جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)» نام مجموعه کتاب‌ هایی است در ۳۵ جلد که توسط سید جعفر مرتضی عاملی در شرح زندگانی حضرت محمد (ص) نوشته‌ است. نویسنده از بیست سالگی شروع به مطالعه و تحقیق در مورد سیره نبوی کرده و حاصل مطالعات خود را به تدریج منتشر ساخته‌ است. نویسنده در این کتاب‌ ها به بررسی اثرات مسئله منع حدیث در درستی حقایق تاریخی و نقش تازه‌ مسلمانان اهل کتاب در تاریخ اسلام می‌ پردازد و روش‌ های سیره‌ نگاری را بررسی و اسلوب خود را تشریح می‌ کند. جلد یازدهم این کتاب به جنگ خندق و جنگ بنی قریظه پرداخته شده است.

کتاب «الامام الحسن علیه السلام في مواجهة الإنشقاق الاموي» نوشته سامی بدری، سعی کرده است روایات و منقولات موجود درباره صلح امام حسن علیه السلام را در ترازوی نقد و بررسی قرار دهد و صحیح را از سقیم تشخیص دهد. با آن که درباره امام حسن علیه السلام و صلح ایشان کتاب های متعددی نوشته شده، ولی هنوز جای پژوهش بیشتری دارد. کتاب حاضر در همین راستا سعی کرده است روایات و منقولات موجود در باره این صلح را در ترازوی نقد و بررسی قرار دهد و صحیح را از سقیم تشخیص دهد. مؤلف بازخوانی مصادر اولیه را در راستای جواب به این دو سؤال سلبی دانسته که چرا مردم عراق در زمان امام علی، امام حسن و امام حسین علیهم السلام از یاری ایشان دست کشیدند و نتوانستند مانند مردم شام که به یاری معاویه برخاستند دولتی تشکیل بدهند. بحث دیگری که مؤلف دنبال آن است، جواب به این حرف مستشرقین و کسان دیگری که عصمت امام حسن علیه السلام را قبول ندارند می باشد که شخصیت امام حسن علیه السلام شخصیتی جدای از پدر بزرگوارش امام علی علیه السلام بود.

کتاب «موسوعة أهل البیت علیهم السلام» نوشته علی آشور، که به بررسی زندگی چهارده معصوم در بیست جلد می پردازد. جلد هفتم این کتاب به موضوع فاطمه زهرا (ص) می پردازد. برخی از عناوین مرتبط با جلد هفتم شامل: دور فاطمة (ع) السیاسي و شانها الاجتماعي، دفاع فاطمة (ع) عن الخلافة علی (ع)، جهاد فاطمه (ع)، فاطمه (ع) في احد، فاطمة في حرب الخندق، فاطمة تعلم النساء و الرجال، عبادة فاطمة (ع)، وقت وفاتها (ع) و غیره می باشد.

«أبوطالب عليه‌السلام ثالث من أسلم»، نوشته سید نبیل حسنی، کتابی است کلامی، که در صدد بیان رتبه اسلام ابوطالب (ع) است. نویسنده در این کتاب ثابت می‌کند ابوطالب (ع) پس از حضرت خدیجه و علی (ع)، سومین شخصی است که اسلام آورده است. این کتاب به زبان عربی در زمان معاصر و در یک جلد تألیف شده است.

«الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)» نام مجموعه کتاب‌ هایی است در ۳۵ جلد که توسط سید جعفر مرتضی عاملی در شرح زندگانی حضرت محمد (ص) نوشته‌ است. نویسنده از بیست سالگی شروع به مطالعه و تحقیق در مورد سیره نبوی کرده و حاصل مطالعات خود را به تدریج منتشر ساخته‌ است. نویسنده در این کتاب‌ ها به بررسی اثرات مسئله منع حدیث در درستی حقایق تاریخی و نقش تازه‌ مسلمانان اهل کتاب در تاریخ اسلام می‌ پردازد و روش‌ های سیره‌ نگاری را بررسی و اسلوب خود را تشریح می‌ کند. جلد نخست «الصحیح من سیرة النبی الاعظم (ص)» به مباحث تمهیدی درباره تاریخ صدر اسلام پرداخته و روش تدوین کتاب را یادآور شده است. وی در جلد اول سعی کرده سیاست های حاکمان اموی و عباسی در مخالفت با سنت پیامبر (ص) را تبیین نماید و بعضی از تلاش های آنان در جهت تحریف سنت پیامبر اسلام را بازگو كند، علامه سید جعفر مرتضی در جلد اول توجه خاصی ‌به این مهم دارد که تحریف و پوشاندن حقایق صدر اسلام بعدها در ‌تاریخ نگاری ‌تاثیر ‌فوق العاده داشته است. به اعتقاد او منع تدوین حدیث، وارد شدن فرهنگ یهود و اهل کتاب، عدالت صحابه و طرد روایات راویان شیعه و فضیلت تراشی‌ برای ‌بزرگان اهل‌ سنت از جمله مواردی است که مانع اصلی ثبت دقیق سیره پیامبر اعظم (ص) بوده ‌است.

النزاع و التخاصم فی ما بین بنی أمیة و بنی‌هاشم، اثر تقی‌الدین مقریزی (845-766ق)، با تحقیق حسین مونس، کتابی است در مورد اختلافات بنی‌هاشم و بنی امیه که به زبان عربی و در اوایل قرن نهم هجری نوشته شده است. این اثر، از کتاب‌های معتبر فلسفه علم تاریخ و نمونه ای از آراء‌اندیشمندان در این زمینه قلمداد می‌شود که قدرت تفکر و بیان و نگارش و استدلال مؤلف خود را به خوبی نشان می‌دهد. کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در چندین عنوان، مطرح گردیده است.روش مقریزی در این اثر، مانند روش استادش ابن خلدون، تحلیلی است. وی به رخدادهای تاریخی به عنوان یک سلسله وقایع که پی درپی می‌آیند، نگاه نمی‌کند. او تلاش می‌کند وقایع تاریخی را تحلیل و از آن نتیجه گیری کند.

موسوعة شهادة المعصومين (علیهم السلام) ، اثر آقایان محمود لطیفی، سید علی‌رضا جعفری، محمود شریفی و محمود احمدیان، مجموعه روایاتی است مربوط به زندگانی و شهادت چهارده معصوم (علیهم السلام) که به زبان عربی و در سال 1380ش، تدوین شده است. کتاب با مقدمه نویسندگان آغاز و مطالب در چهارده جزء، در سه جلد، تنظیم شده است. هریک از اجزای کتاب، مربوط به زندگانی یک معصوم (علیه السلام) بوده و خود دارای نه فصل است که اسلوب فصول تمام اجزا، مانند هم است؛ بدین‌گونه که در فصل اول که مربوط به شخصیت معصوم (علیه السلام) می‌باشد، به تاریخ ولادت، شهادت، مدت عمر و امامت، القاب، کنیه و نام پدر، مادر و اولاد، اشاره گردیده است؛ در فصل دوم، گوشه‌هایی از آزارها و اذیت‌هایی که هر معصوم (علیه السلام) در عصر خود متحمل شده، بیان شده است؛ در فصل سوم، اخباری که از خداوند، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و یا سایر معصومین (علیهم السلام) پیرامون شهادت هر معصوم وارد شده، بیان گردیده است؛ فصل چهارم، مربوط به وصایای معصومین (علیهم السلام) است و در فصل پنجم، اتفاقاتی که در مدت بیماری تا شهادت معصوم رخ داده، بیان شده است؛ در فصل ششم به کیفیت شهادت و در فصل هفتم به نحوه تجهیز معصوم ، اعم از غسل، تکفین، نماز و دفن اشاره شده است؛ در فصل هشتم نیز به وقایع پس از شهادت و در فصل نهم، به مراثی مربوط به هر معصوم، پرداخته شده است. نویسندگان، روایات مروبوط به هریک از موضوعات فوق را از منابع معتبر، نقل کرده‌اند؛ بدون تحلیل، توضیح یا تشریح آن‌ها. "جلد سوم" شامل مقتل امام سجاد، امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عسکری (علیهم السّلام) و حیات امام مهدی (علیه السّلام) است

