جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الغدیر» اثر گرانبهاى علامه امینى، در این مجموعه یازده جلدى زیر نظر دکتر علیرضا میرزا محمد، ترجمه، ویراسته و عرضه شده است. هر جلد از این اثر، توسط یک یا دو مترجم به فارسى برگردان شده که به ترتیب عبارتند از: جلد اول: محمدتقى واحدى؛ دوم: محمدتقى واحدى و على شیخ‌ الاسلامى؛ سوم: سید جمال موسوى؛ چهارم: محمدباقر بهبودى؛ پنجم: زین‌ العابدین قربانى؛ ششم: محمد شریف‌ رازى؛ هفتم و هشتم: اکبر ثبوت؛ نهم و دهم: جلال‌ الدین فارسى و جلد یازدهم: جلیل تجلیل. ویراستار کتاب، به بررسى اجمالى متن ترجمه پرداخته و پس از مراجعات مکرر به متن اصلى، در مقام مقایسه و تطبیق برآمده و دریافته است که ترجمه حاضر، با تمام محاسن و ویژگى‌ هاى خود، نه‌ تنها نیاز جدى به ویرایش اساسى و پر دامنه دارد و باید با متن اصلى مقابله و سنجیده شود، بلکه لازم است کاستى‌ ها و نادرستى‌ هاى نحوى و زبانى آن اصلاح گردد و افزون بر این، رعایت قواعد خط نگارى، نشانه‌ گذارى، سند آورى و صفحه‌ آرایى در دستور کار قرار گیرد. بر این اساس، ایشان سه ویرایش محتوایى، زبانى و فنى در مورد این اثر، انجام داده است که با توجه به ترجمه بیست‌ و دو جلدى کتاب، در بیش از هفت هزار صفحه و به قلم نه تن از مترجمان، کارى سترگ و وقت‌ گیر و توان فرسا مى‌ باشد، به‌ ویژه که درک علمى و شیوه نگارش مترجمان این اثر، در ترجمه با یکدیگر متفاوت بوده است، چنانکه برخى از آنان ترجمه‌ اى متین و شیوا و روان ارائه داده‌ اند و برخى دیگر ترجمه‌ اى نه چندان مناسب و مطلوب؛ به همین جهت، در برخى مجلدات پاره‌ اى از عبارات و فقرات آنچنان آشفته و درهم و برهم ترجمه شده است که ویرایش آنها جز با ترجمه مجدد یا تغییر در ساختار امکان‌ پذیر نبوده است. در تفاوت شیوه مترجمان این ترجمه، همین بس که ترجمه‌ اى به خاطر حفظ امانت، بیش از حد تحت‌ اللفظى شده است و ترجمه‌ اى در اثر گرایش به فارسى‌ نویسى، موجب نامفهوم آمدن بعضى جمله‌ ها گردیده است و کاربرد تعبیرات عامیانه ناخوشایند نیز در ترجمه‌ اى دیگر به اعتبار آن خدشه وارد کرده است و برعکس، تبحر همراه با دقت نظر برخى از مترجمان، حاصل کارشان را ارزشمند جلوه داده است. البته، مخفى نماند که عموماً متن ترجمه‌ ها در تمامى مجلدات از جهت صورى هماهنگ و یکدست نبوده و در آرایش صفحات ذوق و سلیقه به کار نرفته بوده است. در هر حال، ویراستار محترم به لحاظ حجم زیاد غیر متعارف کتاب و کثرت مترجمان و نیز به منظور تسریع در کار، تصمیم گرفته است تا از همکارى ویراستارانى در ویرایش فنى بهره گیرد تا لااقل به حک و اصلاح رسم الخط فارسى و رعایت ضوابط نقطه‌ گذارى و تنظیم ارجاعات و مواردى از این قبیل اهتمام ورزند. ایشان در این اثر، اقدام به ویرایش اساسى پر دامنه محتوایى و زبانى با تمام دشوارى‌ ها و پیچیدگى‌ هاى آن نموده و بدین‌ منظور، کار خود را از مقابله متن ترجمه با اصل عربى آن آغاز کرده و همزمان به ویرایش زبانى مطالب پرداخته است که گویا در اثناى کار، با ناهماهنگى در عملکرد همکاران و اعمال سلیقه‌ هاى گوناگون مواجه گردیده و لذا خود را ملزم دیده است تا به موازات ویرایش محتوایى و زبانى، در رفع نقایص و تکمیل نواقص نوظهور همت گمارده و با عزمى جزم، کار را به گونه اى سامان دهد که حتى‌ المقدور نثر ترجمه از نظر فنى یکدست و یکنواخت گردد.

یکی از حکایاتی که تلاش دارد رضایت امیرالمؤمنین علیه السلام را از خلیفه دوم بیان دارد؛ داستانی است که بیان می‌ کند خلیفه دوم با دختر خردسال امیرالمؤمنین علیه السلام (ام کلثوم) ازدواج کرده است. چرا که اگر امیرالمؤمنین از عمر راضی نبود و اختلافی با وی داشت حاضر نمی‌ شد دخترش را به عقد او درآورد. طبقات ابن سعد (محمد بن سعد بن منیع زهری متوفای 230 ق) قدیمی‌ ترین کتابی است که به نقل این ماجرا پرداخته و یازده روایت در این باره آورده است. کتاب «تزويج ام كلثوم من عمر»، نوشته آیت الله سید علی حسینی میلانی به بررسی و نقد روایات این حکایت پرداخته است.

برخی نویسندگان گمان کرده اند اعتقاد به ختم نبوت و کمال دین، با امامت به معنای شیعی با هم سازگار و چنین اعتقادی را متعلق به شیعیان غالی دانسته اند و شان امام را در حد مجتهدان و راویان حدیث فرو کاسته اند. نوشتار پیش رو تلاش می کند با تبیین حقیقت نبوت و رسالت و ولایت تشریعی و تبلیغی مرزهای روشن هر یک از این مقالات را آشکار کرده و بطلان ادعای ناسازگاری پیش گفته را روشن گرداند.

شناخت میزان اعتبار کتابی که مشتمل بر اخبار معصومان است، تأثیر مستقیمی در توجه به روایات آن دارد. محمد بن همام اسکافی، از بزرگان محدثان شیعه است. وی عالمی قابل اعتماد بود. کتاب التمحیص منسوب به اوست. این کتاب تا پیش از عالمه مجلسی شناختهشده نبود، اما در سند آغازین آن نام ابنهمام به چشم میخورد. برخی هم این کتاب را به ابنشعبه حرانی نسبت دادهاند. آیا التمحیص کتابی معتبر است؟ نوشتار حاضر میخواهد، شناسنامهای تحلیلی از التمحیص ارائه کرده و زمینه را برای اعتبارسنجی آن فراهم کند. این مقاله دربردارندة نویافتههایی دربارة ابنهمام اسکافی و کتابش است. یافتههای جدید در مباحثی چون انتساب کتاب به مؤلف، جایگاه مؤلف و کاربردی بودن روایات التمحیص قابل پیگیری است.