جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب "آراء ائمة الشیعة الامامیة (ع) فی الغلاة" در مورد نظرات ائمه هدی علیهم السلام راجع به غلات و غلو کننده‌گان که ائمه را بعضا خدا دانسته و مقام الوهیت برایشان قائل اند. مصنف در مقدمه کتاب می نویسد که ائمه نه رب خلائق نیستند بلکه هادیان و سفینه نجات امت اند.

این کتاب ، کتاب بسیار ارزشمند برای اثبات خلافت امیرالمومنین علیه السلام و جانشینی ایشان برای رسول الله (ص) است که در چند بخش تنظیم شده است: بخش اول درباره روایات مثبته بر امامت و وصی بودن امام علی ع ، بخش دوم ادله قرآنی بر خلافت و جانشینی امام علی (ع)، و بخش سوم ادله عقلیه بر وصی بودن وجانشینی امام علی (ع) است.

اگر بخواهیم در میان انبوه احادیث نبوی روایت شده، متواترات را فهرست کنیم، بی شک حدیث ثقلین در شمار صدر نشین ها و در کنار غدیر و کسا و منزلت و یوم الدار و ... جای خواهد گرفت. به نقل فریقین، رسول گرامی خاتم (صلی الله علیه و آله) در مناسبت های چند، به ویژه در روزهای پایانی عمر شریف خود، چنین فرموده اند: «إنّی تارکٌ فیکم الثقلین: کتابَ اللهِ و عترِتی اهلَ بیتی». این سخن که اهمیّت و هم سنگی خاندان رسالت را در کنار کتاب گران ارج خدا ( قرآن ناطق و قرآن صامت ) یاد آور است ـ در چنان جایگاهی از ارجمندی بوده است که کتاب های گوناگونی درباره آن به نگارش آمده است. کتاب الله و أهلُ البیت فی حدیثِ الثقلَینِ من الصِّحاح و السُّنن و المسانید ... من مصادر أهل السٌّنّة عنوان تازه ترین اثر جامع تحقیقی است که در این زمینه منتشر شده است. لجنة التحقیق فی مسأله الإمامة از مدرسة الإمام باقرالعلوم (علیه السلام) در قم عرضه کنندۀ این اثر در 592 ( الف – و+ 572 ) صفحه در یک مجلد است و ناشر آن دلیل ما، این نخستین چاپ را به شمارگان 2000 نسخه در 1422 ق با کیفیت تجلید خوب عرضه کرده است. ویژگی این تحقیق، آن است که در آن حدود 600 متن از میان 160 مأخذ - در فهرست 180 نام آمده - بررسی و تنظیم شده است که با واژه ها و عبارات گوناگون، همتایی دو یادگار نبوی را بیان می دارد.1 این متن ها از سه زاویه دسته بندی شده اند: 1- سند؛ 2- موقعیت صدور؛ 3- محتوای متن. به سخن دیگر، اسناد گونه گون و مناسبت های مختلف و عبارت های متنوع در نقل های حدیث استقراء و استقصا گردیده است. الف) سند هر نقل همراه آن، لفظ به لفظ از مأخذ بازنویسی شده است، امّا نه جداگانه. توضیح اینکه هر یک از احادیث با این شیوه دیده می شود: شمارۀ ترتیب ( از 1تا 587 ) ـ نام مشهور مؤلّف کتاب مأخذ ـ سند حدیث ( مطابق نسخة مبنا) ـ متن حدیث -که در آن، بخش مورد نظر با حروف سیاه متمایز است؛ شمارۀ ارجاع - که به پاورقی حاوی نام مأخذ و شمارۀ مجلّد و صفحه و گاه شمارۀ حدیث راهنمایی می کند. ب) بخش نخست کتاب (ظروفُ حدیثِ الثّقَلَین شامل سه باب) یاد کرد متن های تاریخی و حدیثی است که جا، روز، ساعت بیان، سخن و موقعیت و حالت پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله )را به هنگام آن نشان می دهد. برای نمونه، براساس آمار کتاب، سه نقطۀ مکۀ مکرمه ( زمزم، عرفات، مسجد خیف) شنوندۀ این توصیۀ جاودان رسول گرامی بوده اند و نیمه روز 18 ذی الحجه سال 10 یکی از زمان ها. از حالات آن حضرت نیز سوار بر شتر بودن و هم در بستر بیماری گزارش شده است. ج) حجم عمدۀ کتاب ( مُحتوَی حدیثِ الثَّقَلین ) انبوه دسته بندی شدۀ متن است در 4 باب زیر: 1- ماوَرَد فی متن الحدیث بشأنِ الکتاب و العترة معاً ( شامل 6 فصل، از جمله: ما ورد من فعلِ النبیِّ ( صلی الله علیه و آله )بالثقلین فی حدیث الثقلین و ...) 2- ماوردَ فی حدیث الثقلن بشأن الکتاب العزیز ( شامل 4 فصل، از جمله: أوصاف القرآن و ...) 3- ماورد فی حدیث الثقلین بشأن العترة (شامل 4 فصل از جمله: العترة فی تعابیر الحدیث و ...) 4- ماورد فی حدیث الثقلین بشأن علیّ (علیه السلام) ( شامل 6 فصل ، از جمله: ماورد من فعلِ النبیَّ ( صلی الله علیه و آله ) بشأن علیٍّ (علیه السلام) فی حدیثِ الثقلین و ...) باب های 4 گانه هر یک شامل فصل هایی است پرشاخه ( که نخستین هر کدام یاد شد). برای نمونه، واپسین فصل باب سوم ( ثمرة اتباع العترة فی حدیث الثقلین ) دو شاخه «الثَّمرة الأولی: النجاة » و« الثّمرة الثانیة: الاعتصام بملازَمَتهِم من الهَلکة و الضلال » را دارا است. روشن است که این دسته بندی پس از جمع آوری انبوه اسناد و متون سامان گرفته است. گفتنی است که اگر یک سند، به مناسبت هایی، بیش از یک جا در این دسته بندی جای می گیرد، متن کامل و شمارۀ آن تنها یک بار آمده و در دیگر جاها از ارجاع استفاده شده است. در این جا، به تیمن، متن یکی از روایات گوناگون این حدیث شریف، به گزارش یکی از مخالفان سرسخت شیعه، فخرالدین رازی، نقل می شود: «*انّی تارکٌ فیکُم ما ان تمسَّکتمُ به لَن تضِّلوا: کتابَ الله و عترتی». با پاس داشت تلاش ستایش انگیز گردآورندگان این مجموعۀ نفیس، پژوهشگران فرهنگ شیعی را به بهره گیری از این اثر مفید دعوت می کنیم.

