرد است. این معنا از عقل‌گرایی درست مشابه نظریه ایدئالسیم عینی در سنت فلسفی غرب است. شاخصه‌های نظریه عقل‌گرایی هستی شناختی ابن سینا عبارت است از، رابطه علی و معلولی میان هویات مجرد و موجودات مادی، سنخیت ذاتی میان این دو سنخ هویت و برونی بودن رابطه امر معقول و امر محسوس است. آموزه‌های فلسفی‌ای همچون نظریه صورت و ماده، ماهیت وتحقق کلی طبیعی، نظریه عنایت در علم الهی، عقل فعال و رابطه آن با موجودات و مراتب ادراکی نفس در نظر ابن سینا واجد دلالتهای عقلگرایانه است. دست آخر چنین نتیجه گرفته شد که فلسفه ابن سینا در سرشت خود فلسفه‌ای عقلگرایانه به معنای هستی شناختی آن است. این ایده در خوانش و ایجاد سازگاری میان عناصر مختلف این نظام فلسفی نقش مهمی ایفا می‌کند به طوری که نقش برخی از هویات وجودشناختی مانند ماده اولی، صورت‌های طبیعی و عقل فعال به شکل سازگارتری تبیین خواهد شد.
مشخصات اثر
نظریه ی توجیه ابن سینا از منظر درون گرایی و برون گرایی
نویسنده:
مصطفی موسویان سوته
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در معرفت شناسی معاصر، توجیه به معنای دلیل یا مبنا داشتن برای باور به یک گزاره است. با ترجمه ی سوال معرفت شناسی معاصر «چه توجیهی برای یک باور در اختیار است؟» به زبان ابن سینا به این سوال خواهیم رسید: «چرا یک قضیه باید مورد تصدیق واقع شود؟» پاسخ به این سوال سبب می شود که اولا منابع توجیه آشکار شود و ثانیا معلوم گردد که آیا با درون گرایی مواجه هستیم یا برون گرایی. بنا به درون گرایی، توجیه گرها باید مورد دسترسی درونی فاعل شناسا واقع شوند و بنابه برون گرایی توجیه گرها می توانند اموری خارج از دسترسی درونی فاعل شناسا نیز باشند. در آثار ابن سینا عمده ی نشانه های مرتبط با درون گرایی را در مباحث مربوط به حواس باطنی، احکام قضایا و عمده ی نشانه های مرتبط با برون گرایی را در مباحث مربوط به حواس ظاهری و عقل فعال می توان یافت. مبادی اقیسه نیز مبحثی است که هر دو دسته از نشانه ها را در خود جای داده است. با تحلیل نظر ابن سینا بر مبنای معرفت شناسی معاصر، به نظر می رسد که نظر او را بتوان درون-برون گرایی نامید. مواردی چون شهود، درون بینی، درون گرایی استنتاجی و توجیه استنتاجی می تواند وجه درون گرایانه دیدگاه ابن سینا و مواردی چون فرایندهای قابل اعتماد مانند ادراک حسی، توجه به کارکرد درست قوای شناختی در محیط مطلوب، منبع تولید باور وجه برون گرایانه دیدگاه ابن سینا در مسئله توجیه است.
مشخصات اثر
سرچشمه های فلسفه علم در آثار اندیشمندان مسلمان
نویسنده:
احد قراملکی، غلامرضا ذکیانی، نادیا مفتونی، مالک شجاعی جشوقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
نشست بررسی و نقد کتاب پژوهشی در فلسفه علم دانشمندان مسلمان، با حضور دکتر احد فرامرز قراملکی، استاد فلسفه دانشگاه تهران، دکتر غلامرضا ذکیانی ، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی ، خانم دکتر نادیا مفتونی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران و مؤلف این کتاب و دکتر مالک شجاعی جشوقانی برگزار شد.
صفحات :
از صفحه 253 تا 262
مشخصات اثر
غزالی و ستیز با فلسفه بررسی اسباب مخالفت غزالی با فلسفه و فیلسوفان
نویسنده:
منیره صحراییان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
بررسی معنای زندگی از دیدگاه ملاصدرا و نوصدرائیان
نویسنده:
محمدعلی اخگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
مطالعه تحلیلی نظریه‌ی فطرت در ارتباط با مُثُل افلاطونی و عالم ذر در آموزه‌های اسلامی
نویسنده:
علیرضا ادبی فیروزجاه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نظریه‌ی فطرت از نظریات مهم در حوزه‌ی دین‌شناسی و انسان‌شناسی فلسفی است، که در قرآن و سنّت بر آن بسیار تأکید شده است چنانکه استاد مطهری از آن به «امّ المسائل» معارف اسلامی تعبیر کرده‌اند. براساس نظریه فطرت، انسان واجد فطریاتی در حوزه‌ی شناخت‌ها و گرایش‌هاست. و نه تنها خداشناسی و خداگرایی و گرایش‌های اخلاقی فطری است، بلکه محتوای اصلی دین نیز متناسب با ساختار وجودی انسان است.نظریه‌ی مثل نیز یکی از نظریات مبنایی در فلسفه‌ی افلاطون است. طبق این نظریه، هر یک از انواع عالم ماده، مثالی در عالَم مثل دارد. افلاطون معتقد است که ادراک حسّی، شایسته‌ی اعتنا نیست و علم حقیقی، ادراک عقلانی مُثُل می‌باشد. از سوی دیگر افلاطون قائل به قدم نفس است و معتقد است که نفس انسان قبل از تعلّق به بدن به مثل آگاهی داشت، بنابراین علم در واقع نوعی تذکّر و یادآوری معارفی است که در عالم مثل به آن آگاهی داشته است.