آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بخش بزرگی از قران مجید به حکایت داستان هایی اختصاص یافته که خداوند متعال از آن داستان ها به «قصه» و «بیان» و «موعظه» تعبیر می فرماید و این رشته «قصص و مواعظ» که از دوران آدم (ع) تا زمان حضرت خاتم صلی الله علیه و اله و سلم امتداد دارد همه در مقام تذکر و پند و اندرز و عبرت اندوزی و تنبه خواننده دل آگاه است و قران خود مکرر بدین مساله تصریح می فرماید. مثلا در آیه های 176 سوره اعراف و 120 سوره هود و111 سوره یوسف و 34 سوره نور چنین می گوید: «و بر ایشان خوان قصه هایی که در قران به تو فرستادند و مثلها که تو را در آن شنوانیدند، تا مگر ایشان در اندیشند.» «... و همه که بر تو می خوانیم از خبر های پیغامبران، آن است که دل تو را از تنگی و ضعف و اندوه با جای می آوریم و بر جای نمی داریم و در این مقام که به تو فرستادیم، همه راستی آمد و درستی و پندی و یادگاری گرویدن را.» در قصه های ایشان عبرتی است و پند دادنی خردمندان و خداوندان مغز را ، این حدیث نه فراساخته و نهاده است، لکن استوار داشتن و راست گوی گرفتن تورات و انجیل است از این پیش... و رهنمونی و بخشایش ایشان را که می گروند.»

بلاغت، که در زبان فارسی برای مفهوم آن گاه خود همین لفظ و گاه کلمات مفردو مرکب چون شیوایی و رسایی و سخن دانی و زبان آوری و شیرین سخنی و چیره زبانی به کار می رود، یکی از فنون اصلی و مهم ادب گفتاری و نوشتاری است و، در فرهنگ و تمدن قرون وسطایی زبان های لاتینی و یونانی،سومین «هنر» از هنر های هفت گانه ای است که درمدارس عالی تدریس می شده است . هیچ شک نیست که بلاغت، به معنای عام خود،سابقه درازی در فرهنگ و تمدن شرق وغرب دارد؛ النهایه، در شرق، بلاغت به فن یا هنر یا علمی مستقل از مذهب اطلاق می شده است. ولیبه هر صورت، بلغت به ملت یا زبان خاص یا طبقه اجتماعی معینی وابسته نیست؛ هرکه از ادراک صحیح و ذوق سلیم برخوردر باشد و زبان خود را، هر چه باشد،به درستی بداند بلاغت سخن را در آن زبان می یابد.

این گفتار، شامل سه یادداشت در بارۀ مرحوم دکتر احمد مهدوی دامغانی است. دکتر محسن احتشامی نیا مطالبی از استاد اسماعیل مدرس غروی را بازگو کرده که همدورۀ درسی دکتر مهدوی بوده و نکاتی از دورۀ علم آموزی او در مشهد در حدود 50 سال پیش را بیان می دارد. دکتر محمد رضا فخر روحانی جشن نامه ای را که در سال 2016 در آلمان به افتخار دکتر مهدوی منتشر شده، معرفی می کند. و حجه‌الاسلام حسن طالبیان شریف مطالبی در بارۀ آیت‌الله شیخ محمد کاظم مهدوی دامغانی را از زبان پسرش دکتر احمد مهدوی دامغانی بیان می کند. بخشی از این مطالب به تاریخ علمی حوزه های علمیه خراسان، ادیب نیشابوری اول، ادیب نیشابوری دوم، و نیز ارتباط علمی دکتر مهدوی با آیت‌الله میرزا مهدی اصفهانی و مکتب معارفی خراسان می پردازد.

«شاهدخت و الابتار شهربانو والده معظمه حضرت امام علی بن الحسین السجاد - علیهما السلام: گفتار درباره مادر گرامی و نژاد و شاه زاده حضرت امام علی بن الحسین السجاد علیهما السلام» شهربانو دختر یزدگرد سوم است که به اعتقاد بسیاری از شیعیان وی همسر حسین پسر علی و مادر علی پسر حسین امامان سوم و چهارم شیعه است. بنوشته امیر معزی در دانشنامهٔ ایرانیکا، هیچ یک از تاریخ‌نگاران باستان که به موضوع حمله اعراب به ایران و سرنوشت خانواده ساسانیان پرداخته‌اند، به ارتباط میان یکی از دختران یزدگرد سوم و حسین بن علی اشاره نکرده‌اند. ضمن اینکه ابن سعد و ابن قتیبه مورخ ایرانی قرن سوم هجری مادر علی بن حسین را برده‌ای از اهالی ناحیه سند معرفی کرده‌اند. shahrbanu, Iranica, by Mohammad Ali Amir-Moezzi به نوشته دهخدا پژوهش‌ها نشان داده است که این داستان واقعی نیست و یزدگرد را دختری بنام شهربانو نبوده است. داستان شهربانو در واقع از ربیع الابرار زمخشری و قابوس نامه اخذ شده است.( قابوس‌نامه باب ۲۷ ص ۱۴۴) برای اطلاع بر مآخذ داستان شهربانو رجوع به ربیع الابرار زمخشری و قابوس نامه و مجمل‌التواریخ و القصص شود.( لغت‌نامه دهخدا) علی شریعتی،( تشیع علوی و تشیع صفوی ص ۹۱) مرتضی مطهری، محمدحسین طباطبایی[نیازمند منبع] نیز در صحت داستان ازدواج حسین پسر علی با شهربانو تردید کرده‌اند(خدمات متقابل اسلام و ایران، صص ۱۳۱ تا۱۳۳) و سید جعفر شهیدی به صورت کامل این قضیه را مورد بحث قرار داده و رد کرده است.( کتاب زندگی حسین بن علی اثر دکتر سید جعفر شهیدی چاپ مرکز نشر فرهنگ اسلامی) اما در این میان، استاد احمد مهدوی دامغانی، استاد دانشگاههای تهران و هاروارد، در نوشتاری با عنوان «شاهدخت والا تبار شهربانو والده معظمه حضرت امام علی بن الحسین السجاد - علیهاالسلام» اعتقاد به ازدواج امام سوم شیعیان و شهربانو دختر یزدگرد سوم را تأیید و سیر اشاره به آن را در منابع مختلف از قرن دوم هجری به بعد ارائه می‌کند.