جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگاهی گذرا بر وضعیت محیط زیست در دهه های اخیر نشان می دهد که فعالیت های انسانی موثرترین و مهمترین علل تغییرات زیست محیطی است که ضمن ایجاد تغییرات مفید و مناسب موجبات تخریب بسیاری را فراهم آورده است. در این تحقیق با استفاده از نظریات فردگرایی و رضایت از زندگی، به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رفتارهای زیست محیطی شهروندان شهر یزد پرداخته شده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان شهر یزد بوده است که به صورت تصادفی خوشه ای با استفاده از فرمول کوکران، 323 نفر انتخاب شده اند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای سن، آگاهی زیست محیطی، فردگرایی، رضایت از زندگی و رفتارهای زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد؛ همچنین بین زنان و مردان در رفتارهای زیست محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده کلی متغیرهای باقی مانده در معادله رگرسیون با همدیگر 28 درصد از واریانس متغیر وابسته را تعیین می کنند.

برنامه ریزی خدمات شهری بدون توجه به عدالت اجتماعی به معنای برابری همه جامعه و تخصیص عادلانه خدمات برای همگان، موفق نخواهد بود در واقع بی عدالتی نابرابری ای است که به سود همگان نباشد. در این پژوهش از نظروسترن و همکاران که معتقدند جایگاه مفهومی و تحقیقی عدالت اجتماعی بر دو حوزه عدالت توزیعی و عدالت رویه ای متمرکز است، استفاده شده است. این پژوهش از نوع توصیفی - تبیینی است که به صورت پیمایشی صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه میزان دسترسی شهروندان به خدمات شهری با ادراک از عدالت اجتماعی می باشد. جامعه آماری، همه ساکنان بالای 18 سال شهر کرمان می باشند که از بین آنها 384 نفر به عنوان نمونه آماری بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد از میان متغیرهای پیشینه ای، تحصیلات با عدالت اجتماعی رابطه معکوس ولی معناداری (r= -0.13 و sig= 0.02) دارد. ولی بین جنسیت و سن با ابعاد عدالت اجتماعی رابطه معناداری وجود ندارد. و از بین خدمات شهری، دسترسی به خدمات رفاهی و تفریحی با عدالت توزیعی بیشترین رابطه را دارد. (0.54) این متغیر همچنین در بین خدمات شهری بیشترین رابطه را با عدالت توزیعی دارد. (0.52) در مجموع نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد میزان دسترسی به خدمات شهری، 35 درصد تغییرات متغیر ادراک عدالت اجتماعی را تبیین می کند.

هدف مقاله حاضر بررسی رابطه مصرف کالاهای فرهنگی با رفتارهای اجتماعی شهروندان در شهر اصفهان است. روش پژوهش از نوع پژوهش همبستگی است. جامعه آماری را شهروندان بین 15 تا 70 سال شهر اصفهان در مناطق چهارده گانه تشکیل دادند که از بین آنها، با کمک روش نمونه گیری طبقه بندی متناسب با حجم و مطابق با فرمول کوکران 400 انتخاب شد. پرسشنامه در دو بخش: بخش اول مولفه های میزان مصرف کالاهای فرهنگی با 6 سوال و بخش دوم شامل پرسشنامه محقق ساخته رفتارهای اجتماعی شهروندان با 38 سوال طراحی شد. پایایی پرسشنامه مصرف کالاهای فرهنگی بر اساس آلفا 0.85 و پایایی پرسشنامه رفتارهای اجتماعی شهروندان 0.82 برآورد گردید. فرضیه های تحقیق به کمک آزمون های آماری همبستگی پیرسون، آزمون تعقیبی و تحلیل واریانس با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شد. یافته ها گویای ضریب همبستگی بین روابط انسانی و میزان استفاده از رادیو (r=0.120 و p=0.018) معنادار بود. همچنین ضریب همبستگی بین رفتارهای اجتماعی شهروندان (r=0.117 و p=0.036) و حفظ میراث فرهنگی (r=0.224 و p=0.001) با میزان مصرف اینترنت معنادار بود. رابطه بین رفتارهای اجتماعی شهروندان (r=0.250 و p=0.001)، روابط انسانی (r=0.153 و p=0.003)، رعایت قوانین (r=0.246 و p=0.001)، حفظ محیط زیست (r=0.150 و p=0.003) و حفظ میراث فرهنگی (r=0.192 و p=0.001) با میزان مطالعه نشریات و مطبوعات معنادار بود. ضریب همبستگی بین حفظ میراث فرهنگی با میزان استفاده از تلفن همراه (r=0.200 و p=0.001) معنادار بود. رابطه بین رفتارهای اجتماعی شهروندان (r=0.158 و p=0.005)، روابط انسانی (r=0.232 و p=0.001) و حفظ محیط زیست (r=0.113 و p=0.003) با میزان شرکت در فعالیت های مذهبی - اجتماعی معنادار بود.

