جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معرفت فطری از صانع عالم که معرفتی الهی و ناب می باشد ، طریقیت آن برای شناخت خداوند ، جزء متقن ترین طرق خداشناسی بشر است و انبیاء – علیهم السلام – نیز وظیفه ای تذکاری نسبت به آن دارند . از آنجا که این مسئله یک رویکرد درون دینی دارد مورد توجه فکری و خرد ورزی دین پژوهان نحله های مختلف حوزه دین قرار گرفته است . مکتب حکمت متعالیه صدرائی نیز به جهت إعمال روش میان رشته ای در بهره مندی از طرق ادراکی اسلاف و همچنین مکتب روائی مجلسی به لحاظ رویکرد ویژه نسبت به سنت در تفسیر و تأویل گزاره های دینی ؛ منطق گفتمان علمی خاصی را ارئه نموده اند ؛ تا جائی که استخراج معرفتی ، حاصل از مقایسه آراء دو مکتب می تواند ما را به یک حدس علمی از منظر دین برساند . در این رساله علاوه بر تحلیل و بررسی فطرت و معرفت فطری از منظر نحله های مختلف دین پژوه اسلامی ؛ به استخراج مبانی نظری ، تحلیل و تطبیق ره آورد فکری مدرسه حکمت متعالیه و مکتب روائی در خصوص معرفت فطری خداوند پرداخته شده است. مؤسس حکمت متعالیه بر این باور است که این معرفت ، شناختی پیشینی ، عام ، غیر اکتسابی ، بسیط ، تغییر ناپذیر برخاسته از ربط و حصه وجودی معالیل به علت العلل بوده است . رأی بنیانگذار مکتب روائی هم ، این می باشد که : شناخت فطری ، شناختی پیشینی ، آن سوئی ، خدادادی ، کلی ، اجمالی ، ثابت ، برخاسته از رابطه خالق و مخلوق به مقدار قرب و بعد انسان به خدا می باشد . تفاوت مبادی این دو دانشمند موجب دوگانگی در رویکرد و نتایج در مفهوم مسئله شده است

پیسوت در منابع دیجیتالی

پیوست در منابع دیجیتالی

پیوست در منابع دیجیتالی

تحقیقی که پیش روی شماست پژوهشی است پیرامون بررسی حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت که در آن حقوق اهل بیت(ع) با آیات قرآن معرفی شده و سپس آن حقوق با روایات اهل سنت بررسی شده است. در خصوص کیفیت کاوش و حدود بررسی، سعی نگارنده در این پژوهش برآن بوده است که با مطالعة گسترده در منابع مورد نظر نخست آیات مورد نظر در هر کدام از حقوق را استخراج و پس ازتفسیر لغوی آنها به فراخور میزان روایات موجود و در دسترس به تحلیل وبررسی این روایات بپردازد این تحلیل بیشتر ناظر به نقد دیدگاههای اهل سنت و اثبات دیدگاه شیعه می باشد. منابعی که در طول مطالعات این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته عبارتند از: 1 تفاسیر قرآن اعم از تفاسیر روائی و غیر روائی اهل سنت از قبیل الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، البحر المحیط، الجامع لاحکام القرآن و برخی تفاسیر روائی و غیر روائی شیعه از قبیل نور الثقلین، تفسیر نمونه، المیزان فی تفسیر القرآن، مجمع البیان لعلوم القرآن و ... 2 کتب روایی اهل سنت بویژه کنز الهمال، ینابیع الموده و ... 3 کتب روایی شیعه بویژه اصول الکافی، بحا الانوار و ... دهها منابع پراکنده دیگر. پژوهش حاضر حاوی پیشگفتار و یک چکیده و سه فصل اساسی است که در مجموع به ارزش شناخت اهل بیت(ع) و حقوق اهل بیت(ع) و بررسی آنها می پردازد. در فصل اول: مباحث مقدماتی و تمهیدی چندی از قبیل کلیات پرسشهای اصلی پژوهش و پیشینة پژوهش مورد نقد و بررسی قرار می گیرد واژه های کلیدی پژوهش نیز در این فصل بررسی می شوند. در فصل دوم: با نگاهی به ارزش شناخت اهل بیت(ع) و حقوق آنان عناوین حقوق اهل بیت(ع) در روایات معرفی گردیده و بیان شده است. 3 این نوشتار که به بررسی حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت می پردازد شامل 4 گفتار است که در هرکدام از آنها یکی از حقوق اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت به شرح ذیل بررسی می شود. ا حق مودت و دوستی اهل بیت(ع): این گفتار بر آن است که اثبات کند منظور از القربی در آیة مودت خویشان نزدیک و اهل بیت پیامبر(ع) می باشند. 2 بررسی حقوق مالی: در قرآن اموالی برای اهل بیت(ع)مشخص گردیده که متعلق به آنهاست اموالی از قبیل خمس، فئ، انفال که با شرح این مباحث از دیدگاه اهل سنت این حقوق برای اهل بیت (ع) اثبات شود. 3 حق امامت و رهبری: این گفتار با تشریح مباحث امامت در آیات ولایت به اثبات این حق از دیدگاه اهل سنت می پردازد. 4 حق رضایت و وراثت اهل بیت(ع): که طی دو مبحث حق وصایت و حق وراثت ضمن بیان آیة وراثت کتاب به ارائه دیدگاههای اهل سنت در این مورد و بیان روایات مربوط به وصایت می پردازد و به این ترتیب حقوق اهل بیت(ع) در دیدگاههای اهل سنت بررسی و تشریح می گردد.

