جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رضاشاه پهلوی (1944-1878) و مصطفی کمال آتاتورک (1938-1881) تقریبا در یک زمان در ایران و ترکیه به قدرت رسیدند. هر دو رهبر، پروژه مدرنیزاسیون را بر پایه برداشتی کم و بیش یکسان از مدرنیته آغاز کردند و دو کشور نیز به لحاظ اجتماعی- تاریخی شباهتهای فراوانی دارند. با این حال، فرایند مدرنیزاسیون در ایران و ترکیه سرنوشتی متفاوت داشته است. در این پژوهش با کنار گذاشتن دیدگاه نظام جهانی و همچنین تحلیلهای طبقاتی، فرهنگی و جغرافیایی و با تکیه بر تمایزات ساختاری-نهادی بر مبنای استفاده از روشی تطبیقی-تاریخی، در پی یافتن پاسخی درخور به چرائی این تفاوت هستیم. در نهایت، چهار زمینه از این تمایزات که به زعم ما تاثیری تعیین کننده بر تفاوت سرنوشت مدرنیزاسیون در دو کشور داشته اند را برجسته کرده ایم؛ این جهار زمینه عبارتند از: پیشینه شکل گیری نهادهای مدرن در زمان آغاز پروژه مدرنیزاسیون، تکثر قومی، گروهی، ایلی و طایفه ای، نهاد دین و رابطه آن با حکومت و بالاخره اقتصاد و دسترسی به درآمدهای نفتی.

همراه با رشد زندگی شهری، افزایش جرائم، وقوع جرائم جدید و متعاقب این موارد، احساس ترس از قربانی شدن در روابط اجتماعی پدید می آید. دو پیامد این احساس کاهش اعتماد اجتماعی و کاهش شعاع ارتباطات و پیونده های اجتماعی است. یه تبع این دو پیامد، کاهش مشارکت و همیاری های اجتماعی به عنوان عناصر تشکیل دهنده و مقوم سرمایه اجتماعی قابل انتظار است. علیهذا در این تحقیق، نگارندگان، بر یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر سرمایه اجتماعی، یعنی همان ترس از قربانی شدن تمرکز داشته اند. این تحقیق درصدد پاسخ به این سوال است که آیا ترس از قربانی شدن موجب کاهش شعاع ارتباطات اجتماعی افراد و کاهش سرمایه های اجتماعی آنها می شود؟ جامعه آماری در این تحقیق افراد در فاصله سنی 12 تا 45 ساله ساکن شهر تهران تشکیل می دهند. نتایج نشان می دهد در میان چهار حوزه اصلی فعالیت اجتماعی (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی)، بیشترین میزان ترس از قزبانی شدن در حوزه اقتصادی است. همچنین بیش از نیمی از پاسخگویان سطح جرم و ناامنی در جامعه را بسیار زیاد ارزیابی می کنند. یافته های تحقیق نقش تعیین کننده کاهش سرمایه اجتماعی در افزایش ترس از قربانی شدن افراد را تایید می کند.

در این تحقیق، با استفاده از مدل پیشنهادی گلاک و استارک به سنجش چهار بعد دین داری دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز ساری شامل ابعاد اعتقادی، مناسکی، عاطفی و پیامدی پرداخته شده تا با روش علمی، میزان و انواع دین داری دانشجویان و سهم هر یک از انواع در میان آنها مشخص شود. نتایج به دست آمده نشان دادند که اعتقادات دینی %87.4 دانشجویان در سطح متوسط بوده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که رابطه مستقیم و معناداری بین تمام جنبه های دین داری جوانان دانشگاهی و نوع جهت گیری دینی عرفی گرایانه و بنیادگرایانه آنها وجود دارد. هم چنین، ارتباط بین ابعاد دین داری با جنسیت تایید شد، حال آنکه ابعاد دین داری با رشته تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری نداشت. به علاوه رابطه معناداری نیز بین بعد پیامدی دین داری با وضعیت تاهل دانشجویان مشاهده شد. در نهایت، داده های تحقیق نشان دادند که دانشجویان مورد مطالعه به همه ابعاد دین داری حساسیت داشته و همبستگی معناداری نیز بین ابعاد چهارگانه دین داری آنها وجود دارد.

این مقاله به ترسیم فضای زندگی زنان بر اساس نظریه بوردیو پرداخته تا به این سوال پاسخ دهد که آیا هنوز هم باید به تعاریف سنتی طبقه زنان وفادار ماند؟ داده ها از جمعیت زنان بالای 25 سال شیراز جمع آوری شدند. سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زنان در خانواده اندازه گیری شده و برای ایجاد تمایز میان گروه های مختلف زنان، فعالیت های فراغتی نیز در نظر گرفته شد. این اطلاعات با استفاده از تحلیل توافقی چندگانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میدان اجتماعی زندگی زنان مجرد و متاهل شیراز، سرمایه های در دسترس و سبک زندگی فراغتی آنها هنوز به شدت در راستای خطوط طبقاتی توزیع شده است و پایگاه اقتصادی اجتماعی آنها تا حد زیادی متاثر از پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده مبدا آنها است. افزایش سرمایه های در دسترس زنان بیشتر به علت تغییرات قواعد و منابع ساختاری بوده و تفاوتی در شاخص طبقاتی زنان ایجاد نشده است.

