جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 57
مسئله جبر و اختیار در رویکرد های میانه گرای غربی و اسلامی
نویسنده:
فخرالسادات علوی,محمدعلی اژه ای
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئله جبر و اختیار از مسائل بنیادین تاریخ اندیشه بشری، و محل مواجهه آرا متنوع و بعضاً متضاد انواع مکاتب جبرگرا، اختیارگرا و سازگارگرا بوده و هست. آنچه در پیش رو دارید، حاصل بررسی و تأملی در اهم رویکرد های جبرستیز نیم قرن اخیر فلاسفه غربی و نیز راهبرد خاص ملاصدرا در عالم اسلامی به منظور دفاع از اختیار است؛ این رویکرد ها تلاش می کنند تا با بررسی و تأمل مجدد پیرامون معنا و لوازم جبر و اختیار به بازخوانی مسئله و حل آن بپردازند.
وساطت علیت به معنای یونانی در درک هایدگر از تکنولوژی
نویسنده:
موسوی مهر سیدمحمدمهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هایدگر برای دست یابی به ذات تکنولوژی می کوشد تا از مفهوم شایع تکنیک عبور کند و به برداشتی نو دست یابد. در این مقاله تبیین شده است که این کار از طریق احیاء مفهوم یونانی علیت صورت می گیرد. برای این منظور او با طرحی ابتکاری، مفهوم ابزار را در کنار مفهوم علیت قرار می دهد و مدعی است که از این طریق ذات تکنیک قابل دست یابی است. تفسیر علیت در دوره پیش سقراطی مورد اعتنای هایدگر قرار گرفته است. اما او تاکید دارد که نظریات افلاطون و ارسطو تمایز جدی با نظر پیش سقراطیان دارد. به نظر می رسد درباره نظریات افلاطون و ارسطو در خصوص علیت، مساله تا حدودی مبهم است. در این مقاله شواهدی ذکر خواهد شد که موید سازگاری آرای این دو فیلسوف با پیش سقراطیان و نتیجتا با اندیشه هایدگر حداقل در برخی موارد است. در نهایت به بررسی این نظر هایدگر پرداخته شده است که وی معتقد است در دوره مدرن در یک تقلیل گرایی افراطی، علیت در چارچوب تنگ و بسته ای ملاحظه می شود و شیوه های علمی جدید در علم را سبب شده است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 151
علیت در حکمت اسلامی
نویسنده:
منصور ایمان پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله در صدد پاسخ به این سوال است که اصل علیت با کدامیک از نظامهای فلسفی «اصالت ماهیت»، «تباین وجودات» و «تشکیک وجود» سازگار است؟ و در صورت ابتناء آن به تشکیک وجود چه حکم و تفسیری پیدا می کند؟ جهت پاسخ به پرسش یاد شده باید گفت که علیت مورد بحث در اینجا همان رابطه وجودی ذاتی میان دو چیز است و فلاسفه اسلامی جهت کشف و اثبات آن، سه راه در پیش گرفته اند: 1) اثبات آن با استناد به ممکن بالذات بودن ماهیت؛ 2) بدیهی اولی دانستن علیت؛ 3) کشف حضوری آن از طریق وابستگی حالات نفسانی به نفس و تعمیم آن به حوزه بیرون از نفس. با توجه به ابتنای هر برهانی به قبول اصول علیت، جهت اثبات یا رد اصل علیت، نمی توان برهانی اقامه کرد، لذا طزریق بداهت طریقی موجه است. علیت به معنای مذکور، با هیچ یک از نظام های اصالت ماهیت یا تباین وجودات به دلیل نبود رابطه ذاتی عینی میان متباینات، سازگار نبوده و فقط با تشکیک وجود، هماهنگ است و در این نظام نیز با توجه به عینیت حقیقت علیت با وجود علت، و عینیت حقیقت معلولیت با وجود معلول، وجود معلول؛ عین فقر و ربط به وجود علت و در واقع وجود علت و معلول، همان وجود مستقل و رابط است.
