جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله به بحث از نسبت وجودشناسی و اندیشه سیاسی در نگرش فلاسفه و حکمای مسلمان، به ویژه در ایران، اختصاص دارد. در نظام های فلسفی قدیم وجودشناسی از اهمیت کانونی برخوردار بود و تمامی مباحث فکری، از جمله اندیشه سیاسی را از خود متاثر می ساخت. فلسفه سیاسی اسلامی نگرشی است آرمان گرا که واقعیت سیاسی موجود را نفی می کند و افقی نوین می گشاید. این سیاست آرمانی اما پشتوانه در وجودشناسی حکمای اسلامی دارد و از همین روی فهم مبانی فلسفه سیاسی اسلامی بدون مطالعه موشکافانه مبانی وجودشناسانه و کیهان شناسانه فلسفه اسلامی میسر نخواهد شد. در بحث حاضر این نکته به ویژه از این جهت اهمیت اساسی دارد که فلاسفه مسلمان معتقد بودند نظام سیاسی مطلوب باید از نظم کیهانی حاکم بر عالم هستی دقیقا الگوبرداری شود. بدین سان هرگونه انسجام یا خلل در نگرش وجودی و کیهانی می تواند تاثیری مثبت یا منفی بر آرمان گرایی سیاسی داشته باشد. در این میان شهاب الدین سهروردی با طرح «حکمت نوری» و تدوین نظام نوینی در کیهان شناسی توانست افق های جدیدی در فلسفه سیاسی آرمانی بگشاید. این مقاله علاوه بر بحث از مبانی آرمان گرایی در فلسفه اسلامی به طور خاص مورد حکمت الاشراق را نیز بررسی خواهد کرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

نویسنده در این مقاله دلیل می‌آورد که به رغم اختلافات ظاهری و تعلق به دو مکتب فکری متفاوت، ابن‌سینا و سهروردی در بن و بنیاد نظریه‌ای واحد در خصوص علم پیشنهاد می‌کنند.و در پی آن دلیل می‌آورد که سمت‌گیری مشایی ابن‌سینا و چشم‌انداز اشراقی سهروردی، هر دو به یک نظام معرفت‌شناسی تعلق دارند و این در حالی است که زبان فلسفی آنان در نظام معرفتی‌شان با یکدیگر مغایر است.