جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 331
مفهوم شناسی عقل و نسبت آن با عشق از دیدگاه غلامحسین ابراهیمی دینانی
نویسنده:
نویسنده:نجمه پناهی؛ استاد راهنما:محمد بیدهندی؛ استاد مشاور :سیدمهدی بیابانکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
بحث در خصوص چیستی عقل، ویژگی‌های عقلانیت، جایگاه واهمیت عقل در سلوک، رشد مادی و معنوی انسان و نسبت عقل با دیگر ابزارها از جمله عالم تجربه، شهود و ده‌ها مسأله دیگر در این باره حجم وسیعی از ادبیات فلسفی وعرفانی‌ ما را به خود اختصاص داده است. به نظر نگارنده معنای اصلی عقل درفصل اول پایانامه همان نیرویی است که انسان به واسطه آن از سایر حیوانات امتیاز پیدا می کند و آماده پذیرش‌‌های دانش‌‌های نظر ی و اندیشیدن در امور مختلف می شود،"عقل" به این معنا همان نیروی نفس است که به واسطه آن انسان به درک معارف فراتر از حس وخیال دست پیدا می‌کند عقل به این مفهوم هرگز به موجودات نظیر نباتات، جمادات حیوانات عرضه نشده است چون عقل به این معنا از شئون نفس انسانی است موجودات دیگر نمی توانند داشته باشند، و قابل عرضه آنها نیست. استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی با تسلط و اشراف بر روی سنت‌های فکری فلسفی-عرفانی در جهان اسلام، آثار متعددی را پیرامون مقوله عقل و نسبت آن با دیگر حوزه‌ها به رشته تحریر در آورده‌ است. وی با تأکید فراوانی که بر جایگاه واهمیت عقل دارد معتقد است که زبان عقل و زبان عشق با یکدیگر قابل جمع‌اند و هیچگونه تفاوت و ناسازگاری بین عقل و شهود و تجربه‌ها عرفانی نمی‌بیند. ایشان درواقع یک نوع روش شناسی ترکیبی را ملاک قرار می‌دهد. در منظومه فکری ایشان عقل به گونه‌ای تعریف شده است که بدون آن هیچگونه معرفتی و تجربه‌ای حاصل نخواهد شد. بر این اساس نقل و شهود و تجربه‌های عرفانی منهای عقل هیچ‌گونه معنای مُحصلی نخواهد داشت. معنای عقل از دیدگاه دکتر دینانی همان معنایی است که فلاسفه به کار می‌برند ودر کتاب نفس به آن می‌پردازند؛ همان عقلی که چهار مرحله ی است؛ یعنی نیروی دراکی که مسائل رابالاتر از افق حس وخیال و وهم ، به نحو کلی ذارای ادراک می‌کنند. ما در این پایان نامه در صدد تحلیل و بررسی دیدگاه دکتر دینانی در خصوص چیستی عقل و نسبت آن با عشق هستیم و می‌کوشیم روش شناسی ایشان را در این خصوص استخراج نماییم. تحلیل نگاه ایشان در این خصوص نشان می‌دهد که عقل و عشق، هردو در تعامل با یکدیگر و مکمّل هم می‌باشند. وحدتی که خاستگاه عقل وعشق دارد، بی گمان نشان از وحدت نهایی این دو پدیده در وجود انسان می‌باشد. ژرف اندیشی در میدان عقل به گونه ای است که در نهایت به عشق و اوج معرفت عرفانی نائل می‌شود. بر این اساس، عقل و عشق و هرآنچه که از یک مبدأ در دایره هستی به دست می‌آید در مرحله‌ی صعود دوباره به اصل خویش بازگشت دارد و همچنین آنچه در دو دایره نزول و صعود تحقّق پیدا می‌کند، دارای مراتب متفاوتی می‌باشد. در واقع می‌توان عقل و عشق را مراحل عمیق و لایه‌‌های ژرف در سیر و سلوک یک انسان کامل به شمار آورد.
