جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الخلافة الفاطمية بالمغرب (296-365ق/ 909-975) التاريخ السياسي و المؤسسات، اثر فرحات الدشراوی، بررسی تاریخ سیاسی و نظامی خلفای فاطمی و بحث پیرامون مؤسسات دولت ایشان می‌باشد که به زبان فرانسوی و در سال 1981م نوشته و توسط حمادی الساحلی، به عربی ترجمه شده است. این کتاب در اصل رساله دکترای نویسنده برای دانشگاه سوربون می‌باشد که در سال 1970م، به دانشگاه عرضه شده است. کتاب با دو مقدمه از مترجم و نویسنده آغاز و مطالب در دو قسم و هر قسم در چندین باب تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به بحث از تاریخ آفریقا، از قیام دولت عبیدیه تا انتقال آن به مصر پرداخته و سپس به مطالعه نظام اداری و سیاسی و مؤسسات مختلفی که خلفای فاطمی تأسیس یا اعاده کردند، پرداخته است. نویسنده در تدوین و تألیف این اثر، از تألیفات بسیاری استفاد کرده است در قسم اول، در ضمن چهار باب، به تاریخ آفریقا از قیام دولت عبیدیه در سال 909م، تا انتقال آن به مصر در 975م و نامیده شدن آن به دولت فاطمیه اختصاص یافته است. باب اول دارای سه فصل بوده و در آن، ابتدا نسب فاطمیون بررسی شده و سپس، چگونگی شروع و افتتاح دعوت اسماعیلیه و نحوه انتشار انقلاب بربریه شعبیه مورد بحث قرار گرفته است در باب دوم، وصایت داعی ابوعبدالله و سپس دوران خلافت مهدی، اولین خلیفه فاطمی از 297 تا 322ق، بررسی و در نهایت، به سیاست خارجی مهدی در این دوران و نحوه برخورد دولت وی با سایر دول، پرداخته شده است در باب سوم، به گسترش قیام خوارج در دوران القائم‌بأمرالله پرداخته شده است. در این باب، ابتدا سیاست خارجی و داخلی دولت القائم‌بأمرالله بررسی گردیده و سپس به قیام ابویزید پرداخته شده است باب چهارم، به بررسی دوران خلافت اسماعیل منصور اختصاص یافته است. در پنجمین باب، به دوران خلافت آخرین خلیفه فاطمی در آفریقا، المعزلدين‌الله پرداخته شده است. در قسم دوم، در ضمن چهار باب زیر، به مطالعه نظام اداری و سیاسی و مؤسسات مختلفی که خلفای اربعه فاطمی (مهدی، قائم، منصور و معز) تأسیس و یا نظام آن را بر اساس سیستم جدید، اعاده کردند، پرداخته شده است؛ مانند: اداره پست، شهربانی، دادگستری، ارتش و... در باب اول، به بررسی نظام سیاسی دولت فاطمیون پرداخته شده است. باب دوم، به بررسی سیستم نظامی دولت فاطمیون اختصاص یافته است. در آخرین باب نیز سیستم قضایی بررسی شده و در آن، به وظیفه قضات و برنامه‌های قضایی دولت فاطمی، پرداخته شده است در خاتمه، به جمع‌بندی مباحث پرداخته شده و به نکاتی پیرامون کتاب و نحوه پرداختن آن به زوایای فتره تاریخی حکومت دولت فاطمی در آفریقا، اشاره گردیده است گویا نویسنده تصمیم داشته تا قسم سوم را در رابطه با حیات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دینی در خلال دوره زمانی مورد بحث، بررسی نماید، اما به همین دو قسم، اکتفا نموده است

«أصول الإسماعيلية: بحث تاريخي في نشأة الخلافة الفاطمية» از آثار شرق‌شناس شهير برنارد لوئيس (متولد لندن 1916م) به زبان انگليسى است كه آن را خليل أحمد جلّو و جاسم محمد الرجب به عربى ترجمه كرده است. متن اثر نيز از شش فصل به ترتيب ذيل تشكيل شده است: 1. رشد اسماعيليان، 2. امامان مستور و ياوران ايشان، 3. قرمطيان بحرين، 4. اهميت اجتماعى اسماعيليان، 5. تلفيق دين‌ها و مذهب‌ها يا مذهب شمول در عقيده و 6. مردم‌گرائى. نويسنده منابع پژوهشش را به چند دسته تقسيم كرده: مأخذهاى تاريخى سنى، مأخذهاى دينى سنى، مأخذهاى شيعه دوازده امامى و مأخذهاى اسماعيليان و در مورد هر كدام توضيح كافى داده است. نويسنده در اين پژوهش از روش تاريخى- تحليلى بهره برده است.

کتاب «درسنامه گزیده سیمای عقاید شیعه» که توسط آیت الله جعفر سبحانی تبریزی یکی از متکلمین معاصر شیعی نوشته شده است، مجموعه ای است از عقاید مکتب شیعه که به صورت درسنامه تدوین شده است. مولف در ابتدای کتاب خود به بحث از لغت و اصطلاح شیعه پرداخته و سپس شمه ای از تاریخ مکتب تشیع را مورد بررسی قرار داده است. مولف در ادامه ی کتاب مباحث مانند: فضایل علی (ع)، توحید، امامت، نبوت، شفاعت، توسل و دیگر مباحث اعتقادی را مورد بحث قرار داده و به شبهات و سوالاتی که وارد شده است پاسخ داده است.

«التشیع نشأته.. معالمه» پژوهشی در تاریخ و عقاید شیعه است كه با استناد به متون كهن و مصادر معتبر انجام یافته است. در فصل اول مفهوم لغوی و اصطلاحی شیعه و ریشه ‏های شیعه بررسی شده و ثابت شده ریشه تشیع در سیره و سنت پیامبر (ص) وجود دارد. در ادامه گزارشی از عقاید شیعه در خداشناسی، صفات الهی، نبوت و امامت و معاد بیان شده سپس تاریخی اجمالی از ادوار فقه شیعه و مكاتب و گرایشهای شیعی در حوزه حدیث، فلسفه، كلام، تفسیر و اخلاق بیان شده است. فصل سوم به تاریخ سیاسی، مبارزات و اندیشه ‏های سیاسی شیعه اختصاص دارد و در فصل چهارم دولت های شیعی معرفی شده ‏اند.

این کتاب تعليقه‌اى است بر مطالب كتاب «العروة الوثقى» سيد محمدكاظم يزدى. امام خمينى(ره) پس از اتمام تعليقه خويش بر كتاب «وسيلة النجاة» آيت‌الله سيد ابوالحسن اصفهانى در سال 1372ق، تعليقات خود بر كتاب عروه را آغاز نمودند و در سال 1375ق، آن را به پايان رساندند.

این کتاب دارای ده باب است که به اثبات امامت و ولایت حضرت علی ع و حقانیت تشیع می پردازد. همچنین ضرورت امامت و چگونگی انتخاب امام و بطلان دیدگاه اهل سنت و نقد پاره‌ای از روایات جعلی آن‌ها را تبیین می کند.