جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«حِلْیَةُ الأبْرار فی أحْوالِ مُحمّد (ص) و آلِه الأطْهار (ع)» تألیف عالم شیعی، سید هاشم بحرانی (م‏۱۱۰۷)، مجموعه‏‌ ای پنج جلدی است که به شرح حال و زندگانی رسول خدا (ص) و ائمه معصومین (ع) می‌‏ پردازد و آن را تدوین کرده است. بحرانی در این کتاب در ۱۳ منهج در ذیل ابواب مختلف به مناقب و فضائل اهل بیت می‌ پردازد. مؤلف در هر منهج، باب‏ های متعددی را به یک امام اختصاص داده و در قالب روایت، از ولادت تا شهادت امام را گزارش می‌ ‏کند. وی سلسله اسناد روایات را همان گونه که در مصادر اصلی وجود داشته، آورده و آنها را حذف نکرده است. جلد دوم (منهج دوم) در ۵۰ باب به زندگانی و مناقب امیر المؤمنین علی (ع) پرداخته شده است.

كتاب «ترجمة الإمام علي بن أبي طالب (ع) من تاریخ مدینة دمشق» كه به اهتمام علی بن حسن بن هبه‌ الله شافعی ملقب به ابن عساكر ( 499ـ 571 ق) به رشته تحریر در آمده است. در این مجلد از قول علمای اهل سنت درباره فضایل و كرامات حضرت علی (ع) به چاپ رسیده است. احادیث كه با شرح مختصر نیز نشانی آن همراه است ذیل این عناوین تدوین شده است: حدیث الرایة، آیة التطهیر، حدیث سد الابواب، حدیث المنزلة، حدیث الولایة و قول رسول‌ الله: من آذی علیا فقد آذانی. كتاب به زبان عربی به طبع رسیده است.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد22" موضوع مورد بحث کتاب درباره فضایل و مناقب حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام است که در هیچ یک از صحابه پیدا نمی شود.

فضائل الخمسة من الصحاح الستّة و غيرها من الكتب المعتبرة، تألیف محقق فيروزآبادى، در بردارنده احاديث و روايات فضائل و مناقب پنج تن آل عبا عليهم السلام ، از مهم‌ترين كتاب‌هاى اهل سنت و جماعت مى‌باشد كه در بلاد اسلامى مورد توجه قرار گرفته و علامه امينى در نشر آن به به بلاد اسلامى كوشش داشته است. انگيزه تأليف كتاب آن بوده كه مؤلف در سفر حج با يكى از دانشمندان اهل سنت به بحث مى‌نشيند و پس از گفتگوهاى مذهبى ضمن اعتراف مى‌گويد: شما شيعيان با ادله متقنى كه در دست داريد، در نشر و تبليغ ضعيف هستيد و آن طور كه بايد و شايد مذهب اهل بيت عليهم السلام را بين مسلمانان اشاعه نمى‌دهيد. كتاب مشتمل بر پنج مقصد است كه هر مقصد به بيان فضائل يكى از خمسه طيبه مى‌پردازد. البته مقصد چهارم و پنجم هر دو درباره حسنين(عليهماالسلام) است كه مقصد چهارم به مناقب مشترك آن دو بزرگوار و مقصد پنجم به مناقب اختصاص آنان مى‌پردازد. از سه جلد كتاب، تا بخشى از جلد دوم به مناقب اميرالمؤمنين (عليه السلام) اختصاص يافته است.

