جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 41
بررسی تطبیقی تثلیث مسیحی و هندویی
نویسنده:
علی رضا فرهنگ قهفرخی، احسان قدرت الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
بحث برانگیزترین اصل اعتقادی مسیحیان در طول تاریخ باور به تثلیث مقدس بوده است که بیشترین حملات نیز از سوی دو دین ابراهیمی دیگر، یعنی یهودیت و اسلام به این اصل صورت گرفته است؛ به طوری که قرآن آن را معادل کفر دانسته، به عنوان بدعتی در اصل مسیحیت بر می شمارد «لقد کفرالذین قالوا ان اله ثالث ثلاثه...» (ترجمه: قطعا آنانکه گفتند خداوند سومین آن سه تاست کافر شدند...) (مائده/73). اما از نگاه درون دینی، مسیحیان خود را موحد می دانند و سه گان را در عین وحدت تفسیر می کنند و تناقض ظاهری حاصل از آن را سری از اسرار غیرقابل فهم برای بشر می دانند. چون در دیگر سنن نظری بیفکنیم سه گان هائی را می یابیم که بی تردید عالیترین آنها سه گان هندوئی (Trimurti) براهما، ویشنو و شیواست. این سه گان دارای شباهت ها و تفاوت های مفهومی با تثلیث مسیحی است و تاثیرگذاری های جالب توجهی در جامعه هندی داشته است؛ به طوری که این سه خدا مستقلا پرستش می شوند و هر یک در راس یک نظام رب الاربابی قرار دارند. پیچیدگی های حاصل از نظام چند خدایی هندی مورد نقد و انکار بوداییان و جاینیان قرار گرفت و صدها سال هندوئیسم را در محاق فرد برد. در قرن هشتم میلادی با تلاش حکیمانه شانکارا، یک نظام اعتقادی مستحکم به نام ودانتا در هندوئیسم بنیان گذاری شد و مجددا آن را احیا نمود. در این مقاله سعی شده تا مقدمتا ضمن بررسی ماهیت سه گان، فارغ از دیدگاه های درون دینی به اصول متافیزیکی وجود سه گان و ارتباط آن با وحدت پرداخته شود. با بررسی مفهوم سه گان مسیحی و سه گان هندویی، در نهایت به مقایسه تطبیقی این دو سه گان می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 61 تا 76
سادرشیا و میمسیس: بررسی تطبیقی حکمت هنر هندی و فلسفه هنر یونانی با تکیه بر آرای فلوطین
نویسنده:
حسن بلخاری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
حکمت شرقی و فلسفه یونانی در برخی از بنیادی ترین مبانی نظری، وجوه مشترکی با هم دارند، همچون ایده و نظریه وحدت وجود که هم شاه بیت معانی در اوپانیشادها (بزرگترین کتاب حکمت هندو) است و هم در اندیشه های فلاسفه بزرگی چون هراکلیت (کاپلستون، 1368، 55)، افلاطون و فلوطین حضوری بارز دارد. سروپالی رادا کریشنان، متفکر بزرگ هندی، برخی از این اشتراکات و تشابهات (همچون «نوس» و «آتمن») را در کتاب تاریخ فلسفه غرب و شرق مورد تامل و تاکید قرار داده است (راداکریشنان، 1382، 7). این اشتراک معانی در حوزه هنر و زیبایی نیز حضور دارد. به عنوان مثال «میمسیس» که بنیاد ایده و نظریه هنر در اندیشه یونانیان (به ویژه با رویکرد معنوی فلوطین) است، در هند با عنوان «سادرشیا» از نوعی سیر و سلوک معنوی در خلق آثار هنری حکایت دارد. این مقاله دو نظریه اصلی «میمسیس» و «سادرشیا» را در حوزه حکمت و فلسفه هنر مورد بحث قرار می دهد و از اشتراک نظری و معنوی هنر در دو تمدن یونانی و هندی با ابتنای بر مبانی حکمی بحث می کند، به ویژه که برخی محققان و متفکران، ارتباط و تاثیر و تاثر این دو تمدن در عرصه هنر را مورد بررسی و نقد قرار داده اند؛ برای نمونه، آناندا کوماراسوآمی در مقاله «نفوذ یونان در هنر هندی».