هدف کلی این تحقیق بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با رعایت قوانین شهروندی (قانون پذیری) در بین شهروندان اردبیلی است. در این تحقیق با استفاده از نظریات مرتن، لویتدکه و شوایتزر، ساترلند و کرسی، والتر رکلس و تئوری نیازها به تنظیم فرضیه و پرسشنامه مبادرت گردیده است. روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و اطلاعات با یک پرسشنامه 31 سوالی و به طریق نمونه گیری چند مرحله ای (ابتدا طبقه بندی شده و سپس تصادفی) تکمیل گردیده است.متغیرهای مستقل تحقیق عبارتند از: سن، جنس، تحصیلات، پایگاه اجتماعی افراد، فردگرایی، تامین نیازهای مادی افراد، نظارت اجتماعی، معاشرت با افراد کج رو (قانون گریز) و تشویق (پاداش).متغیر وابسته، رعایت قوانین شهروندی است که عبارت است از رعایت آگاهانه، داوطلبانه و ارادی افراد از قوانین و مقررات جامعه شهری و عمل به آنها. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کلیه شهروندان بالای 18 سال ساکن در شهر اردبیل و حجم نمونه شامل 383 (193 مرد و 190 زن) نفر می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، 8.6 درصد افراد مورد مطالعه، نسبت به قوانین شهری، دارای قانون پذیری پایین، 55.1 درصد دارای میزان قانون پذیری متوسط و 3.36 درصد دارای قانون پذیری بالا هستند. همچنین طبق یافته های تحقیق از میان متغیرهای فوق الذکر، ارتباط بین رعایت قوانین شهروندی و متغیرهای فردگرایی و نظارت اجتماعی و داشتن ابزار و وسایل اجتماعی برای رسیدن به اهداف فرهنگی و جنس معنادار است. در بقیه فرضیه های تحقیق ارتباط معناداری بین متغیرهای مستقل و وابسته مشاهده نگردید.

جهانی شدن باعث ایجاد تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی در اکثر نقاط دنیا شده است و شاید شهرها در این زمینه، شهر ها شاید بیشترین تاثیر پذیری را داشته اند. در یکی دو دهه گذشته مفهوم جدیدی از شهر در ادبیات جامعه شناسی و مطالعات شهری با عنوان «شهر جهانی» رواج یافته است. هر چند هنوز درباره تعریف دقیق و تعیین معیارهای شهر جهانی اتفاق نظری به دست نیامده است، ولی در این مورد که فن آوری های جدید اطلاعات، ارتباطات مخابراتی، سهولت نقل و انتقالات افراد و کالاها و ... دامنه فعالیت ها در شهرها نتیجه اهمیت و نقش آفرینی برخی شهرهای جهان را افزایش داده اند، اتفاق نظر نسبی ای وجود دارد. مقاله حاضر که با روش توصیفی انجام گرفته است در نظر دارد مفهوم «شهر جهانی» را معرفی کرده، برخی تعریف ها و ویژگی های این گونه شهر ها را درد که نماید و نقش آنها را در فرایند عام تر جهانی شدن مورد بررسی قرار دهد.

هر اقدام توسعه ای شهری، ناگزیر پیامدهای اجتماعی را برای شهروندان به دنبال خواهد داشت.این مقاله با هدف شناخت پیامدهای اجتماعی «پروژه سوله بازیافت زباله پل کن» در منطقه 9 تهران تهیه شده است. این مطالعه با استفاده از روش «ارزیابی اثرات اجتماعی» و تکنیک های کمی (پیمایش 212 نفر) و کیفی (30 مصاحبه عمیق فردی) با گروه های تحت تاثیر انجام گرفته است. مهمترین پیامدهای اجتماعی این پروژه به شرح زیر است:با بهره برداری از پروژه سوله بازیافت، کارکنان مراکز همجوار از جمله کمپ ترک اعتیاد، گرمخانه، خودروسازی سایپا، مجموعه ورزشی و فرهنگی کارگران نه تنها از پیامدهای منفی (آلودگی زیست محیطی و بهداشتی، بیماری های تنفسی و بوی نامطبوع) پروژه تاثیر خواهند پذیرفت، بلکه زمینه بروز آسیب های اجتماعی، گروه های منحرف و کجرو (اعتیاد و فروش موادمخدر) در بین کارکنان این مراکز ایجاد خواهد شد زیرا کارگران سوله بازیافت اغلب دارای سوابق مصرف و فروش مواد مخدر، سرقت، نزاع و درگیری بوده و برقراری ارتباطات مداوم و گسترده این گروه با معتادان کمپ و افراد بی خانمان گرمخانه که در همجواری سوله بازیافت واقع شده اند زمینه بروز این گونه آسیب ها اجتماعی را افزایش خواهد داد.