در حال حاضر روستاهایی در تهران وجود دارند که متاثر از پدیده مهاجرپذیری شرایط خاصی و متفاوتی با روستاهای کلاسیک پیدا کرده اند. در پژوهش حاضر این روستاها با عنوان «روستای در حال گذار» با استفاده از چارچوب نظری- مفهومی مهاجرت مورد بحث قرار گرفته اند.هدف این پژوهش ارائه چارچوب جامعه شناختی تشخیص و معرفی روستاهای در حال گذار مبتنی بر ویژگی های اجتماعی- اقتصادی آنها است. این تحقیق با استفاده از روش پژوهش اسنادی و مطالعه میدانی تلاش کرده است تا شناخت دقیقتری از این روستاها فراهم کند. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهاجرین از سه منشاء شهرهای حاشیه تهران، شهر تهران و سایر شهرهای کشور به روستاهای مورد بررسی وارد شده اند. مهاجرین با وجود آنکه در روستاها زندگی می کنند اما شیوه معیشت غالب خدماتی و صنعتی است که در خارج از روستا و عموما در تهران و شهرهای حاشیه آن صورت می گیرد. روستاهای مورد بررسی را می توان روستاهای خوابگاهی نامید که شکل سکونتی جدیدی به شمار می رود و با روستاهای کلاسیک تفاوت های بینادی دارند.

داغ ننگ همچون خصیصه لکه دارکننده و بی ارزش کننده هویت اجتماعی است که افراد دارای معلولیت در زندگی روزمره با آن دست و پنجه نرم می کنند. این تحقیق تجارب و نگرش های هشت نفر از افراد دارای معلولیت جسمانی آشکار که در شهر رشت زندگی می کنند را توصیف می کند. در یک سری از مصاحبه هایی که با این افراد انجام شد، شرکت کننده ها بینشهایی را در زمینه تجارب شان در طول زندگی ارائه دادند. مضامینی که نشان دهنده عوامل اجتماعی داغ ننگ زننده بر روی این افراد بود تحت مقوله هایی چون برچسبها (متلک ها و مسخره کردنها)، ترحم (حرف ها و نگاههای ترحم آمیز)، زل زدنها، رسانه ها و معابر، با استفاده از رویکرد برچسب زنی و نظریه داغ ننگ اروینگ گافمن تجزیه تحلیل و مورد بحث قرار گرفت. در واقع هدف این تحقیق این است که ببینیم داغ ننگ چگونه در کنش متقابل بین افراد سالم و افراد دارای معلولیت برساخته شده و هویت اجتماعی آنهایی که دچار یک آسیب دیدگی شده اند را لکه دار می کند.تا فهم بیشتری از زندگی این افراد داشته باشیم.

هدف این تحقیق، بررسی جامعه شناختی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و سلامت روان میان زوجین شهر کرمان است. روش تحقیق پیمایشی بوده و از طریق پرسشنامه خود اجرا انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، همسران 45-18 ساله است که تعداد 382 نفر از این جمعیت به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد بین سلامت روانی و متغیرهای سرمایه درون گروهی، برون گروهی و نهادی شناختی، منزلت فرد در روابط قدرت خانواده، رضایت زناشویی، احساس رضایت از زندگی، سن ازدواج فرد و همسرش، درآمد فرد و درآمد همسرش رابطه معنی داری وجود دارد.همچنین بین سلامت روانی زنان و مردان تفاوت معنی داری مشاهده می شود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد که از میان ابعاد متغیر سرمایه اجتماعی و متغیرهای زمینه ای چهار متغیر سرمایه درون گروهی شناختی، برون گروهی شناختی، رضایت از زندگی زناشویی و منزلت فرد در روابط قدرت خانواده مهمترین تبیین کننده های سلامت روانی همسران هستند.

هدف تحقیق حاضر بررسی تجربی رابطه بین چهارچوب انتخاب های عقلانی با رفتارهای انحرافی در میان دانشجویان دانشگاه ارومیه بوده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع آوری داده ها نیز پرسش نامه می باشد، که در سال تحصیلی 90-1389 در میان دانشجویان مشغول به تحصیل به اجرا در آمده است. در مجموع تعداد 441 نفر افراد مورد مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان می دهد که از میان متغیرهای انتخاب عقلانی، بین متغیرهای فرصت، نیاز منفعت گرایانه و هیجانات با رفتارهای انحرافی رابطه مستقیم و معنی دار و بین متغیر باورهای اخلاقی پاسخ گویان با رفتارهای انحرافی رابطه ای معکوس و معنادار مشاهده شده است. توجه به فرضیه های تایید شده، نشان می دهد که متغیر نیاز منفعت گرایانه، از بیش ترین قدرت تبیین کنندگی رفتارهای انحرافی برخوردار است.

آگاهی از نگرش مردم نسبت به مجازاتها به هماهنگی قوانین با افکار عمومی کمک می کند که پیامد آن افزایش انسجام اجتماعی و مشروعیت اجتماعی نهاد مجازات (دادگاه و پلیس) است. در پیمایش حاضر نگرش به قانون مجازات با نمونه ای 320 نفری از دانشجویان دانشگاه تربیت معلم در سال 1389 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد بین نگرشهای پاسخگویان با قانون مجازات به لحاظ شدت و شکل مجازات ها اختلاف وجود دارد. بدین ترتیب که پاسخگویان خواهان مجازاتهایی با شدت کمتر و اشکال غیربدنی هستند. همچنین این اختلاف نظر تحت تاثیر متغیرهای اجتماعی و جمعیتی مثل دینداری، توسعه یافتگی، شهرنشینی، طول مدت تحصیل در دانشگاه، جدی انگاری جرم، سن و جنس قرار دارد. در این مطالعه دانشجویان زن اختلاف نظر کمتری با مجازاتهای قانونی داشتند. از نظریه های دورکیم و فوکو برای تبیین یافته ها استفاده شده است.