جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب، آخرین اثر ادوارد سعید ـ استاد ادبیات انگلیسی تطبیقی دانشگاه کلمبیا ـ است و شامل گفتارهای درسی وی در خصوص اومانیسم، وظایف اومانیست، بازگشت به فیلولوژی (زبان‌شناسی تاریخی) و مقدمه‌ای بر محاکمات ـ اثر معروف اویرباخ ـ است. در کتاب، تصریح گردیده است: "سعید مدعی است تا زمانی که خود ـ آگاهی را با انتقاد از خود تکمیل نکنیم، یا در حقیقت زمانی که ندانیم که خود ـ آگاهای با انتقاد از خود است که ساخته می‌شود، اومانیسم و جلوه‌های علمی آن (انسانیت) هنوز در افق مشاهده نمی‌شود. آن چه این اکمال را فراهم می‌سازد و شناخت تازه‌ای را امکان‌پذیر می‌کند، مطالعه‌ی ادبیات است. کوتاه سخن آن که، مطالعه‌ی ادبیات ـ یا بهتر نقد ادبی ـ هنگامی که با خودآگاهی به کمال رسانیده شود، شکوفایی واقعی توانایی بی‌همتای انسان را به ارمغان می‌آورد: ظرفیت خود ـ ناقدی". در ادامه نگارنده در پاسخ به این سئوال که چرا اشتغال ذهن به تمام آن جه انسانی است به ضرورت می‌تواند با توانایی نقد خویشتن ما ارتباط پیدا کند، خاطرنشان می‌سازد: "هنگامی که نقد در دانشگاه‌های ما تنگ‌نظرانه نباشد، هنگامی که نقد، مفاهیم و سنت‌های سایر فرهنگ‌ها را مطالعه کند، روزنه‌ی بازی است که می‌تواند منتقد خویش باشد. چنین است که دیگری، منبع و ذخیره‌ای برای شناخت بهتر انتقاد از خود است". کتاب با بحث درباره‌ی "ویکو" آغاز و با ارتباط اومانیسم در زندگی و سیاست آمریکا پایان می‌پذیرد.

ذخیرة ادبی و گنجینة تراوش‌های فکری «سید مودودی» برگرفته از قرآن و سنت رسول الله (ص) است. نوشته‌ها و تراوشات فکری وی تا آنجا گسترش یافت که به اطراف و اکناف شبه‌قارة هند، پاکستان و بنگلادش هم رسید و هزاران انسان آنها را مطالعه کردند. او اعتقاد داشت فعالیت سیاسی بر اساس ویژگی‌های اخلاقی، برگرفته از اصول اسلامی است و طرح این استراتژی، استانداردهایی را در اختیار تودة مردم قرار داد که بر اساس آن بتوانند نیک‌ها را از میان بدها برگزینند؛ از بدها بپرهیرند و نیکان را وارد میدان کنند. سید مودودی و نوشته‌های او برای نخستین بار جدیت، شرافت، پرهیز از تهمت‌های ناروا، متانت و شفاف‌گویی، امانت‌داری و دریافت را در عرصة سیاست، دخالت داده و نشان دادند که سازندگی منوط به عمل است نه به شعارهای توخالی. سید مودودی معتقد است: استراتژی نهضت اسلامی این نیست که با زور و بند، یک سیاست سطحی آرزوی‌ گونه‌ای اصلاح موقت و آتی را در سر بپروراند؛ بکله استراتژی این است که با تربیت تدریجی آحاد ملت، ملت را به سطح مطلوب اصلاح برساند. مجموعة حاضر حاوی سخنان نغز و منتخب بزرگ‌ترین مصلح و اندیشور روزگار کنونی و نظریه‌پرداز اسلامی، سید ابوالاعلی مودودی، است.

الحكمة الخالدة، كتابى است در حكمت عملى، تأليف ابوعلى مسكويه (متوفى 421ق) حكيم، مورخ و اديب عهد آل بويه. اين كتاب، اندرزنامه‌اى است شامل ادب و حكمت اقوام ایرانى، هندى، عرب و رومى؛ به همين سبب، گاهى آن را «آداب الفرس و الهند و العرب و الروم» نيز ناميده‌اند. زبان اين اثر، عربى است و آنچه آقابزرگ تهرانى و خوانسارى درباره فارسی بودن آن گفته‌اند، ظاهراً مربوط به ترجمه‌اى عربى از جاويدان‌خرد هوشنگ است كه مسكويه آن را به فارسی برگردانده است. / هدف مسكويه، از نگارش اين اثر، تربيت و ارشاد نفوس جوانان و دوستداران حكمت بوده است. / ساختار: اين كتاب، مجموعه گفتارهایى بدون ترتيب به نظر مى‌رسد، اما در حقيقت نویسنده از ميان منابعى كه در اختيار داشته، آنچه را با فرهنگ ایرانى و اسلامى تناسب بيشترى داشته، برگزيده است؛ چنان‌كه از جهت كمّى، بيشترين تعداد پندها به مردم عرب و مسلمانان اختصاص دارد و حكمت‌هاى ایرانيان و روميان و پندهاى نقل‌شده از حكماى هند در مرتبه بعد قرار دارند. / مطالب اين كتاب را مى‌توان از جهت صورى در سه قالب حكمت، وصيت و تمثيل طبقه‌بندى كرد؛ حكمت‌ها همگى جملات اسميه‌اند؛ وصايا گفتارهایى هستند خطاب به كسى يا گروهى و تمثيل، بهره گرفتن از رمزها و نمادهاست كه در لوح قابس (گفتگويى ميان قابس، يكى از شاگردان سقراط و شخصى نامعلوم) آمده است.

لویناس ریشه‌‌های خلأ عظیم اخلاقی عالم تجدد را در سیطرۀ هستی‌‌شناسی غربی می‌‌جوید و نشان می‌‌دهد که آن چگونه همه چیز را یا با منحل کردن در رابطۀ ادراکی سوژه و ابژه تحت یک «کلیت» فراگیر قرار می‌‌دهد و یا، در صورت مقاومت، از اساس سرکوب و محو می‌‌سازد. نوشته‌‌ای که در پی می‌‌آید می‌‌کوشد تا: 1. نشان دهد که چرا لویناس در جهت عبور از سلطۀ هستی‌‌شناسی، بر خلاف فیلسوفانی چون هیدگر، فوکو و اشتراوس، به دفاع از سوبژکتیویته می‌‌پردازد؛ و 2. در این مسیر، بعضی از امکاناتی را ملاحظه و بررسی ‌کند که تأملات لویناس در سوبژکتیویته می‌‌تواند برای تفکر و عبور از خلأ اخلاقی عالم معاصر فراهم آورد.

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. مهمترین ساحتی که هستی دیگری با هستی دیگری مجاور می شود، لحظه ی نیستی و مرگ اوست. این امر به رابطه اخلاقی بنیادینی منجر می شود که در آن مسئولیت در برابر مرگ دیگری بنیاد و مهمترین وجه مسیر تحقق هستی ما ست. به زعم ما فهم هستی چنان که هایدگربر آن پافشاری می کند هستن به سوی مرگ خود، از طریق رابطه ی اصیل دازاین با مرگ خود نیست، بلکه مرگ دیگری، نقطه ی عزیمت ویران کننده ی دریافتن نیستی گره خورده با هستی است. هستی در هستن برای دیگری و سوبژکتیویته در کنش های ارتباطی انسان با دیگری و متعاقب آن با مراقبت از دیگری در برابر مرگ متحقق می شود.

فاقد چکیده