جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1287
مبانی کلامی و عرفانی ولایت الهیه و تأثیر آن بر ولایت فقیه
نویسنده:
زهرا محمدیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله ولایت از مهمترین اعتقادات و تفکر شیعی است و از دیرباز با رویکردهای متفاوت فلسفی،کلامی، عرفانی و...به آن پرداخته شده است؛ مطرح شدن ولایت به عنوان اساس و رکن در برخی از این رویکردها ما را بر آن داشت که یک نگاه مبنایی به این مسئله درحیطه عرفان و کلام داشته باشیم تا مبانی هستی شناسی و انسان شناسی آن را دنبال کنیم. از دید عرفان مقام غیب محض الهی و حبّ او به متجلی شدن، سبب ظهور و بسط فیض ازطریق ولایت ـ براساس مراتب خاص آن ـ در عوالم وجود می باشد.و انسان کامل به عنوان مظهر اتمّ ولایت الهیه وساطت رساندن این فیض به سایر موجودات را عهده دار است. در علم کلام هم، امام به عنوان حامل ولایت الهیه عهده دار این وساطت می باشد.از آنجا که ولایت الهیه امری زوال ناپذیر بوده و مبانی آن استمرار و تداوم این ولایت را در زمان غیبت انسان کامل نیز بطور محکم اثبات می کند، میتوان چنین نتیجه گرفت که؛ ولایت فقیه استنساخی از ولایت عرفانی و کلامی است به نحوی که در زمان غیبت انسان کامل، امتداد همان ولایت در اداره امور جامعه می باشد.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه‌ای رویکردهای کلامی امامیّه و اشاعره تا خواجه نصیر طوسی
نویسنده:
رقیه خلیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بدون شک بزرگ‌ترین وظیفه‌ی انبیاء و امامان (ع) و عالمان دین اسلام، پاسداری از حریم عقاید و معیّن کردن حدود و ثغور آن است؛ چون بدون معرّفی عقاید، ستون دین استوار نگشته و حدّ و مرز آیین درست الهی از دین-های ساختگی مشخّص نمی‌شود. از این رو همواره گروهی از عالمان دین برای دفاع از دین و اعتقادات روش و اسلوب خاصّی را برگزیده و همین امر سبب شده که رویکردهای متفاوتی حاصل گردد. برخی برای دفاع از عقاید تکیّه بر ظواهر کرده و تنها راه دست‌یابی به معارف دینی را ظواهر کتاب و سنّت می-دانند. این گروه که به نص‌گرایان معروفند طیف گسترده‌ای از افراد و گروه‌ها را دربرگرفته که ویژگی مشترک آنان بی‌اعتنایی به تعقّل و اندیشه‌ورزی است. التزام و پایبندی به نص، حجیّت خبر واحد، محدودیّت استفاده از عقل و استدلالات منطقی و عقلی در شناخت، از اصول تفکّر آنان است. حاصل فعالیّت نص‌گرایان امامیّه،حفظ و نگهداری احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه‌ی معصومین (ع) و مبارزه با غلو و غلوگرایی می‌باشد. این رویکرد پیروانی در میان امامیّه و اشاعره دارد که استفاده‌ی محدود از عقل و مقدّم کردن ظواهر از جمله ویژگی‌های آنان است. برخی از عالمان دین هم در دفاع از عقاید، عقل را اصل قرار داده و معتقدند بدون عقل و اصول عقلی هیچ‌گونه شناختی برای انسان حاصل نمی‌شود و معارف دیگر اعمّ از حس و تجربه و وحی، همه مبتنی بر مبادی عقلی است. پیروان این اسلوب، رویکرد عقل‌گرایی را به وجود آورده‌اند که تثبیت هویّت و استقلال علم کلام و جمع منطقی بین عقل و نقل از جمله دستاوردهای آنان است. این رویکرد هم، در میان امامیّه و اشاعره پیروانی دارد هر چند که نحوه‌ی عملکرد آنان با یکدیگر تفاوت دارد. پس از پشت سر نهادن دو رویکرد نص‌گرایی و عقل‌گرایی حال نوبت آن رسیده بود که از بدنامی فلسفه که در دوره‌های قبل به وجود آمده بود، کاسته شود به همین علّت عواملی چند دست به دست هم داده و مسائل فلسفه را وارد علم کلام کرد. از این رو، در این دوران عالمان دینی در دفاع از عقاید دینی سعیشان معطوف بر این بود که ورود و خروج مباحث و استدلال‌هایشان رنگ فلسفی داشته باشد و از آیات و روایات هم برای تأیید استدلال‌ها بهره می‌بردند، خواجه نصیر الدین طوسی یکی از متکلّمان خردگرای‌فلسفی امامیّه در تقویت این رویکرد نقش به سزایی را ایفا کردند.
