جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫قصه‌هاي قرآن بخش بزرگی از قرآن را تشکیل می‌دهد که دارای اهدافی چند از جمله تثبیت قلب،‌ پیامبر، تربیت، عبرت‌گیری، وحدت ادیان در اصول و ... می‌باشد. در این میان این داستان‌ها علی‌رغم بیان حقایق تاریخی و داشتن بیان هنری، هیچ‌گاه با معیار تاریخ و هنر قابل سنجش نیست؛ چون هدفی والاتر از بیان تاریخ صرف و نقل داستان داشته که همانا هدایت انسان‌ها به شاهراه عبودیت است. اما عدّه‌ای که عمدتاً از میان مستشرقین برخاسته اند به این راه رفته‌اند که بعضی قصه‌های قرآن با تاریخ متناقض وناسازگار است وعمده استناد آن ها نیز به کتاب مقدس ( عهدین) بوده است.عده ای مسلمانان نو اندیش با انگیزه مقدس دفاع از قرآن به این راه رفته اند که قرآن در بیان قصه ها در پی نقل تاریخ نیست ؛بلکه آن چه مد نظر قرآن است هدایت وعبرت گرفتن مردم است .که در این راه قرآن هم ،از رویدادهای تاریخی که در ذهن مردم به عنوان تاریخ شمرده می شده وهم از افسانه ها ودیگر داستان ها استفاده کرده وبا پرداختی هنری به مردم عرضه کرده تا مردم هدایت شوند وعبرت گیرند؛در این میان اگر احیاناً این قصه ها با کتاب مقدس ویا تاریخ ناسازگار است بر قرآن خرده نمی توان گرفت چون قرآن در پی نقل تاریخ نبوده است تا بتوان بر ان اشکال کرد.ما دراین مقال برای پاسخ به هر دو گروه ابتدا ابتدا به اعتبار تاریخی عهدین می پردازیم وسپس رابطه داستان های قرآن را با هنر و واقعیت باز گو می نماییم .در پایان نیز مواردی از تناقضات ادعایی را با استناد به بعض نقل های تاریخی وگاه به استدلالهای عقلی پاسخ می دهیم. ‌ واژگان کلیدی: قصص، تاریخ ، تناقض، عهدین، قرآن، مستشرقین، پیامبران

‫پژوهش حاضر به مقايسه ديدگاه‌هاي فقه سياسي امام خميني و امام محمّد غزالي به عنوان دو متفکر مطرح از جهان تشيع و اهل سنّت و ارتباط بين اخلاق و سياست و پيوند آن دو از منظر اختصاص دارد. اين پژوهش در هشت فصل سامان يافته است. فصل اوّل کلّياتي درباره مفهوم اخلاق و سياست و رابطه آن دو، تأثير اخلاق بر سياست، تأثير فقه بر اخلاق و آثار جدايي اخلاق از سياست را در برمي گيرد. در فصل دوم چارچوب‌هاي نظري رابطه بين اخلاق و سياست بيان مي‌گردد. در فصل سوم ديدگاه‌هاي غزالي در تأثير اخلاق و سياست و ادلّه قرآني، روايي و اجتهادي وي در اين زمينه مطرح و با استفاده از مباني فقهي فقه شافعي، انديشه غزالي در اين باره انعکاس يافته و ويژگي‌هاي تفکرات اشعري وي و بازتاب آن در چگونگي رابطه اخلاق و سياست بيان گرديده است. در فصل چهارم ديدگاه‌هاي امام خميني در زمينه رابطه اخلاق و سياست تبيين گرديده و منظومه فقهي امام خميني و جامعيت فقه سياسي وي- که برگرفته از آيات و روايات است- معرّفي شده و نظرگاه‌هاي ايشان درباره حُسن و قُبح اشيا با ديدگاه‌هاي غزالي در اين زمينه مقايسه، و پيوند بين اخلاق و سياست، هماهنگي بين برهان و عرفان و عرفان و حماسه، عرفان و فقاهت و هماهنگي عرفان و اخلاق تشريح گرديده است. در فصل‌هاي پنجم و ششم نقش پيش فهم‌هاي غزالي در تفسيرهاي وي از چگونگي رابطه اخلاق با پيش‌فرض‌هاي امام خميني در اين باره مقايسه شده و نحوه تفکر کلامي و فقهي آن دو و تفاوت ديدگاه‌هاي شان در زمينه اخلاق و سياست و نسبت بين آن ها بيان گرديده، که نويسنده در اين زمينه جامعيت و اِتقان ديدگاه‌هاي فقه سياسي و کلامي و اخلاقي امام خميني را نسبت به غزالي نتيجه گيري کرده است. تأثير اوضاع زمانه بر تفسيرهاي غزالي و امام خميني از چگونگي رابطه اخلاق و سياست از مطالب فصل هاي هفتم و هشتم محسوب مي‌شود.

‫چکيده : اين پايان نامه مباني، اهداف، علل و موانع رسيدن به توسعه اقتصادي مطلوب را از منظر قرآن کريم و آموزه‌هاي نظام اقتصادي اسلام تبيين مي‌کند. نويسنده در هشت فصل به مباحث پيش گفته در نوشتار خود پرداخته و پيشنهادهايي براي رسيدن جامعه اسلامي به توسعه اقتصادي پايدار بر اساس مباني اعتقادي و اصول نظري ارائه کرده است. فصل اول به مفاهيم و کليات تحقيق اختصاص دارد و مفهوم رشد از ديدگاه قرآن و اقتصاددانان، مفهوم توسعه و تعاريف آن، ابعاد توسعه و اهداف آن از نظر اسلام، تعاريف مختلف توسعه اقتصادي، اهداف توسعه اقتصادي در اسلام و شاخص‌هاي مهم توسعه و ويژگي‌هاي کيفي و کمي آن بيان مي‌گردد. در فصل دوم جايگاه توسعه اقتصادي در قرآن، مسؤوليت انسان در آباداني زمين، استفاده صحيح از نعمت‌هاي خدادادي و ايجاد تغيير وتحوّل بنيادين توسعه اقتصادي در جامعه اسلامي بررسي شده است. فصل سوم به مباني اعتقادي توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن کريم اختصاص يافته و مسأله توحيد، عدل (عدالت)، نبوت، امامت و معاد، از جمله مباني اصلي توسعه اقتصادي در اسلام قلمداد مي‌گردد. در فصل چهارم اصول نظري توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن، مانند اصل جانشيني و ويژگي‌هاي جانشينان، اصل تأمين عدالت در جامعه اسلامي، اصل الگو و نمونه بودن جامعه اسلامي، اصل دعوت و اصل رحمت با دوستان و شدت عمل با دشمنان تبيين شده است. در فصل پنجم اهداف توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن، اعم از اهداف غايي، اهداف مياني، برقراري عدالت اقتصادي، کسب استقلال اقتصادي، قدرت اقتصادي برتر و ايجاد رفاه براي مردم شرح داده مي‌شود. در فصل ششم برخي شاخص‌هاي توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن همچون: رشد توليدات، درآمد و توزيع آن و رفاه عمومي بيان گرديده است. در فصل هفتم عوامل توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن، مانند عوامل مادي توسعه اقتصادي و عوامل معنوي ذکر مي‌شود. در فصل هشتم و پاياني نيز موانع و آفات توسعه اقتصادي از ديدگاه قرآن همچون: گناهان بشر، ظلم، ربا، اسراف، کفران نعمت و آفات توسعه اقتصادي، مانند رفاه زدگي، غرور کاذب، طغيان و فخر فروشي بيان شده است.