جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از ویژگی های برجسته منطقه خاورمیانه بنیادگرایی اسلامی است که تنها بعد نظری ندارد و در پهنه عمل اثرات بسیاری بر این منطقه داشته است. بنیادگرایان، با عناوین مختلف در طول چند دهه اخیر به فعالیت پرداخته اند. بنیاد گرایی و تندروی های افراطی مهمترین موضوع تهدید کننده صلح و امنیت منطقه خاورمیانه می باشد. فهم ماهیت و پیچیدگی های این پدیده و تاثیر آن در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه از اهمیت بسزایی برخوردار است. داعش یکی از این گروه های بنیادی است که با پیشروی هایی که در عراق انجام داده خود را دولت اسلامی در عراق و شام می نامد و شرایط منطقه را به یک معادله چند مجهولی تبدیل نموده است. این نوشتار با بررسی چیستی، چرایی و چگونگی شکل گیری داعش « دولت اسلامی عراق و شام» به عنوان یک گروه بنیادگرای اسلامی، درصدد است تا به بررسی نقش داعش در شکل گیری معادلات جدید در خاورمیانه بپردازد.

طی سال های گذشته، رویدادهای گوناگونی در خاورمیانه منجر به افزایش نقش و نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه شده است، به طوری که برخی کشورهای منطقه و نیز قدرت های فرامنطقه ای در خصوص افزایش اقتدار شیعیان و «طرح هلال شیعی» ابراز نگرانی کرده اند. از نگاه آنان ایران تلاش دارد با ایجاد یک بلوک شیعی در منطقه، بر قدرت خود بیفزاید و آن را علیه منافع کشورهای سنی و نیز منافع منطقه ای ایالات متحده امریکا و رژیم صهیونیستی به کار گیرد؛ اما واقعیت این است که با در نظر گرفتن موانع جدی بر سر راه ایجاد این بلوک و نیز تهدیدهای ناشی از ایجاد و پیگیری احتمالی طرح هلال شیعی، ادعاشده از سوی برخی عناصر منطقه ای و فرامنطقه ای، در پشت طرح تهدید هلال شیعی، اهداف و سیاست های دیگر کشورهای مخالف جمهوری اسلامی ایران نهفته است. اهداف امریکا و کشورهای عربی از طرح تهدید هلال شیعی چیست؟ این طرح با چه موانع و چالش هایی روبروست؟ در این مقاله ادعای طرح هلال شیعی، موانع ایجاد احتمالی هلال شیعی، اهداف امریکا، اسراییل و عربستان سعودی از طرح هلال شیعی و چالش های ایران در صورت ایجاد احتمالی هلال شیعی، مورد بررسی قرار می گیرد.

ایران با وجود داشتن ارزش ها و انگاره های فرهنگی مشترک با دیگر کشورهای خاورمیانه، در دیپلماسی فرهنگی در این منطقه ضعف ها و چالش هایی دارد. ایران هراسی و شیعه هراسی تبلیغ شده در کشورهای خاورمیانه، دو چالش مهم کارآمدی دیپلماسی ایران در این منطقه هستند. این مقاله با توجه به گسترش ابزارهای ارتباطی بین مردم و جوامع، همچنین تحول معنا و مفهوم دیپلماسی استدلال می کند که دیپلماسی فرهنگی نیازمند ابزارهای نوین غیررسمی، عمومی و فراگیر است که مخاطب آنها بیشتر، مردم کشورهای خاورمیانه (و نه دولت های آنها) باشند. استفاده از رسانه های جمعی و دیپلماسی عمومی، سایبر دیپلماسی، زبان فارسی، شیوه های نمادسازی و تصویرسازی مشترک مهم ترین روش ها و ابزارهای نوینی هستند که برای افزایش کارآمدی دیپلماسی فرهنگی ایران پیشنهاد شده اند.