مشخصات اثر
اسلوب تاکید در قرآن (5 جزء اول)
نویسنده:
اسحق اصغری سراسکانرود
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:قرآن کتاب الهی و کلام حق تعالی ، بزرگترین معجزه ی جاودانه ی اخرین پیام آور الهی ، عصاره و چکیده ی همه کتابهای آسمانی است . یگانه کتابی که می تواند همه خواسته های جوامع بشری را در همه ابعاد عبادی، تربیتی، اخلاقی، فرهنگی، هنری، سیاسی، اقتصادی، قضایی و علمی به بهترین شکل برآورده سازد و انسان را به سوی عالی ترین مراتب رشد و کمال انسانیرهنمون شود. برای رسیدن به این امور مهم، برترین و زیباترین روش های حکیمانه را به کار برده است.از جمله این روش ها زینت بخشیدن کلام با تأکید می باشدکه آدمی را به سمت و سوی برنامه های انسان ساز سوق می دهد.این روش در تعلیم و تربیت بسیار موثر و خصوصاً در مورد افراد جاهل و لجوج بسیار راه گشاست .به همین خاطر است که می بینیم بیشتر آیات قرآن دارای تأکید می باشند.اسلوب تاکید از جمله اسلوب های مهم بکار رفته درقرآن و زبان عربی می باشد بدلیل اینکه نقش بسیار مهمی در تفسیر و تاویل آیات قرآنی دارد به همین خاطر «تأکید» و کاربرد آن در قرآن از جمله مباحث علوم قرآنی است که مفسران و علمای علم بلاغتبدان پرداخته اند.با جستجو در منابع علمی وابسته به زبان عربی و با تکیه بر شواهد قرآنی این نتیجه به دست می آید که اسلوب تاکید در متن قرآن کریم به شیوه های گوناگون به کار رفته است. چرا که تاکید در قرآن گاه با حروف تاکید ذکر شده و گاه به صورت افزودن حروف در ساختمان کلمه و گاه به صورت تاکید لفظی ومعنوی (تکرار ) ،گاه تأکید با اسلوب سوگند و شیوه های بلاغی ظهور پیدا می کند.پایان نامه حاضر اسلوب تأکید را در کلام عربی با شواهد قرآنی تا آنجا که بضاعت و توان فهم و بیان آن باشد مورد بررسی قرار می دهد.کلمات کلیدی :تاکید، حروف تاکید، تاکید لفظی، تاکید معنوی، قرآن
مشخصات اثر
تفسیر لغوی معصومان (ع): در ده جزء دوم قرآن و روش‌شناسی آن
نویسنده:
زینب فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آن جا که واژگان زیر بنای اصلی هر کلامی را تشکیل می‌دهد واضح است که گام اول برای فهم مقصود سخن، دریافتن مفاهیم و مدالیل اصلی واژه ها است. این امر در مورد قرآن کریم به مراتب پررنگ تر جلوه می‌کند چرا که قرآن کتاب هدایت بشریت است. بهترین و استوارترین روش در فهم قرآن کریم تمسک به کلام معصومان: است؛ پیامبر اسلام6و امامان: علاوه بر تفسیر آیات، اهتمام ویژه ای به شرح و تبیین واژگان قرآن داشته‌اند؛ در این پژوهه پس از بیان مفاهیم بنیادین تحقیق مانند مفردات، تفسیر لغوی، و تبیین جایگاه لغت در فهم متن و کلام، به قصد کشف روش تفسیر لغوی معصومان:، به صورت میدانی به مطالعۀ احادیث آن بزرگواران در زمینه واژگان پژوهی قرآنی (در ده جزء دوم قرآن کریم) پرداخته‌ایم؛ پیامبر6و اهل بیت:برای تفسیر واژگان قرآنی، روش‌های متعددی را اتخاذ نموده‌اند، که با بررسی و تحلیل کلام آن بزرگواران به مواردی دست پیدا کردیم: تفسیر قرآن به قرآنِ واژگان، تبیین معنای واژه با توجه به سیاق آیات، بیان واژگانی (ترادف و نظائر)، بیان لازمۀ معنایی، بیان معنای غایی، بیان تصویری، بیان توصیفی، بیان وجوه واژگان، بیان جری و تطبیق، بیان معنای باطنی واژگان، بیان قاعده ادبی واژگان، بیان مرجع ضمیر، بیان متعلقات واژه، بیان معانی حروف، بیان لهجۀ واژگان (لغات القرآن)، بیان وجه تسمیه، بیان قراءات. عناوین بدست آمده در طبقه بندی تفسیر لغوی معصومان: است.
