جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫بررسي نظريه فمينيسم و نقد آن با تکيه بر مباني اسلامي، مسأله پژوهش حاضر است که با روش توصيفي و تحليلي صورت گرفته است. فمينيسم به‌معناي آزادي‌خواهي زنان، ابتدا به عنوان يک جنبش اجتماعي در قرن نوزدهم شکل گرفت و تدريجاً به يک نظريه بدل گرديد. عوامل سياسي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي که در ظهور فمينيسم نقش داشته است با عنصر دين در ارتباط است. رويکرد تبعيض‌آميز کتاب مقدس، تفکر زن‌ستيزانه انديشمندان غربي، و نفي کرامت زن از عواملي هستند که زمينه نظري فمينيسم به‌حساب مي‌آيد. همچنين خشونت، استثمار پيوسته، سرمايه‌داري، ليبراليسم و رنسانس هم زمينه‌هاي عملي فمينسيم هستند. جنبش‌هاي فمينيستي به دليل تکيه بر مباني مختلف فلسفي در غرب، از گرايش‌هاي متنوعي برخوردار است؛ رويکردهاي ليبرالي، مارکسيستي، راديکال، سوسياليستي، پست‌مدرن و اسلامي مهم‌ترين گرايش‌هاي فمينيسم هستند. ثمره اين تنوع، تفاوت تحليل‌هاي فرودستي زنان، و در نتيجه، اختلاف در راه‌حل‌هاي پيشنهادي است. مباني نظري فمينيسم به دو دسته عام و خاص تقسيم مي‌گردد. اومانيسم، سکولاريسم و برابري، مباني عام نظريه فمينيسم است که در همه گرايش‌ها حضور دارد. و مباني خاص فمينيسم همان مباني فلسفي است که هر گرايشي به آن تکيه مي‌کند. در مقابل اين رويکردها، اسلام بر اساس جهان‌بيني خاص خود، شخصيت زن را از زاويه‌اي متفاوت مي‌نگرد؛ خدامحوري، تناسب‌محوري در امر تشريع، هدف‌مندي هستي، خليفه بودن انسان، تأکيد بر نقش دين در قانون‌گذاري، تفاوت ملاک‌هاي ارزش‌گذاري، و اصالت همزمان جامعه و فرد، مباني و اصولي هستند که نگاه متفاوت اسلام به شخصيت زن را پديد مي‌آورد. بر اين اساس، براي رفع ستم از زنان، ابتدا بايدذهنيت انسان‌ها را اصلاح نمود، و آرامش‌محوري و سعادت‌محوري را جايگزين محوريت توسعه و رفاه نمود. همچنين در روابط اجتماعي بايد بر محوريت اخلاق و معنويت تکيه کرد و قوانين حقوقي روشني را بر مبناي آموزه‌هاي ديني تنظيم نمود.

‫اين نوشتار با توجه به ضررهاي فراوان جسمي و مالي (اقتصادي) کشيدن سيگار، استعمال توتون و تنباکو و مصرف مواد مخدر، به بررسي ادله حرمت استفاده از اين قبيل مواد در فقه شيعه اماميه و فقه اهل سنت مي‌پردازد و برخي احکام شرعي مربوط به سيگار، تنباکو و... را بيان مي‌کند. نويسنده درچهار فصل ضمن بر شماري انواع ضررهاي استفاده از سيگار و استعمال تنباکو و مواد مخدر دودزا، ديدگاه‌هاي فقهي اماميه و اهل سنت را در اين موضوع منعکس کرده است. وي در فصل اول مباحثي مقدماتي در زمينه مفهوم تدخين (سيگارکشيدن، قليان کشيدن و...) و تأثير دود و ماهيت آن ارائه کرده و اموري را که لازم است مکلف بر آن‌ها مواظبت کند، تا دين و دنيايش سالم بماند، شرح مي‌دهد. آن‌گاه با اشاره به تاريخچه استعمال توتون، ترياک و... و توليد و مصرف اين قبيل از مواد مخدر، مضرات آن‌ها را از لحاظ ترکيب شيميايي بيان مي‌کند. در فصل دوم خطرهاي مصرف سيگار، تنباکو، ترياک و... براي روح و جسم انسان، از جمله: بروز بيماري‌هاي مختلف، انواع سرطان‌ها و کوتاه شدن عمر انسان بر اثر ابتلا به اين بيماري‌هاي خطرناک شرح و بررسي شده است. در فصل سوم مصرف مواد مخدر، مانند سيگار و حکم آن از منظر فقهاي اهل سنت و دليل‌هاي اباحه و جواز مصرف مواد دخاني، همچنين قول به حرمت مصرف اين قبيل از مواد، همراه ادله قرآني، روايي، اجماع، قياس و نيز حکم خريد و فروش مواد مخدر، مفطر بودن مصرف سيگار، تنباکو و... بيان مي‌شود. در فصل چهارم مسأله شرب توتون و تنباکو و حکم مصرف آن‌ها، ادله و قواعد فقهي مربوط به حرمت مصرف آن‌ها همچون: قاعده لاضرر و حکم اباحه (جواز) استعمال آن‌ها، حکم خريد و فروش اين قبيل از مواد، حکم کشت و زرع مواد مخدّر و توزيع آن و ساير احکام مرتبط با مصرف مواد مخدر مانند مفطر بودن سيگار و احکام وضعي و تکليفي مربوط به آن در فقه اماميه تشريح گرديده است.

