جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «الشهب الثاقبة» نوشته نورالله تستری تلخیص کتاب‌ الصوارم المهرقة فی رد الصواعق المحرقة نوشته قاضی نورالله تستری (شوشتری) است. الصوارم المهرقة ردیه‌ ای بر الصواعق‌ المحرقة علی اهل‌ الرفض و البدع و الزندقة تألیف ابن حجر هیتمی است. ابن حجر هیتمی در کتاب خود به نقد و ردّ آراء و اندیشه‌ های شیعه و نیز اثبات خلافت خلیفه اول پرداخته است. نویسنده کتاب که شیعه را اهل بدعت و ضلالت می داند، علی رغم داشتن اطلاعات کافی از منابع و ادله معتبر مبنی بر حقانیت ولایت و خلافت اهل بیت پیامبر (ص) به مخالفت با کتاب خدا و سنت رسول خدا برخاسته و با استناد به احادیثی ضعیف و حتی جعلی درباره فضایل و عدالت صحابه رسول (ص) خلافت خلفا را مورد پذیرش و مدح قرار می دهد. مقدمه اول، درباره انگیزه تالیف کتاب که احادیثى درباره سبّ و لعن اصحاب پیامبر و مجازات دنیوى و اخروى آن جمع کرده است، مقدمه دوم، درباره وجوب نصب امام توسط خود اصحاب رسول خدا پس از رحلت ایشان است و مقدمه سوم، روش هاى نصب امام و نقد نظر شیعه در این باره است. او پس از این سه مقدمه، کتاب خود را در یازده باب تنظیم کرده و در ذیل هر باب چند فصل آورده است. صوارم المهرقة، در قالب یك خطبه و حدود ۱۲۰ عنوان مختلف تنظیم شده است. مؤلف، ابتدا عبارات ابن حجر را با «قال...» آورده، سپس با «أقول...» به آن پاسخ می‌ دهد. وی، استدلال‏ های ابن حجر را از یك‏دیگر تفكیك نموده و به آنها جواب داده است. این کتاب با عبارت «الحمدلله على ما حجر عنا حجارة ابن حجر و صير نار صواعقه رمادا بلا أثر...» آغاز شده است. قاضی نورالله، در این كتاب، تا پایان باب سوم از كتاب ابن حجر را كه مربوط به ابوبكر است، نقد نموده و بحث پیرامون خلافت عمر و عثمان (از باب چهارم به بعد كتاب ابن حجر) را مطرح نكرده، زیرا با اثبات شرعی نبودن خلافت ابوبكر، نیازی به ابطال خلافت عمر و عثمان نمی‌ دیده است. وی به ردهایی چون رد حدیث اصحابی کالنجوم در کتاب خود پرداخته است.

«عدة الاكياس فى شرح معانى الاساس» تأليف احمد بن محمد بن صلاح شرفى با موضوع كلام زيديه، به زبان عربى نگارش شده است. اين اثر خلاصه كتاب ديگر نويسنده با نام «شفاء صدور الناس بشرح معانى الاساس» است. نويسنده، در مقدمه كتاب پاره‌ اى مباحث مقدماتى مانند: تعريف علم كلام، معناى عقل، حسن و قبح، حدود و تصورات و تصديقات، ذكر دليل و متعلقاتش و مباحثى از اين دست را مطرح و به تبيين ديدگاه‌ هاى مختلف پيرامون آنها مى‌ پردازد. جزء اول كتاب توحيد با تعريف لغوى و اصطلاحى آغاز شده است. اولين مطلبى كه به آن پرداخته شده، تبيين حدوث عالم است. پس از آن نويسنده مباحث كلامى مانند: ذكر صفات الهى، غناى الهى، ذكر عرش الهى، ذكر كرسى، لوح مذكور در قرآن، تحريم تفكر در ذات الهى را مطرح كرده است. مطالب كتاب عدل با تبيين حقيقت حسن و قبح آغاز مى‌ شود. وى سپس به تبيين ديدگاه اماميه و زيديه و ساير مذاهب اهل سنت در اين خصوص مى‌پردازد. در ادامه اين بخش نيز عناوينى مانند: اراده، رضاى الهى، عوض و دوام آن، فناى عالم، رزق، تكسب، تكليف، الطاف ذكر شده است. جزء دوم نويسنده، در ابتداى كتاب نبوت به نقل از احمد بن سليمان و بسيارى از علماى زيديه چنين نقل مى‌ كند كه بر هر مكلف عقلاً واجب است كه بداند خداوند بايد رسولى را به‌ سوى بندگان ارسال كند. سپس به تبيين مباحث مختلف نبوت مى‌ پردازد. در باب شريعت، نويسنده اگر چه كتاب و سنت را ادله شريعت مى‌ داند و ادله را راجع به كتاب مى‌ داند اما قياس را نيز از ادله معتبر مى‌ شمارد. قيامت، آخرين باب كتاب است كه در آن از بعث، حساب، ميزان، صراط، انطاق جوارح و خلق بهشت و دوزخ بحث شده است. كتاب با يك خاتمه با عنوان فرقه ناجيه به اتمام مى‌ رسد.

