جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زندگی سید ابن طاووس سرشار از دانش، معنویت و پارسایی است. در این مقاله، بخش های مهمی از زندگی سید به ویژه تعامل علمی او با عالمان بزرگ اهل سنت روشن خواهد شد، اما مهم تر از آن، اندیشه های منحصر به فرد مرحوم «ابن طاووس» است. مناقشه او در فراگیری علم فقه و خرده گیری بر فقیهان زمان و نیز مخالفت جدی او با اندیشه های کلامی، از جمله افکار قابل تأمل اوست. وی هم چنین درباره امر به معروف و نهی از منکر نظر مساعدی ندارد، و آن را تنها در قلب لازم می داند، زیرا معتقد است امر به معروف، ایجاد دشمنی می کند و دشمنیِ مردم، انسان را از یاد خدا بازمی دارد. تمام اندیشه سید، توجه به خدا و رسیدن و وصل شدن به او بود، و با همین دیدگاه به فرزندش اخطار می کند که از اختلاط با حکام و گناه کاران بر حذر باشد، و تنها وقتی باید با مردم هم سخن شود که مزاحم عبادت او نگردند. بی زاری او از پذیرش مسئولیت های حکومتی نیز از همین نگرش ناشی بوده است. به اعتقاد سید، اهل بیت‰ انسان هایی کامل بر روی زمین هستند و او اندیشه های خود را برگرفته از تعالیم اهل بیت‰ می داند و در این خصوص برای جمع آوری سخنان و فضایل آنان با عالمان بزرگ شیعه و سنی ارتباط برقرار نمود و کتاب خانه بزرگی به وجود آورد که دو ثلث کتاب های آن را منابع اهل سنت تشکیل می دهد.

آخوند ملا علی نوری که از حکمای سده دوازدهم و سیزدهم هجری قمری و شاگرد آقا محمد بید آبادی بوده است ، توانست با قریب هفتاد سال تدریس فلسفه و تربیت شاگردان بسیار و نگارش شرح و تحشیه بر کتابهای ملاصدرا، حکمت متعالیه را به جریان غالب فلسفی در ایران تبدیل کند . یکی از آثار او تفسیر مبسوط سوره توحید است که در زمره تفاسیر فلسفی و عرفانی قرار دارد؛ هر چند به شیوه رایج کتب تفسیری نگاشته نشده است . دریغا که این تفسیر ناتمام ماند و آخوند نوری تنها توانست مقدماتی در باب توحید و مراتب آن برای طالبان حکم و معارف قرآن به یادگار گذارد . این رساله به دو بخش تقسیم مجزا گردیده است. در بخش اول ، مقدماتی در باب علم تفسیر و زندگانی ملا علی نوری و معرفی نسخه های خطی کتاب و شیوه تصحیح آنها مده و در بخش دوم نیز متن تفسیر سوره اخلاص آخوند نوری به همراه حواشی مولف بر تفسیر خویش قرار داده شده است .

سه دلیل اصلی مهم بودن موضوع کارآفرینی، خلق ثروت، توسعه تکنولوژی و ایجاد اشتغال مولد است. بنابر اعتقادی، در جوامع امروزین لازم است انقلاب کارآفرینی روی دهد. بر این اساس هدفاز اجرای تحقیق حاضر، بررسی ویژگی های زندگینامه ای و تبیین رابطه آن با روحیه کارآفرینی دانشجویان دانشگاه مازندران می باشد. جامعه آماری 2601 نفر و نمونه آن 335 نفر، جمع آوری داده های مورد نیاز با استفاده از ابزارهای مراجعه به اسناد و مدارک و پرسشنامه با ضریب پایایی 90% انجام شده و از آزمون های آماری تی استیودنت، تحلیل واریانس یک طرفه و آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته ها نشان داده اند که از هفت متغیر مرتبط با ویژگی های زندگینامه ای دانشجویان (شامل جنس، تاهل، اشتغال، ترتیب تولد، سن، سطح تحصیلات پدر و مادر)، فقط متغیر «سن» با روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه معنی دار داشت. در پایان به مدیران و مسوولان توصیه شده است که چگونه می توانند روحیه کارآفرینی دانشجویان را بهبود داده و پیشنهاداتی نیز به منظور اجرای تحقیقات بیشتر ارایه شده است.

