جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مولانا در مثنوی معنوی بر اساس تجربیات روحانی و دیدگاه عرفانی خویش، به کمک آیات و روایات و احوال انبیا و حکایات و تمثیلات، به گونه ای نغز و مؤثر از فیض و رحمت حق، سخن می گوید. آنچه که مسلم است، این است که از جانب خداوند امواج رحمت الهی همواره ساطع و منتشر می گردد. و این انسان جاهل است که گاهی وجود خود رااز پرتو این امواج دور می سازد. مولانا با بیان زیبا و جذاب خود آنچنان رحمانیت و رحیمیت حق را در آیینه مثنوی به تصویر می کشد که نشانه های قهر و غضب الهی را تحت الشعاع قرار می دهد، چرا که اصل و متن خلقت رحمت است.«الوجود کله رحمه».مثنوی نیز قرآن کریم و انبیا و اولیای الهی را از جلوه های بارز رحمت حق و اطاعت و تبعیت از آنان را موجب بهره مندی از دریای بی کران رحمت الهی می داند. امیدوار بودن به رحمت الهی در زندگی انسان را به سوی کمال و ترقّی که هدف خلقت است، سوق می دهد.

سنجش نیازهای فرهنگی به عنوان گامی اساسی در جهت برنامه ریزی توسعه فرهنگی، تحقق عدالت و بهبود روابط اجتماعی به شمار می آید. در این زمینه، روش مطالعه حاضر، پیمایشی است و برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری آن، کلیه شهروندان بالای 15 سال شهرستان کاشان است که میزان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد 720 نفر تعیین شده است.نیازهای مورد بررسی به چهار دسته نیازهای فرهنگی- اجتماعی، علمی- آموزشی، دینی و تفریحی- هنری تقسیم شده است. به طوری که نیازهای فرهنگی- اجتماعی با میانگین 37.11 دارای بیش ترین مقدار و نیازهای دینی- مذهبی با میانگین 15.01 دارای کم ترین مقدار است و سایر نیازها در میان آن ها قراردارند. میانگین نیازهای فرهنگی- اجتماعی، علمی- آموزشی و دینی زنان بیش تر از مردان است. اما در بخش نیازهای هنری- تفریحی تفاوتی مشاهده نمی شود. میانگین نیازهای فرهنگی- اجتماعی و هنری-تفریحی افراد ساکن در روستا بیش تر از ساکنان شهر است و در سایر نیازها تفاوتی مشاهده نمی شود. اگرچه میان تحصیلات و نیازهای دینی و هنری- تفریحی رابطه مشاهده نمی شود اما تحصیلات بانیازهای فرهنگی- اجتماعی و هم چنین نیازهای علمی– آموزشی دارای رابطه ای معکوس است. و در نهایت با افزایش سن فقط نیازهای هنری- تفریحی افزایش می یابد و میان سن و سایر نیازها رابطه وجود ندارد. هم چنین در اولویت بندی الگوهای مورد بررسی، ازنظرپاسخ گویان خانواده دارای اولویت اول، دوستان، معلمین، استادان، روحانیون و شخصیت های اسلامی در اولویت دوم و سایر شخصیت ها (هنری، ورزشی، سیاسی، هنرپیشه ها و ورزشکاران خارجی، همکلاسی ها و...) در اولویت سوم قرار دارند.

در تاریخ اندیشه اسلامی جستجو برای دست یابی به معرفت حقیقی تحت چهار عنوان، فلسفه، کلام، حکمت اشراق و عرفان و تصوف صورت گرفته است.طریق اندیشندگان اشراقی با اندکی تفاوت به طریق عرفا و صوفیه نزدیک است.حکمای اشراقی و عارفان و صوفیان پاکدل، تمام هم خویش را صرف تصفیه دل از رذایل و تحلیه آن به فضایل نموده و کوشیده اند تا آینه دل را از خار انکار و نقوش اغیار به آب ذکر، شست و شو دهند تا بتوانند جمال محبوب ازلی را در آن تماشا کنند.از نظر عرفا و صوفیه و اندیشندگان اشراقی، «طور ماورای عقل» یکی از راههای نیل به معرفت حقیقی است. «طور» کلمه ای قرآنی است و مفهوم طور ماورای عقل را در آثار قدمای بزرگ صوفیه، قبل از قرن پنجم می توان یافت. این تعبیر ظاهرا نخستین بار از آثار غزالی وارد عرصه شعر و ادب عرفانی فارسی شده است و سپس آن را در آثار عین القضات همدانی، عطار نیشابوری، و حتی فلاسفه عصر صفوی، می توان یافت.شیخ محمود شبستری که در آثار خود تحت تاثیر افکار و اندیشه های امام محمد غزالی است. در نوشته های خویش، برای اثبات هر حقیقتی از حقایق و نیل به معرفت یقینی، علاوه بر عقل و نقل، به کشف و شهود و ذوق نیز قایل است. از نظر او انسان، ورای طور عقل و استدلال، اطوار دیگری دارد که به کمک آنها می تواند به اسرار نهفته و بیرون از حیطه عقل نظری، دست یابد و به معرفت واقعی برسد. شبستری برترین و بالاترین مرتبه معرفت رایگانگی عارف و معروف و از میان رفتن وهم اثنینیت و تمییز میان آنها می داند که در زبان صوفیه و عرفا از آن به «بقا بعد الفنا» نیز تعبیر می شود.