كتاب حاضر يكي از آثار قابل توجه پلنتينگا است كه با وجود حجم اندك، حاوي مطالب بديع و درخور توجهي است. اين كتاب حاصل سخنراني وي در سال 1980 در قالب سلسله سخنراني‌هاي سالانه‌اي است كه در دانشگاه ماركت در بزرگداشت توماس آموئيني برگزار مي‌شود. محور اصلي كتاب را بحثي درباره الهيات فلسفي تشكيل مي‌دهد و نويسنده به عنوان يك فيلسوف تحليلي قرن بيستمي وارد بحث شده است.

‫ب‍ن‍ا ب‍ه‌ ف‍رض‍ی‍ه‌ ت‍ق‍ارون‌ زم‍ان‍ی‌، ب‍ی‍ن‌ ج‍ه‍ان‌ ع‍ی‍ن‍ی‌ و ن‍اخ‍ودآگ‍اه‌ ان‍س‍ان‌ ارت‍ب‍اط وج‍ود دارد، ب‍دی‍ن‌ م‍ع‍ن‍ی‌ ک‍ه‌ ه‍ر ک‍دام‌ دی‍گ‍ری‌ را ت‍ای‍ی‍د م‍ی‌ک‍ن‍د، در ل‍ح‍ظات‌ ش‍ور و ه‍ی‍ج‍ان‌ وی‍ژه‌ وق‍ت‍ی‌ وض‍ع‍ی‍ت‌ روان‍ی‌ ان‍س‍ان‌ ش‍دی‍دا ت‍ح‍ری‍ک‌ ش‍ود، ای‍ن‌ ن‍اخ‍ودآگ‍اه‌ م‍ی‌ت‍وان‍د واق‍ع‍ی‍ت‌ خ‍ارج‌ را ت‍غ‍ی‍ی‍ر ده‍د، ت‍ش‍خ‍ی‍ص‌ ت‍ف‍ک‍ر س‍وررئ‍ال‍ی‍س‍م‌ ک‍م‍ک‌ م‍ی‌ک‍ن‍د ت‍ا ب‍ت‍وان‌ ارت‍ب‍اطی‌ ن‍و، ف‍راگ‍ی‍ر و ذه‍ن‍ی‌ ب‍ا م‍خ‍اطب‌ خ‍ود ب‍رق‍رار س‍اخ‍ت‌ و آن‌ ب‍خ‍ش‌ از واق‍ع‍ی‍ت‌ ک‍ه‌ در ذه‍ن‌ ن‍اخ‍ودآگ‍اه‌ ان‍س‍ان‌ (ب‍ات‍وج‍ه‌ ب‍ه‌ ق‍وان‍ی‍ن‌ ت‍ک‍وی‍ن‍ی‌) ب‍ه‌ ف‍رام‍وش‍ی‌ س‍پ‍رده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌ از طری‍ق‌ ش‍ن‍اخ‍ت‌ زب‍ان‌ س‍وررئ‍ال‍ی‍س‍م‌ و ش‍ن‍اخ‍ت‌ ش‍ن‍اس‍ه‌ه‍ای‌ آن‌ ب‍ی‍ان‌ ک‍رد در ای‍ن‍ج‍ا ای‍ن‌ ن‍ش‍ان‍ه‌ه‍ا در آث‍ار س‍وررئ‍ال‍ی‍س‍م‌ و م‍ف‍ه‍وم‌ آن‌ ب‍ر ف‍رض‍ی‍ه‌ ع‍ی‍ن‍ی‍ت‌ دن‍ی‍ا و ذه‍ن‌ خ‍لاق‌ ان‍س‍ان‌ م‍ورد ق‍رار گ‍رف‍ت‍ه‌ و ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ ب‍ه‌ ب‍ررس‍ی‌، ش‍ن‍اخ‍ت‌، ت‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ن‍گ‍رش‌ ت‍ف‍ک‍ر س‍وررئ‍ال‍ی‍س‍م‌ و م‍ش‍خ‍ص‌ ن‍م‍ودن‌ ش‍ن‍اس‍ه‌ه‍ای‍ی‌ ک‍ه‌ م‍ن‍ج‍ر ب‍ه‌ ای‍ن‌ ن‍گ‍رش‌ ف‍را ذه‍ن‍ی‌ گ‍ش‍ت‌ و آن‍را ب‍ه‌ ی‍ک‌ ج‍ن‍ب‍ش‌ ه‍ن‍ری‌ م‍ب‍دل‌ ن‍م‍ود پ‍رداخ‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌ در ب‍خ‍ش‌ ع‍م‍ل‍ی‌ ب‍ا م‍ش‍خ‍ص‌ ن‍م‍ودن‌ ش‍اخ‍ص‍ه‍ای‌ ب‍ی‍م‍اری‌ ش‍ی‍زوف‍رن‍ی‌ از ن‍ام‌ ای‍ن‌ ب‍ی‍م‍اری‌ ب‍ه‌ ع‍ن‍وان‌ ی‍ک‌ ای‍ه‍ام‌ و اس‍ت‍ع‍اره‌ اس‍ت‍ف‍اده‌ ش‍ده‌ اس‍ت‌