صفحات :
از صفحه 35 تا 54
بازتابش‌های نقش اسطوره‌ای خورشید در مثنوی مولانا
نویسنده:
زهرا قریشی ، مهین حاجی‌زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
خورشید، مهر و آفتاب از عناصر پرکاربرد در حوزه ادبیات فارسی به ‌ویژه در شعر عرفانی و در شکل نماد و کاربرد آن در نماد حق و وحدت است. مقاله حاضر علاوه بر پرداختن به جنبه‌های نمادین خورشید در مثنوی مولانا و دلالت‌های آن، با بررسی تمام ابیات مثنوی درباره خورشید و آفتاب و نیز منابع مرتبط با اسطوره و کهن‌الگو، در پی یافتن ریشه‌ها و پیوندهایی برای این کاربردهای نمادین در اسطوره و اصل و منشأِ توجه به خورشید و خورشیدستایی در شعر مولاناست. در این راستا آن‌چه روزنه‌هایی رو به پاسخ می‌گشاید، موضوع صور نوعی و مثالی است که در ناخودآگاه جمعی شاعر به شکل نماد بروز و ظهور می‌یابد. به عبارتی مولانا آن‌چه از صفات طبیعی خورشید و کهن‌الگوهای مرتبط با آن در ذهنیت بشری بوده است، در ناخودآگاه جمعی خویش دارد؛ باوری که درباره نور و خورشید بر اساس آیات قرآن و نیز جهان‌بینی و نظام خاص فکری خویش دارد نیز به او ایده می‌دهد تا سخنش درباب خورشید از سویی روی به سوی اسطوره و اندیشه‌های مهرپرستی داشته باشد و از سویی از آن فراتر رفته، معانی موردنظر و اندیشه‌های عارفانه‌اش را در قالب نماد خورشید و بر محور نماد حق بسط دهد. پژوهش حاضر در صدد است تا با تکیه بر روش توصیفی_ تحلیلی، بازتابش‌های نقش اسطوره‌ای خورشید را در مثنوی مولانا مورد بررسی قرار دهد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 132
«مدارا» در اندیشه رام موهن روی و ابوالکلام آزاد
نویسنده:
محمودرضا اسفندیار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مدارا و همزيستی دوستانه با پيروان اديان و مكاتب ديگر از ويژگيهای بارز فرهنگ هندی به شمار می رود. عنصر مدارا حاصل ژرف انديشی در باطن هستی و درك حقيقت اديان است و از اين روست كه عارفان و حكيمان هندو، و صوفيان مسلمان اين سرزمين پيشتاز اين منش متعالی بوده اند. علاوه بر اين، پادشاهان مغولی هند به جز چند استثناء، بر اين راه و روش سلوك می كردند و اكبرشاه امپراطور خردمند، بهترين نمونه مدارا و تساهل با پيروان اديان مختلف است. در دوران جديد نهضت برهمو سماج و بنيانگذار آن، يعني رام موهن روی، بر اصل مدارا و اهميت آن انگشت تأكيد نهادند. مدارا در انديشه مولانا ابوالكلام آزاد را نيز بايد ادامه همين سنت دانست و اهميت اين مفهوم را در منظومه فكری او به عنوان يك عالم برجسته مسلمان مورد توجه قرار داد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 11
بررسی عرفان های نوظهور(با تأکید بر آیین اکنکار)
نویسنده:
پروین کاظم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پس از رنسانس، حس دین گریزی رو به فزونی گذاشت و چهره دین و معنویت به خاموشی گرایید. این مسأله به بن بست های شدید روحی و اخلاقی انجامید؛ اما دنیای غرب در بازگشت دوباره به معنویت نیز دچار اشتباه شد. این بار به معنویتی روی آورد که خالی از ذات باری تعالی بود. آنان به دنبال معنویتی بودند که با تفکرات سکولاریستی حاکم بر دنیای غرب، قابل جمع باشد. از این منظر، معنویتِ موجود در ادیان الاهی به کارشان نیامد؛ اما تفکرات عرفان شرقی به ویژه آیین بودیسم و تکنیک هایی نظیر یوگا و مدیتیشن به سرعت در غرب گسترش یافت. جامعه غرب آنچه را نیاز داشت، از این آیین ها انتخاب کرد، با شیوه های مختلف درآمیخت و سپس ارائه داد؛ اگرچه در این بین آب از سراب نشناخت.این نوشتار بر آن است تا آیین اکنکار را که از جمله عرفان های معنویت گرای امروزی است، بررسی کند.