مشخصات اثر
بررسی اندیشه‌های کلامی در کشف‌المحجوب هجویری
نویسنده:
عباس فلاح لاله‌زاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم کلام از علومی است که تاریخی به بلندای تاریخ بشریت دارد؛ امّا بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) رونق و گسترش فوق العاده زیادی درعرصه ی سرزمین های اسلامی پیدا کرد؛ این گسترش تا به حدّی سریع پیش رفت که در همان سده های اوّل هجرت، فِرَق و مذاهب گوناگون با اندیشه های متفاوتی پدید آمد. علم کلام از بخشی از اختلافات انسان ها سخن می گوید که منبعث از اصول ایمانی و اعتقادی است و درباره ی اعتقادات دینی به شیوه ی عقلی و نقلی بحث می کند و به تبیین و اثبات عقاید دینی می پردازد؛ از این رهگذر، کمتر اثری از علوم اسلامی و حتّی (ادب فارسی) به وجود آمده که ازعلم کلام و اصطلاحات مهم و بحث انگیز آن مانند: جبر و اختیار، حدوث و قدم صفات الهی و کلام خدا و غیره تأثیر نگرفته باشد؛ بنابراین از آن جا که «کشف المحجوب هجویری» از آثار بسیار مشهور؛ امّا ناشناخته ی ادب فارسی و به اعتباری نخستین اثر صوفیانه، عارفانه به زبان فارسی می باشد که با وجود شهرت جهانی، همچنان برای دوست داران تصوّف وعرفان ناشناخته مانده است؛به همین دلیل لازم و ضروری می نماید تا با بررسی کلام و اندیشه های کلامی در این اثرگرانقدر نقطه های تاریک آن برای مشتاقان عرفان و تصوّف روشن و مبرهن شود؛از جمله مواردی که در این طرح تحقیقاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته به ترتیب عبارتند از: بررسی کلام و علم کلام به طور همه جانبه، علل به وجودآمدنعلم کلام، فرقه گرایی و بررسی علل به وجود آمدن آن، تحلیلی بر مهمترین فِرَق و مذاهب کلامی، بررسی تأثیرگذارترین اصطلاحات کلامی که تأثیر زیادی بر اذهان مردم گذاشتند، پیدا کردن نقطه هایی تاریک از زندگی پر فراز و نشیب هجویری، بررسی اندیشه های کلامی در کشف المحجوب و تحلیل و بررسی ارتباط مرموز بین حال و مقام و بعضی اصطلاحات عرفانی با جبر و اختیار.