بینش ها‏ی جدید و پیشرفت ها‏ی صورت گرفته در مطالعات مربوط به توسعه شهری و بررسی خدمات عمومی حاکی از توجه روز افزون به مساله «ارزیابی تاثیر محلی» است. در این رویکرد، ضمن تاکید بر اهمیت مشارکت شهروندان در امور محلی، به ایجاد احساس تعلق ساکنان به محله نیز توجه می شود. این مقاله، ضمن معرفی بحث ارزیابی تاثیر محلی، به عنوان نوعی تحقیق ارزیابی، اهمیت این موضوع را برای برنامه ریزی و مدیریت محلی نشان می دهد و سپس نتایج پیمایش انجام گرفته در شهر اصفهان، در زمینه ارزیابی خدمات ارائه شده شهرداری، به وسیله شهروندان اصفهانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. نهایتا نقاط ضعف و قوت خدمات شهری و چگونگی حرکت بسوی وضعیت مطلوب در ارائه خدمات عمومی به شهروندان بر اساس نتایج تحقیق بیان می شود.

در بستر افزایش توجهات بین المللی به محیط زیست و مسائل مربوط به کیفیت زندگی، تلاش برای دستیابی به پایداری اجتماعی در بین محلات اهمیت ویژه ای یافته است. در این میان، محله به عنوان مبنای فیزیکی-اجتماعی می تواند نقش بسیار مهمی در زمینه پایداری شهرها ایفا کند. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پایداری اجتماعی در بین محلات قدیم و جدید شهر یزد می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان شهر یزد تشکیل داده و بر اساس فرمول کوکران تعداد 400 نفر به عنوان نمونه، به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده اند. در مرحله اول از روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب محلات و در مرحله دوم از نمونه گیری سیستماتیک استفاده شده است. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها توسط نرم افزار Spss مورد پردازش قرار گرفته و میزان روایی از طریق آلفای کرونباخ به دست آمده است. یافته ها نشان می دهد مقایسه بین محلات قدیم، جدید و مجتمع های مسکونی بیانگر این است که محلات قدیم ناپایدارتر و محلات جدید دارای پایداری بیشتری هستند. همچنین بر اساس نتایج رگرسیون از بین 8 متغیر مستقل وارد شده به معادله رگرسیون، در محلات قدیم از جمله متغیرهای: رضایت از محله، رضایت از مسکن، مشارکت اجتماعی و سن، در محلات جدید متغیرهای: رضایت از محله، رضایت از مسکن و در بین مجتمع های مسکونی متغیرهای: رضایت از محله، رضایت از مسکن در تبیین پایداری اجتماعی سهم بیشتری را ایفا می کنند.

