جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف تحقیق: مقایسه نسبت مرگ و معنای زندگی در هیدگر و سارتر است. پرسشهای تحقیق: چگونگی تقریر این رویکردها توسط این دو فیلسوف و دلالیل آنها بر اثبات مدعای خویش بوده است. و آینکه ایا آنها توانسته اند بدون بهره‌گیری از ایده‌ی خدا و جهانی دیگر مرک را به عنوان عاملی معنابخش تفسیر کند یا خیر‭ ؟‬یافته های تحقیق: درک تقویت الگوی زندگی معنادار نزد هیدگر در نسبت به مرک و تضعیف معنای موجود یا مجعول زندگی بواسطه‌ای مرک در سارتر.

این رساله برآن است تا از طریق وا شکافی رابطه بین مرگ و زندگی، نشان دهد که میرندگی یک ویژگی ساختاری در زندگی بشر است. عموماً زندگی و مرگ دو قطب متضاد دیده شده اند: مرگ پایان زندگی است و بنا براین مرگ و زندگی باید کاملاً از یکدیگر جدا باشند. در این دیدگاه، مرگ صرفاً نفی زندگی است و لذا هیچ خصیصه مثبتی ندارد. این رساله قصد دارد تا به شرح دیدگاهی بپردازد که مرگ و زندگی را وابسته و مرتبط با یکدیگر می بیند. بر اساس این دیدگاه، مرگ تنها نفی زندگی نیست و می تواند نقش فعال و موثری در سراسر زندگی بشر ایفا کند. این دیدگاه بر روی دو رویکرد از رابطه میان مرگ و زندگی متمرکز است: دیدگاه روانکاوانه فروید و دیدگاه فلسفی هایدگر. هر دو متفکر بر تاثیر گسترده ای که مرگ بر روی زندگی روزمره دارد تاکید می کنند و اهمیت ساختاری و وجودی مرگ را در هر دو بعد شخصی و متافیزیکی شرح می‌دهند. سائق مرگ فروید و هستی-رو- به مرگ هایدگر، دو شرحی اند بر اینکه چگونه مرگ در طول زندگی عمل می کند و برآن تاثیر می‌گذارد.

مقالۀ حاضر با هدف تأویل و احیای معنای بخشش، به خوانش اصطلاح ریکور از «آنجابودگیِ» بخشش، می‏پردازد. از این‌‏رو، با توجه به فهم هرمنوتیکی، وجود را در معنای بخشش و دادگی تأویل کرده و با بهره‌‏گیری از روش هرمنوتیک و رویکرد هستی‌‏شناسانه، به این مهم دست یافتیم که شرایط امکان فهم، هستی ‏در‏ ‏جهان و طرح‌‏افکنی در امکانات آینده است. همچنین دریافتیم که فهم همچون یک امکان وجودی، امکان بخشش نیز به شمار می‏‌آید. با چنین پشتوانۀ نظری و استفاده از ساختار روایی ریکور، به پرسش‌های اصلی تحقیق مبنی بر اینکه بخشش چگونه به‏‌عنوان یک امر وجودی امکان‏‌پذیر می‏‌گردد و چگونه انسان می‌‏تواند در عرصۀ «من می‌‏توانم» ‏امکان‏‌های خود را بفهمد و آن را معنادار سازد، پاسخ داده و برای نشان دادن تجلی بخشش در جهان متن و اینکه چگونه «آنجابودگیِ» دازاین در جهان متن ممکن می‏‌گردد با طرح‌‏افکنی در امکانات روایی فیلمِ دوران عاشقی از طریق بازپیکربندی، به خوانشی از بخشش پرداخته و به فهمی جدیدی از خود دست می‌‏یابیم. با توجه به اینکه از نظر ریکور هر هرمنوتیکی فهم خویشتن از راه فهم دیگری است، با قرار دادن خود در امکانات قهرمان داستان و با تأکید بر «من می‌‏توانم» از خودِ کنونی عبور کرده تا برای ورود به عرصۀ عشق یا بخشش در «آنجا» قرار گیرم.

هایدگر در مطالعات فلسفی خود رویکرد جدیدی به تفکر می‏‌گشاید که متفاوت با تفکر متافیزیکی است و از آن با عنوان عام "تفکر وجودی"یاد می‌‏کند. آدمی در چنین تفکری، باید گشوده به روی حقیقت هستی باشد و به ندای آن گوش بسپارد. هایدگر متقدم از راه پدیدارشناسی"دازاین" سعی در تقرب به معنای هستی دارد، درحالی که در اندیشۀ متأخر، وی بر شاعرانگی تفکر و حوالت تاریخی وجود، تأکید می‏‌ورزد. هایدگر بر این باور است که "تفکر وجودی"، تفکری برآمده از هستی و دربارۀ آن است. سرچشمه و متعلق این تفکر خود هستی است؛ هستی به‌مثابه "رویداد" که تفکر انسان را از آنِ خود می‌‏کند. رویداد خصلتی تاریخی دارد، به این معنی که هستی در ادوار مختلف تاریخ خود، جلوه‌‏های گوناگونی دارد و خود را به انحای مختلفی اظهار می‌‏دارد. این اظهار، همان موهبت هستی است. پس تفکر باید پذیرا و منتظر موهبت هستی باشد. این موهبت خود را در زبان و شعر می‏‌نمایاند که شرط ظهور و آشکار شدن هستی موجودات است. شعر به‌‏مثابه روشن‏‌ترین پدیدار زبان اصیل، سروده شدن حقیقت را امکان‏‌پذیر می‏‌کند با خصلت "یادآوری" و "نامیدن"، گشاینده مجلایی برای ظهور حقیقت هستی می‏شود و این شاعر و متفکر است که باید از این ظهور پاسداری کند. ازاین‏‌رو تفکر وجودی با ذات شعر یکی است. با وجود بصیرت ویژه‏‌ای که تفکر وجودی هایدگر به‌مثابه راهی برای تعمق در هستی برای ما گشوده است، پرسش‌‏ها و ابهاماتی به رهیافت وی به نظر می‏‌رسد، از جمله: شائبۀ محدود کردن حقیقت هستی به افق زمان، ابهام دربارۀ ثبات یا تجدد هستی و نهایتاً کمرنگ شدن نقش اراده و اختیار انسانی و تن دادن به گونه‌‏ای از جبر و دترمینیسم. نوشتار حاضر در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی نخست بنیاد "تفکر وجودی"متأخر هایدگر و مختصات آن را تحلیل کند و سپس با رویکردی انتقادی، رهیافتِ هایدگر را مورد نقد و بررسی قرار دهد.