جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

موسوعة مصطلحات علم الکلام الإسلامي المجلد 1

نویسنده:

سميح دغيم

نوع منبع :

کتاب , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

بیروت لبنان: مکتبة لبنان ناشرون,

کلیدواژه‌های اصلی :

1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , کتب کلام اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

واژه شناسی کلام , روش شناسی علم کلام , تاریخ کلام اسلامی , مصطلحات , موسوعه , 13. علم کلام , ماهیت علم کلام , اصطلاح نامه علوم اسلامی , ساختار علم کلام , وظیفه علم کلام ,

چکیده :

موسوعة مصطلحات علم الكلام الإسلامي، فرهنگ‌نامه‌اى در علم كلام اسلامى، تأليف آقاى دكتر سميح دغيم است. نويسنده محترم هدف خود را عرضه علم كلام اسلامى در قالب فرهنگ‌نامه با استناد به آثار كلامى دو فرقه اشعريه و معتزله دانسته است. هر چند اين فرهنگ‌نامه به گفته مؤلف محترم آن، از ويژگى‌هايى؛ همچون تنوع منابع، انتخاب موضوعات اساسى و اصلى و ارائه تعاريف عمده درباره هر اصطلاح برخوردار است، ضعف‌هايى نيز دارد كه برخى از آنها بدين قرارند: غفلت از آثار مهم مذاهب مختلف، عدم جامعيت در قياس با اصطلاحات كلام اسلامى، به‌كارگيرى غير اصطلاح به جاى اصطلاح، عدم ارجاع اصطلاحات مرتبط با يكديگر، فقدان نظم منطقى متون، تكرار متن، و مطالب بى‌ارتباط. اسناد جملات به نويسنده و كتاب به صورت رمز؛ مانند (ب، ف، 248، 2) كه حرف (ب) به البغدادى، (ف) به كتاب الفرق بين الفرق، عدد (248) به صفحه، و (2) به سطر آن اشارت دارد؛ استفاده از آثار علماى كلامى از حسن بصرى (110ق) تا قاسم بن محمد بن على (1029ق). نسخه حاضر در برنامه به قلم دكتر سميح دغيم به زبان عربى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در دو جلد كه (ج اول از حرف أ تا ف و ج دوم ازق تا ى) مجموعا بالغ بر 1687 صفحه است براى بار نخست در سال 1998‌م توسط مكتبه لبنان ناشرون، بيروت منتشر شده است. "جلد اول" از حرف الف تا حرف "ق" را شامل می شود.

مشخصات اثر

عنوان :

موسوعة مصطلحات علم الکلام الإسلامي المجلد 2

نویسنده:

سميح دغيم

نوع منبع :

کتاب , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

بیروت لبنان: مکتبة لبنان ناشرون,

کلیدواژه‌های اصلی :

1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology , کتب کلام اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

تعریف علم کلام , تطور علم کلام , واژه شناسی کلام , موضوع کلام , مسائل کلام , تاریخ کلام اسلامی , مصطلحات , موسوعه , 13. علم کلام , اصطلاح نامه علوم اسلامی , ساختار علم کلام ,

چکیده :

موسوعة مصطلحات علم الكلام الإسلامي، فرهنگ‌نامه‌اى در علم كلام اسلامى، تأليف آقاى دكتر سميح دغيم است. نويسنده محترم هدف خود را عرضه علم كلام اسلامى در قالب فرهنگ‌نامه با استناد به آثار كلامى دو فرقه اشعريه و معتزله دانسته است. هر چند اين فرهنگ‌نامه به گفته مؤلف محترم آن، از ويژگى‌هايى؛ همچون تنوع منابع، انتخاب موضوعات اساسى و اصلى و ارائه تعاريف عمده درباره هر اصطلاح برخوردار است، ضعف‌هايى نيز دارد كه برخى از آنها بدين قرارند: غفلت از آثار مهم مذاهب مختلف، عدم جامعيت در قياس با اصطلاحات كلام اسلامى، به‌كارگيرى غير اصطلاح به جاى اصطلاح، عدم ارجاع اصطلاحات مرتبط با يكديگر، فقدان نظم منطقى متون، تكرار متن، و مطالب بى‌ارتباط. اسناد جملات به نويسنده و كتاب به صورت رمز؛ مانند (ب، ف، 248، 2) كه حرف (ب) به البغدادى، (ف) به كتاب الفرق بين الفرق، عدد (248) به صفحه، و (2) به سطر آن اشارت دارد؛ استفاده از آثار علماى كلامى از حسن بصرى (110ق) تا قاسم بن محمد بن على (1029ق). نسخه حاضر در برنامه به قلم دكتر سميح دغيم به زبان عربى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد گالينگور در دو جلد كه (ج اول از حرف أ تا ف و ج دوم ازق تا ى) مجموعا بالغ بر 1687 صفحه است براى بار نخست در سال 1998‌م توسط مكتبه لبنان ناشرون، بيروت منتشر شده است. "جلد دوم" از حرف ق تا حرف "ی" را شامل می شود.