بررسی دلالت های الاهیاتی رابطه عقل و شهود از دیدگاه آیت اله جوادی آملی
نویسنده:
نویسنده:مرتضی تونی؛ استاد راهنما:محمدمهدی گرجیان؛ استاد مشاور :حسن عبدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رابطه عقل و شهود یکی از مباحث کلیدی در حل مسائل فلسفه دین، مانند سخن گفتن درباره خدا، اثبات وجود خدا، تبیین صفات خدا و ..است. از میان فیلسوفان معاصرعلامه جوادی آملی مباحث دقیقی را در تبیین و تحلیل رابطه عقل و شهود و دلالت‌های الهیاتی مطرح نمودند، که شهود از منظر استاد جوادی آملی امرعینی و قابل انتقال و استدلال است؛ از این‌رو برای برخی از مسائل مطرح شده در فلسفه دین مانند مساله خدا، صفات خدا و اسماء او، وحی و نبوت و معاد می‌توان استدلال عقلی آورد و دفاع کرد، عقل و شهود که دو راه رسیدن به حقایق عالم هستند، همانطورکه در علم حصولی و عقلی، برای سنجش صحت و سقم یک استدلال، ملاکی وجود دارد، در معرفت شهودی نیز برای ارزیابی شهود یقینی از غیر یقینی، ملاک و معیاری وجود دارد که ملاک آن عقل و شهود انبیاء و اولیای معصوم الهی است که به دور از هرگونه خطا و اشتباه است. این پژوهش از دیدگاه استاد جوادی آملی به دلالت های الهیاتی رابطه عقل و شهود، می‌پردازد و در پایان به این نتجه منتهی می‌شود که می‌توان در مباحث الهیاتی فضای بحث را گسترده کرد و مقام و منزلت عقل را ترفع بخشید و به نوعی گستره عقل را وسعت بخشید، و همچنین عقل و شهود دو بال رسیدن به حقیقت هستند و هیچ گونه تعارضی بین آنها نیست و جمع بین عقل و شهود جمع انضمامی نیست، وحدت عقل و شهود، وحدت جمع الجمعی است، و هر دوآنها از یک منشأ نشأت می‌گیرند و اگر از این منظر به مباحث الهیاتی نگریسته شود خیلی از شبهات و چالش‌هایی که در این فضا مطرح می‌شود قابلیت دفاع عقلانی دارد که از ارتباط تشکیکی عقل و شهود بدست می آید.
عقل و معیار اعتدالگرایی از دیدگاه کلام اسلامی
نویسنده:
سید احمد حسینی امینی ، علی اله بداشتی ، غلامحسین اعرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
این نوشتار در پی آن است که معیار اعتدال‌گرایی را از دیدگاه کلام امامیه بررسی نماید. به این منظور معیار اعتدال‌گرایی را به لحاظ معناشناختی و روش‌شناختی کاویده و به اعتدال در معنای اعم آن بر اساس قرآن و روایات پرداخته‌ایم. سپس آیات و روایات دال بر اعتدال را با تفاسیر و روایات مرتبط با آن‌ها محک زده و مبنای اعتدال اسلامی را به دست داده‌ایم و تأیید آن بر اساس سیرۀ معصومین: را بررسی کرده‌ایم. در امتداد بحث، مسئلۀ حجیت عقل در اثبات اعتدال نیز مطرح شده است. با تطبیق دادن سیره و روش اعتدالی این بزگواران به عنوان معدن رسالت وامامت با آیاتی که به اعتدال در روش و منش حکم دارند، معیارهای اعتدال‌گرایی و افراط‌گرایی به این نحو معین شد که مرجعیت و حجیت کتاب، سنت و عقل و استفاده از آن‌ها در خصوص حد اعتدال باید مدنظر قرار گیرد و هرآنچه با سیرۀ ائمه: منافات داشته باشد به‌مثابۀ خروج از مسیر اعتدال‌گرایی بوده و مورد وثوق نیست.
صفحات :
از صفحه 183 تا 202
چگونگی ارتباط نفس با عقل فعال ازمنظر حکمت صدرایی
نویسنده:
زهرا حاجی‌نیا ، وهادی ایزانلو
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چگونگی ارتباط نفس با مبادی عالیه هستی به‌ویژه عقل فعال، از مسائل مهم فلسفه صدرایی است. ازنظر ملاصدرا نفسِ انسان ازطریق حرکت جوهری از عالم طبیعت به عوالم بالاتر سلوک یافته و با عقل فعال اتحاد برقرار می‌کند و به ادراک معقولات نایل می‌گردد. در این دستگاه معرفتی ادراک معقولات، به مشاهده نفسِ حقایق حاصل می‌شود؛ بدین‌صورت که صور خیالی و عقلانی، هریک در مقام خود، دارای ثبات و تجرد ذاتی‌اند و نفس با حرکت جوهری به مرحله ادراک عقلی راه می‌یابد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی می‌کوشد تبیینی روشن از چگونگیِ این نحوه ادراک و به‌طور خاص، نحوه اتحاد آن با عقل فعال ازمنظر ملاصدرا ارائه نماید. برای رسیدن به این مقصود، نخست باید ماهیت نفس، عقل، ادراک و نحوه اتحاد نفس با عقل فعال و دیگر مبادی عقلی و کیفیت ارتباط صورت معقوله با ادراک شهودی از حقایق عقلی موجودات، ازمنظر فیلسوفان پیش از ملاصدرا بررسی گردد تا راه حل مسئله پژوهش حاضر را فراهم ‎نماید.