روابط میان ایران و فرانسه طی سه دهه گذشته نشیب و فرازهای زیادی داشته است. با وجود این، این روابط طی چند سال گذشته سیر نزولی پیدا کرده است. به نظر می رسد که عواملی مانند تحولات اخیر در منطقه، پرونده هسته ای ایران و اتخاذ رویکردهای متفاوت در سیاست خارجی هر دو کشور در ایجاد این وضعیت نقش ایفا کرده باشند. مقاله حاضر می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چرا روابط بین دو کشور در این دوره به بدترین وضعیت خود رسیده است. نویسنده با استفاده از مفاهیم به کار گرفته شده در چهارچوب نظریه های نو واقع گرا که بر ضرورت جلوگیری از ظهور هژمون های منطقه ای تاکید می کنند، چنین استدلال می کند که نگرانی فرانسه از افزایش نفوذ ایران در منطقه، تضاد منافع در سطح منطقه ای و نیز تلاش های ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای که به افزایش نفوذ آن کمک می کند و می تواند تضاد میان دو کشور را به سطح بین المللی ارتقا دهد، از جمله مهم ترین دلایل روابط غیردوستانه میان دو کشور می باشند. اصل مقاله بصورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

نوشتار حاضر درصدد تبیین سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه در چهارچوب راهبرد توسعه نفوذ انقلابی است. هدف این راهبرد حفظ انقلاب و نظام سیاسی جدید با گسترش مرزهای انقلاب به خارج از کشور و ایجاد محیط منطقه ای مناسب برای تداوم حیات انقلاب اسلامی و توسعه آن بوده است. این نوشتار که تلاش می کند از ظرفیت ها و مولفه های مفهومی نظریه واقع گرایی نوکلاسیک برای تبیین راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران استفاده کند به این پرسش می پردازد که مهمترین عوامل شکل گیری، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی ایران در دوره مورد نظر چه بوده است و همچنین سعی دارد تا ابعاد و تغییرات مختلف مربوط به این راهبرد را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا استدلال می شود که ساختار و تحولات نظام بین الملل و منطقه ای متغیرهای مستقل شکل دهنده، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه بوده اند، با این حال تاثیرگذاری این متغیرها بر سیاست خارجی از طریق متغیرهای میانجی سیاست داخلی مانند ایدئولوژی و هویت نظام سیاسی جدید، فهم و بینش رهبران از تحولات و همچنین میزان توان بسیج منابع در راستای اهداف سیاست خارجی صورت گرفته است.

رقابت میان دیدگاه های مختلف اسلامی امری قدیمی است و تحولات اخیر خاورمیانه نیز فرصتی مجدد برای تشدید رقابت میان آن هاست. صرف نظر از دیدگاه هایی که اقتصاد، ناسیونالیسم، جنگ های داخلی، دموکراسی خواهی و دیگر مسائل را علت اصلی این تحولات می دانند، این مقاله فرض را بر آن قرار داده است که اسلام گرایی ریشه اصلی تحولات جدید خاورمیانه است. بر این اساس چهار الگوی مختلف مورد بررسی قرار می گیرند: نوعثمانی گرایی، سلفی تکفیری که به دو دسته سلفی درباری و جهادی تقسیم می شود، اخوان المسلمین مصر و جمهوری اسلامی ایران. این چهار الگو مهمترین دیدگاه های اسلامی رقیب هستند که نگرش های متفاوتی به اسلام دارند. حال از میان این الگوها، کدامیک به لحاظ منطقی از قابلیت بیشتری برای تسری در تحولات اخیر خاورمیانه برخوردار است؟ فرضیه اصلی مقاله آن است که در میان الگوهای مذکور الگوهایی می توانند به تقاضای اسلام خواهی منطقه پاسخ دهند که دو ویژگی داشته باشند: جایگاه سیاسی اسلام و انعطاف پذیری عمل سیاسی را پذیرفته باشند. بر این اساس، ابتدا ماهیت و نوع نگرش هر یک از دیدگاه ها به اسلام تبیین می شود. سپس، با توجه به فرضیه مذکور میزان توانایی این الگوها برای پاسخگویی به تقاضاهای اسلام خواهی منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه آن بوده که از میان الگوهای مذکور، جمهوری اسلامی ایران به لحاظ برقراری رابطه مناسب میان عقل و شرع از توان منطقی بیشتری برای تسری در تحولات اخیر خاورمیانه برخوردار است.