مشخصات اثر
فرآیند توان افزایی جامعه در برابر هجوم صنعت فرهنگ بیگانگان با تأکید بر اندیشه و سیره حضرت علی (علیه السلام)
نویسنده:
صفیه مطلق‌مجد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
صنعت فرهنگ در تعریفی مجمل به معنای انتقال مفاهیم فرهنگی در پرتو ابزارهای مدرن صنعتی می‌باشد. نیازمندی انسان به محصولات گوناگون صنعتی، او را وادار ساخته تا از هر محصولی بدون توجه به ملزومات آن بهره‌برداری کند. صاحبان صنعت نیز از این نیاز استفاده کرده و دغدغه‌های فرهنگی خود را با نیازهای صنعتی جوامع همراه می‌سازند. از این رو مصرف‌کنندگان محصولات صنعتی، ناخودآگاه ضمن استفاده از این محصولات به فرهنگ تولید شده نیز پایبند می‌گردند. صنعت فرهنگ در راستای اصول حاکم بر جریان خود چون اصالت ثروت، لذت و سلطه در صدد کسب هدف آرمانی خود یعنی حذف اندیشه‌های دینی از جوامع بوده و در این راستا از سیاست‌های راهبردی چون کمرنگ ساختن قداست دین، استحاله ارزش‌ها، تفرقه‌اندازی و زمینه‌سازی بهره می‌گیرد. در تأیید این مطلب می‌توان به مشخصه‌های بارز کارگزاران این صنعت چون مخالفت با دین و مذهب، دنیاطلبی، پیمان‌شکنی و خودباختگی اشاره کرد. این صنعت در فرآیند اثرگذاری با ایجاد رخنه در عقاید فردی و اجتماعی افراد سعی در تغییر ساختار عقلانیت جوامع دارد. استفاده از اعتقادات سست، عدم خردمندی، غفلت و بی اطلاعی مردم، همچنین تظاهر به کارهای شایسته، طرح شبهه‌ها و تبلیغات فراوان مواردی است که این صنعت با تکیه بر آن‌ها اهداف خود را محقق می‌سازد. روش تحقیق در این نوشتار سوال‌یابی از مطالعات نوین و پاسخ‌گویی بر پایه متون روایی به ویژه نهج البلاغه و کلام امیرمومنان علی (علیه السلام) است. مهم‌ترین سفارش نهج‌ البلاغه و کلام امیرمومنان ارتقاء عقلانیت فردی با تبیین شناخت دنیا، تقوامداری و ولایت‌پذیری و همچنین ارتقاء عقلانیت جمعی در راستای ارائه راه‌کارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی می‌باشد.
مشخصات اثر
روش‌شناسی تفسیر جلاء الاذهان و جلاء الاحزان
نویسنده:
محمود دهقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر جلاءالاذهان و جلاءالاحزان مشهور به تفسیر گازر, اثر ابوالمحاسن، حسین بن حسن جرجانی، از علمای امامیه که زمان حیات وی را بین قرن هشتم تا دهم ذکر کرده‌اند. این تفسیر به زبان فارسی به سبک بیانی آن دوران شامل کل قرآن کریم در 10 جلد، توسط محدث اُرموی تنظیم و تصحیح و به چاپ رسیده است، ابوالمحاسن: در ابتدا هر سوره مکی و مدنی بودن و روایات در مورد فضائل آن را نقل می‌کند سپس متن یک یا چند آیه را می‌آورد ولی عموماً به ترجمه آن‌ها نمی‌پردازد.روش تفسیری مولف بیشتر اثری و از روایات معصومین (علیهم‌السلام)، اقوال صحابه و تابعین بهره‌برده است، که مقدار اقوال صحابه و تابعین بیشتر از روایات معصومین (علیهم‌السلام) می‌باشد، ابوالمحاسن علاوه بر نقل روایات تفسیری، روایات مربوط به موضوعات دیگر همچون، اخلاق, تاریخ و خصوصاً فضائل اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را ذکر می‌کند،مولف اگرچه اقوال تفسیری صحابه و تابعین را نقل می‌کند ولیکن آراء آنان را دارای حجّیت و اعتبار شرعی ندانسته به کلام آنان به عنوان یک نظر تفسیری نگاه می‌کند. روایات اسرائیلی و ضعیف در تفسیر جلاءالاذهان یافت می‌شود, مولف در برخی موارد در مقابل اینگونه روایات واکنش نشان داده و در مواردی دیگر تنها آن‌ها را نقل نموده ولی در مقابل آن‌ها موضع‌گیری نکرده است. روش اجتهادی با گرایش کلامی،روش ادبی وروش فقهی از دیگر روش‌های مورد استفاده در تفسیر جلاءالاذهان است, که روش کلامی و پرداختن به مباحث اعتقادی از رونق بیشتری برخوردار است. روش تفسیر قرآن به قرآن نیز در کنار روش‌های ذکر شده در روند کار مولف برای کشف معانی آیات وجود دارد،براین اساس می توان بطورکلی روش تفسیری وی را روش جامع باتأکیدبرتفسیر اثری دانست. مولف در مقدمه ومتن تفسیر به مباحث علوم قرآنی پرداخته است، و مباحث نفیسی در این جهت همچون، تفسیر، تأویل، محکم و متشابه, حقیقت نسخ و شرائط آن را مورد بررسی قرار داده است.