امروزه همراه با رشد و توسعه صنایع و واحدهای تجاری مختلف، عواقب و تاثیرات فعالیت های آن ها بر جامعه و عدم ارائه گزارشگری اجتماعی، میان انتظارات واحدهای اقتصادی و انتظارات جامعه شکاف پدید آورده است. مقاله حاضر، مولفه ها و شاخص های افشای بعد اجتماعی مسوولیت شرکت ها را با رویکرد توسعه پایدار و با استفاده از روش های پرسش نامه و تحلیل مدل مسیر در یک چارچوب جامع ارائه و مورد تحلیل قرار داده است. هم چنین، وضعیت موجود آن و سطح افشای بعد اجتماعی در شرکت ها از طریق تحلیل محتوا گزارش های هیأت مدیره شرکت های ایرانی تعیین گردیده است.نتایج تحلیل مسیر و شاخص های مطلوب برازش مدل ساختاری، بیان کننده معناداری و تبیین و توجیه مناسب کلیه مولفه ها برای افشای بعد اجتماعی مسوولیت شرکت هاست. یافته ها بیان کننده این است که مهم ترین مولفه های بعد اجتماعی از نظر انتظارات ذی نفعان عبارتند از اخلاق کسب و کار، فساد و رشوه خواری و مشارکت در توسعه جامعه و هم چنین بیش ترین افشای اجتماعی در وضعیت موجود گزارش های شرکت ها عبارتند از: مولفه های کار و کارکنان، مشتریان و مصرف کنندگان. در مجموع، سطح پایین افشای بعد اجتماعی در شرکت های ایرانی نشان دهنده شکاف بالای وضعیت موجود از انتظارات جامعه است و مستلزم وجود مقررات، الزامات و استانداردهای مناسب در حوزه گزارشگری و افشای شرکت ها برای پاسخگویی به انتظارات ذی نفعان و جامعه است.

اسراییل از القاب حضرت یعقوب (ع) می باشد که در قرآن کریم (آل عمران/ 93) فقط یک بار از آن حضرت با نام اسراییل یاد شده است.اسراییلیات اصطلاحی است که علمای اسلامی به عقاید و داستان های خرافی که از ناحیه علمای اهل کتاب از قرن اول هجری میان مسلمانان رواج یافت، اطلاق کرده اند.این افسانه های دروغین، ضمن رخنه در تفاسیر قرآن و سپس در کتب تاریخی، شعرا و نویسندگان دینی و عارف مسلک را که برخی از آنان حافظ قرآن کریم نیز بوده اند، و مطالعه تفاسیر در دستور کار آن ها بوده، تحت الشعاع قرار داده و بدون بررسی و نقد و پژوهش، این داستان ها را وارد اشعار خود کرده اند. اگر چه زیان های بسیاری از جانب اسراییلیات برپیکر ادب فارسی وارد آمده است، ولی هنرمندی و چیره دستی شاعران و نویسندگان حوزه عرفان، نظیر عطار و مولانا موجب شد تا داستان های اسراییلی سبب پیدایش برخی از نمادها و مفاهیم جدید در ادب عرفانی گردد، که در این مقاله به اهم آن پرداخته خواهد شد.

سبک، در زبان عربی به معنی گداختن و ریختن زر و نقره است و سبیکه پاره نقره گداخته را گویند. در اصطلاح ادبی به معنای طرز خاصی از نظم و نثر است که معادل style اروپایی است.Style خود از ستیلوس یونانی ماخوذ است، به معنای آلتی فلزی یا چوبین که به وسیله آن حروف و کلمات را بر روی الواح مومی، نقش می کرده اند.بررسی سبک سخن در ایران، با سبک شناسی بهار آغاز شد. کتاب سه جلدی وی- سبک شناسی یا (سیر تطور نثر فارسی)- به بررسی آثار نثر فارسی از آغاز تمدن اسلامی تا عصر حاضر پرداخته است و تقریبا پس از او نیز تمامی کسانی که در این حوزه فعالیت نموده اند– جز شفیعی کدکنی و شمیسا و چند تن دیگر از سبک شناسان هم روزگار ما– همان شیوه بهار را در سبک شناسی نظم و نثر دنبال کرده اند. سبک شناسی بهار ضمن ارزش های بسیاری که دارد، به دور از خلل و کاستی نیست. در این مقاله سعی شده است با نگاهی انتقادی به سبک شناسی در ایران، شیوه ای تازه در سبک شناسی ارایه گردد. شیوه ای که در آن با پرهیز از برخورد ذوقی، درصدد است تا راهی علمی برای مطالعات سبک شناختی پیشنهاد نماید.