بحوث فی الملل و النحل تالیف فقیه محقق آیت‌ الله سبحانی است که به زبان عربی جهت بیان آراء و عقائد فرق اسلامی تالیف شده است. در تالیفات اسلامی، کتاب‌ های زیادی در این زمینه نوشته شده است من جمله الفصل فی الملل و النحل تالیف علی بن خرم مظاهری، ملل و نحل شهرستانی، الفرق الاسلامیه کرمانی و... مولف در جمع آوری عقاید، هرگونه هوا و مصالح شخصی و عواطف دینی و تعصبات باطل و هر گونه تساهل در ضبط عقاید و مذاهب را کنار گذاشته و از کتب غیر قابل اعتماد استفاده نکرده، مخصوصا کتاب‌ هایی که دشمنان یک قوم در مورد آنها نوشته‌ اند. ایشان هیچ مطلبی را در مورد مذهبی یا شخصی ننوشته‌ اند مگر اینکه با دقت کافی مصادر آن را پیدا کرده و به کتبی مراجعه کرده‌ اند که توسط بزرگان و علمای آنها نگاشته‌ اند، مؤلف با عنایت خاصی عقاید امت‌ ها را تحلیل و نقد می‌ کنند لذا این کتاب علاوه بر بیان عقاید، اثری کلامی در بیان زندگی و حالات بزرگان فرق است. ایشان پس از بیان علت تفرق امت اسلام بعد رسول اکرم صلی‌ الله‌ علیه‌ و‌ آله‌ به هفتاد و سه فرقه و علت شروع اختلاف در عصر رسالت، ده فرقه از امم اسلامی را ذکر می‌ کنند.

در این رساله تلاشبر معرفی شخصیتو احادیثزنان راوی از پیامبر (ص) بوده است . در فصل اول این رساله، مقدمه‌ای پیرامون بحثمطرح و پساز آن فرضیاتی در بابشخصیتو افکار زنان راوی از پیامبر (ص) بیان شده، هدفنگارشاین رساله و روشتحقیق در ان مورد بحثقرار گرفته است . در فصل دوم که عنوان راویان مکنی از صحابیاتبه خود می‌گیرد، اسامی زنان دارای کنیه به ترتیبحروفالفبا، نامهای غیرمشهور، نام پدر و مادر، همسر، فرزندان، شرح حال راوی، ولادتو وفاتآنها تا آنجا که در منابع یافتشده مورد بررسی قرار گرفته استو همچنین نام افرادی که فرد مورد نظر راوی آنها بوده و نیز افرادی که از او روایتداشته‌اند، ذکر شده است . اختلافنظرهای شرح حال نگاران و همه احادیثی که توسط روای در منابع مورد بررسی یافتشده است ، ذکر گردیده و در آخریم بخش ، در صورتی که فضیلتی برای آن شخصیتوجود داشته، آمده است . در میان زنان راوی مذکور در این مجموعه، زنانی هستند که شرح حال نویسان آنها را راوی پیامبر (ص) ذکر می‌کنند لیکن روایتی از آنها در منابع احادیثیافتنشده است ، ضمنا نا راویانی را در ضمن احادیثیافتیم که در منابع ذکری از ایشان نیستو بدین سان تلاشی بر نمایاندن نقشزنان مسلمان راوی رسول‌الله (ص) نمودیم.

کتاب «أم الرسول محمد آمنة بنت وهب» نوشته عائشه عبدالرحمن بنت شاطی است. این کتاب به بررسی زندگی آمنه، زنی والا و شریف که پیامبر عظیم الشأن اسلام را در دامانش پروراند می پردازد و زوایای زندگی این بانوی بزرگوار را به تفضیل بررسی کرده و شرح می دهد. آمنه، مادر پیامبر (ص) دختر «وَهب بن عبد مَناف» در 12 یا 17 ربیع الاول عام الفیل (570 م) فرزند خویش، حضرت محمد (ص) را در «شعب ابی طالب» به دنیا آورد. وی، وقتی خبر دردناک وفات همسر جوانش را دریافت کرد، فرزند دلبند خویش را با همراهی «اُمّ ایمَن» برای زیارت مزار پدر به مدینه برد، ولی هنگام بازگشت، در محلّ«ابواء» بین مدینه و مکه، وفات یافت و در همان جا نیز به آغوش خاک آرمید.