صفحات :
از صفحه 221 تا 239
« علیت» در فیزیک جدید
نویسنده:
حقی علی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
علّیت، مفهومی بس مهم درما بعد الطبیعه است.در اثبات این مدّعا یادآوری می‌کنیم فیلسوفان از دیرباز، کثیری از قواعد و استدلالهای خود را بر آن استوار کرده‌اند.نقّادی هیوم از علّیت این رأی را در میان آورد که این رکن رکین فلسفه، نه آن چنان که فیلسوفان می‌پنداشتند، بی‌خلل و استوار است.کانت: آتش این نقّادی را تیزتر کرد و نقّادی هیوم از علّیت را به کل ما بعدالطبیعه تسرّی داد.حاصل نقّادی کانت، فتوای او به افلاس مابعدالطبیعه بود.لکن متعاطیان مابعدالطبیعه، از این نقّادیها نهراسیدند واز اعتقاد راسخ خود به علّیت دست نکشیدند.در قرن بیستم، پاره‌ای اکتشافات در علم فیزیک- خاصه در فیزیک هسته‌ای و مکانیک کوانتومی- ازنو در این اعتقاد راسخ به علّیت رخته افکند و فیلسوفان را به کندوکاو دوباره در آن برانگیخت.از فیلسوفان که بگذریم ، خود فیزیک‌دانان نیز از رهگذر این کندوکاوها، به دو دستة هواداران و مخالفان علّیت تقسیم شدند.حجم انبوهی از مکتوبات فلسفی، در قرن بیستم ، موقوف تحلیل علّیت در علم و پیآمدهای فلسفی آن شده است، و توان گفت که علّیت، چندی است از برج عاج مابعدالطبیعه به زیر آمده و روی به حضیض حاصل‌خیز تجربه آورده است.مقاله‌ای که پیش روی خواننده است شرح و توضیح مختصری است درباب علّیت در فیزیک قرن بیستم و پیآمدهای فلسفی آن.
صفحات :
از صفحه 81 تا 128
شرح و نقد آرای لایب نیتس پیرامون رابطه نفس و بدن
نویسنده:
ارشدریاحی علی
نوع منبع :
نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در این مقاله این مساله مورد بحث قرار گرفته است که نفس و بدن در فلسفه لایب نیتس از یک جنسند یا نه و آیا در یکدیگر تاثیر و تاثر دارند و انطباق آنها چگونه تبیین می شوند به عبارت دیگر، آرا لایب پیرامون ارتباط نفس و بدن بررسی و نقد شده است. به این منظور برخی مقالات لایب نیتس، خصوصا منادولوژی و گفتار درباره مابعدالطبیعه و بعضی از نامه های او نظیر نامه های او به کلارک و آرنو و همچنین آثار شارحین او از قبیل شرح لاتا، راسل و ایشیگورا به دقت مطالعه شده و مطالب مربوط به رابطه نفس و بدن استخراج و سپس تجزیه و تحلیل و نقد شده و این نتایج به دست آمده است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
حکمت متعالیه و تصویر سازی هستی شناسانه از نسبت حق تعالی با خلق
نویسنده:
امیر شیرزاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تبیین هستی شناسانه نسبت حق تعالی با خلق از مهمترین مباحث مورد نظر همه دانشمندان الهی اعم از متکلمان، حکیمان و عارفان است. این بحث ازیک سو مبتنی بر مباحث امور عامه و از سوی دیگر مقصود از آن، هستی شناسی در تفکر الهی است. به هرحال، تفاوت در مبانی امور عامه، تاثیر به سزایی درتصویر سازی از نسبت حق با خلق دارد. نسبت حق با خلق در تصویر کلامی به رابطه (صانع و مصنوع) و درتصویر فلسفی مشایی به رابطه (علت و معلول) بر می گردد. این امر درفلسفه صدرایی با تحلیلی نو از علیت چهره ای دیگر می یابد که می توان آن را به دو تمثیل عمده (شمس و شعال) و (واقعیت و صورت مراتی آن) ارجاع نمود. پس از توضیح و تطبیق این دو تصویر همراه با ذکر برخی مبانی و نتایج آنها، ترجیح تصویر دوم بر تصویر نخست بیان می شود.
