جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فضای مجازی،همه حیات انسانی را درنوردیده و نیز، بر جامعه اسلامی ایران سایه انداخته است از این رو، و بر پایه رهنمودهای مقام معظم رهبری، جامعه اسلامی به مثابه یکی از چند مرحله تحقق تمدن نوین اسلامی، برخی از آسیب های فضای مجازی است اما نقش فضای مجازی برای شکل دهی به جامعه اسلامی متمدن در ایران مبهم باقی مانده است! بنابراین،با این پرسش مواجه ایم که: نقش فضای مجازی برای شکل دهی به جامعه اسلامی-تمدنی در ایران چیست؟ به نظرمی‎رسد مؤسسات و نهادهای دولتی ایران می توانند با تأمین امنیت‎ (اجتماعی،اقتصادی،اخلاقی)،آسایش و سعادت عمومی در شکل گیری و نگه داری جامعه مملو از توسعه مادی و پیشرفت معنوی به ایفای نقش مؤثر بپردازند. غرض مقاله نشان دادن توان بالفعل و بالقوه این مؤسسات و نهادها در استقرار بخشی به اجتماعی از دین داران است که بستر لازم را برای زایش تمدن نوین اسلامی را فراهم می آورد.در این مقاله،تحقق چنین هدفی به شیوه توصیف و تحلیل گزاره ها و آموزه های ارائه شده مقام معظم رهبری صورت می گیرد. مؤسسات و نهادهای دولتی ایران با تأکید بر ناجا به مثابه یک بازیگر فعال، با درک دیگری(فضای مجازی) در چارچوب هنجارهای انقلابی،انتظار مقام معظم رهبری را در نقش و جایگاهی که به او سپرده شده به دست می آورد.

تمدن اسلامی یکی از تأثیرگذارترین تمدن های جهانی است که در گسترۀ جغرافیایی وسیع و با استفاده از فرهنگ تلفیقی و تکمیلی، توانست میان اصول و مبانی آموزه های خود با اندیشه های سایر اقوام و ملل، ارتباط و سازش برقرار کند و باعث ایجاد یک تحول شگرف و پویای ذهنی و فکری در جهان هستی گردد که با بازتاب ها و واکنش های فرهنگی و علمی گسترده همراه بود. این تمدن، از سده‌های سوم تا ششم هجری، نقش بسزایی در فرهنگ و تمدن بشری ایفا نمود. در این راستا، مقاله ‌حاضر با ‌استفاده از منابع‌کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی – تحلیلی، درصدد پاسخ به‌این پرسش است که بسترها و مؤلفه های شکوفایی تمدن‌اسلامی چه بود؟ براساس یافته‌های پژوهش، عوامل ‌بیرونی و درونی متعددی در رشد و شکوفایی تمدن‌اسلامی مؤثر بوده است؛ قسمتی به مبانی‌ اعتقادی و آموزه‌های‌ مذهبی آنان و قسمتی نیز، به‌ عملکرد و مبانی‌رفتاری آنها در عرصۀ علم و معرفت مربوط بوده است. به این ترتیب، تمدن اسلامی با مشخصه های برجسته همچون؛ آزاداندیشی، انعطاف پذیری و قابلیت سازگاری، نوآوری، جامع‌نگری علمی، عقل مداری، علم گرایی، عدالت گستری و بهره گیری از میراث گذشتگان، توانست خود را به اوج شکوفایی برساند.

نظریه‌پردازی و ارائه راه‌کار مناسب در باب ایجاد رفاه اقتصادی در گستره تمدن نوین اسلامی، یکی از مسائلی است که تمدن‌سازان و تمدن‌پژوهان مسلمان، نمی‌توانند نسبت به آن بی‌توجه باشند. در این میان و با توجه به نقش محوری توحید در اندیشه اسلامی و جایگاه خداباوری در میان مسلمانان، یکی از نظریاتی که می‌تواند به ایجاد رفاه عمومی در حیات موحِّدان کمک نماید، یگانه‌پرستی آنان در تمام ساحت‌های زندگی انسانی است، از این رو، در این پژوهش، تلاش نموده‌ایم با روشی توصیفی و رویکردی تحلیلی، نخست با تحلیل مفاهیم اصلی و بیان معنای آن، حقیقت توحید عبادی را تبیین نماییم و در ادامه، با تأمل در این مفهوم و نسبت‌سنجی آن با مسأله رفاه عمومی در حوزه اقتصاد آن هم در گستره تمدن نوین اسلامی، کارکردهای شش‌گانه: 1. تلاش‌مندی در جهت کسب درآمد، 2. ضابطه‌مندی منابع کسب درآمد و استغناء درونی، 3. مصرف مقتصدانه و مدبرانه درآمد، 4. پرداخت حقوق و بخشش‌های مالی در پرتو اخلاق کریمانه، 5. ایجاد نهادها، سازمان‌ها و مؤسسات اجتماعی توحیدمحور، 6. موهبت‌های پاداشی و نزول خیرات و برکات غیبی را، به عنوان ره‌آوردهای توحید عبادی در رفاه‌بخشی و فقرزدایی و به عنوان عناصر تمدن‌ساز مورد بررسی قرار دهیم.