هدف از این تحقیق بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی سالمندان است. روش تحقیق حاضر روش پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات درآن پرسش نامه است. پرسش نامه شامل 3 بخش اطلاعات فردی، حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی است که با پرسش نامه های سلامت اجتماعی کییز و حمایت اجتماعی فیلیپس مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان تمامی سالمندان شهر بابل، تعداد 374 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.یافته ها نشان می دهد که میان حمایت اجتماعی (حمایت دوستان، خانواده و سایرین) و سلامت اجتماعی رابطه معنی داری وجود دارد. در میان انواع حمایت اجتماعی، حمایت خانواده بیش ترین تاثیر را بر سلامت اجتماعی سالمندان و از میان متغیرهای زمینه ای سن، جنسیت، وضعیت تاهل و وضعیت اشتغال رابطه معنی داری با سلامت اجتماعی سالمندان دارد. قابل ذکر است که میان متغیر تحصیلات و درآمد با سلامت اجتماعی رابطه معکوس وجود دارد.

«وایه» که در فرهنگها به معنی آرزو، کام دل و خواست آمده است، در حقیقت، دگرگونه یافته باورِ اساطیری «وایو»، «وای»، «وات»، «اندروای» و «وای وه» است، که در طول و طی دگرگونی های زمانی، این اسطوره، در ذهن و زبان بعضی از ایرانیان مانده است و به صورت مثبت آن «وایه بر آمدن» و منفی آن «وایه ت ورنیامدن» به کار می رود: چون «وایه» را، در گذشته های دور، به صورت جوانی بلند بالا تصور می کردند که نیاز «دوشیزگان هنوز به مردها نرسیده» را بر می آورد و آنها را به آرزویشان، که داشتن همان «خانخدای = شوهر» باشد، می رساند.

یکی از جنبه های زیبایی اشعار محمد تقی بهار تصویر است. ذهن خلاق بهار در عرصه صورت گری، تخیل و الهام را با هنر نمایی های کلامی چنان در هم آمیخته که حالات عاطفی و نفسانی و برهان سازی های دشوار خود را عمدتا در قالب عناصر تصویر ساز تشبیه و استعاره جلوه گر ساخته است. در حوزه تشبیه، بیشتر از فشرده یا بلیغ اضافی و تصاویر حسی به حسی بهره گرفته است که این نوع تصاویر او از تنوع برخوردارند. موضوع مشبه اغلب خود شاعر، ممدوح یا معشوق و گاه مفاهیم تجریدی و انتزاعی است ولی موضوع مشبه به غالبا عناصر طبیعت و اشیا است. در عرصه استعاره های او، نوع کنایی (تشخیص) و مصرحه مرشحه بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. عناصر سازنده خیال او از لحاظ مستعارمنه بیشتر طبیعت و اشیا و به لحاظ مستعارله، ممدوح یا معشوق و خود شاعر است. در این مقاله کوشش نگارنده بر آن است که در تحلیل صوری، نخست سرچشمه های بلاغت این تصاویر هنرمندانه و گاه مبتکرانه را همراه با مصادیق متقن به نمایش بگذارد و آنگاه یک تحلیل محتوایی از این عناصر تصویر آفرین ارایه نماید.

در این مقاله تلاش شده است در گام نخست با بررسی تعاریف مختلف ارائه شده از مفهوم توسعه اجتماعی و تحلیل این تعاریف، ضمن شناسایی ابعاد مختلف این مفهوم تعریفی جامع از آن ارائه شود و در گام بعد تلاش شد با شناسایی و بررسی شاخص های متعددی که برای سنجش این مفهوم از سوی سازمان های مختلف ارائه شده است، جامع ترین شاخص موجود در زمینه توسعه اجتماعی که ابعاد بیش تری از این مفهوم پیچیده را مورد سنجش قرار می دهد، شناسایی گردد. در بخش سوم با توجه به شاخص انتخابی، ضمن ارائه شدن گزارشی از وضعیت کنونی توسعه اجتماعی در ایران، وضعیت رتبه ای این کشور با سایر کشورهای جهان مقایسه شده است. با توجه به نتایج حاصل، وضعیت کنونی توسعه اجتماعی در ایران، در مقایسه با سایر کشورهای جهان و کشورهای 16 گانه منطقه از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیست و نیازمند تاملی جدی پیرامون چرایی این امر و چگونگی بهبود و تغییر آن است.