جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫ابن عباس از قبيله قريش و خاندان بني‌هاشم بود، و احترام بسياري براي خاندان پيامبر گرامي اسلام و اهل بيت(ع) قايل بود. اين حس احترام باعث شده بود که تلاش براي توجه همگان به خاندان پيامبر اکرم( را در تمام دوراني که چهار خليفه در مسند حکومت بودند، و بلکه تا آخر حيات، ادامه دهد. اين پژوهش با روش توصيفي و تحليلي به بررسي رفتار وي در قبال چهار خليفه پرداخته است. ابن عباس در عهد خليفه اول، با او بيعت نکرد، و بارها حديث قرطاس را با تاسف و اندوه ذکر کرده، و گريه مي‌کرد. ايشان با خليفه اول رابطه خوبي نداشت، و مسئوليتي در اين زمان به او و خاندان بني‌هاشم داده نشد. اما خليفه دوم براي حل مشکلات خود، از ابن عباس درخواست مشاوره مي‌کرد. در زمان خليفه سوم، هفت سال آخر حکومت عثمان، همراه با بدعت‌هاي متعدد و مخالفت‌هاي گسترده با سنت بود. در اين ميان، ارتباط ابن عباس در دوران اول با عثمان کم بود و هيچ منصبي به ايشان داده نشد، ولي ابن عباس در هفت سال آخر از حکومت عثمان، دوراني پر از اعتراض را نسبت به عثمان سپري کرد. عثمان وي را به مقام اميرالحاج منصوب کرده بود، ولي ابن عباس با وي مناظره نموده، و از حريم ولايت اهل بيت(ع) دفاع مي‌کرد. در زمان حکومت امام علي(ع) ، ابن عباس در تمام کارهاي مهم حکومتي و مشکلات سياسي، مشارکت فعالي داشت. او مشاور علي(ع) در سه جنگ صفين، نهروان و جمل بود. وي در موقع شهادت علي(ع) در کوفه بود و از مردم کوفه براي فرزند آن حضرت، امام حسن(ع) بيعت گرفت. او تبحر خاصي در علم حديث، فقه، تفسير و علوم قرآن داشت، و فتوا نيز صادر مي‌کرد؛ در مکه مدرسه تفسيري بنيان نهاد، و شاگردان برجسته‌اي را پرورش داد. ابن عباس تا آخرين لحظه حيات از ولايت اهل بيت(ع) دفاع کرد.