جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫در اين اثر با رويکردي تطبيقي و مقارنه‌اي، ديدگاه‌هاي فقه اماميه و فقه مذاهب اربعه اهل سنت در مورد مشروعيت وقف، ارکان آن، دلايل فقهي آن، کارکردهاي وقف و شرايط واقف آن بحث و بررسي شده و ديدگاه‌هاي مشترک مذاهب اسلامي در اين زمينه منعکس گرديده است. اين پژوهش، در سه فصل ساماندهي شده است. فصل اول، به تعريف وقف از جهت لغت و اصطلاح فقهي اماميه، حنفيه، شافعيه و مالکيه، تاريخچه وقف، اهميت و آثار وقف، تأسيس نظام وقف در جهان غرب و اسلام و دلايل و منابع اسلامي در تشريع وقف، اعم از قرآن کريم، سنت، سيره پيامبر اسلام و ائمه معصوم( و اجماع اختصاص يافته است و در ادامه تطور تاريخي وقف و فراز و نشيب‌هاي فرهنگ وقف در جهان اسلام از عصر نبوت، عصر خلفا، عصر امويان، عصر عباسيان و عصر کنوني مطرح شده و آثار اجتماعي وقف و اهداف آن در جامعه اسلامي، مانند استفاده از منافع وقف براي ايتام، مساکين و کارهاي خيريه ديگر اجتماعي وصف گرديده است. در فصل دوم، دلايل مشروعيت وقف و لازم بودن عقد وقف و ساير فروعات فقهي مربوط به آن مطرح شده است. نويسنده در اين فصل، نخست دلايل موافقان مشروعيت وقف و لزوم آن و سپس دلايل مخالفان آن را مطرح کرده و ارکان و انواع وقف، مانند وقف به عنوان خيرات، وقف اهلي، وقف مشترک، وقف عام و خاص، وقف معين و غير معين، وقف مؤبّد و وقف موقت، وقف عقار و منقول، وقف صحيح و غير صحيح و وقف لازم و غير لازم و احکام هر يک را بررسي نموده است. در ادامه، احکام ناظر وقف و شرايط و وظيفه او و نحوه تعيين ناظر وقف را بيان کرده است. در فصل سوم، شرايط عمومي وقف و ضوابط آن تجزيه و تحليل شده و نخست شرايط صيغه وقف، مانند شروط اهليت واقف، وقف غير مسلمان، نافذ بودن واقف، عقل، بلوغ، رشد، آزاد (غير بنده بودن) واقف و شروط صيغه وقف از لحاظ فقهي، احکام مرده بودن واقف و... بيان شده و در ادامه احکام و شرايط شئ مورد وقف و شروط ذکر شده در عقد وقف، از لحاظ فقهي بررسي گرديده است.