«مائةُ مَنْقَبَة مِنْ مَناقِب امیرالمؤمنین وَ الأئمّة مِنْ وُلْده (ع) مِن طَریقِ العامّة» معروف به فضائل ابن شاذان کتابی است تالیف ابوالحسن محمد بن احمد بن علی، معروف به ابن شاذان قمی و از بزرگان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری. در این کتاب، صد کرامت و فضیلت درباره حضرت علی (ع) برگرفته از منابع مختلف، ذکر شده است. از مقدمه‌ ای که مؤلف بر کتابش نوشته، چنین به دست می‌آید که گویا بعضی از دوستداران حضرت علی (ع) از او درخواست کردند کتابی در فضائل و مناقب حضرت علی بن ابی طالب (ع) بنویسد. کتاب حاضر از منابع مهم روایی شیعه است که بزرگانی چون سید بن طاووس در «الیقین»، علامه مجلسی در «بحارالانوار»، سید هاشم بحرانی در «غایة المرام» و علامه امینی در «الغدیر»، برخی از احادیث کتب خود را از آن نقل کرده‌ اند. علاوه بر این، چون مولف احادیث را از منابع اهل سنت نقل کرده است همین امر سبب شده است که این کتاب نزد اهل سنت هم مقبول باشد و بزرگانی از اهل تسنن، مطالب و روایات آن را در کتاب‌ هایشان بیاورند.

کتاب «المراتب فی فضائل أمیرالمؤمنین و سیدالوصیین علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)» اثری درباره فضائل امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اثر ابوالقاسم بُستی عالم زیدی معتزلی سده چهارم هجری است. در انتساب کتاب به بُستی تردیدی نیست و برخی از منابع شیعی از آن نقل کرده‌ اند. بُستی در این اثر به ۴۵۰ فضیلت از فضائل علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) اشاره کرده و در ضمن نقل فضائل به استدلال هم پرداخته واثری حدیثی کلامی پدید آورده است. کتاب بر خلاف شیوه معمول زمان مؤلف، به صورت نقل حدیث نیست بلکه به شکل استدلال و نقل فضائل در ضمن استدلال ها است. نویسنده حتی در مواردی که به نقل احادیثی از رسول خدا پرداخته، سلسله راویان خود را ذکر نمی‌ کند. بنابراین کتاب المراتب، بیشتر کتابی کلامی است که به احادیث استدلال کرده است.

کتاب «خصائص الائمه عليهم السلام» که شامل شرح حال امير مؤمنان امام على عليه السلام، زيارت و دعا، كلمات و سخنان وى و دلايل و نصوص بر امامت وى است و توسط سید رضی نوشته شده است. موضوع كتاب اعتقادی و تاریخی درباره حضرت علی علیه السلام می باشد. وی روایات مربوط به حضرت را جمع آوری و تاریخ كامل و گویایی را در مورد آن حضرت تشكیل داده است. كتاب حاضر برای تحقیق در زندگی حضرت، ارزشمند و قابل توجه بوده و از زمان نگارش مورد توجه و استفاده علماء قرار گرفته است. این كتاب از اولین كتاب های معتبری است كه به وسیله یكی از فقهای نامدار شیعه درباره زندگانی حضرت علی علیه السلام نگاشته شده است. در بسیاری از كتاب های معتبر به این كتاب اشاره شده و از مطالب آن بهره گرفته شده است. این كتاب شامل مباحث زیر می باشد: 1- خصائص امیرالمومنین علی علیه السلام 2- معجزات آن حضرت 3- علم آن حضرت به تنزیل قرآن 4- جنگ آن حضرت با خوارج 5- سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درباره حضرت علی علیه السلام 6- سخنان عمر درباره آن حضرت 7- سوالاتی كه از حضرت پرسیده شده و جواب حضرت 8- وصیت حضرت به كمیل 9- كلام حضرت درباره دنیا

کتاب «فضائل أمیر المؤمنین علی علیه السلام» نوشته سعيد أبو معاش، به ذکر روایاتی در شان و منزلت امام علی علیه السلام می پردازد. در این نوشتار به روایاتی از منابع اهل سنت پیرامون افضلیت و فضایل همه جانبه امام علی علیه السلام اشاره می کند.