اين اثر، رساله اى مختصر در تاريخ چهارده معصوم عليهم السلام است كه روايت جهضمى( ۲۵۰ م) اما منسوب به ابن ابى ثلج( ۳۲۵ م) است و پيش از اين در مجموعه نفيسه با عنوان تاريخ ائمه منتشر شده است. اين رساله در محورهاى مشخصى از هر يك از معصومان سخن گفته است: ۱- تاريخ وفات ۲- فرزندان ۳- مادران ۴- القاب ۵- كنيه ها ۶- مدفن ۷- باب ها. مؤلف در هر يك از اين محورها به نام پيامبر يا امام اشاره كرده و گاه در چند كلمه، مطالب خود را بدون سند مجزا بيان مى كند جز آنكه در ابتداى نقل خود گاه راوى اصلى را نام برده است. اين اثر اخيراً توسط سيد محمدرضا حسينى جلالى تحقيق شده و به صورت كتاب مستقل در آمده كه البته بخشى از آن مقدمه و بخشى هم پاورقى‏هاست و به نسخه ها و همچنين مطالب مشابه در منابع ديگر اشاره مى كند. وى در مقدمه طولانى كتاب به اسناد آن اشاره كرده كه عبارتند از: ابن خشاب و حسين بن حمدان خصيبى‏ اين اثر پيش‏تر به ابن ابى الثلج بغدادى( ۳۲۵ م) نسبت داده مى‏شد، ليكن محقق معاصر سيد محمدرضا حسينى جلالى اين رساله را به پنج نفر نسبت داده است: ۱- نصر بن على جهضمى ۲- امام رضا عليه السلام ۳- احمد بن محمد فاريابى ۴- ابن ابى الثلج بغدادى ۵- ابن خشاب. وى معتقد است با توجه به اينكه بيشتر نصوص كتاب از ائمه اخير نقل شده است به نظر مى رسد اين روايات، اصلى واحد داشته كه افراد مختلف آن را نقل كرده‏اند و به هر يك از ايشان نسبت داده شده است. جهضمى كه فقط برخى از روايات را نقل كرده از راويان اهل سنت به شمار مى رود. سيد بن طاووس و شيخ حر عاملى اين رساله را به او نسبت داده اند. بر روى نسخه تركى كتاب به نام امام هشتم اشاره شده ولى آن حضرت هم مؤلف اثر نيست بلكه برخى روايات به ايشان مى رسد. سزگين، اين رساله را به فريابى نسبت داده كه او راوى از نصر جهضمى است ولى محقق كتاب، اين نسبت را هم ناتمام مى‏داند. چهارمين نفرى كه كتاب به او منسوب است ابن ابى‏ثلج است ولى برخى روايات، از متاخرين وى نيز نقل شده است. همچنين است نسبت كتاب به ابن خشاب يا خصيبى. به هر حال اين نقل در دوره‏ هاى مختلف از افراد متعدد نقل شده و مؤلف واحدى ندارد.

کتاب «حياة الإمام الحسن عليه السلام» نوشته باقر شريف قرشی، که در دو جلد در مورد زندگی امام حسن (علیه السلام) نوشته شده است. باقر شريف تلاش كرده از تحليل و اظهار نظر درباره روايات فروگذار نكند و بخصوص در مواردى كه يك خبر با مسلمات تاريخى و گاه با اصول مذهبى شيعه سازگار نيست به بررسى آن پرداخته است. مؤلف در آثار خود مقيد به ذكر منابع در پاورقى‌هاست. به رغم دقت و تحقيق وى، به نظر مى‌رسد در مواردى هم به قلم‌فرسايى و توضيح واضحات دچار شده و هم نگاه غالب سنتى در آثار مربوط به ائمه را از دست نداده است. همچنين در موضوع راويان، بيشتر به جمع‌آورى پرداخته و بررسى كافى انجام نشده و مشتركات تفكيك نشده‌اند. جلد دوم این کتاب شامل عناوین زیر است: به خلافت رسیدن امام دستورات حکومتی امام نامه به معاویه و جواب معاویه به امام جنگ امام با معاویه خیانت لشکر صلح امام حسن علیه السلام