با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری گفتمان اسلام گرایی در مقابل گفتمان های سوسیالیستی و لیبرالیستی و تقابل انقلاب اسلامی با این دو و سرانجام، حذف بلوک شرق از مقابل بلوک غرب در نظام بین الملل، تفکر و ایدئولوژی اسلام بود که در برابر بلوک غرب قد علم کرد و تحقق آرزوی نظم نوین جهانی رهبران این تفکر را به تعویق انداخت.پس از گذشت سال ها درگیری این دو جبهه، موضوع تمدن نوین اسلامی که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد، نقطه عطفی در این جنگ نامتقارن و نابرابر ایجاد کرد و از این رو، با شکل گیری گفتمان تمدن نوین اسلامی، نظریه های مختلفی در این باب از سوی اندیشمندان داخلی وخارجی ارائه گردید که راه کارهای تحقق تمدن نوین اسلامی را بررسی نموده اند.در این میان، دیپلماسی عمومی به عنوان یکی از ابزارهای سیاست خارجی، بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفت، بنابراین، در این مقاله، ابتدا شاخص های تمدن نوین اسلامی از نگاه رهبری را بیان نموده و پس از بیان مفهوم دیپلماسی عمومی، به بیان شاخصه های دیپلماسی از نگاه رهبری پرداخته و سپس،نقش آن را در تحقق تمدن نوین اسلامی از نگاه معظم‎له مورد واکاوی قرار می دهیم

تمدن سازی اسلامی یکی از مهمترین کارکردهای اسلام در راستای تکامل جوامع انسانی است اما بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) مسلمانان به گروه­ها و دسته­های مختلفی تقسیم شدند و اختلاف بین این گروه­ها فرصت­های زیادی را که می­بایست در مسیر شکوفایی جوامع اسلامی صرف شود، به هدر داد. این نوشتار با توجه به پیشینه اختلافات مذهبی در بین مسلمانان، به این پرسش پرداخته که تقریب مذاهب اسلامی چه کارکردهایی در شکوفایی تمدنی اسلام خواهد داشت؟ در این راستا سعی شده است تا با استفاده از منابع متعدد و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به کارکردهای مختلف تقریب مذاهب پرداخته شود و کارکردهای آن در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. در این خصوص، می­توان گفت تقریب مذاهب اسلامی کارکردهای فراوانی در جهت تمدن سازی اسلامی خواهد داشت که می­توان به کارکردهایی مانند بازگشت به اسلام اصیل، تشکیل امت واحده، گسترش فضای گفتمانی، پرهیز از تفرقه و واگرایی و کاهش تعصب و افراطی­گری به عنوان عوامل زمینه ساز تمدن اسلامی اشاره کرد.

سعادت و شقاوت به مثابه پیشرفت و پسرفت از جمله مقولاتی است که در ادوار تاریخی مختلف، میان دانشمندان، و حتی در عرف عوام، مورد بحث بوده است. زندگی جاودانه پس از مرگ، موجب شده که انسان تمام تلاش خود را به کار گیرد تا موجبات سعادت برای دنیا و به ویژه عالم پس از مرگ خود، فراهم کرده و از شقاوت دوری نماید. این پژوهش، با روش توصیف و تحلیل متن و به شیوه کتابخانه ای، درصدد واکاوی دیدگاه های کلامی دو متکلم، شیخ اشراق و ابن سینا، در زمینه معنا و راه های کسب سعادت و شقاوت در دنیا و آخرت است. سهروردی راه کسب سعادت یا شقاوت را، انجام یا ترک اوامر و نواهی الهی، در عالم پس از مرگ دانسته و سعادتمندان را، پیروان حضرت محمد(ص) می داند، اما ابن سینا سعادت را ترجیح سعادت نفسانی بر سعادت جسمانی بیان داشته، که در گرو تامین نیازهای افراد جامعه است، و افراد شقی را، کسانی می داند که حق را شناخته، ولی اغلب آن را انکار می کنند.