«عدة الاكياس فى شرح معانى الاساس» تأليف احمد بن محمد بن صلاح شرفى با موضوع كلام زيديه، به زبان عربى نگارش شده است. اين اثر خلاصه كتاب ديگر نويسنده با نام «شفاء صدور الناس بشرح معانى الاساس» است. نويسنده، در مقدمه كتاب پاره‌ اى مباحث مقدماتى مانند: تعريف علم كلام، معناى عقل، حسن و قبح، حدود و تصورات و تصديقات، ذكر دليل و متعلقاتش و مباحثى از اين دست را مطرح و به تبيين ديدگاه‌ هاى مختلف پيرامون آنها مى‌ پردازد. جزء اول كتاب توحيد با تعريف لغوى و اصطلاحى آغاز شده است. اولين مطلبى كه به آن پرداخته شده، تبيين حدوث عالم است. پس از آن نويسنده مباحث كلامى مانند: ذكر صفات الهى، غناى الهى، ذكر عرش الهى، ذكر كرسى، لوح مذكور در قرآن، تحريم تفكر در ذات الهى را مطرح كرده است. مطالب كتاب عدل با تبيين حقيقت حسن و قبح آغاز مى‌ شود. وى سپس به تبيين ديدگاه اماميه و زيديه و ساير مذاهب اهل سنت در اين خصوص مى‌پردازد. در ادامه اين بخش نيز عناوينى مانند: اراده، رضاى الهى، عوض و دوام آن، فناى عالم، رزق، تكسب، تكليف، الطاف ذكر شده است. جزء دوم نويسنده، در ابتداى كتاب نبوت به نقل از احمد بن سليمان و بسيارى از علماى زيديه چنين نقل مى‌ كند كه بر هر مكلف عقلاً واجب است كه بداند خداوند بايد رسولى را به‌ سوى بندگان ارسال كند. سپس به تبيين مباحث مختلف نبوت مى‌ پردازد. در باب شريعت، نويسنده اگر چه كتاب و سنت را ادله شريعت مى‌ داند و ادله را راجع به كتاب مى‌ داند اما قياس را نيز از ادله معتبر مى‌ شمارد. قيامت، آخرين باب كتاب است كه در آن از بعث، حساب، ميزان، صراط، انطاق جوارح و خلق بهشت و دوزخ بحث شده است. كتاب با يك خاتمه با عنوان فرقه ناجيه به اتمام مى‌ رسد.

«مُنْتَخَبُ الأنْوارِ المُضيئَةِ» اثر سيد علی بن عبدالکریم نیلی نجفى (متوفای ۸۰۳)، در اثبات امامت امام عصر (عج) و بيان ظهور و شرايط آن است. از این کتاب با نام های «مختصر الأنوار المضيئة» و «الغيبة» نیز یاد شده است. نیلی در این اثر، علاوه بر نقل روایت، از روش عقلی هم بهره برده است. او قیاس‌ های منطقی از انواع مختلف را در لابلای مطالب کتاب و همراه روایات آورده تا اشکالی از طرف غیر شیعیان و نیز غیر مسلمانان بر کتاب وارد نشود. او همچنین روایات را با ذکر اسناد و منابع نقل آورده است. منتخب الانوار ۱۲ فصل دارد: 1- اثبات امامت و وجود و عصمت آن حضرت از راه عقل، 2- اثبات آن حضرت از قرآن، 3- اثبات آن حضرت از روایات خاصه، 4- اثبات آن حضرت از روایات اهل سنت، 5- ولادت آن حضرت، 6- سبب غیبت، 7- موضوع طول عمر، 8- وکلا و راویان از او، 9- توقیعات شریف آن حضرت، 10- کسانی که آن حضرت را ملاقات کرده ‏اند، 11- علامات ظهور حضرت، 12- وضعیت جهان و اجتماع در ایام حکومت حضرت مهدی عج.