در دنیای کنونی بازتاب و وجهه یک کشور در بین افکار عمومی بیش از گذشته اهمیت دارد و تا حد زیادی می تواند به موفقیت یا شکست سیاست های آن منجر شود. از این نظر تلاش برای تاثیرگذاری و شکل دهی به افکار عمومی در سال های اخیر مورد توجه دولت های مختلف قرار گرفته است. آمریکا یکی از کشورهایی است که بیش از سایرین به این مساله توجه دارد و فعالیت های خود را در قالب دیپلماسی عمومی پیگیری می کند. در سال های اخیر تغییر اذهان عمومی در منطقه خاورمیانه یکی از اهداف دیپلماسی عمومی این کشور محسوب می شود. ایران نیز دارای برنامه هایی برای معرفی الگوی انقلاب اسلامی به جهان و تاثیرگذاری بر اذهان عمومی جهانی است و با توجه به قرابت های مذهبی، فرهنگی و جغرافیایی به ویژه به مردم منطقه خاورمیانه توجه دارد. این مقاله درصدد است تا دیپلماسی عمومی دو کشور ایران و آمریکا را در خاورمیانه مورد مقایسه قرار دهد. و این پرسش را دنبال می کند که فعالیت های دیپلماسی عمومی آمریکا و ایران در منطقه در مقایسه با یکدیگر را تا چه حد می توان موفق دانست؟ این مقایسه به ویژه معطوف به برخی جنبه های کلیدی دیپلماسی عمومی دو کشور می شود که از جمله اهداف، مخاطبان، منابع قدرت نرم، ابزارها و میزان موفقیت آن ها را در این زمینه در بر می گیرد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

در جهان امروز به خصوص در کشورهایی مثل کشورهای خاورمیانه که از اختلال اجتماعی رنج برده و آژانس های جامعه پذیری در جهت متضاد عمل می کنند، کارکرد درست خانواده می تواند نقش تعیین کننده ای در پیشگیری از پیامدهای منفی به خصوص مسایل رفتاری درونی و بیرونی داشته باشد. شیوه والدینی که والدین اتخاذ می کنند، اگر در عین کنترل کامل، به استقلال شخصیتی نوجوان هم تاکید کند، می تواند به عنوان یک شیوه والدینی موفق ارزیابی شود.این مقاله به ترجیح اطاعت و ترجیح استقلال به عنوان دو ارزش مهم خانوادگی از سوی نوجوانان می پردازد و به دنبال پاسخ به این سوال است که تحت چه شرایطی احتمال این ترجیحات افزایش یا کاهش می یابد. داده ها از پیمایش ارزش های جهانی (WVS) و از موج چهارم آن می باشد. گروه سنی 24-15 سال کشورهای خاورمیانه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان می دهد که متغیرهای جمعیت شناختی نقش مهم تری در کاهش یا افزایش احتمال ترجیح اطاعت از والدین داشته اند، در حالی که در مورد ترجیح استقلال متغیرهای جامعه پذیری هم اهمیت داشتند. به علاوه نشان داده شده است که تفاوت های معناداری در ترجیح همزمان اطاعت و استقلال از سوی نوجوانان در بین کشورهای مختلف خاورمیانه وجود دارد، گو این که عوامل موثر بر این ترجیحات در اکثر این کشورها تقریبا از یک الگو پیروی می کنند.

روابط خصمانه آمریکا با ایران، پس از انقلاب اسلامی، موجب شد بسیاری از امریکایی ها به نگارش کتاب و مقاله درباره ایران گرایش یابند، که رابرت بائر، نویسنده کتاب شیطانی که ما می شناسیم (نحوه برخورد با ابرقدرت جدید ایران)، از این جمله است. با وجود این، باید پرسید که آیا آنان توانسته اند تصویری متفاوت از ایران امروز (جدید) نشان دهند (سوال)؟نویسنده این کتاب - هر چند کوشیده است، به منظور ترغیب دولت مردان امریکا به مذاکره با ایران، سیمای جدیدی از ایران، در حکم ابرقدرتی منطقه ای، ترسیم کند - با تهاجمی و توسعه طلبانه دانستن سیاست های ایران، عملا، نتوانسته است امریکایی ها را به مفاهمه با ایران متقاعد کند (فرضیه).نویسندگان مقاله حاضر کوشیده اند، ضمن معرفی اجمالی اثر رابرت بائر، به تحلیل آن بپردازند (روش) تا نشان دهند نوشته هایی چون کتاب مزبور، همچنان، به گونه ای ضمنی و ظریف، در پی ترسیم تصویری شیطانی از ایران اند (هدف). گره خوردن تصویری که امریکایی ها از ایران ترسیم کرده اند با دیدگاه های صهیونیستی، پی نبردن نویسندگان و مسوولان امریکایی به ماهیت درونی انقلاب اسلامی و کشف زمینه سازی های امریکا برای سرکوب بیشتر هلال شیعی و هارتلند آن، یعنی ایران، از نتایج این مقاله است (یافته ها).