مشخصات اثر
جایگاه تناکح صفات خداوند در قرآن کریم
نویسنده:
محمدحسن ایمانیه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفسرین، عرفا و علمای علم کلام هر کدام به نوعی از دیر باز، توجه ویژه ای به بحث اسماء و صفات خدای متعال داشته و بعضا در تفاسیر و مکتوبات خود بدان پرداخته اند. با نگاهی به آیات کریمه ی قرآن در می یابیم که تعداد قابل توجهی از این آیات، در بر دارنده ی دو صفت-یا بیشتر- از صفات خدای متعال در کنار هم هستند که ارتباطات ممکن میان آنها از جمله مسائل مهمیست که ما را در جهت فهم هر چه بهتر آیات نورانی قرآن یاری می کند.این پژوهش ضمن بررسی منابع معتبر تفسیری و روایی و همچنین سایر منابعی که به نحوی به موضوع اسماء الحسنای الهی پرداخته اند، این موضوع یعنی تناکح یا همان زوجیت صفات خداوند را مورد بررسی قرار داده و در این باره به نتایج قابل توجهی دست یافته است.قاطعانه باید گفت که میان زوج صفاتی که در پایان برخی آیات آمده اند و همچنین میان این زوج صفات و آیات ی در بردارنده آنها، ارتباطی دقیق و متقن وجود دارد تا جاییکه هیچ کدام از این صفات را با صفتی دیگر نمی توان جایگزین نمود. چون در اینصورت نظم آیات و ارتباط میان صدر و ذیل آنها به هم خواهد خورد. همچنین تقدم و تأخر هر کدام از این صفات نسبت به یکدیگر بی دلیل نبوده و مرتبط با صدر آیات و مفاد کلی آنها می باشد. تحرک و تکامل بر اساس خوف و رجای حاکم بر زوج صفات، دریافت پیام های اجتماعی و کاربردی، تخلق به اخلاق الهی بر اساس موارد اخلاقی قابل برداشت از زوجیت صفات و در نهایت دلایل اهمیت بیشتر برخی از این صفات و التفات خدای متعال بدانها، از جمله دیگر نتایج مهم این پژوهش است.
