جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف تحقیق توصیفی حاضر بررسی تساوی جنسیتی در دسترسی به آموزش دوره راهنمایی تحصیلی مناطق شهری و روستایی استان های کشور بوده است، به این منظور تعداد جمعیت واجب التعلیم (از سرشماری) و جمعیت دانش آموزی (از آمارنامه وزارت آموزش و پرورش) سال 1385 پایه های دوره راهنمایی تحصیلی استخراج و نرخ ثبت نام ناخالص دختران و پسران هریک از پایه های دوره مذکور محاسبه و از تقسیم نرخ ثبت نام ناخالص دختران بر پسران، میزان شاخص تساوی جنسیتی در دسترسی به آموزش هر پایه محاسبه گردید؛ عمده ترین نتایج حاکی از آن است که در پایه اول در شهرها 74% به ضرر دختران، 7% به ضرر پسران و در 19% تساوی دیده می‌ شود و در روستاها 100% به ضرر دختران و در مجموع شهر و روستا 97% به ضرر دختران و 3% تساوی وجود داشته است. در پایه دوم در شهرها 17% به ضرر دختران، 14% به ضرر پسران و در 69% تساوی دیده می‌ شود و در روستاها 90% به ضرر دختران و 10% تساوی دیده می‌ شود و در مجموع شهر و روستا 77% به ضرر دختران و 23% تساوی وجود داشته است. در پایه سوم در شهرها30% به ضرر دختران، 7% به ضرر پسران و در 63% تساوی دیده می‌ شود و در روستاها 90% به ضرر دختران، 7%  به ضرر پسران و 3% تساوی دیده می‌ شود و در مجموع شهر و روستا 78% به ضرر دختران و 3% به ضرر پسران و 19% تساوی وجود داشته است. در کل دوره راهنمایی در شهرها 39% به ضرر دختران، 3% به ضرر پسران و در 58% تساوی دیده می‌ شود و در روستاها 93% به ضرر دختران و 7% تساوی دیده می‌ شود و در مجموع شهر و روستا 84% به ضرر دختران و 16% تساوی وجود داشته است.

این مقاله، تفاوت ها و تغییرات بین نسلی در ارزش ها و نگرش های مرتبط با ازدواج و تشکیل خانواده را در بین دو نسل مادران و دختران مقایسه و تحلیل می کند. داده های تحقیق، از طریق پیمایش، در شهر یزد جمع آوری و اطلاعات مربوط به 155 نفر از نسل مادران و 155 نفر از نسل دختران مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر اجماع و توافق نظر هر دو نسل در مورد سن مناسب ازدواج و همچنین مخالفت با چندهمسری مردان است که ثبات زیاد این ابعاد نگرشی را نشان می دهد. از سوی دیگر، تفاوت های بین نسلی معناداری در ایده ها و نگرش های دختران و مادران در ابعادی نظیر زمان بندی فرزند اول، ازدواج خویشاوندی، نحوه انتخاب همسر و مجرد ماندن وجود دارد و دختران از ایده ها و نگرش های مدرن تری در این ابعاد برخوردارند. چنین تفاوت های بین نسلی در نگرش های ازدواج می تواند هم ناشی از تغییرات ایده ایی و هم ناشی از تفاوت های نسلی در مشخصه های اقتصادی- اجتماعی از جمله آموزش، اشتغال و خاستگاه شهری باشد که بررسی های بیشتری را می طلبد. هرچند دامنه تغییرات نسلی در محیط مورد مطالعه گسترده نیست، ولی نتایج بیانگر تغییراتی آرام در ویژگی های خانواده در ایران می باشد.

رواج معاشرت های دختران و پسران قبل از ازدواج در کنار تغییر ساختار جنسیتی دانشگاه ها دو پدیده اجتماعی و فرهنگی نوظهور سال های اخیر در جامعه ایران می باشد که این مقاله نقطه تلاقی این دو را مورد کنکاش قرار می دهد. بر اساس نظریه بلاو، نویسندگان استدلال می کنند که هرچه ناهمگونی جنسیتی در کلاس ها بیشتر باشد، فرصت های تماس اعضای گروه اقلیت با یکدیگر کاهش یافته و در نتیجــه دوستی های بین گروهی افزایش می یابد. در کنار ناهمگونی جنسیتی نقش نگرش افراد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه پیمایشی که با 425 نفر پاسخگو در دانشگاه شیراز انجام شده حاکی از آن است که ناهمگونی جنسیتی در کلاس ها باعث ایجاد فرصت بیشتر برای تماس و در نتیجه دوستی بین دو جنس شده است. بنابراین، میزان دوستی های بین جنسیتی تابعی معکوس از اندازه گروه جنسیتی در کلاس بوده است؛ اما این نتیجه را برای دختران باید با احتیاط بیشتری عنوان کرد. نتایج مربوط به نگرش افراد نشان می دهد که این متغیر همبستگی بالاتری به نسبت متغیر ناهمگونی جنسیتی با تجربه اینگونه معاشرت ها داشته است، بنابراین باید در تبیین روابط بین جنسیتی، نقش ساختارهای عینی و ذهنی را در کنار هم مورد ملاحظه قرار داد.