زنان به عنوان نیمی از جمعیت حاشیه نشین از بسیاری جهات دچار محرومیت های اجتماعی - اقتصادی و فرهنگی مضاعفی هستند و بر اساس بررسی های محقق، مطالعه ای یه مشخصا به بررسی وضعیت زنان حاشیه نشین بخصوص نگرش ها و رفتارهای اجتماعی این قشر پرداخته باشد، صورت نگرفته است؛ بنابراین هدف کلی این تحقیق مطالعه رفتارها و نگرش های اجتماعی و فرهنگی زنان حاشیه نشین در یکی از بزرگترین محلات حاشیه شهر شیراز یعنی شهرک سعدی می باشد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و تکنیک جمع آوری داده ها، «پرسشنامه محقق ساخته» بوده است. جامعه آماری کلیه زنان حاشیه نشین شهرک سعدی شیراز یعنی 25542 نفر می باشد که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری خوشه ای با 348 نفر از آنان مصاحبه گردید. یافته های این پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی ارائه شده است که در بخش توصیفی، یافته ها نشان می دهد که مشارکت زنان در حد متوسط می باشد. در زمینه تعلق شهروندی یافته-ها حاکی از تعلق زیاد (53 درصد) زنان به شهر شیراز می باشد. همچنین بیشتر زنان تقدیرگرا بوده اند و شیوع فرهنگ فقر در محله در حد متوسط (80.7 درصد) می باشد. روابط بسیار ضعیف همسایگان با یکدیگر (77 درصد)، اعتقاد به زیاد بودن آسیب های اجتماعی و سبک زندگی فقیرانه تر از جمله دیگر نتایج به دست آمده در بخش توصیفی تحقیق می باشد. در بخش استنباطی نیز یافته ها نشان می دهد همبستگی به دست آمده بین سابقه سکونت و نگرش به وجود آسیب های اجتماعی و سابقه سکونت و تمایلات فرزندآوری، از آنجا یه سطح معناداری محاسبه شده به ترتیب (Sig=0.34) و (Sig=0.20) بزرگتر از آلفای تحقیق (a= 0.05) است، معنادار نمی باشد؛ اما همبستگی بین باورهای فرهنگی زنان و تمایل به مشارکت و بین سابقه سکونت و رفتار فرزندآوری، از آنجا که سطح معناداری محاسبه شده (Sig=0.02) و (Sig=0.00) کوچکتر از آلفای تحقیق (a= 0.05) است، بنابراین همبستگی بین متغیرها معنادار می باشد. نتایج حاصله از تحلیل واریانس (آزمونF ) نیز نشان می دهد در نگرش به وجود آسیب اجتماعی بر حسب سطح سواد تفاوت معنادار وجود دارد. در آزمون رگرسیونی تحقیق نیز 8 متغیر سن، سن ازدواج، درآمد، طول مدت ازدواج، سابقه زندگی در شهر، تعداد نوزاد فوت شده، تعداد مطلوب فرزند و شاخص تقدیرگرایی وارد رگرسیون گام به گام گردید یه در مرحله اول، 59 درصد تغییرات متغیر وابسته (R2= 0.59) توسط متغیر طول مدت ازدواج تبیین شده و در مرحله دوم شاخص تقدیرگرایی وارد معادله رگرسیونی گردید که این متغیر با متغیر طول مدت ازدواج دارای همبستگی قوی با متغیر فرزندآوری می باشد (R2= 0.788) و 62 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند (R2= 0.620).

با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونیهایی را پذیرفتند. این دگرگونیها به شکل افزایش سریع جمعیت و رشد فیزیکی به صورتی نامتعادل و ناهماهنگ بوده است. در حال حاضر یکی از مسائل تمام شهرهای کشور، رشد شهرنشینی و به تبع آن ناموزون شدن بودجه مناطق شهری است. شهرداری ها متولی اصلی عمران و آبادانی در شهر هستند، ولی در اجرای این وظیفه مهم با مشکلات زیادی مواجه هستند زیرا همواره با مشکلات مالی و کسر بودجه مواجهند. از این رو تخصیص کارای بودجه توسط شهرداری ها به مناطق مختلف شهر با در نظر گرفتن نیازهای عمرانی و جمعیتی آن، از اهمیت زیادی برخوردار است به طوری که موجب افزایش رضایتمندی شهروندان می شود. از نظر جامعه شناسی، قدر مطلوب در تخصیص بودجه به مناطق شهری، اولویت بخشی به ملاحظات جمعیتی است تا کالبدی - فضایی چرا که این امر به عدالت اجتماعی نزدیکتر است. این مقاله که با هدف بررسی تاثیر توسعه کالبدی- فضایی و عوامل جمعیتی بر بودجه مناطق شهری اصفهان تدوین، یافته بر این فرض استوار است که «سهم عوامل کالبدی - فضایی در تخصیص بودجه به مناطق مختلف شهر بیش از عوامل جمعیتی است؛» از این رو با استفاده از تکنیک تاپسیس و رگرسیون به دنبال بررسی دقیق این موضوع است. جامعه آماری مناطق پانزده گانه شهر اصفهان و روش گردآوری اطلاعات، استفاده از آمارنامه شهر اصفهان و اطلاعات و آمار سازمان های مربوط است. نتایج نشان می دهد که با توسعه کالبدی- فضایی شهر، توزیع بودجه بین مناطق شهری از الگوی جمعیتی آن پیروی نمی کند بلکه این نیازهای کالبدی و عمرانی شهر است که نقش عمده ای را در توزیع بودجه شهری ایفا می کند که نتیجه طبیعی آن نامتوازن شدن سرانه عمرانی مناطق شهری و سرانجام دور شدن از عدالت اجتماعی است.