مشخصات اثر

عنوان :

مفوضه چه كسانى هستند؟

نویسنده:

رضا برنجکار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,

کلیدواژه‌های اصلی :

مفوضه (غلات) , امر بین امرین , قضا و قدر , 13. علم کلام , 01- لا جبر و لا تفویض بل أمر بین أمرین

کلیدواژه‌های فرعی :

کلام شیعه , جبر و تفویض , جبر و اختیار(کلام) , کسب , مرجئه قدریه , معتزله (اهل سنت) , اراده الهی , امر بین امرین , تفویض , قدرت الهی , اراده انسان , تاریخ کلام اسلامی , قرآن , فعل مباح ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه حلی

چکیده :

مسأله جبر و تفويض از نخستين مسائل مطرح شده در تاريخ علم كلام مى باشد كه موجب تأسيس برخى حوزه هاى كلامى نيز گشته است. اهميت اين مسأله به دليل ابعاد گوناگون آن است. مى توان گفت كه عقلانى بودن بسيارى از عقايد دينى در گرو داشتن تصوير درستى از اين موضوع است. از جمله اين عقايد مى توان از فلسفه ارسال پيامبران، تكليف، ثواب و عقاب، معاد و عدل الهى نام برد. در تاريخ كلام اسلامى، به دو مكتب جبر و تفويض برمى خوريم كه براى حل مسأله ارتباط اراده انسان با اراده خدا و قضا و قدر الهى، پديد آمد. اين دو مكتب حد افراط و تفريط در موضوع اراده انسان بود و در مقابل آنها، نظريات ديگرى نيز مطرح شد كه درصدد ارائه راه وسط بودند. از جمله اين نظريات مى توان از «نظريه كسب» و تقريرهاى متعدد آن نام برد. در احاديث شيعه، ضمن بيان لوازم فاسد دو عقيده جبر و تفويض، نظريه خاصى، كه با تعبير «و أمر بين الامرين» بيان مى شود، ارائه و تبيين شده است. از آنجا كه در متون دينى و كلامى، تفويض بر معانى مختلفى اطلاق شده است و از سوى ديگر، در تعيين اهل تفويض و معناى خاص آن در مسأله جبر و تفويض، ابهام و اختلاف نظر وجود دارد، از اينرو، در اين مقاله ابتدا معانى تفويض را بيان مى كنيم، آنگاه به معنى و ملاك تفويضى كه در مسأله جبر و تفويض مطرح مى شود، مى پردازيم.

صفحات :

از صفحه 55 تا 60

مشخصات اثر

عنوان :

ساختار فلسفی کلام

نویسنده:

سید محمدعلی دیباجی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفی شدن کلام , 18. مذاهب کلامی Islamic schools of theology , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

فخر رازی , کلام فلسفی , کتاب المحصل , معتزله (اهل سنت) , کلام اشعری , تاریخ کلام اسلامی , کلام معتزله , فلسفه و کلام , ساختار علم کلام , الیاقوت فی علم الکلام (کتاب) , ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت , تجرید الاعتقاد (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی

چکیده :