طرح مسأله‌ی ذر و ارتباط آن با میثاق الهی در قرآن کریم، سبب طرح تفاسیر گوناگونی از سوی اندیشمندان مسلمان گردیده است تا جایی که می‌توان گفت یکی از بحث برانگیزترین مباحث قرآنی و اسلامی شمرده می‌شود. چنانکه از ظواهر روایات اسلامی بر می‌آید، هر انسانی قبل از تولّد در عالمی به نام ذر به ربوبیّت الهی اذعان نموده است.در رساله‌ی حاضر درباره‌ی ارتباط یا عدم ارتباط نظریه‌ی فطرت با نظریه‌ی مثل افلاطونی و عالم ذر از دیدگاه اندیشمندان اسلامی به شیوه‌های توصیفی، تحلیلی، با روش گردآوری اسنادی و کتابخانه‌ای بررسی شده است.درباره‌ی رابطه‌ی فطرت با نظریه‌ی مثل افلاطونی با دو طیف نظرات موافق و مخالف مواجهیم. ملاصدرا و شیخ اشراق «سهروردی» از چهره‌های شاخص مدافع نظریه مثل می‌باشند و در نتیجه فطریات افلاطونی را با فطرت از دیدگاه اسلامی سازگار می‌دانند. ملاصدرا مثل افلاطونی را بر عالم علم الهی منطبق می‌داند، در حالی که شیخ اشراق مثل افلاطونی را بر ارباب انواع تطبیق می‌کند. منتقدان شاخص مثل افلاطونی، ابن سینا و علامه طباطبایی هستند و عمده‌ی انتقادشان این است که لازمه‌ی پذیرش مثل افلاطونی با فطرت ارتباطی ندارد.درباره‌ی رابطه‌ی فطرت با عالَم ذر، همه‌ی اندیشمندان مسلمان با توجّه به ریشه‌ی قرآنی و مویّدات عقلی آن اتّفاق نظر دارند. گرچه درباره‌ی موطن عالَم ذر اختلافاتی وجود دارد که برخی آن را به وجهه‌ی ملکوتی انسان و برخی در همین عالم تطبیق می‌دهند. براساس پذیرش عالم ذر، انسان به نوعی به ربوبیّت الهی قبل از خلقت جسمانی‌اش اذعان نموده است و براساس نظریه‌ی فطرت، انسان واجد برخی شناخت‌ها و گرایش‌های فطری است.از سوی دیگر، فطریات انسان، ویژگی‌های مختصّ انسان هستند و چون انسانیّت انسان به روح مجرّد اوست، فطری بودن آن خداشناسی و خداگرایی را می‌توان به وجهه‌ی ملکوتی انسان و نتیجه‌ی علم حضوری انسان به اندازه‌ی ظرفیّت وجودی‌اش به خدا دانست. بنابراین فطرت و عالم ذر ارتباط عمیقی با یکدیگر دارند.
مشخصات اثر
بررسی علل ابتلا مومن وکافر از منظر قرآن با تکیه بر تفسیر المیزان و آثار شهید مطهری
نویسنده:
مریم رهبری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
چکیده:موضوع ابتلائات، در زندگی انسان‌ها، از گذشته تا به امروز مهم بوده است، به این دلیل که نقش اساسی را در زندگی او داشته است. به طور خاص و عام همه مردم با آن درگیر بوده اند. از آنجایی که ابتلائات یکی از سنت های ثابت خداوندی است، به زمان و مکان خاصی محدود نمی شود. انسان همیشه شاهد ابتلائات و رنج ها و مصیبت هایی در زندگی خود بوده است، که مطالعه و فهم این موضوع، می-تواند وجدان او را بیدار کند. نوشتن این رساله از این جهت ضروری به نظر می‌رسید، که انسان می‌تواند فلسفه ابتلائات را تشخیص دهد، و معرفتش به خداوند بیشتر گردد و حکمت الهی ابتلائات انسان مومن و کافر روشن شود، از طرف دیگر، پاسخ خیلی از شبهات هم در این زمینه داده شود. از آنجایی که مردم از این مساله، آگاه نیستند ممکن است، باورهایشان سست شده و از راه مستقیم، منحرف شوند. بنابراین؛ مطالعه و بررسی فلسفه( دلایل) ابتلائات و بررسی راه های مواجهه با آن‌ها ؛ می‌تواند در رسیدن به رستگاری او موثر باشد. علامه طباطبایی با استناد به قرآن کریم، معتقد است که ابتلائات برای شخص مومن، یکی از راه های بروز فعل خداوند است. او می‌گوید: ابتلاء و امتحان الهی، باعث تمییز انسان‌ها از یکدیگر، ظهور استعدادهای درونی آن‌ها شده و باعث پاک شدن انسان‌ها از شرک و نفاق می-گردد. این امر وسیله‌ای برای رسیدن به سعادت و کمال واقعی انسان می‌باشد. او بر این باور است که شخص کافر، به این خاطر در این دنیا عذاب نمی شود، که به او فرصت داده شده که با سرگرم شدن به خوشی‌های دنیا و بهره‌مندی از آن ، به تدریج در گناه فرو رود. استاد مطهری، بر این باور است که ابتلائات برای شخص مومن، در این دنیا وسیله‌ای برای تربیت و بیدار شدن اراده و عزم انسان برای رسیدن به سعادت است. او معتقد است ابتلائات(خوشی ها) برای شخص کافر بدترین عذاب است؛ زیرا فرصت توبه را از دست داده است و این به خاطر عدم شایستگی خودکافران است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 104