جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این اثر در موضوع علم کلام است و مولف شيوه و منهج متأخرين معتزله را بهترين شيوه براى تحقيق در علم عقائد مى‌ داند. مطالب در این كتاب به چهار قسمت اصلى تقسيم مى‌شوند که عبارتند از: توحيد، افعال سبحانه و تعالى، نبوات، امامة می باشد.

هدف از این پژوهش، بررسی شبهات آلوسی بغدادی در زمینه آیات نازله در شان اهل بیت علیهم السلام است. پایان نامه حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن درچهار بخش عمده تنظیم شده است. بخش اول با عنوان کلیات، مشتمل بر دو بحث است. معرفی آلوسی و تفسیر روح المعانی و بحثی درباره شان نزول. بخش دوم به امامت خاصه در قرآن از نظر آلوسی اختصاص دارد و طی آن سخنان آلوسی در تفسیر چهار آیه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. آن آیات عبارتند از : آیه مباهله، آیه ولایت، آیه تطهیر و آیات مربوط به غدیر خم. بخش سوم به سخنان آلوسی در تفسیر آیاتی که حاکی از فضایل اهل بیت علیهم السلام می باشد اختصاص دارد. این بخش مشتمل بر دو فصل است. فصل اول ویژه آیاتی است که آلوسی در ذیل آنها به استدلال می پردازدو فصل دوم آیاتی را مد نظر قرار داده است که آلوسی بدون استدلال آنها را ردکرده است. بخش چهارم به اعترافات آلوسی به فضایل اهل بیت علیهم السلام اختصاص دارد و این اعترافات را طی دو فصل ( فضایل خاص و فضایل عام) نقل کرده است . نگارنده در خاتمه پایان نامهبا استناد به حدیث ثقلین، بر تلازم قرآن و عترت تاکید کرده است.

هدف از این پژوهش کاوش در مساله علم غیب از دیدگاه آیات و روایات است .سوالات اساسی تحقیق عبارتند از: آیاممکن است حوادث و رویدادهایی که درآینده به وقوع می پیوندد در حیطه آگاهی افراد بشر قرار گیرد؟ آیا می توان با غیب ارتباط برقرار ساخت و آنچه نسبت به دیگران غیب است را مشاهده نمود؟ آیا می شود انسان از ضمائر و قلوب افرادی آگاه کردیده، اعمال و انگیزه های آنان را بداند؟ اگر چنین چیزی امکان پذیر است تنها برای پیامبران بزرگ و یا امامان معصوم ممکن است یا برای غیر آنان نیز امکان دارد؟ نگارنده برای دستیابی به پاسخ این سوالات، پایان نامه را در چهار بخش تنظیم گکرده است . دربخش نخست به تعریف غیب پرداخته و تلاش کرده است. دربخش نخست ب تعریف غیب پرداخته و تلاش کرده است آن قسم از غیب را که مورد بحث پایان نامه است از اقسام خارج از بحث متمایز سازد. دربخش دوم ضمن جمع بین آیات غیب نافی و مثبت علم غیب، درباره علم امامان و پیامبران عموما" و پیامبر گرامی اسلام(ص) خصوصا" به بحث پرداخته است. دربخش سوم کوشیده شده است روشن سازد که آیاراهی براس دستیابی به غیب و آگاه شدن از آن برای غیر امام یا پیامبر وجود دارد یا خیر و اگر دارد کدام است؟ دربخش چهارم تلاش نگارنده بر فهم این نکته است که ایمان به غیب شامل ایمان و اعتقاد و علم نسبت به چه اموری است. در پایان پژوهش ‎۱۱ گزاره به عنوان نتیجه تحقیق ارائه شده است. عمده ترین این نتایج عبارتند از: امام و پیامبر دارای علم غیب می باشند. علم غیب امام و پیامبر ذاتی نیست بلکه خدای متعال به آنها اعطاء کرده است. علعم ایشان بر همه غیبها بطور مطلق نیست. برای انسانها( غیرامام و پیامبر) نیز امکان دستیابی به غیب وجود دارد. ایمان به غیب با عقل ظاهربین همیشه سازش نداشته بلکه بینشی وسیع تر را می طلبد. ایمان داشتن به غیب با تزکیه نفس ارتباط مستقیم داشته و با توجه کردن به هواهای نفسانی نسبت معکوس دارد.