رساله حاضر تحت عنوان وجوه و نظایر و غریب قرآن در آثار اهل بیت(ع) می باشد که از سه فصل با عنوان کلیات، وجوه و نظایر در آثاراهل بیت غریب قرآن در آثار اهل بیت تشکیل شده است. در فصل کلیات به بیان مساله و جنبه های مجهول و مبهم مساله همچنین پیشینه وجوه و نظایر در قرآن و پیشینه و اهمیت موضوع غریب قرآن، وجوه از نظر لغوی، نظایر از نظر لغوی، معنای وجوه و نظایر در اصطلاح، معنای غریب در لغت و معانی اصطلاحی غریب قرآن می پردازد. در فصل دوم به وجوه و نظایر در آثار اهل بیت(ع) می پردازد و در فصل سوم تلاش دارد به بررسی غریب قرآن درآثاراهل بیت(ع) بپردازد. پایان نامه حاضر دارای دو ضمیمه می باشد که ضمیمه 1 کتاب شناسی وجوه و نظایر و غریب قرآن می باشد و ضمیمه 2 به معجم واژگان وجوه و نظایر و غریب قرآن در آثار اهل بیت(ع) می پردازد.

این مجموعه، در وهله اوّل، نگاهی اجمالی به تعاریف تصوّف، تاریخچه ظهور، علل پیدایش و فِرق متعدّد این مذهب در جهان اسلام دارد. سپس به دخل و تصرّفاتی که این گروه در آیین مقدّس اسلام نموده اند، پرداخته و از حوزه حدیثی، آنها را مورد نقد و تحلیل قرار داده است. موضوع و هدف اصلی این تحقیق، آشنایی با دیدگاه های صوفیان نسبت به احادیث معصومان علیهم السلام است تا روشن شود که آنان تا چه اندازه پایبند به احادیث منقول از پیامبر اکرم و ائمه اطهار بوده اند و تا چه مقدار از این احادیث را کنار گذاشته و نسبت به آنها بی توجّه بوده اند، و نیز چه مقدار از احادیث را خودشان جعل نموده و به یکی از بزرگان دین نسبت داده اند. دیگر هدف مدّ نظر در این تحقیق، پرداختن به این مسئله است که تصوّف تا چه اندازه با دین اسلام و مخصوصاً احادیث منقول از معصومان علیهم السلام هماهنگی و همبستگی دارد، و آیا اصلاً چنین دیدگاهی مورد تأیید ائمه معصوم علیهم السلام بوده است یا نه؟ و این که متصوّفه در مشروعیت بخشیدن به اعمال خود، دست به دامان چه نوع احادیثی شده اند. آیا دلیلی قانع کننده و مدرکی معتبر و غیرقابل خدشه در اثبات حقّانیت خود دارند یا بر عکس، به احادیثی جعلی یا ضعیف و یا متشابه متشبّث شده اند؟ و نهایت این که اگر متصوّفه دارای اصالت نیستند، با چه حربه هایی توانسته اند تا به حال به موجودیت خود ادامه دهند و در این راستا، چه افکار و عقاید و اعمالی را ابداع نموده و به نام دین به خورد مسلمانان داده ند؟ همچنین در این تحقیق، روشن شده است که متصوّفه در راه نیل به اهداف خود، چه مقدار از احادیث صحیح را با تأویل های غلط و افراطی، از معانی اصلی و حقیقی آنها تغییر داده و معانی دیگری بر خلاف دستورهای دین مقدّس اسلام تحمیل نموده اند. در بخشی از این پایان نامه، به پاره ای از عقاید و بدعت های متصوّفه پرداخته شده و به طور خیلی خلاصه توضیح داده شده که عدّه ای از صوفیان در هر چهار حوزه جعل، تأویل های افراطی، طرد احادیث صحیح السند و بدعتگذاری، از هیچ گونه اقدامی دریغ نورزیده اند و به همین جهت، مورد انتقاد و مذمّت شدید ائمه معصوم علیهم السلام و نیز علما و فقهای طراز اوّل اسلام، قرار گرفته اند، که به بعضی از آنها در بخش آخر تحقیق، اشاره شده است. ضمناً جهت اثبات عدم هماهنگی گفتار صوفیان با کردارشان، به بیان مواردی از تناقض گویی آنان، به کتاب های خودشان استناد شده، تا موضوع برای خوانندگان بیشتر روشن شود. این پایان نامه، از یک مقدّمه و پنج فصل تشکیل یافته که هر فصل نیز بخش های متعدّدی دارد. در مقدّمه، ضرورت و اهمّیت بحث، سابقه تاریخی بحث، هدف بحث و محدودیت های آن از نظر سیاست ها و موقعیت های روز، بررسی شده است. فصل اوّل، درباره صوفی و تصوّف، تاریخچه ظهور این فرقه، علل پیدایش آنان، مهم ترین فرقه های صوفیه و سلسله های آنان، و ذکر مشایخ و بزرگان صوفیه است. فصل دوم، احادیث جعلی توسط متصوّفه و نقد آنها آمده است. فصل سوم، در مورد توجیه و تأویلات نادرست احادیث از ناحیه این فرقه و ردّ و نقد این تأویلات از بیان بزرگان است. در فصل چهارم به ردّ احادیث صحیح توسط صوفیه و بعضی از عقاید باطل آنان، و پاره ای از بدعت ها و آداب خلاف شرع صوفیه پرداخته شده است. فصل پنجم نیز مربوط به سیمای صوفیه در حدیث و نمونه هایی از تناقض گویی آنان است.