پژوهش حاضر، با هدف ارزشیابی اثربخشی برنامه اوقات فراغت دانش آموزان دختر اجرا گردیده است. روش اصلی، ارزشیابی با استفاده از طرح آزمایش شبه پانل است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقاطع تحصیلی ابتدایی (سوم تا پنجم) و راهنمایی و متوسطه شرکت کننده در برنامه اوقات فراغت تابستان 1387 در استان خراسان شمالی است. حجم نمونه 583 نفر است. داده های بدست آمده از اجرای پرسشنامه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و تحت آزمون معناداری ویلکاکسون مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می‌ دهد که میزان دینداری، مشارکت اجتماعی، شادابی و نشاط، آشنایی با اندیشه های امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی در میان دانش آموزان دختر در قبل و بعد از اجرای برنامه تفاوت داشته است طوری که می‌ توان گفت برنامه اوقات فراغت اثربخش بوده است. جهت این تاثیر نیز مثبت است.

حدود دو دهه است که روند افزایش ورود دختران به دانشگاه سیر صعودی داشته است. محققان و صاحب نظران در علل این فزونی و نیز پیامدهای مثبت و یا منفی آن دیدگاه های متفاوت و گاه متضادی را بیان کرده اند. در مقاله حاضر با موضوع چرایی فزونی نسبی ورود دختران به دانشگاه، علل این افزایش در یک مطالعه موردی بررسی شده است. پرسش اصلی این است که در برابر علل فزونی ورود دختران به دانشگاه با توجه به گفتمان توسعه دانایی محور، رویکرد برگزیده، نقادانه و عملیاتی چیست و چگونه می توان این فزونی را تحلیل کرد؟ برای بررسی این پرسش هفت فرضیه مطرح گردید. یافته های میدانی پژوهش که با استفاده از طیف لیکرت در یک نمونه 364 نفری از دانشجویان دختر دانشگاه اهواز در سال تحصیلی 86- 1385 با روش پیمایشی به ثمر رسیده است، تمامی هفت فرضیه پژوهش را تایید کرد و نشان داد که عوامل فزونی ورود دختران به دانشگاه را باید با رویکردی تلفیقی از مجموعه ای از علل چندگانه جست وجو کرد. این عوامل چندگانه که در واقع صورت بندی فرضیات پژوهش را نیز تشکیل می دهد، عبارتند از: تغییر نگرش جامعه نسبت به مشارکت زنان، افزایش آگاهی زنان نسبت به حقوقشان، دستیابی به شغل، کسب منزلت اجتماعی، گسترش دامنه انتخاب همسر، جاذبه های دانشگاه، افزایش توقعات زنان.

تحولات و دگرگـونی های اجتماعی، گروه های اجتماعی را به تناسب منابع، قابلیت ها و ظرفیت های آن ها از خود متاثر می سازند. هر گروه اجتماعی در شرایط خاص هر جامعه از جایگاه، منزلت و توان مشخصی برای واکنش به تغییرات و تطابق خود با وضعیت جدید برخوردار است. این مقاله بر اساس بازخوانی زمینه های درک یک وضعیت به عنوان مساله اجتماعی، به بررسی آن شرایطی می پردازد که رفتارها و کنش ها، باورها و پنداشت ها، و قضاوت ها و جهت گیری های گروه جوانان، آنان را به عنوان حامل مسایل اجتماعی معرفی می کند. هدف این نوشتار، توجه به این مهم است که چگونه در شرایط ویژه جامعه ایران، دختران، مستعد نگریسته شدن به عنوان گروهی مساله آفرینند. با تمرکز بر مولفه ها و اجزای مختلفی که نقش محول دختران جوان را به لحاظ ذهنی عمومیت می بخشند و نیز عوامل موثر بر فاصله گرفتن نقش محقق دختران از آن، مقاله به ارایه یک گونه شناسی از مسایل اجتماعی دختران می پردازد. روش این مقاله، کتابخانه ای است.