صفحات :
از صفحه 177 تا 214
بررسی مقایسه‌ای اصل لذّت در فلسفه چارواکه و فلسفه اپیکوری
نویسنده:
سجاد دهقان زاده, فاطمه احمدیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم ,
چکیده :
لذّت‌گرایی به ‌عنوان یک اندیشه، نظریه‌ای است که بنا بر آن شادی، خیر نهایی است و ناخشنودی شر غایی. مکاتب فکری ماده‌گرا، که عموماً به اصالت لذّت قائل‌اند، در فرهنگ‌های مختلف انسانی نمودهای متنوعی داشته‌اند. فرهنگ هندویی نیز از این قاعده مستثنا نبوده است، زیرا در این فرهنگ، مکتب متمایزی به نام چارواکه وجود دارد که با برخورداری از مشرب فکری ماتریالیستی، لذّت را تنها معنا و غایت حیات می‌داند. فلسفهٔ اپیکوری در یونان شبیه‌ترین مکتب فکری به چارواکه است. این فلسفه‌ها، هر دو مکاتبی را با ماهیت لذّت‌گرایی به ‌وجود آوردند که به‌ رغم معاندان و مخالفت‌های فراوان توانستند طی قرن‌ها طرفدارانی را جلب کنند. با مقایسهٔ اصل لذّت از منظر این دو فلسفه بر اساس منابع کتاب‌خانه‌ای موجود، روشن می‌شود که آنها هر دو، ظاهراً چون فقط قائل به اعتبار و وجود دنیای مادی‌ هستند و هستی انسان را فقط بر مبنای بُعد مادی او تبیین کرده‌اند و نیز هر گونه هستی پس از مرگ را انکار می‌کنند، بنابراین نتیجه می‌گیرند که، پس باید شاد بود و از لذات زندگی بهرهٔ کامل برد. با وجود این، بین آنها اختلاف‌نظرهایی نیز وجود دارد: اپیکوریان مخصوصاً با دستهٔ خاصّی از چارواکه‌ای‌ها در معنا و انواع لذّت اختلاف تامّ دارند؛ همچنین اپیکوری‌ها برخلاف پیروان چارواکه که لذات جسمانی را معتبر می‌دانند، شادی و لذّت برتر را بیشتر به ‌معنای فقدان الم در نظر می‌گیرند؛ در حالی ‌که، هدف چارواکه‌ای‌ها، تعمیق و گسترش دامنهٔ لذّت است، هدف اپیکوری‌ها، تقلیل حدالامکان درد است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 167
«قانون کارما» و فرضیه «بازپیدایی» در آیین هندو (با تاکید بر دیدگاه اوروبیندو)
نویسنده:
علی نقی باقرشاهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
«قانون کارما» (karma) و فرضیه «بازپیدایی» (rebirth) از موضوعات مهمی است که با مساله حیات پس از مرگ، جبر و اختیار، و تقدیر و سرنوشت انسان ارتباط دارد. از این رو، در ادیان و مکاتب فلسفی هند مطرح و تقریبا مورد قبول کلیه آن ها بوده است و شالوده عقاید فلسفی آن ها را تشکیل می دهد. کارما به معنای عمل و عکس العمل است، یعنی هر عملی چه خوب و چه بد دارای عکس العملی است. همه آن ها همچنین، اعتقاد دارند که نظام عالم در نظام اخلاقی انسان ها منعکس می شود. در خصوص منشا مفهوم کارما در میان محققان اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقدند کارما ریشه ودایی (vedic) دارد، برخی نیز ریشه اعتقاد به کارما را در اعتقادات قبایل بومی ماقبل ودایی می دانند. در اوپانیشادها (Upanishads) نیز کارما و فرضیه بازپیدایی مطرح بوده و صریحا به جدایی روح از بدن اشاره شده است. در گیتا (Gita) نیز صریحا، به قانون کارما و بازپیدایی اشاره شده است. در آیین های بودایی و جین نیز اعتقاد به کارما وجود دارد. در آیین بودا، از واژه ای به نام سامسکارا (smskara) استفاده شده است که به معنای نیرو، اراده، ساختن، و به هم آمیختن است. در آیین جین نیز به سرگردانی روح در سلسله مراتب هستی اشاره شده است و اعتقاد آن ها این است که باید از طریق اصول اخلاقی و رهبانی روح را از زندان تن آزاد کرد. در میان متفکران معاصر هندی، اوروبیندو (Aurobindo) مساله کارما را، به طور جدی، بررسی کرده است. اساسا، این موضوع یکی از دغدغه های اولیه او بوده و در چهارچوب نظریه تکاملی خود به آن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 15