شناسایی مبانی و معیارهای پیوند معنایی آیات قرآن است. پژوهش حاضر، ضمن تأکید بر اصل وجود پیوند معنایی بین آیات قرآن که ظهور و بروز آن، بیشتر در شیوه تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر موضوعی است، مبانی نظری این پیوند را به دو قسم: برون متنی (بیرون از نص قرآنی) و درون متنی تقسیم می کند و مبانی برون متنی را شامل: شکل گیری ساختار قرآن بر اساس اصول محاوره عقلا، احراز وثاقت و اعتبار متن قرآنی، و دلالت روایات معصومان(علیهم السلام) بر این پیوند معنایی، می داند و مبانی درون متنی را عبارت از: ساختار محکم و متشابه، عدم اختلاف و تناقض درونی، چینش وحیانی آیات سوره ها، و محوریت آیات کلیدی، ذکر می نماید و آنگاه با توجه به مبانی یاد شده، معیارهای پیوند معنایی آیات را در گزینه های: پیوند واژگانی، پیوند ساختاری، پیوند موضوعی، پیوند محکم و متشابه، و پیوند سیاقی بررسی می کند.

«معرفت» گوهر گرانمایه ای است که آدمی در هر مرحله از زندگی خویش به گونه ای آن را می جوید و والاترین معارف«معرفت پروردگار» است که خداوند هدف از خلقت ثقلین(جن و انس) را شناخت خویش معرفی کرده است و این در پربها در صدف«معرفت نفس» نهفته است. این رساله تحت عنوان«سپری در احادیث معرفت نفس در منابع فریقین» احادیث معرفت نفس را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در فصل اول پس از کلیات به معانی لغوی و اصطلاحی نفس در قرآن و علوم اشاره و وجود و معنی و مترادفات آن بیان شده است. در فصل دوم اعتبار سند و متن این حدیث را بررسی کردیم. با نگاهی به تاریخچة این حدیث در می یابیم که در همه اعصار مورد توجه بزرگان و علما بوده و به آن استشهاد می کردند و این حدیث در بین فریقین مشهور است. محتوای این حدیث نیز مورد تأیید آیات کریمه قرآن و سنت معصومین علیه السلام می باشد. احادیث معرفت نفس گوناگون هستند و با توجه به مضمون و محتوایش آنها را به سه گونه زیردسته بندی نموده ایم: گونه اول: احادیثی هستند که معرفت نفس را راهی به معرفت رب معرفی کرده اند. گونه دوم:دسته ای از این احادیث هستند که خود شناسی را سودمندترین شناخت ها می دانند. گونه سوم: احادیثی که معرفت نفس را غایت و پایانة معارف می شناسد. در فصل سوم به شرح و تبیین گونه های مختلف حدیث معرفت نفس پرداختیم. در فصل چهارم این احادیث را از نگاه عرفا و علمای اخلاق بررسی و تبیین کردیم و در بخش ضمائم دو ضمیمه تحت عنوان«چهل حدیث در معرفت نفس» و«مأخذشناسی حدیث معرفت نفس» ارائه خواهد شد. باشد که«معرفت نفس» از علم به عمل آید و در دلهای مشتاقان نقش ببندد.