این رساله در ‎6 فصل تنظیم شده است. در فصل اول معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد از نظر علمای شیعه (سید مرتضی، محقق حلی، علامه حلی، صاحب معالم، شیخ بهایی)و از دیدگاه علمای اهل سنت ( غزالی، شاطی، شوکانی و خلاف ) آورده شده است.در فصل دوم به منشاء لزوم اجتهاد، پدید آمدن زمینه های اجتهاد و نمونه ها از اجتهاد صحابه پیامبر آورده شده است. در فصل سوم ادله آسان بودن اجتهاد در زمان پیامبر، اجتهاد در دوران صحابه و تنوع گرایش ها بین صحابه و ... آورده شده است در فصل چهارم به منابع اجتهاد و استباط در اسلام می پردازد (قرآن، سنت، اجماع ) فصل پنجم به علم اصول و تاریخ آن در میان شیعه و اهل سنت پرداخته است فصل ششم به اجتهاد در دوران تابعین و مطرح شدن اجتهاد یا محتوا و مفهوم جدید می پردازد.

این پایان نامه مشتمل بر چهار بخش است: در بخش اول تجسم اعمال در آیات بررسی و آرای مفسران فریقین در خصوص آنها ذکر شده است. در بخش دوم موضوع در روایات مورد بررسی قرار گرفته است. دربخش سوم نظر دانشمندان مختلف اعم از فلاسفه، عرفا،متکلمان و محدثان درباره تجسم اعمال نقل شده است.بخش چهارم به بررسی شبهاتی که در زمینه موضوع وجود دارد، اختصاص یافته است.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مساله اسارت از دیدگاه اسلام است وسعی می شود به سوالاتی از این قبیل که از چه زمانی اسارت و به گروگان گرفتن افراد دشمن در جنگها معمول شده است؟ آیا تنها عامل بوجود آمدن بردگی در اجتماع بشری، جنگ بوده است؟ آیابرخورد با اسیر تحت ضابطه و یا ضوابطی انجام می شده؟ و در نهایت اسلام به عنوان یک نظامی که مدتها درگیر جنگ بوده است، به مساله اسیر و اسارت و بالاخص بردگی چگونه می نگرد؟ پاسخ داده شود. روش تحقیق در رساله حاضر، روش کتابخانه ای است و اطلاعات مورد نیاز از طریق فیش برداری گردآوری شده است. تحقیق حاضر به طور کلی در سه فصل تنظیم شده است . فصل اول با عنوان " اسیر در تاریخ" به اسیر و اسارت در میان اقوام مختلف می پردازد. دراین قسمت با نگاهی به تاریخ باستان، گوشه ای از آنچه که مورخان در خلال نقل وقایع جنگها آورده اند، نقل می شود. همچنین قسمتی از این فصل به اسرا در تاریخ جنگهای دوره اسلامی اختصاص دارد. " اسیر در کتاب و سنت" عنوان فصل دوم است که روایات و اقوال فقهای شیعه را دررابطه با اسیر و اسارت بیان می کند. محور مطالب این بخش را کتاب " جواهر الکلام" به عنوان یک منبع عمده فقهی شیعی تشکیل می دهد.از آنجا که مساله بردگی و استرقاق، یکی از فروعات و نتایج اسیر و اسارت در فقه اسلامی تلقی می شود، از این رو فصل سوم به مساله بردگی از دیدگاه اسلامی می پردازد. منشا بردگی، بردگی و اسلام، اسلام و مبارزه با فرهنگ بردگی، جواز ازدواج با بردگان، بردگان و منصبهای اجتماعی، احسان به بردگان و نهایتا" آزادی بردگان مهمترین مباحث این فصل را تشکیل می دهند.