صفحات :
از صفحه 73 تا 88
علیت فیزیکی: توصیف علیت بر پایه مفاهیم فیزیکی
نویسنده:
پورشعبان آرش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در سده گذشته، فیلسوفان در مفهوم علیت بازنگری ژرفی کرده اند. نخست بدان سبب که مفاهیم سنتی پاسخ گوی درک نوین از علیت نبوده است و دیگر اینکه مفاهیم تازه ای در علم نوین تعریف شده اند که می توانند آغاز و بنیاد خوبی برای ساختن نظریه هایی پیشروتر باشند. در این پژوهش، در پی معرفی این گونه از نظریه ها هستیم که نظریه فرایندی علیت و نظریه کمیت پایستار دو نمونه برجسته و کامیاب از آن هاست. آغاز بحث ما، بی تردید، نظریه انتظام هیوم به عنوان آغاز گر این بحث ها خواهد بود و سپس روند شکل گیری نظریه های نوین را که با نقد نظریه مذکور و افزودن یافته های فلسفی و فیزیکی تازه به آن شکل گرفته اند، پی خواهیم گرفت. از این رو گام بعدی ما معرفی نظریه احتمالی و پس از آن نظریه های انتقالی، فرایندی و کمیت پایستار خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 55 تا 93
اندیشه علیت و نقش معرفتی حس در آن نزد ابن سینا
نویسنده:
فاطمه رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علیت از دو زاویه معرفت شناختی و وجود شناختی قابل تامل است. بحث در حوزه معرفت شناختی شامل کیفیت آشنایی انسان با علیت، بداهت علیت، ادله علیت، نقش حس در پیدایش علیت، ارتباط تجربه و علیت، شناخت ضرورت بین علت و معلول و غیره است. ابن سینا سهم فراوانی در توضیح و رفع شبهات حوزه معرفت شناختی علیت داشته است. وی با ارائه دو تبیین فلسفی و روان شناختی، بسیاری از رخنه های معرفتی علیت را مرتفع ساخته است. از جمله مباحث بسیار مهم معرفت شناختی علیت، ارتباط بین حس و علیت است. ابن سینا به این مساله توجه داشته و درباره آن سخن گفته است. او علیت را محصول تعامل حس و عقل معرفی کرده است. به زعم او، عقل در دستیابی به مفهوم علیت، وابسته به حس و در تصدیق به علیت، از استقلال برخوردار است. وی با ارائه تحلیل روان شناختی از علیت و اقتران آن با قیاس عقلی مبتنی بر امتناع تناقض، در صدد تبیین رابطه ضروری بین علت و معلول بر آمده است. این مقاله با ارائه تبیین ابن سینا از علیت، درصدد تعیین جایگاه و نقش معرفتی حس در علیت است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 77
علیت احتمالاتی از دیدگاه الری ایلز
نویسنده:
قبدیان منصوره
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این نوشتار به بررسی نظریه علیت احتمالاتی می پردازیم. ایده اصلی این نظریه این است که علت، احتمال وقوع معلول را تغییر می دهد. علیت در این نظریه، به عنوان رابطه ای عینی و مبتنی بر ویژگی های ذاتی معرفی می شود و روابط علی در سطح نوعی مورد توجه قرار می گیرد. شناخت ما نسبت به پدیده ها طبیعی قطعی و متعین نیست و سیر شناخت انسانی به صورت تقریب به حقیقت است. بنابراین با اذعان به نقص شناختی انسان، قالبی احتمالی برای تبیین یافته ها پیشنهاد می شود. علیت احتمالاتی از نظریه احتمال به عنوان ابزاری استفاده می کند تا بتواند رابطه علت و معلول را با دقت و وضوح بیشتری تبیین کند. علیت احتمالاتی در دو سطح بررسی می شود: سطح نوعی (علیت عام) و سطح نمونه ای (علیت خاص). در این پژوهش، مشابه رویکرد الری ایلز روابط علی احتمالاتی در سطح نوعی و به صورت عام مد نظر است و روابط علی به رویدادهای نوعی یا ویژگی ها نسبت داده می شود. دو تفسیر متفاوت از احتمال وجود دارد: تفسیر ذهنی و تفسیر عینی. آنچه در این تقریر به دنبال آن هستیم، تفسیری عینی از احتمال است که در قالب تفسیر بسامدی - تمایلی از آن یاد می شود. مساله اصلی در این پژوهش، کنکاش در مفهوم نظریه علیت احتمالاتی و بررسی توان و قابلیت این مفهوم در برابر چالش های معرفتی و هستی شناختی است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور
نویسنده:
محمدرضا عبداله نژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله که به بررسی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور می پردازد از یک مقدمه و دو بخش اصلی تشکیل یافته است. پس از شرح مختصر و مقدماتی جایگاه کانت در اندیشه شوپنهاور، در بخش اول، تحت عنوان« انتقاد از نقد اول»، ارزیابی انتقادی شوپنهاور از کانت در قالب سه مفهوم شیء فی نفسه، معنای تجربه و مقوله علیت به تصویر کشیده می شود. نکته قابل توجه این بخش این است که شوپنهاور، بر خلاف کانت، نه تنها شیء فی نفسه را با اراده یکی می گیرد، بلکه آن را قابل شناخت نیز می داند. در بخش دوم، تحت عنوان«انتقاد از نقد دوم»، انتقادات شوپنهاور از اخلاق کانت و مفاهیم کلیدی آن مثل امر مطلق، صورت گرایی اخلاق و نیز مساله مهم آزادی توضیح داده می شود. نکته قابل توجه این بخش نیز این است که شوپنهاور، بر خلاف کانت، انسان را فاعل آزاد و مختار نمی داند بلکه معتقد است که انسان همواره تحت تاثیر انگیزه هایش قرار دارد. در پایان، پس از مشخص شدن انتقادهای شوپنهاور از کانت بر این امر اشاره می شود که او بطور کلی ، علی رغم انتقادات تندی که از کانت می کند، همواره کانت را ستوده و به اعتراف خودش از او مطالب زیادی را الهام می گیرد.
  • تعداد رکورد ها : 57