جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فتنه های داخلی و مشکلاتی که فراروی حکومت نوبنیاد امام علی (ع) پدید آمد، ضرورت تشکیل سپاهی کارآمد را دو چندان می کرد. هرچند این سپاه می توانست به مثابهابزاری برای کنترل اوضاع و دفع فتنه ها عمل نماید اما بافت قبیله ای آن از استعداد تعارض و تنش های درونی برخوردار بود. پرسشی که این پژوهش حول محور آن سامان‌یافته این است که بافت قبیله‌ای سپاه امام چه نقشی در کامیابی‌ها و ناکامی‌های ایشان داشت و امام از چه منطقی برای کارآمدی بیشتر این بافت ناهمگون پیروی می‌کرد؟ مدعای این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی – تحلیلی و متکی به داده‌های مندرج در منابع تاریخی است، حکایت از آن دارد که امام می‌کوشید با تکیه‌بر عنصر (ایمان) و (جهاد فی سبیل الله) میان سپاه ناهمگون خود نوعی وحدت ایدئولوژیک پدید آورد و آنان را برای مقابله با دشمن مهیا سازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سپاه او نیز به همان میزان که از راهبرد امام متابعت می‌کرد، از قدرت فتح میدان برخوردار بود و به همان میزان که از راهبرد ایشان تخطی می‌نمود، میدان را به حریف واگذار می‌کرد.

چکیدهگرایش مردم به امام علی (ع) با شور و شوق فراوان و اصرار آنان جهت پذیرش خلافت از یک سو و عدم همراهی با آن حضرت در دوران حکومت امام (ع) از دیگر سو از جمله مسائلی استکه در نهج البلاغه در خطبه ها و نامه ها و حکمت های آن حضرت و همچنین در متون تاریخی تجلی یافته است. در این پایان نامه در پی علت یابی این مسأله هستیم که علت گرایش مردم با شوق وصف ناشدنی به امام علی (ع) و روی گردانی آنان از آن حضرت در دوران حکومت امام (ع) که با نکوهش آنان حاصل گردید چیست؟ در این پایان نامه با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و با تکیه بر کتاب نهج البلاغه و متون تاریخی به رفتار شناسی مردم در دوران حکومت امام علی (ع) پرداخته ایم و نتایج بدست آمده حاکی از آن است که علت گرایش مردم به امام علی (ع) بر اثر اقدامات نادرست عثمان در دوران حکومتش و همکاری که امام علی (ع) در طول دوران خلفا جهت حفظ اساس اسلام و مصالح مسلمین انجام داده بود، منتج به بیعتی بی نظیر و از روی اندیشه و اختیار گردید و علت روی گردانی مردم از امام علی (ع) در زیاده خواهی و قدرت طلبی سران جمل با طرح شعار خونخواهی عثمان و ادعای اجباری بودن بیعتشان با آن حضرت، سکوت و عدم همکاری صحابه برجسته ای که در دوران پیامبر (ص) و خلفا در تحولات جامعه اسلام اثر بخش بودند و بر افراشتن پیراهن خونین عثمان و تحریک احساسات و عواطف مردم از طرف معاویه بود. کلید واژه: امام علی(ع)، نهج البلاغه، گرایش، روی گردانی

آنجا که دستیابی به بهترین جامعه و شناخت اصول و مبانی آن، از اساسی ترین اهداف شریعت الهی و تلاش انسان های صالح در میدان اندیشه و عمل بوده است، لذا در این مقاله آسیب هایی که از نظر سیاسی و اجتماعی، جامعه اسلامی را تهدید می کند مورد بررسی قرار گرفته است تا به واسطه آن نظام های الهی از یورش آن آسیب ها مصون مانده و رهاورد نهضت های انبیاء و اولیاء، استمرار و گسترش یابند. این مقاله آفت های سیاسی و اجتماعی را در نهج البلاغه مطالعه، بررسی و تحلیل کرده و به همراه راهکارهای آن ارائه نموده است. آفت هایی چون هرج و مرج شغلی و اجتماعی، باج خواهی و امتیازطلبی، عدم توجه به نهادینه کردن آزادی های سازنده و قانونمند، بی توجهی به عدالت و ظلم به مردم، بی مهری با مردم و خط کشی های نامربوط، بی انصافی و نادیده گرفتن مظلومان، عدم وجود اعتذار هنگام اشتباه، بی توجهی به عامه مردم به همراه خشنودسازی خواص و ... آسیب هایی هستند که جامعه و نظام اسلامی را تهدید می کنند. وجود مبانی و مصادیقی از علوم سیاسی و اجتماعی در آن نشانه پویایی و جاودانگی و عدم تعلق آن به مکان و عصر خاصی است. لذا توجه به اندیشه ها و فرامین معصومین همیشه انسان و جامعه انسانی را از نابودی باز می دارد.

عدالت به‌عنوان مبنا و هدف حقوق جایگاه ویژه‌ای در نظامهای حقوقی و نظام حقوقی اسلام دارد. به‌خصوص آن‌که عدالت از زبان عدل‌شناسی مطرح شود که خود در سیره و گفتار مظهر عدل تام است. در این نوشتار تلاش گردیده است تا ضمن بررسی واژة عدل و ظلم از گفتار علوی آثار آن در نظام حقوقی و بویژه، حقوق کیفری بررسی گردد.