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: امام حسين(ع): موضوع بررسى و تحقيق اين جلد، آشنايى با فضايل و مناقب امام حسين(ع) مى‌باشد. نويسنده در ابتدا، پس از ذكر اخبارى كه به مقام و منزلت امام حسين(ع) اشاره دارد، رشته سخن را با جمع‌بندى آرا و اقوال ابن تيميه، ابن كثير، امام شافعى، ثعلبى، ابن حزم و... كه همه آن‌ها از عالمان و محدثان معروف اهل سنت هستند، دنبال كرده است. همه آن‌ها احاديث ثقلين، كوثر، سفينه و... را در منابع روايى اهل سنت گزارش كرده‌اند. نويسنده همه آن‌ها را بررسى كرده و روايت‌هايى را هم كه در باب قيام امام حسين(ع) و جور و جفاهايى كه در حق او رفته است، يك‌به‌يك شرح داده است. وى در پايان، راجع به شفا و اجابت دعا در توسل به امام حسين(ع) و ديگر آثار و بركات عرفانى و معنوى آن حضرت، از زبان محدثان، شاعران و مرثيه‌سرايان، مطالب مفيد و ارزشمندى بيان داشته است.

کتاب «موسوعة أهل البیت علیهم السلام» نوشته علی آشور، که به بررسی زندگی چهارده معصوم در بیست جلد می پردازد. جلد اول و دوم این کتاب به موضوع پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) می پردازد. برخی از عناوین مرتبط با جلد دوم شامل: نص النبی الاعظم علی خلفائه (ع)، انواع النصوص علی اهل البیت (ع)، دلالة حدیث الامام علی الخلافة، دلالة حدیث الثقلین علی الخلافة، توسل النبیا (ع)، توسل موسی (ع)، توسل اهل الانار و غیره می باشد.

کتاب «السيرة النبوية» نوشته نجاح طائی، که به زبان عربی نوشته شده شرح زندگانی پیامبر (ص) از آغاز تا وفات و شرح وقایع صدر اسلام و صحابه‌ آن حضرت، و ذکر دشمنان و مخالفان صدر اسلام و پس از آن است. جلد دوم از کتاب مذکور که به زبان عربی نوشته شده به وقایع صدر تاریخ اسلام اختصاص یافته است: صلح حدیبیه، رویدادهای پیش از فتح مکه، فتح مکه، جنگ حنین، آمدن هیئت‌ های عرب نزد پیامبر (ص)، تلاش‌ های ترور پیامبر (ص)، جنگ تبوک و حوادث دیگر.

کتاب «العصمة» تالیف علی حسینی میلانی، پیرامون مسئله عصمت نگارش یافته است. مولف در ابتدای کتاب خود به بررسی اصطلاحی عصمت پرداخته و سپس در رابطه با عصمت ائمه (ع) سخن گفته است. وی همچنین به موضوعاتی مانند: مسئله سهو النبی (ص)، دلالت حدیث سفینه و ثقلین بر عصمت ائمه (ع)، عدم استلزام اعتقاد عصمت بر غلو و دیگر مباحث مرتبط اشاره کرده است.

كتاب «النبي و مستقبل الدعوة» نوشته مروان خليفات كه به زبان عربي است در آن، جایگاه و منزلت پیامبر (ص) و دعوت او مبتنی بر نصوص قرآنی و احادیثی چند، شرح و تبیین شده است. در كتاب همچنین مطالبی درباره تدوین سنت و اعلان مرجعیت اهل بیت، ذكر گردیده است.