جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آزادی از مسائلی است که در مکاتب مختلف الهی و بشری مورد توجه بوده است. این مقوله از جمله در نظام اخلاقی و حقوقیِ فلسفه کانت و نیز آموزه‌های حکمیِ فلسفه اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از آنجا که تأثیر آراء کانت در مسئله آزادی بر حکمت عملیِ حاکم بر دوران مدرنیته انکارناپذیر است، توجه به دیدگاه‌های او در این بحث می‌تواند شناخت بهتری نسبت به فلسفه عملی مدرن و نسبت آن با اندیشه‌های فیلسوفان مسلمان ایجاد کند. از این رو، مسئله اصلی نوشتار حاضر، مطالعه انتقادی نگرش کانت به مسئله آزادی و محورهای فکری در نسبت با مبانی حکمی فلسفه اسلامی است. این مقاله با روشی تحلیلی ـ انتقادی، به واکاوی نگره کانت در این زمینه و مبانی او پرداخته و پس از آن با رویکردی تطبیقی، نسبت دیدگاه فلاسفه مسلمان را با او مورد سنجش قرار داده است. یافته‌های پژوهش حاکی از رویکرد انتقادی فلسفه اسلامی به کانت از دو جهت است: نخست، از جهت روش‌شناسی معرفتی در بحث همگرایی عقلانیت آزاد و دین؛ دوم، از جهت نقش آزادی در نظام حقوقی و مناقشه در جایگاه ارزشی آن. بدین‌سبب می‌توان این پژوهش را از جهت رویکرد فلسفی به مسئله و مطالعۀ دیدگاه کانت از منظر حکمت اسلامی دارای نوآوری تلقی کرد.

کانت در کتاب نقد عقل عملی، از اولویت عقل عملی بر نظری سخن می‌گوید. چرایی پیدایش پرسش اولویت عقل نظری و عملی نسبت به یکدیگر از یک سو ناشی از تعارضی است که میان دو عقل رخ می‌دهد و از سوی دیگر ناشی از ایدۀ وحدت عقل در اندیشۀ کانت است. تعارض میان عقل نظری و عملی نیز از آنجاست که از یک سو عقل نظری امکان شناخت متعلقات نامشروط عقل را منتفی می‌داند، اما از سوی دیگر عقل عملی باور به خدا، آزادی و فناناپذیری نفس را شرط امکان اخلاق و نیز رفع تعارضی می‌داند که با طرح مفهوم خیر اعلی در ساحت این عقل پدید می‌آید. کانت، در نهایت، برای رفع این تعارض، در بیانی موجز عقل نظری را نیز در سرشت خود عملی می‌داند. در این جستار با توضیح مفهوم باور آموزه‌ای، استدلالی بر مدعای عملی بودن عقل نظری بازسازی خواهد شد.

ترجمه ماشینی : این کتاب شرح مفصلی از نقش مالکیت در ایده آلیسم آلمانی ارائه می دهد. مفهوم مالکیت را در مرکز نظام های فلسفی کانت، فیشته و هگل قرار می دهد و نشان می دهد که چگونه مالکیت به مفاهیم آزادی، حق و به رسمیت شناختن گره خورده است. این کتاب با تبارشناسی انتقادی مفهوم مالکیت در فلسفه حقوقی مدرن آغاز می‌شود، و سپس با بازسازی نظریه مالکیت در دکترین حق کانت، مبانی حق طبیعی فیشته و فلسفه واقعی ینا هگل. با روی آوردن به سنت فلسفه آلمانی در مقابل چارچوب‌های استاندارد آزادی‌خواهانه و سودگرایانه مالکیت، به بررسی مسائل متافیزیکی، هنجاری، سیاسی و مادی می‌پردازد که مالکیت را به عنوان یک رابطه اجتماعی قابل درک می‌کند. این کتاب تئوری هنجاری مالکیت را که ریشه در عقل عملی، شناخت متقابل و آزادی اجتماعی دارد، تدوین می‌کند. این نظریه رابطه ای مالکیت، با الهام از ایده آلیسم آلمانی، زاویه ای تازه به نظریه مالکیت معاصر می آورد. علاوه بر این، زمینه فلسفی مهمی را برای بحث های قرن نوزدهم درباره مالکیت خصوصی، نابرابری، کار، سوسیالیسم، سرمایه داری و دولت فراهم می کند. مفهوم مالکیت در کانت، فیشته و هگل برای محققان و دانشجویان پیشرفته علاقه مند به فلسفه آلمانی قرن نوزدهم، فلسفه اجتماعی و سیاسی، فلسفه حقوق، نظریه سیاسی و اقتصاد سیاسی جذاب خواهد بود.