ابعاد وجودی انسان در منظومه هندویی بهگود گیتا در مقایسه با ادبیات عرفانی اسلام
نویسنده:
علی فتح الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد واحد ساوه,
چکیده :
شناخت انسان و کشف ابعاد وجودی او از مسائلی است که همواره ذهن بشر را به خود معطوف داشته است. مکاتب مختلف در تعریف انسان و تبیین مفهوم انسانیت، اختلاف نظر دارند و هر گروه با توجه به نوع نگرش خاص خود برداشت و تحلیل ویژه ای از آدمی دارند. این نوشتار به بررسی دیدگاه انسان شناسانه منظومه هندویی و مقایسه آن با تعابیر عارفان مسلمان در متون صوفیانه می پردازد. منظومه عرفانی- هندویی «بهگودگیتا» یا «سرود ایزدی» از زیباترین آثار معنوی هندوان به زبان سانسکریت است. چگونگی آفرینش انسان، ارتباط او با خداوند، مراتب انسان، انسان کامل و راه های نیل به کمال، رابطه جان و تن و اصل تناسخ در منظومه هندویی بهگودگیتا از موضوعات مورد بحث و قابل تطبیق با اندیشه عارفان مسلمان در آثار منظوم و منثور است. شایان ذکر است که در مواردی نیز تعالیم و عناصر مغایر با بینش عارفان مسلمان در گیتا به چشم می خورد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 34
آتانازی در ادیان بزرگ جهان (Euthanasia in the Major World Religions)
نویسنده:
آنجلیکا زیاکا، مترجم: محمدعلی سلطان مرادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
آتانازی یا مرگ ترحمی از پیچیده‌ترین مسائل در مباحث اخلاقی، شرعی و حقوقی جهان امروز است. در این میان نقش ادیان و مذاهب گیتی در جهت‌دهی به نگاه پژوهشگران این حوزه بر کسی پوشیده نیست. در این مقاله گزارش کوتاهی از نگاه ادیان مختلف جهان به مسألۀ آتانازی (چه به شکل فعال و چه منفعل) ارائه خواهیم داد و تاحد ممکن این نظرات را تحلیل خواهیم کرد. در ابتدا نظر سه دین توحیدی یعنی اسلام، مسیحیت و یهودیت را بررسی می‌کنیم. سپس به سراغ هندوئیسم و جینیسم می‌رویم و در نهایت از آیین‌های خاور دور نظر بودیسم، تائوئیسم، مکتب کنفسیوس و شینتو را دربارۀ آتانازی بیان خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 119
روح و سرنوشت آن بعد از مرگ در آیین جینه
نویسنده:
بنفشه متقی؛ محمد مهدی علیمردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
با این‌که آیین‌جینه از ادیان هندی بشمار‌ می‌رود، ولی به‌خاطر نگرشی که به مسأله روح و خاستگاه آن دارد، حتی با وجود شباهت‌ با آیین هندو، به‌گونه‌ای در مقابل آن قرار‌ گرفته‌ است. کرمه، سمساره و مکشه، مفاهیمی هستند که بین دو آیین‌ «هندو» و «جینه» مشترکند. اما نگرش «جینه» به ذات انسان و هدف‌ غایی و راه رسیدن به آن، باعث بروز تفاوت چشمگیری بین این آیین و خاستگاه هندویی آن شده ‌است. با وجود پیچیدگی‌های بسیار آیین ‌جینه، می‌توان گفت: روح(جیوه)، نقش‌محوری در این آیین دارد، احترام به موجودات در هر مرتبه‌ای که باشند (اهیمسا) اهمیت ویژه و اصل بنیادی این آیین است و مسلماً حرمت آن نه از بعد مادی، بلکه به سبب روحی است که با طی طریق در عوالم مختلف به درجه‌ والایی از مقام انسانی می‌رسد و به ‌نوبه خود با رعایت اصول اخلاقی خاص و ریاضت‌های شاق جسمانی، که در نتیجه آن تأثیرات امور مادی (اجیوه) بر روح (جیوه) از بین ‌می‌رود، پیروان «جینه» قادر به دستیابی به مقام خلوص و ذات اصیل خود می‌باشند. این همان مقامی است که در این آیین، جایگاهی خداگونه یافته ‌است، البته دستیابی به این مهم از طریق توصیف مسائل مرتبط با این آئین مورد بررسی و تحلیل قرار ‌می‌گیرد. بدیهی است این امر با بررسی مفهوم روح و اقسام آن و نیز رابطه (روح و بدن) و (روح و عمل) و موضوع تناسخ تا نحوه رهایی و نجات در این آیین تبیین خواهد ‌شد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 124
  • تعداد رکورد ها : 41