أئمتنا عبادالرحمن تألیف سعید (احمد سعید) ابومعاش، کتابی است در مورد سیره و زندگانی چهارده معصوم (علیهم السلام) در 2 جلد که در سال 1429ق به زبان عربی نوشته شده است. نویسنده با استفاده از آیات، روایات و اشعار به بیان سیره چهارده معصوم (علیهم السلام) پرداخته و در خلال مباحث، گاه به ادعیه و زیارات آن حضرات اشاره کرده است. "گزارش محتوا" در مقدمه، ضمن اشاره به این نکته که برخی از مخالفین و دشمنان، شیعه را به انحراف از توحید صحیح و غلو درباره ائمه اطهار (علیهم السلام) متهم کرده و چهره مذهب شیعه را، نزد جاهلان، خدشه‌دار کرده‌اند، به آیاتی اشاره شده است که به بیانگر ویژگی‌ها و خصوصیات ائمه (علیهم السلام) می‌باشد. جلد نخست، از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول، به بیان روایاتی در سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اختصاص یافته است. می‌توان موضوع اصلی این روایات را در امور زیر، خلاصه نمود: خداوند نور محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل‌بیتش (علیهم السلام) را نور خویش خلق کرده و آنان را برگزیده است؛ طهارت پدران، مادران و اجداد آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ ولادت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مغفورله می‌باشد؛ اوصاف و معجزات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ سبقت آن حضرت بر سایر انبیا در اعتراف به ربوبیت حق در عالم ذر و میثاق؛ اولین نمازگزاران در اسلام؛ نسب آن حضرت؛ خداوند آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل‌بیتش (علیهم السلام) را بر عالمیان برگزیده است؛ تشریح فصول اذان؛ مکارم اخلاق آن حضرت؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل‌بیتش (علیهم السلام) بهترین مردم هستند؛ عبودیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و نفی غلو از او؛ معراج؛ ادعیه و وصایا؛ قصاص سواده از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ شروط توحید؛ عبادت آن حضرت و امتناع عمر از کتابت وصیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم). در بخش دوم، روایاتی آمده که به ذکر سیره امیرالمؤمنین (علیه السلام) اختصاص دارد. عناوین کلی و موضوعات مطرح شده در این روایات را می‌توان در امور زیر خلاصه نمود: خلقت حضرت علی (علیه السلام) از نور خداوند؛ نسب وی؛ ولادت او در کعبه؛ علی مظهر ایمان و توحید کاملی که باب دین است؛ شمرده نشدن فضایل آن حضرت؛ جایگاه علی (علیه السلام) نزد خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله و سلم)؛ علی (علیه السلام) حجت خدا و خلیفه او در آسمان و زمین؛ اقوال پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد وی؛ علم علی (علیه السلام)؛ ایمان ابوطالب (علیه السلام)؛ نبی و وصی پدران این امت‌اند؛ صفات و شجاعت و قدرت ملکوتی آن حضرت؛ مکارم اخلاق وی؛ ولایت علی (علیه السلام) مهمترین فریضه بر امت؛ کلمات و خطبه آن حضرت در توحید؛ عبودیت ایشان؛ شکستن بت‌ها توسط وی؛ ادعیه و مناجات مشهور ایشان؛ نزول آیات توحید در شأن وی و وصیت آن حضرت قبل از شهادت.

علي مع الحق و الحق مع علي عليه‌السلام نوشته سعید ابومعاش، بیست‌ویکمین اثر از سری کتاب‌های «سلسلة الشيعة الفرقة الناجية» است. موضوع این اثر عربی، امامت است. نویسنده در این اثر سعی کرده روایات رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم استنادات امیرالمؤمنین علیه السلام و خلفا و نقل‌قول‌های علما در کتاب‌هایشان، به‌ویژه عالمان اهل سنت درباره «معیت علی و حق» را نقل کند. انگیزه نویسنده از تألیف کتاب، دفع شبهه ابن‌تیمیه مبنی بر جعلی و ضعیف بودن روایت معیت علی و حق است که نویسنده در پایان کتاب به آن اشاره کرده است. کتاب ساختار مدون و مرتبی ندارد و مطالب آن در چهل‌ونه شماره ذکر شده و در پایان هر روایت یا نقل‌قول، مصادر آن، از شیعه و عامه ذکر شده است. کتب تاریخی چون تاریخ خلفا ی سیوطی و تاریخ بغداد؛ کتب حدیثی همچون مستدرک حاکم نیشابوری، الجامع الصغیر؛ کتب تفسیری چون مجمع‌البیان طبرسی و تفسیر فخر رازی و... از منابع مورداستفاده نویسنده به شمار می‌رود.