کتاب «الفیلسوف الفارسی الکبیر» نوشته ابوعبدالله زنجانی، در بردارنده اجمالی یک دوره اصول فلسفی ملاصدرا است که مولف آنها را با مراجعه به حدود پنجاه کتاب و مقاله جمع آوری کرده است. کاوشی در زندگی علمی ملاصدرا بر پایه منابع رجالی و گزارشی از اوضاع اجتماعی شیراز در دوران حیات وی بخش های اول رساله را به خود اختصاص داده است. از جمله مسائلی که در رابطه با درج زندگی نامه ملاصدرا در رساله قابل ذکر است، تاریخ ولادت وی می باشد که بعد از نگارش این رساله و با تحقیقات صدرا شناسان مشخص شده است و مؤلف به واسطه عدم دسترسی به آن، تاریخ ولادت را ذکر نکرده است. ابوعبدالله زنجانی در رساله خود سعی در بیان آرای فلسفی ملاصدرا داشته و لذا از مواردی که ملاصدرا در بنیان مکتب خویش از آنها بهره برده بحث کرده و منابع افکار ملاصدرا را شامل آرای ارسطو، ابن سینا، ابن عربی و منابع دینی دانسته است. از مسائلی که دارای اهمیت خاصی در آشنایی با افکار ملاصدرا به شمار می رود، آگاهی از عوامل اجتماعی دوران حیات وی می باشد که مؤلف به خوبی از عهده آن بر آمده است. بخش دیگری از رساله ابوعبدالله به تالیفات ملاصدرا اختصاص یافته و تمامی آثار ملاصدرا که تا زمان نگارش این رساله شناخته شده بودند، ذکر شده اند. نواقص این بخش در بخش های قبلی تامین شده و مجموعه کامل آثار و تالیفات ملاصدرا به تفکیک آثار چاپ شده (مصحح و سنگی) و نسخه های خطی ارائه شده است. بخش پایانی رساله را ابوعبدالله به بحث از امهات اصول فلسفی ملاصدرا پرداخته و مباحثی چون وحدت وجود -حرکت در جوهر- الهیات به معنی الاخص -علم باری- غایت وجود عالم و تحلیلی از عشق هیولی به صورت را به شکل تطبیقی با افکار و اندیشه های فلاسفه دیگر چون ابن سینا- مالبرانش و... مورد بحث قرار داده است. رساله «الفیلسوف الفارسی الکبیر» اولین نوشته ای است که افکار و اندیشه های ملاصدرا را به جهان عرب معرفی نموده و بیش از هر چیز از ارزش تاریخی خاصی بر خوردار می باشد با اینکه در گزارش اندیشه های فلسفی ملاصدرا از نواقصی بی بهره نبوده است. وی این رساله را به عنوان تز و پژوهش علمی برای عضویت در فرهنگستان علمی عربی دمشق در سال 1347 ق نگاشته و در آن مجمع مورد تایید قرار گرفته است.

یکی از پیشگامان تقریب و بیداری اسلامی شیخ عبدالمجید سلیم است. این شیخ الازهر که هدف اصلی اش وحدت و انسجام مسلمین بود، فریاد تقریب را سر داد و به دعوت علامه محمد تقی قمی مؤسس دارالتقریب لبیک گفت. شای بتوان او را از بانیان تقریب در مصر دانست که با اخلاص کامل پا به عرصه تقریب گذاشت و از هیچ کوشش دریغ نکرد. در این نوشتار سعی می کنیم به معرفی ابعاد زندگی این پیشگام عرصه تقریب مذاهب بپردازیم.

«تذكرة الأعيان» اثر آيت الله جعفر سبحانى، شرح احوال، انديشه‌ها، آثار و خدمات تعدادى از عالمان، متكلمان و فقيهان بزرگ شيعه در طول تاريخ است. اين اثر بيشتر از آن‌ كه تراجم صرف باشد حاوى نكات و تأملاتى در تاريخ علوم اسلامى و شرح انديشه‌ ها، مبانى و ادوار تفكر اسلامى است. كتاب، حاوى بررسى احوال 20 تن از فقيهان و فرهيختگان بزرگ شيعه از اعصار كهن تا دوران معاصر است.