صفحات :
از صفحه 43 تا 63
عقل و الهام در اسلام: الهیات، فلسفه و عرفان در اندیشه مسلمانان [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Todd Lawson
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
معرفت و قدرت در فلسفه های حمیدالدین کرمانی و ملاصدرا شیرازی [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Sayeh Meisami (سایه میثمی)
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
Springer International Publishing;Palgrave Macmillan,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ترجمه ماشینی: این کتاب بررسی تطبیقی ​​دو متفکر بزرگ شیعی، حمید الدین کرمانی از مصر فاطمی و ملاصدرا از ایران صفوی است که توانمندی متقابل گفتمان‌های مربوط به شکل‌گیری دانش و اقتدار دینی-سیاسی را در برخی زمینه‌های اسماعیلی و دوازده امامی نشان می‌دهد. کتاب به بررسی مفاهیم، ​​روایات و ادله ای می پردازد که به ایجاد و توسعه گفتمان در مورد ولایت مطلقه امام و نمایندگان ایشان کمک کرده است. برای نشان دادن این امر، فرازهای کلیدی از متون اولیه به زبان عربی و فارسی ترجمه شده و از نزدیک مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا ترکیب گفتمان های فلسفی، صوفیانه، کلامی و کتاب مقدس را برجسته کند. همچنین این کتاب تأثیر گفتمانی نصیرالدین طوسی را به عنوان کلیدی برای انتقال روایات علم و حجیت اسماعیلی به فلسفه شیعی متأخر و تداوم آن تا دوران جدید و معاصر به ویژه در روایت ولایت فقیه مورد بحث قرار می دهد. جمهوری اسلامی ایران.
تأملی در نسبت میان مرجعیت عقل و معرفت‌شناسی اشراقی در ایمان‌گروی بشر عصر حاضر
نویسنده:
وحید عزیزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در عصر حاضر که قوای ادراکی-ذهنی و تعقل برترین ویژگی انسان شمرده می‌شود و شواهد تجربی توانسته‌اند ربط نفس و ذهن و به تبعِ آن تجربه‌های معنوی و مغز را در مقولۀ عقل عملی روشن سازند، مرجعیت عقل و تأثیر تکامل تدریجی مغز در گرایش به ایمان مورد توجه فلسفۀ تکامل‌گرای طبیعی قرار گرفته است. اگر ایمان باورهایی را شامل می‌شود که شأن و جایگاه معرفتی دارند، بی‌شک پسندیده‌تر است که از پشتوانۀ عقلانی برخوردار باشد، زیرا داده‌هایی که قوای شناختیِ ویژه برای شواهدِ تجربیِ پایه‌ای به ارمغان می‌آورند مقبولیت ایمان مبتنی بر عقل را برای پیروان مکتب‌های فلسفیِ شاهدگرایی برآورده می‌سازند. از سوی دیگر در مطالعات انفسی پیرامون مسئلۀ ایمان، معرفت اشراقی و جنبه‌های شهودی مرتبه‌ای عالی‌تر را به خود اختصاص می‌دهند. ایمان و عقل مکمل یکدیگر، ضروریِ تعالی و دو حقیقت هم‌افزا هستند و آنجا که عقل امور مربوط به دغدغۀ نهایی را حل‌نشده رها کرده ایمان نقش خود را در ادارۀ حیات انسان‌ها ایفا کرده است. فعالیت‌های متعارف عقل با تنگناهای حاکم بر عقل و نیز خودمحوری آن تحدید می‌شود. هرچند مرتبۀ ایمان بالاتر از عقل است، اما کارکرد قوای مغزی-ذهنی و به دنبال آن نیروهای عقلانی در بهبود وضعیت انسان عصر حاضر که برای استمرار حیات فردی و اجتماعی خود نیاز جدی به ایمان‌گروی و تجربه‌های معنوی دارد انکارناپذیر است. به نظر لازم و ضروری است که در آموزش‌های رسمی آن دسته از رهیافت‌هایی که به تقویت توأمان ابعاد معرفت‌شناختی، عقلانی و ایمانی بشر می‌انجامند گنجانده شوند.
صفحات :
از صفحه 157 تا 164
درسگفتار کتاب آموزش فلسفه
مدرس:
زهیر بلندقامت
نوع منبع :
صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
چکیده :
جلسه ا تا 49 درسگفتار حاضر، حاوی درس اول تا بیستم کتاب آموزش فلسفه یعنی مباحث معرفت شناسی جلد اول کتاب آموزش فلسفه است.
بررسی تطبیقی کارکرد عقل در کلام فلسفی و تفکیکی
نویسنده:
حمیدرضا شاکرین
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
کارکردها و چگونگی کاربست عقل از مسائل مهم روش‌شناختی در حوزه علم کلام و معارف اعتقادی است. در تاریخ علم کلام شیعه، عقلگرایی، بویژه عقل فلسفی را می‌توان رویکرد غالب به حساب آورد. در عین حال در حدود و ثغور و چگونگی کاربست عقل و میزان اعتبار بخشی به آن اختلافاتی رخ نموده است. مقاله حاضر درپی آن است که این مساله را با روش اسنادی – تحلیلی، از منظر کلام عقلی - فلسفی و کلام تفکیکی که آن نیز مدعی نوعی عقلگرایی به نام خرد نوری و فطری است بررسی کند. نقش چنین تحقیقاتی در سنجش میزان قوت و ضعف هر یک از دو مدل روشگانی یاد شده و کمک به توسعه و تعمیق منطق علم کلام ضرورت بخش آن است. نتیجه این تحقیق دریافت وجوه کارآمدی افزونتر عقلگرایی اصطلاحی اعم از منطقی و فلسفی در علم کلام و بیان ناراستی‌ها و نارساییهای مدل تفکیکی در این عرصه است.
صفحات :
از صفحه 41 تا 70
  • تعداد رکورد ها : 331