مشخصات اثر
انعکاس علوم ، آداب و رسوم و باورهای عصر در دیوان انوری
نویسنده:
ندا نبی‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله ی حاضر در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول مربوط به کلیات است. این بخش از رساله شامل مقدمه، بیان مسئله، اهداف، ضرورت تحقیق و سوالات است. در فصل دوم نیز به پیشینه ی تحقیق، مبانی نظری و روش اجرایی طرح پرداخته شده است. در این بخش از رساله آثاری که در مورد انوری و اشعار او نگاشته شده معرفی شده است. قسمت مبانی نظری به وضع علوم در قرن ششم، وضع عمومی و اختصاصی شعر در این قرن و نیز معرفی انوری و طرز شاعری او اختصاص دارد. فصل سوم قسمت بحث پایان نامه است که در سه بخش علوم، آداب و رسوم و باورها تدوین شده است. در قسمت علوم به دانش هایی که شاعر در دیوان خود به آنها اشاره کرده و از اصطلاحات آنها برای مضمون آفرینی بهره گرفته است پرداخته شده که در کل سیزده علم در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است که به ترتیب عبارتند از: نجوم، طب، فلسفه، موسیقی، علوم ادبی، عرفان، فقه، کلام، علوم قرآنی، منطق، جغرافیا، ریاضیات و علوم غریبه. بخش دوم بحث مربوط به آداب و رسوم رایج عصر است که در سه بخش اجتماعی، درباری و مذهبی تدوین شده است که هر کدام به قسمت های مختلفی تقسیم شده اند. در این بخش سعی شده است تا تمامی نکاتی که به نحوی با فرهنگ و آداب عصر ارتباط داشته و شاعر به آنها اشاره کرده است جمع آوری گردد، مانند: پوشش عصر، مشاغل و حتی خوراکی ها. بخش سوم بحث باورهای عصر را شامل می شود که در دو بخش خرافی و حقیقی تنظیم شده است که باز آنها هم به بخش های دیگری تقسیم شده اند. در قسمت باورهای خرافی به باورهای عصر در حوزه ی جانوران، سیارات و دیگر عقاید پرداخته شده و باورهای حقیقی هم به دو بخش دینی و غیر دینی تقسیم شده اند. فصل چهارم شامل نتیجه گیری، پیشنهادها و فهرست مطالب است که در این بخش نتیجه ی حاصل از بررسی دیوان شاعر به شکلی موجز و مختصر بیان شده است و با یک پیشنهاد و آوردن فهرست منابع پایان نامه به اتمام رسیده است.
مشخصات اثر
جایگاه عقل در مکتب تفکیک
نویسنده:
ام‌البنین حیدری‌امین
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در طول تاریخ در میان اندیشمندان، عقل به عنوان ابزاری انکارناپذیر برای شناخت هستی و حقایق آن مطرح بوده و هست اما در کم و کیف شناخت و حد و توان آن اختلاف نظر وجود داشته است، این مهم در خصوص مشربهای فکری مسلمانان نیز صدق می کند،‌ اندیشمندان علم کلام، فلسفه، عرفان و … دیدگاههای خاصی درباره عقل و توان معرفتی آن دارند.در سده اخیر نظریات جدیدی در میان متکلمیندر خصوص ابزار معرفت و راههای دست یابی به آن ظهور کرده اند که هر یک به نحوی ذهن محققین و اندیشمندان حوزه و دانشگاه را بخود مشغول داشته است که از جمله آنها مکتب تفکیک است. از دیدگاه این مکتب عقل به معنای موجود نوری مجرد خارجی و قائم به ذات است که عامل شناخت می باشد. و انسان که ذاتاً‌ و با قطع نظر از نور عقل،‌ مظلم الذات است، به خواست پروردگار،و با بهره مندی از آن نور، ذات خود و سایر معلومات را مشاهده و کشف نموده و با فقدان آن نور در حالاتی مانند خواب و نسیان، مجدداً‌ به جهل ذاتی خود برمی گردد. از نگاه مکتب تفکیک،‌ علوم حصولی ذاتاً اموری ظلمانی اند و همانند دیگر اشیای ظلمانی،‌ توسط نور عقل و علم حقیقی آشکار می گردند. لذا به نظر اصحاب این مکتب، فراگیری علوم بشری، نه تنها بر علم انسان نمی افزاید بلکه مانع رسیدن به معرفت حقیقی می شود، و صرفاً‌ ذهن را از ظلمات،‌آکنده می سازد.بر این اساس شرط رسیدن به فهم صحیح و معرفت ناب دینی، چنگ زدن به متون وحیانی، و دوری از تأویل و تطبیق آن بر معارف بشری است و برای این کار باید ذهن را از علوم بشری پاک نمود. اینان ریشه و سابقه چنین اعتقادی را به صدر اسلام مستند می سازند. اما با بررسی عقاید آنان می توان دریافت که اگر چه استناد آنان صرفاً‌ به متون وحیانی است ولی با استدلال از همان متون می توان درصدد پاسخ به شبهات و رد بعضی از عقاید و استدلالهای آنان برآمد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1287