علم کلام از زمان آغاز تاکنون تحولات زیادی داشته است. سه مکتب مهم در این دانش، یعنی اعتزال، اشعریت و شیعه، بیش‌ترین بحث‌‌‌ها و مهمترین تحولات را در مقایسه با دیگر نحله‌‌‌‌‌‌ها درون خود داشته‌اند. نسبت میان فلسفه و کلام از جمله مباحثی است که دربارۀ هر سه مکتب مطرح است. سؤال اساسی در این باره این است که این سه مکتب از آغاز تا اوج فعالیت خود چه نسبتی با فلسفه داشتند؟ پرسش دقیق‌تر آن است که بگوییم: کلام اسلامی‌تا چه ‌اندازه و چگونه از فلسفه بهره برد؟ و به عبارت دیگر چگونه ساختار فلسفی پیدا کرد؟ در این مقاله ضمن پاسخ به سؤالات بالا و بررسی فلسفی شدن هر سه مکتب کلامی، از این مطلب سخن به میان آمده است که ساختار فلسفی در کلام شیعه، برخلاف کلام اعتزال و اشعریت، تابع حکمت‌اندیشی است؛ این ساختار در کتاب الیاقوت نوبختی (قرن چهارم) برای نخستین بار ظاهر می‌شود و در کتاب تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی (قرن هفتم) به کمال می‌رسد. حکمت‌اندیشی - که برگرفته از آموزه‌‌‌‌‌‌های قرآنی است - و امامت محوری، دو امتیاز مهم کلام شیعی، چه در حیات امامان معصوم? و چه پس از دوران غیبت کبری، است و همان است که ساختار فلسفی این کلام را در آثاری چون تجرید الاعتقاد بوجود آورده است.

صفحات :

از صفحه 185 تا 208

مشخصات اثر

عنوان :

آیا می توانید سیر مطالعاتی کلام اسلامی را برای من بیان کنید؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

سیر مطالعات کلام اسلامی کلام اسلامی را می توان با دیدگاه ها و انگیزه های متفاوتی مطالعه کرد. گاهی در مطالعه به همین مقدار اکتفا می کنیم که با کلیاتی از دین شناسی آشنا شویم و همین مقدار که از روی عقل و منطق و نه از روی تقلید دین و مسیر خود را انتخاب ک بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

رسائل و مقالات المجلد 5 : تبحث في مواضيع فلسفية و كلامية و فقهية و فيها الدعوة الي التقريب بين المذاهب

نویسنده:

جعفر سبحانی تبريزي

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

مشخصات اثر

عنوان :

نقدی بر کتاب کلام شیعه،کلام معتزله:پژوهشی مقایسه ای بر مبنای متون قرن های چهارم و پنجم

نویسنده:

مهرداد میریان فر

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

مکتب اعتزال خوارزم در روزگار خوارزمشاهیان (628-490 هـ .ق)

نویسنده:

باوفادلیوند ابراهیم

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله , خوارزم , خوارزمشاهیان , تاریخ کلام اسلامی

چکیده :

مکتب کلامی اعتزال یکی از شکوفاترین و پررونق ترین دوره های تاریخی خود را در سرزمین خوارزم و در روزگار خوارزمشاهیان سپری نموده است. این منطقه، نظر به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی و تعاملات تجاری با اقوام و ممالک شرقی خاصه با اروپای شمالی- که صحنه نفوذ میراث فکری یونان بود- ملت ها، ادیان و مذاهب گوناگون را در خود جای داده بود. این عوامل با توجه به زمینه های فکری و فرهنگی، امنیت اجتماعی و ثبات سیاسی خوارزم در نفوذ اعتزال در آن و جذب و گرایش خوارزمیان به آن و نیز بالندگی و شکوفایی فرهنگ و معارف عقلی در آن سرزمین در روزگار خوارزمشاهیان بسیار تاثیر داشته است. مساله قابل طرح در این پژوهش آن است که برخلاف برداشتی عمومی از سوی مورخان و محققان، مکتب کلامی اعتزال با توجه به موقعیت ها و زمینه های یاد شده پس از تجزیه سیاسی دستگاه خلافت عباسی و غلبه اشعری گری در مراکز علمی و فرهنگی ایران اسلامی و نفوذ آن بر ساختار قدرت در عصر سلاجقه، از بین نرفت، بلکه با کوشش های فراوانی توانست در اواخر قرن پنجم ﻫ.ق/ یازدهم م، در ولایت خوارزم عصر خوارزمشاهیان نفوذ کند و تا قرون هفتم و هشتم ﻫ.ق/ سیزدهم و چهاردهم م، در این سرزمین تداوم یابد.

صفحات :

از صفحه 17 تا 50

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید